Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 14 czerwca 2024 roku

Pozwem wniesionym w dniu 20 grudnia 2023 roku strona powodowa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. domagała się zasądzenia od pozwanego B. K. kwoty 2.203,36 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 13 lutego 2023 roku do dnia zapłaty oraz wniosła o zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu strona powodowa wskazała, iż w dniu 27 sierpnia 2021 roku doszło do zalania mieszkania nr (...) mieszczącego się w budynku przy osiedlu (...) we W. na skutek remontu przeprowadzonego w mieszkaniu nr (...) przez firmę pozwanego. Przyczyną była niedrożność pionu kanalizacyjnego. Wskazała, że zalane mieszkanie objęte było polisą ubezpieczeniową, w ramach umowy ubezpieczenia zawartej ze stroną powodową. Strona powodowa podała, że zarejestrowała szkodę pod nr (...) i przeprowadziła postępowania likwidacyjne. W toku postępowania sporządzony został kosztorys na kwotę 2.866,70 zł, nadto podała, że uznała również koszt zniszczonego mienia w kwocie 1.306,94 zł. Podniosła, że odpowiedzialność pozwanego znajduje swą podstawę w art. 415 k.c. Strona powodowa zaznaczyła, że przysługuje jej jako ubezpieczycielowi, który wypłacił odszkodowanie, roszczenie do osób odpowiedzialnych za powstałą szkodę. Podała, że pozwany w chwili zdarzenia posiadał polisę ubezpieczeniową wykupioną w T. A. (obecnie A.). W związku z czym strona powodowa zwróciła się do ubezpieczyciela pozwanego z roszczeniem o zwrot wypłaconego odszkodowania w kwocie 4.173,64 zł. Towarzystwo (...) zwróciła stronie powodowej kwotę 1.970,28 zł pomniejszając wypłatę o wysokość odszkodowania, które przyznała i wypłaciła bezpośrednio poszkodowanej tj. o kwotę 2.203,36 zł. W związku z czym strona powodowa w niniejszym pozwie dochodzi zapłaty kwoty 2.203,36 zł stanowiącej różnicę między wysokością wypłaconego przez nią odszkodowania, a wysokością dokonanej przez Towarzystwo (...) na jej rzecz wypłaty. (k.3-4v)

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 10 stycznia 2024 roku w sprawie o sygn. akt V GNc 79/24 upr Sąd Rejonowy w Kielcach V Wydział Gospodarczy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu. (k.8)

Sprzeciwem od nakazu zapłaty pozwany B. K. zaskarżył nakaz zapłaty w całości i wniósł o oddalenie powództwa. Potwierdził, iż w dniu 27 sierpnia 2021 roku doszło do zalania mieszkania nr (...) w budynku przy osiedlu (...) we W., na skutek remontu przeprowadzanego w mieszkaniu nr (...) przez firmę pozwanego. Podał, że poszkodowana zgłosiła szkodę w firmie (...) (obecnie A.) z jego polisy OC i jednocześnie wystąpiła o odszkodowanie do (...). Wskazał, że oszacowana szkoda opiewała na kwotę 4.173,64 zł zgodnie z kosztorysem i taka kwota została pokryta z polisy pozwanego. Podał, że zaspokoił w pełni roszczenia poszkodowanej. Podkreślił jednocześnie, że nie można domagać się świadczenia, które przekracza wartość szkody. Konkludując podniósł że w wyniku likwidacji szkody poszkodowania otrzymała świadczenie w wysokości 2.203,36 zł, a Towarzystwo (...) z roszczeń regresowych wypłaciło kwotę 1.970,28 zł. W związku z czym roszczenie w stosunku do jego osoby jest całkowicie bezzasadne. (k.25-26)

W odpowiedzi na sprzeciw strona powodowa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. podtrzymała dotychczasowe stanowisko w sprawie i podniosła dalszą argumentację na poparcie swych twierdzeń. (k.63)

Wnioskiem z dnia 5 kwietnia 2024 roku pozwany B. K. wniósł o przypozwanie Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.. (k.67-68)

Postanowieniem z dnia 5 kwietnia 2024 roku Sąd Rejonowy w Kielcach V Wydział Gospodarczy zawiadomił na postawie art. 84 k.p.c. Towarzystwo (...) Spółkę Akcyjnej z siedzibą w W. o toczącym się między stronami procesie i wezwał go do wzięcia udziału w postępowaniu. (k. 72)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27 sierpnia 2021 roku wskutek przeprowadzanego przez firmę (...) remontu mieszkania nr (...) w budynku przy osiedlu (...) we W. doszło do zdarzenia szkodowego - zalania mieszkania nr (...) mieszczącego się w tym budynku, którego właścicielem jest E. K.. Przyczyną zdarzenia szkodowego była niedrożność pionu kanalizacyjnego.

Sprawca szkody – B. K. w dacie zdarzenia posiadał ubezpieczenie z tytułu OC w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. (obecnie Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.).

Okoliczności bezsporne

B. K. poinformował poszkodowaną o posiadanym przez siebie ubezpieczeniu i przekazał jej dane kontaktowe do swojego agenta ubezpieczeniowego oraz numer polisy.

Dowód: zeznania pozwanego B. K. k. 88-89

Poszkodowana E. K. zgłosiła szkodę z dnia 27 sierpnia 2023 roku do (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.. Szkoda została zarejestrowana pod numerem (...). Po przeprowadzeniu postępowania likwidującego szkodę, ubezpieczyciel ustalił wysokość szkody w oparciu o sporządzony kosztorys i wypłacił w dniu 27 października 2021 roku poszkodowanej E. K. odszkodowanie w wysokości 2.203,36 zł.

Dowód: decyzja z dnia 27 października 2021 roki- k. 29, kosztorys k. 30-41

Poszkodowana E. K. w dacie zdarzenia posiadała własną polisę ubezpieczeniową w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W..

Poszkodowana E. K. zaistniałą w dniu 27 sierpnia 2021 roku szkodę zgłosiła swojemu ubezpieczycielowi - (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.. Przedmiotowa szkoda została zarejestrowana przez (...) pod nr (...). (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. przeprowadziła postępowanie likwidujące szkodę, w jego toku sporządziła kosztorys szkody opiewający na kwotę 2.866,70 zł. Dodatkowo uznała również koszt zniszczonego mienia na kwotę 1.306,94 zł.

W ramach przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wypłaciła poszkodowanej E. K. odszkodowanie w łącznej kwocie 4.173,64 zł.

Dowód: akta szkody na płycie CD k. 7a.

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. zwróciła się do ubezpieczyciela sprawy szkody z roszczeniem o zwrot wypłaconego odszkodowania w kwocie 4.173,64 zł. (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wypłaciła na rzecz (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 1.970,28 zł, pomniejszając wypłatę o wysokość odszkodowania przyznanego i wypłaconego bezpośrednio poszkodowanej w kwocie 2.203,36 zł.

Dowód: akta szkody na płycie CD k. 7a, pismo A. k. 27.

W rezultacie poszkodowana E. K. otrzymała dwa odszkodowania z tytułu jednej szkody. Poszkodowana nie odwoływała się od decyzji ubezpieczyciela i wskazała, że za oba świadczenia wyremontowała mieszkanie.

Dowód: zeznania E. K. k. 71-72.

Powyższy stan faktyczny był de facto bezsporny pomiędzy stronami. Nadto został potwierdzonymi wskazanymi dowodami z dokumentów, zeznań świadka oraz zeznań pozwanego, którym to zeznaniom Sąd w pełni udzielił przymiotu wiarygodności jako spójnym i logicznym. W ocenie Sądu dowody te, w zakresie w jakim stanowiły podstawę poczynionych w niniejszej sprawie ustaleń faktycznych, tworzą spójny i niebudzący wątpliwości w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a przez to zasługujący na wiarę materiał dowodowy. Stwierdzić należy, że żadna ze stron nie poddawała w wątpliwość wiarygodności i mocy dowodowej dokumentów. Sąd w zgromadzonym materiale dowodowym również nie dopatrzył się niczego, co uzasadniałoby powzięcie wątpliwości co do ich prawdziwości, czy wiarygodności. Wskazać również należy, że zgodnie z treścią art. 229 i 230 k.p.c., okoliczności bezsporne w ogóle nie wymagały wykazywania ich prawdziwości za pomocą dowodów, albowiem zostały przez strony wprost przyznane, bądź też nie zostały zaprzeczone, co zostało przez Sąd ocenione zgodnie z regułami wskazanymi w powołanych przepisach.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie bezspornym pozostawały okoliczności szkody oraz jej wysokość. Spór stron sprowadzał się do ustalenia zasadności odpowiedzialności regresowej sprawcy szkody. Strona powodowa w toku niniejszego procesu dochodziła bowiem roszczenia regresowego od sprawcy szkody B. K. w ramach likwidacji szkody z dnia 27 sierpnia 2021 roku. Pozwany kwestionował swoją regresową odpowiedzialność, wskazując, iż świadczenie odszkodowawcze z tytułu przedmiotowej szkody zostało pokryte w całości przez jego ubezpieczyciela (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W..

Wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 828 §1 k.c.: jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania. Jeżeli zakład pokrył tylko część szkody, ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniem ubezpieczyciela.

Natomiast zgodnie z art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

Bez wątpienia pozwany ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą względem poszkodowanej E. K. z tytułu zdarzenia zalania mieszkania z dnia 27 sierpnia 2021 r. i to nie podlegało sporowi.

W ocenie Sądu pozwany w pełni wywiązał się z odpowiedzialności odszkodowawczej względem poszkodowanej, wobec czego roszczenie regresowe strony powodowej uznać należało za bezzasadne. Na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów Sąd stwierdził, iż szkoda powstała w związku ze zdarzeniem z dnia 27 sierpnia 2021 roku została zlikwidowania w przeważającej części z OC sprawcy zdarzenia.

Zgodnie z poczynionymi ustaleniami w sprawie, co do których nie było sporu, poszkodowana E. K. dokonała zgłoszenia zaistnienia tej samej szkody dwukrotnie – do ubezpieczyciela sprawcy szkody oraz do własnego ubezpieczyciela u którego posiadała polisę ubezpieczeniową mieszkania. W ramach przeprowadzenia dwóch odrębnych od siebie postepowań likwidacyjnych, przez dwa inne towarzystwa ubezpieczeniowe, co do tej samej szkody, poszkodowana otrzymała dwa odszkodowania.

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. (tj. ubezpieczyciel sprawcy szkody – pozwanego) wypłaciło z tytułu odszkodowania na rzecz E. K. kwotę 2.203,36 zł, natomiast (...) S.A. z siedzibą w W. (ubezpieczyciel poszkodowanej) wypłaciło z tytułu szkody łącznie kwotę 4.173,64 zł. (...) S.A. z siedzibą w W. zwróciło się do ubezpieczyciela sprawcy z roszczeniem regresowym, w ramach czego otrzymało od ubezpieczyciela sprawcy szkody zwrot w wysokości 1.970,28 zł. Roszczenie strony powodowej dochodzone w niniejszym powództwie stanowi różnicę między wysokością wypłaconego przez nią odszkodowania, a w wysokością dokonanej wpłaty w ramach roszczenia regresowego.

W tym miejscu zaznaczyć należy, że stosunek ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ma charakter odszkodowawczy, dlatego świadczenie ubezpieczyciela nie powinno przewyższać wysokości szkody poniesionej przez ubezpieczonego. Stosownie do treści art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Powyższy przepis wyraża zasadę odpowiedzialności za szkodę w granicach adekwatnego związku przyczynowego.

Nadto w myśl art. 405 k.c. kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.

Dokonując wykładni ww. przepisów prawa przyjąć należy, iż osoba poszkodowana nie jest uprawniona do otrzymania odszkodowania wyższego od wartości szkody. Na gruncie niniejszej sprawy wskazać należy, że poszkodowana E. K. na skutek zgłoszenia szkody dwóm odrębnym ubezpieczycielom otrzymała podwójne odszkodowanie i to w wysokości przewyższającej wartość poniesionej szkody.

W ocenie Sądu roszczenie strony powodowej jawi się jako niezasadne, gdyż jak zauważył Sąd - pozwany wywiązał się w całości ze swojego obowiązku odszkodowawczego (ubezpieczyciel pozwanego wypłacił odszkodowanie poszkodowanej), a nadto pozostałą część zwrócił w ramach roszczenia regresowego stronie powodowej, która to także w całości pokryła szkodę w ramach polisy zawartej z poszkodowaną.

Zdaniem Sądu kluczową przyczyną powstania niniejszego sporu i dojścia do zaistniałej sytuacji (tj. dwukrotna wypłata odszkodowania) doszło z powodu zaniechania obowiązku informacyjnego. Zdaniem Sądu skoro strona powodowa jako ubezpieczyciel poszkodowanej wypłaciła odszkodowanie, winna był poinformować o tym fakcie sprawcę szkody niezwłocznie, a także jego ubezpieczyciela, mając na uwadze przyszłe wystąpienie do ubezpieczyciela sprawcy szkody z roszczeniem regresowym. Takie postępowanie z pewnością pozwoliłoby zapobiec sytuacji w której poszkodowana otrzymała dodatkową kwotę z ubezpieczenia OC sprawcy. Z całą stanowczością podkreślić należy, iż pozwany nie może ponosić odpowiedzialności, czy też jakichkolwiek negatywnych konsekwencji wskutek braku wiedzy co do tego, że strona powodowa wypłaciła już poszkodowanej należne od sprawcy szkody odszkodowanie.

W orzecznictwie przyjmuje się, że do wstąpienia na podstawie art. 828 § 1 k.c. stosuje się odpowiednio przepisy o przelewie (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 7 marca 2014 r. sygn. akt V ACa 530/13 opubl. Lex nr 1448535, Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 czerwca 2011 r. sygn. akt II CSK 548/10 opubl. OSNC 2012/2/23).

Zgodnie z odpowiednio stosowanym art. 512 k.c. dopóki zbywca nie zawiadomi dłużnika o przelewie spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela ma skutek względem nabywcy, chyba, że w chwili spełnienia świadczenia dłużnik wiedział o przelewie. Przepis ten stosuje się odpowiednio do innych czynności prawnych dokonanych między dłużnikiem a poprzednim wierzycielem. Także judykatura w kontekście art. 828 k.c. wskazuje na to, że istotna jest chwila powzięcia wiadomości o zmianie wierzyciela, gdyż na ten moment ocenia się zarzuty jakie przysługują osobie ponoszącej odpowiedzialność cywilną (a więc także ubezpieczycielowi) wobec poszkodowanego (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie sygn. akt I ACa 480/12 opubl. Lex 1223459 oraz Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 2009 r. sygn. akt VCSK 447/08 opubl. Lex 532152). W opinii Sądu strona powodowa zaniechała obowiązkowi informacyjnemu co doprowadziło do sytuacji opisanej wyżej i roszczenie wobec pozwanego ocenić należy za niezasadne.

Na marginesie Sąd wskazuje, że ewentualne roszczenia na gruncie niniejszej sprawy, w zakresie zwrotu, strona powodowa winna kierować do poszkodowanej – E. K. w związku z bezpodstawnym wzbogaceniem się poszkodowanej na skutek nienależnie pobranego odszkodowania w kwocie 2.203,36 zł.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych przepisów, Sąd orzekł jak w pkt I wyroku.

W punkcie II wyroku Sąd orzekł o kosztach postępowania na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Sąd zasądził od strony powodowej jako strony przegrywającej na rzecz pozwanego całość kosztów procesu, na które złożyły się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 900,00 zł ustalone na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800 z późn. zmian.) oraz opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł, łącznie 917,00 zł.

Sędzia Justyna Stachurka-Adamiec

Sygn. akt V GC 262/24 upr

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować uzasadnienie wyroku;

2.  Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi strony powodowej.

K., dnia 10 lipca 2024 roku

Sędzia Justyna Stachurka-Adamiec