Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 lipca 2024 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący:	Sędzia Ryszard Kołodziejski
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Marta Maresz-Szwankowska

po rozpoznaniu w dniu 1 lipca 2024 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) ( (...)) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko P. O.

o zapłatę

I zasądza od pozwanego P. O. na rzecz powoda (...) ( (...)) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 5.686,14 zł (pięć tysięcy sześćset osiemdziesiąt sześć złotych czternaście groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych:

- od kwoty 264,54 zł (dwieście sześćdziesiąt cztery złote pięćdziesiąt cztery grosze) od dnia 17 lipca 2023 roku do dnia zapłaty;

i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 3.440,55 zł (trzy tysiące czterysta czterdzieści złotych pięćdziesiąt pięć groszy) od dnia 3 sierpnia 2023 roku do dnia zapłat,

- od kwoty 1.981,05 zł (jeden tysiąc dziewięćset osiemdziesiąt jeden złotych pięć groszy) od dnia 8 września 2023 roku do dnia zapłaty,

II zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.217 zł (dwa tysiące dwieście siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt: V GC 420/24

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 15 lipca 2024 roku

Powód (...) ( (...)) sp. z o.o. w W. żądał od pozwanego P. O. zapłaty kwoty 5.686,14 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od kwoty 264,54 zł od dnia 18 lipca 2023 r. do dnia zapłaty oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 3.440,55 zł od dnia 3 sierpnia 2023 r. do dnia zapłaty i od kwoty 1.981,05 zł od dnia 8 września 2023 r. do dnia zapłaty. Powód wskazał, że wynajął pozwanemu urządzenia, lecz ten popadł w zwłokę z zapłatą czynszu. W związku z tym powód wypowiedział umowę. W niniejszej sprawie żądał zaległego czynszu oraz opłat dodatkowych przewidzianych w kontrakcie.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Podniósł, że skradziono mu część najmowanych urządzeń, o czym zawiadomił powoda. Twierdził, że rozwiązanie umowy przez powoda było niesłuszne, gdyż pozwany terminowo płacił wszystkie należności. Stwierdził, że nie otrzymał oświadczenia o wypowiedzeniu. Utrzymywał też, że powód błędnie wyliczył należne od pozwanego opłaty, bowiem nie uwzględnił faktu kradzieży niektórych urządzeń, choć pozwany mu to zgłosił.

Sąd ustalił co następuje:

Powód prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie wynajmu urządzeń budowlanych. Pozwany prowadzi działalność gospodarczą, która koncentruje się głównie na wykonywaniu instalacji elektrycznych.

(fakty bezsporne)

W dniu 11 lutego 2020 r. strony zawarły umowę o zarządzanie flotą urządzeń. Była to umowa ramowa, która regulowała zasady użytkowania produktów umownych, tj. najem długoterminowy wraz z usługami dodatkowymi.

Klient zobowiązany był płacić co miesiąc całkowitą miesięczną opłatę za użytkowanie obliczaną jako sumę miesięcznych opłat za użytkowanie poszczególnych urządzeń, które znajdowały się w danym miesiącu na liście produktów umownych, w tym czynsz najmu, opłaty za usługi dodatkowe i należne podatki (pkt 4 umowy).

W przypadku kradzieży produktów umownych, powód miał je wycofać z umowy i listy produktów umownych oraz zaprzestać wystawiania faktur za dany produkt począwszy od kolejnego miesiąca przypadającego po dacie zgłoszenia. Liczyła się data wpłynięcia zgłoszenia do powoda. Zgłoszenie musiało zawierać typ i numer seryjny urządzenia (pkt 8.1 umowy).

W przypadku kradzieży produktu umownego, wszelkie należne płatności za produkty umowne objęte tą usługą podlegały uldze w płatnościach na wypadek kradzieży. Aby skorzystać z ulgi klient musiał przedstawić powodowi wystawione przez odpowiednią jednostkę Policji zaświadczenie potwierdzające złożenie zawiadomienia o przestępstwie. W zaświadczeniu musiały być opisane rodzaje i numery seryjne skradzionych produktów umownych (pkt 2.4.1 umowy). W przypadku kradzieży klient uiszczał jedynie opłatę w wysokości 20% wszystkich należnych płatności dotyczących skradzionego produktu umownego. Należne płatności stanowiły sumę wszystkich należnych miesięcznych opłat za użytkowanie przypadających po dacie kradzieży oraz karę umowną zgodnie z pkt 6.3, pomniejszone o wartość usług dodatkowych (pkt 2.4.2 umowy).

Umowa mogła być rozwiązana ze skutkiem natychmiastowym przez jedną ze stron na piśmie m.in. w przypadku niedotrzymania terminów płatności (pkt 3.1 lit. a umowy).

W przypadku rozwiązania umowy z tej przyczyny klient zobowiązany był bezzwłocznie zapłacić kwotę o wartości równej sumie wszystkich zaległych w danej chwili miesięcznych opłat za użytkowanie oraz opłatę dodatkową w wysokości pozostałych do zakończenia okresu umowy opłat i wszelkich należnych podatków, pomniejszonych o wartość usług dodatkowych (pkt 3.2 umowy). Klient zobowiązany był również do zwrotu produktów umownych w terminie wskazanym przez powoda. W przypadku braku zwrotu urządzeń w terminie klientowi miała zostać naliczona kara umowna za opóźnienie w wydaniu produktu umownego, odpowiadająca 10% ceny listowej z dnia zawarcia umowy na dany produkt (pkt 6.3 umowy w zw. z pkt 3.2 umowy).

Zgodnie z pkt 10.7 umowy w przypadku zmiany jakichkolwiek danych adresowych, każda ze stron zobowiązana była do bezzwłocznego poinformowania drugiej strony o zmianie ww. danych. W przypadku braku poinformowania o zmianie danych adresowych, wszelkie doręczenia dokonane na dotychczasowe adres należało uznać za skuteczne.

(dowód: umowa, k. 11-12v)

Około pierwszej połowy lutego 2023 r. pozwanemu skradziono 21 urządzeń najmowanych od powoda. Pozwany zawiadomił o tym Policję.

(dowód: zawiadomienie o wszczęciu dochodzenia, k. 24)

Zawiadomieniem z dnia 21 lutego 2023 r. Policja informowała o wszczęciu dochodzenia ws. kradzieży: młota udarowego, trzech młotowiertarek, dwóch wkrętarek, dwóch halogenów, czterech ładowarek, ośmiu baterii oraz szlifierki kątowej. W zawiadomieniu nie podano numerów seryjnych tych urządzeń.

(dowód: zawiadomienie o wszczęciu dochodzenia, k. 24)

W dniu 2 marca 2023 r. pozwany poinformował powoda o kradzieży. Następnego dnia pracownica powoda wyjaśniła pozwanemu, że dla wyrejestrowania skradzionych urządzeń z ulgą kradzieżową „niezbędny jest protokół policyjny z numerami seryjnymi”.

W mailu z 8 marca 2023 r. pozwany przesłał powodowi sporządzoną przez siebie listę skradzionych urządzeń, informując, że taką samą listę przekazał Policji.

W mailu z 3 kwietnia 2023 r. pracownica powoda ponownie wskazała, że w celu wyrejestrowania skradzionych urządzeń z ulgą kradzieżową „niezbędny jest protokół policyjny z numerami seryjnymi”. W odpowiedzi pozwany poinformował, że właśnie pisze maila do Policji z prośbą od dopisanie numerów seryjnych.

(dowód: korespondencja mailowa, k. 23-23v, 76-77, 81; zawiadomienie o wszczęciu dochodzenia, k. 24; zeznania świadka A. O. na piśmie, k. 104-107)

Pozwany nie zapłacił należności z faktur wystawionych przez powoda z tytułu wynajmu urządzeń budowalnych za okres od kwietnia do czerwca 2023 r. w łącznej kwocie 4.674,90 zł.

W związku z tym w piśmie z dnia 22 czerwca 2023 r. powód oświadczył pozwanemu o rozwiązaniu umowy w związku z istotnym naruszeniem warunków umowy. Jednocześnie wyznaczył pozwanemu dodatkowy termin zapłaty na 22 lipca 2023 r., wskazując, że brak zapłaty w wyznaczonym terminie spowoduje rozwiązanie umowy z tą datą. Pozwany nie odebrał powyższego pisma, a zostało ono wysłane listem poleconym na adres wskazany w umowie.

(dowód: wypowiedzenie, k. 13; kserokopia przesyłki, k. 14; historia rachunku, k. 62-64)

Z tytułu wynajmu urządzeń budowlanych w lipcu 2023 r. powód wystawił na rzecz pozwanego fakturę VAT nr (...) z dnia 1 lipca 2023 r. na kwotę 1.558,30 zł brutto płatną do dnia 15 lipca 2023 r. W fakturze uwzględniono najem następujących urządzeń:

1.  bruzdownica (...) 150-SL,

2.  akumulator B 36/9.0,

3.  akumulator B 36/9.0,

4.  set TE 60-A36 + TE-YP SM/FM 36,

5.  prostownik C 4/36-350,

6.  prostownik C 4/12-50,

7.  prostownik C 4/12-50,

8.  set SF 2-A,

9.  set TE 4-A22,

10.  set TE 4-A22,

11.  akumulator B 12/4,

12.  akumulator B 12/4,

13.  akumulator B 12/4,

14.  akumulator B 12/4,

15.  lampa budowlana SL 6-A22,

16.  set AG 125-A22 + (...) 125.

(dowód: faktura VAT, k. 10-10v)

W dniu 26 lipca 2023 r. powód wystawił pozwanemu notę obciążeniową nr (...) na kwotę 3.440,55 zł z tytułu opłaty dodatkowej w wysokości wszystkich pozostałych do zakończenia umowy opłat za używanie 4 urządzeń budowlanych. Termin płatności ustalono na 2 sierpnia 2023 r. Opłatę naliczono od następujących urządzeń:

1.  akumulator B 36/9.0,

2.  akumulator B 36/9.0,

3.  set TE 60-A36 + TE-YP SM/FM 36,

4.  bruzdownica (...) 150-SL.

(dowód: nota obciążeniowa, k. 15-15v, 52)

Dopiero w dniu 26 lipca 2023 r. Policja przygotowała dokument poświadczający kradzież urządzeń ze wskazaniem ich numerów seryjnych.

(dowód: korespondencja mailowa, k. 84-84v)

Mailem z 28 lipca 2023 r. A. O. informowała powoda, że przesyła dokument otrzymany od Policji. W odpowiedzi pracownica powoda wskazała, iż nie otrzymała żadnego załącznika. Jednocześnie poinformowała, że należności z dotychczas wystawionych faktur powinny zostać spłacone, gdyż dla wyrejestrowania urządzeń decydujące znaczenie ma data wpłynięcia zgłoszenia.

A. O. w mailu z 3 sierpnia 2023 r. ponownie informowała, że przesyła dokument otrzymany z Komisariatu.

(dowód: korespondencja mailowa, k. 78-79)

Pozwany zwrócił powodowi nieskradzione urządzenia, lecz uczynił to po terminie.

(fakt bezsporny, nadto dowód: zeznania świadka A. O. na piśmie, k. 104-107)

W dniu 31 sierpnia 2023 r. powód wystawił pozwanemu notę obciążeniową nr (...) na kwotę 3.998,27 zł z tytułu kary umownej w związku z brakiem zwrotu 36 urządzeń w terminie. Termin płatności ustalono na 7 września 2023 r. Karę naliczono od następujących urządzeń:

1.  prostownik C 4/36-350,

2.  prostownik C 4/36-350,

3.  prostownik C 4/36-350,

4.  prostownik C 4/36-350,

5.  prostownik C 4/12-50,

6.  prostownik C 4/12-50,

7.  prostownik C 4/12-50,

8.  set SF 2-A,

9.  set SF 2-A,

10.  set TE 4-A22,

11.  set TE 4-A22,

12.  set TE 4-A22,

13.  set TE 4-A22,

14.  bruzdownica (...) 150-SL,

15.  akumulator B 12/4,

16.  akumulator B 12/4,

17.  akumulator B 12/4,

18.  akumulator B 12/4,

19.  akumulator B 12/4,

20.  akumulator B 12/4,

21.  akumulator B 36/9,

22.  akumulator B 36/9,

23.  akumulator B 22/8,

24.  akumulator B 22/8,

25.  akumulator B 22/8,

26.  akumulator B 22/8,

27.  akumulator B 22/8,

28.  akumulator B 22/8,

29.  akumulator B 22/8,

30.  akumulator B 22/8,

31.  akumulator B 22/8,

32.  akumulator B 22/8,

33.  lampa budowlana SL 6-A22,

34.  lampa budowlana SL 6-A22,

35.  set AG 125-A22 + (...) 125,

36.  set TE 60-A36 + TE-YP SM/FM 36.

(dowód: nota obciążeniowa, k. 16-16v, 49-49v)

Pismem z dnia 3 października 2023 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 7.703,36 zł.

Pozwany uznał wezwanie za niezasadne, wskazując, że 2 marca 2023 r. informował o kradzieży najmowanych urządzeń.

W odpowiedzi powód oznajmił pozwanemu, że zmniejszył należność z noty obciążeniowej nr (...) o kwotę 2.017,22 zł stanowiącą ulgę z powodu kradzieży urządzeń. Powód wystawił na tę kwotę notę uznaniową nr (...) z 8 listopada 2023 r. Nota uznaniowa przewidywała ulgę kradzieżową w stosunku do następujących urządzeń:

1.  prostownik C 4/36-350,

2.  prostownik C 4/36-350,

3.  prostownik C 4/36-350,

4.  set TE 4-A22,

5.  set TE 4-A22,

6.  set TE 4-A22,

7.  akumulator B 12/4,

8.  akumulator B 12/4,

9.  akumulator B 36/9,

10.  akumulator B 22/8,

11.  akumulator B 22/8,

12.  akumulator B 22/8,

13.  akumulator B 22/8,

14.  lampa budowlana SL 6-A22,

15.  lampa budowlana SL 6-A22,

16.  set AG 125-A22 + (...) 125,

17.  set TE 60-A36 + TE-YP SM/FM 36.

(dowód: wezwanie do zapłaty z wydrukiem śledzenia przesyłki, k. 17-18; odpowiedź na wezwanie, k. 19-20, 51-51v; mail powoda, k. 21-21v; nota uznaniowa, k. 22-22v, 53-53v; pismo pozwanego, k. 50)

W mailu z 9 listopada 2023 r. pełnomocnik powoda poinformował pozwanego, że ten rozliczył kaucję na poczet zaległej faktury czynszowej i do zapłaty pozostaje z niej 264,55 zł, a ponadto kwota 1.981,05 zł z noty nr 1317021491 oraz kwota 3.440,55 zł z noty nr 1317021238.

Na pytanie pozwanego, pełnomocnik powoda w mailu z dnia 28 listopada 2023 r. wyjaśnił, że nota nr 1317021238 została wstawiona na podstawie pkt 3.2 umowy.

(dowód: korespondencja mailowa, k. 82-83)

W piśmie z dnia 6 grudnia 2023 r. pełnomocnik pozwanego kwestionował wysokość opłat żądanych przez powoda.

(dowód: prośba o udzielenie wyjaśnień, k. 54-56)

Sąd zważył co następuje:

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o przedłożone przez strony dokumenty i wydruki oraz zeznania świadka A. O.. Sąd nie dokonywał ustaleń faktycznych na podstawie historii rachunku pozwanego za lata wcześniejsze niż 2023 r. (k. 57-61, 64v-65v), gdyż rozliczenia stron w tym okresie nie były istotne dla rozstrzygnięcia. Sąd nie dokonywał ustaleń na podstawie przesłuchania pozwanego P. O. z uwagi na subsydiarny charakter tego środka dowodowego. Wszelkie fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy zostały wcześniej ustalone za pomocą innych dowodów. Warto jeszcze dodać, że fakty przyznane nie wymagają dowodu (art. 229 k.p.c.). Odnosi się to w szczególności do kwestii niezwrócenia urządzeń w terminie. Pozwany przyznał ten fakt, podnosząc jedynie, że terminowy zwrot urządzeń był obiektywnie niemożliwy, a opóźnienie w zwrocie wynikało z kradzieży (k. 45v).

Jeśli chodzi o zeznania świadka A. O., to okazały się one wiarygodne w ograniczonym zakresie. W szczególności myliła się ona twierdząc, że pozwany regulował wszystkie opłaty za najem. Z przedłożonego przez pozwanego wydruku historii rachunku wynika bowiem wyraźnie, że opłaty za okres od kwietnia do czerwca 2023 r. nie zostały uregulowane. Stosowne kwoty zostały co prawda dwukrotnie pobrane z konta pozwanego, za każdym razem jednak pozwany odwoływał polecenie zapłaty i środki wracały na jego rachunek (k. 62v-64). Ponadto niezgodne ze stanem faktycznym było twierdzenie świadka, jakoby zawiadomienie Policji z dnia 21 lutego 2023 r. zawierało numery seryjne urządzeń. W aktach sprawy znajduje się bowiem ten dokument, a numery seryjne nie zostały w nim wymienione (k. 24). Poza tym Sąd uznał za niewiarygodne twierdzenia świadka zarzucające powodowi uwzględnienie w notach opłat za urządzenia, które zostały skradzione. Wypada bowiem podkreślić, że dowodem na tę okoliczność powinien być przede dokument wystawiony przez Policję, z którego wynikałoby, które konkretnie urządzenia zostały skradzione (z podaniem numerów seryjnych). Znamienne jest jednak, że pozwany dokumentu takiego nie przedłożył, choć udostępnił go wcześniej powodowi. Sąd przyjął zatem, że noty obciążeniowe wraz z późniejszą notą uznaniową uwzględniały, czy dane urządzenie zostało skradzione.

W przypadku zeznań pozwanego, Sąd nie dał im wiary co do twierdzenia o dokonaniu wszystkich wpłat z tytułu najmu – jak już wspomniano, od kwietnia 2023 r. pozwany przestał bowiem płacić wymagane opłaty. Podobnie gołosłowne było twierdzenie, jakoby powód nieprawidłowo ustalił listę skradzionych narzędzi. Rozstrzygającym dowodem w tym względzie powinien być dokument wydany przez Policję w dniu 26 lipca 2023 r. (k. 84v), którego jednak pozwany nie przedłożył. Sąd nie dał też wiary pozwanemu w zakresie, w jakim twierdził on, że powód nie zastosował żadnej ulgi w rozliczeniach. O przyznaniu ulgi świadczy przecież nota uznaniowa nr (...).

Stan faktyczny w niniejszej sprawie był częściowo przedmiotem sporu. Bezsporne było zawarcie przez strony umowy, na podstawie której powód wynajmował pozwanemu urządzenia budowlane. Poza sporem pozostawała też kwestia kradzieży niektórych urządzeń najmowanych przez pozwanego, do której doszło w lutym 2023 r. Spór dotyczył zaś skuteczności rozwiązania umowy przez powoda, a także prawidłowości rozliczenia umowy. Pozwany twierdził bowiem, że powód błędnie ustalił listę skradzionych urządzeń. Utrzymywał również, że nie dał podstaw do rozwiązania umowy, bowiem płacił wszystkie należne opłaty wynikające z umowy.

Warto więc podkreślić, że istnienie sporu między stronami, co do zasady, obliguje jedną z nich do udowodnienia faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. W myśl art. 6 k.c. i 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, gdyż ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Reguła dotycząca ciężaru dowodu nie może być rozumiana w ten sposób, że zawsze, bez względu na okoliczności sprawy, spoczywa on na stronie powodowej. Jeżeli strona powodowa udowodniła fakty przemawiające za zasadnością powództwa, to na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających jej zdaniem oddalenie powództwa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 1982 r., I CR 79/82, LEX nr 8416).

Przechodząc do merytorycznej oceny powództwa, Sąd uznał, iż jest ono w pełni uzasadnione. Należy stwierdzić, że strony były związane umową najmu. Oprócz typowego stosunku między wynajmującym a najemcą, w umowie przewidziano też szereg dodatkowych obowiązków dla każdej ze stron. W szczególności wprowadzono specyficzny mechanizm rozliczeń w przypadku rozwiązania umowy z przyczyn zawinionych przez jedną ze stron, przypominający nieco regulacje typowe dla leasingu. Sąd uznał, że strony działały w ramach zasady swobody umów (art. 353 ¹ k.c.) i ustalenia te powinny być przez nie respektowane. Stosownie zaś do treści art. 659 § 1 k.c. przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Powództwo składało się z trzech składników, więc wskazane będzie odrębne rozważenie zasadności poszczególnych roszczeń. W pierwszej kolejności powód żądał kwoty 264,54 zł z tytułu pozostałej do zapłaty części czynszu najmu za lipiec 2023 r. Przeciwko temu żądaniu pozwany podnosił twierdzenie, że po zgłoszeniu kradzieży powód powinien był zaprzestać wystawiania faktur za skradzione produkty. Co do zasady wypada zgodzić się z pozwanym, bowiem wynika to z pkt 8.1 umowy. Należy jednak zauważyć, że dla skuteczności takiego zgłoszenia powinno ono wskazywać typy i numery seryjne urządzeń. Tymczasem pozwany nie przedłożył do akt zgłoszenia zawierającego wykaz skradzionych urządzeń z podaniem ich numerów seryjnych. Z korespondencji stron wynikało, że wykaz skradzionych przedmiotów pozwany wysłał powodowi w dniu 8 marca 2023 r., nie wiadomo jednak które urządzenia zostały w nim wymienione (k. 76v). Z kolei dokument urzędowy w tym zakresie sporządzony został przez Policję w dniu 26 lipca 2023 r. (k. 84v), a powodowi został skutecznie przedstawiony dopiero w dniu 3 sierpnia 2023 r. (k. 79). Zdziwienie budzi więc fakt, że pozwany nie przedłożył w niniejszej sprawie ani samodzielnie sporządzonego zestawienia ani dokumentu wydanego przez Policję. Pozwany nie udowodnił zatem, by urządzenia wymienione w fakturze VAT nr (...) zostały wcześniej zgłoszone jako skradzione. Sąd uznał zatem, że powód zasadnie naliczył opłaty z tytułu najmu za te urządzenia. Warto zresztą porównać fakturę z zawiadomieniem Policji z dnia 21 lutego 2023 r. (k. 24), w którym wymieniono skradzione urządzenia, choć bez podania numerów seryjnych. W fakturze nie uwzględniono urządzeń takich jak np. młot udarowy, 3 młotowiertarki, 2 wkrętarki czy szlifierki kątowej, które padły łupem złodzieja. Niewątpliwie zatem, wystawiając fakturę z dnia 1 lipca 2023 r., powód uwzględnił informację o skradzionych przedmiotach. Sam pozwany zaś przyznawał, że skradziono mu tylko część urządzeń powoda. Powinien zatem płacić za najem pozostałych urządzeń. Należało zatem zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 264,54 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 18 lipca 2023 r. do dnia zapłaty. Termin zapłaty wynikał z treści faktury.

Kolejne składniki powództwa stanowiły kwoty opłat dodatkowych wynikające z rozliczenia umowy po jej rozwiązaniu przez powoda. Warto więc podkreślić, że wbrew twierdzeniom pozwanego ziściły się przesłanki z pkt 3.1 lit. a umowy i powód był uprawniony do rozwiązania umowy ze skutkiem natychmiastowym. Poczynając bowiem od kwietnia 2023 r. pozwany przestał dokonywać opłat, do których był zobowiązany. Z przedłożonego przez pozwanego wyciągu z rachunku bankowego wynikało, że anulował on polecenia zapłaty tych należności. Mylił się zatem pozwany, twierdząc, że „przyczyną zakończenia współpracy była kradzież urządzeń” (k. 45). W rzeczywistości bowiem, powód rozwiązał umowę w związku z uporczywym nieregulowaniem należnych opłat przez pozwanego. W tym miejscu wypada też wyjaśnić, że Sąd uznał, iż powód skutecznie rozwiązał umowę, kierując do pozwanego pismo 22 czerwca 2023 r. (k. 13). Co prawda pozwany nie odebrał tej korespondencji, jednak powód wykazał, że miał on możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia woli (art. 61 § 1 k.c.). Pismo zostało bowiem wysłane listem poleconym na aktualny do dnia dzisiejszego adres pozwanego. Ponadto adres ten został wskazany w umowie, więc zgodnie z pkt 10.7 umowy doręczenie należało uznać za skuteczne.

Przechodząc do dalszych rozważań, następstwem rozwiązania umowy było żądanie zapłaty kwoty 3.440,55 zł. Wynikała ona z noty obciążeniowej nr (...). Jak wyjaśnił pozwanemu pełnomocnik powoda, obejmowała ona opłatę na podstawie pkt 3.2 umowy (k. 83). Z samej treści noty wynikało zresztą, że zawiera ona zsumowane opłaty za miesiące pozostałe do końca umów najmu naliczone od czterech urządzeń budowlanych. Wspomniane postanowienie umowne faktycznie przyznawało powodowi prawo do naliczenia opłaty dodatkowej w wysokości pozostałych do zakończenia okresu umowy opłat i wszelkich należnych podatków, pomniejszonych o wartość usług dodatkowych. Pozwany odmawiał zapłaty powyższej kwoty, twierdził bowiem, że wszystkie wymienione w nocie urządzenia zostały skradzione, o czym pozwany poinformował powoda. Jak już jednak wspomniano, pozwany nie przedłożył jakichkolwiek dowodów na wykazanie, które urządzenia wymienił jako skradzione w korespondencji z marca 2023 r. Ponadto wypada dla przykładu wskazać, że najbardziej charakterystycznym narzędziem wymienionym w nocie obciążeniowej nr (...) jest bruzdownica, co do której pozwany twierdził, że również została skradziona. Warto jednak zauważyć, że zawiadomienie Policji z dnia 21 lutego 2023 r. nie wymienia bruzdownicy wśród skradzionych urządzeń. Sąd uznał zatem, że cztery urządzenia wymienione w nocie obciążeniowej stanowiły narzędzia, których pozwany używał w chwili rozwiązania umowy i powinien zapłacić z tego tytułu opłatę przewidzianą w pkt 3.2 umowy. Wypada powtórzyć, że pozwany twierdził, iż skradziono mu tylko część urządzeń powoda. Naturalnie więc pozostały mu jakieś narzędzia, za które powodowi należała się omawiana opłata.

Ostatnim składnikiem powództwa była kara umowna za brak zwrotu przedmiotów w terminie. Zgodnie z art. 483 § 1 k.c. można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Dla realizacji roszczenia o zapłatę kary umownej wierzyciel musi wykazać istnienie i treść zobowiązania łączącego go z dłużnikiem (1), a także fakt niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (2). Wierzyciel nie ma z kolei obowiązku wykazywać faktu poniesienia szkody oraz że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania nastąpiło na skutek okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność. Możliwość nałożenia kary umownej wynikała z pkt 6.3 umowy w zw. z pkt 3.2, zaś w sprawie bezspornym było, że pozwany zwrócił towar z opóźnieniem, co stanowiło przypadek nienależytego wykonania zobowiązania obwarowany karą umowną w wysokości 10% ceny listowej danego produktu.

Należy jednak pamiętać, że zobowiązany do zapłaty kary umownej może bronić się zarzutem - podobnie jak każdy dłużnik zobowiązany do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania - że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi (art. 471 k.c.). W niniejszej sprawie pozwany usiłował przekonać, że nie mógł terminowo zwrócić urządzeń z powodu kradzieży. Jest rzeczą oczywistą, iż obiektywnie niemożliwy był zwrot tych przedmiotów, których pozwany już nie posiadał, gdyż zostały skradzione. Wypada jednak zauważyć, że powód uwzględnił tę okoliczność, wystawiając (po interwencji powoda) notę uznaniową, w której zastosował ulgę w płatnościach na wypadek kradzieży (k. 22-22v). Warto zauważyć, że tzw. ulga kradzieżowa, zgodnie z pkt 2.4.2 umowy nie oznaczała zwolnienia pozwanego z wszelkich opłat, dotyczących skradzionych produktów, a jedynie ich radykalne obniżenie (o 80%). Ponadto fakt, że część urządzeń została skradziona nie zwalniał pozwanego z obowiązku terminowego zwrotu pozostałych narzędzi. Skoro jednak pozwany spóźnił się z ich zwrotem, to powód zasadnie naliczył kary umowne od nieskradzionych przedmiotów. Pozwany nie wykazał żadnych niezależnych od niego okoliczności, które uniemożliwiałyby mu terminowy zwrot tych urządzeń.

Podsumowując, Sąd uznał powództwo za zasadne w całości. Dlatego też Sąd na mocy art. 659 § 1 k.c. w zw. z art. 353 ¹ k.c. oraz art. 483 § 1 k.c. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5.686,14 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od kwoty 264,54 zł od dnia 17 lipca 2023 roku do dnia zapłaty oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 3.440,55 zł od dnia 3 sierpnia 2023 roku do dnia zapłaty i od kwoty 1.981,05 zł od dnia 8 września 2023 roku do dnia zapłaty.

Zważywszy, że zawarta przez strony umowa spełniała kryteria transakcji handlowej, której mowa w ustawie z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (tj. z dnia 14 lipca 2023 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 1790)) zasądzono od należności czynszowej odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych – zgodnie z art. 7 ust. 1 powyższej ustawy. O odsetkach od pozostałych należności orzeczono zgodnie z pozwem w oparciu o art. 481 § 1 k.c. Jeżeli bowiem dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W niniejszej sprawie powód żądał zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od dni następnych po terminach płatności wskazanych w notach. Uznając roszczenie powoda za zasadne, Sąd orzekł o odsetkach zgodnie z żądaniem pozwu.

Odnośnie do kosztów procesu orzeczono zgodnie z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W niniejszej sprawie stroną przegrywającą sprawę w całości był pozwany i to on powinien zwrócić powodowi poniesione koszty procesu. Do niezbędnych kosztów postępowania w niniejszej sprawie w kwocie 2.217 zł należy zaliczyć opłatę sądową od pozwu w kwocie łącznej 400 zł, a także koszty zastępstwa procesowego powoda w kwocie 1.800 zł oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

Sędzia Ryszard Kołodziejski

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować w kontrolce uzasadnień;

2.  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego;

3.  akta przedłożyć z apelacją lub za 20 dni.

Sędzia Ryszard Kołodziejski