Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lutego 2024 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni VI Wydział Gospodarczy, w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Justyna Supińska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Marta Denc

po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2024 roku w Gdyni

w postępowaniu gospodarczym

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G.

przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w S.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwotę 2 684,47 złotych (dwa tysiące sześćset osiemdziesiąt cztery złote czterdzieści siedem groszy) wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 23 sierpnia 2022 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwotę 1 117 złotych (jeden tysiąc sto siedemnaście złotych) wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie liczonymi za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty , tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VI GC 928/23

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 02 maja 2023 roku powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. kwoty 2 684,47 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 23 sierpnia 2022 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że miała miejsce kolizja drogowa, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki F. model M. o numerze rejestracyjnym (...). Właścicielka pojazdu zgłosiła zaistniałą szkodę z ubezpieczenia autocasco pozwanemu i zleciła naprawę pojazdu powodowi, który po jej przeprowadzeniu wystawił fakturę na kwotę 14 950,98 złotych brutto. Pozwany przyjął swoją odpowiedzialność i uregulował należność w kwocie 12 266,51 złotych brutto weryfikując stawkę za prace naprawcze z kwoty 220 złotych netto do kwoty 145 złotych netto. Do zapłaty pozostała zatem kwota 2 684,47 złotych, której powód – po nabyciu wierzytelności od poszkodowanej – domaga się w niniejszym postępowaniu.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 25 maja 2023 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VI GNc 1751/23 referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni uwzględnił żądanie pozwu w całości.

W sprzeciwie od powyższego orzeczenia (...) spółka akcyjna z siedzibą w S. wniósł o oddalenie powództwa wskazując, że pozwany dokonał weryfikacji kosztów naprawy przedstawionych przez zakład naprawczy w fakturze zgodnie z zawartą umową ubezpieczenia i stanowiącymi jej integralną część „Ogólnymi Warunkami Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)”, a w szczególności w oparciu o postanowienie zawarte w § 44 ust. 3 wobec braku uzgodnienia kosztów naprawy z ubezpieczycielem.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 04 lipca 2022 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki F. model M. o numerze rejestracyjnym (...) stanowiący własność A. J..

W dniu zdarzenia przedmiotowy pojazd objęty był dobrowolnym ubezpieczeniem autocasco, na mocy umowy zawartej z (...) spółką akcyjną z siedzibą w S.. Integralną częścią umowy były „Ogólne Warunki Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)”.

Umowa ubezpieczenia zawarta została w wariancie ASO, zaś sumę ubezpieczenia określono w kwocie brutto.

Potwierdzeniem zawarcia umowy była polisa numer (...) K. (...).

niesporne, a nadto: polisa oraz „O gólne Warunki Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)” – w aktach szkody, k. 62 akt

Zgodnie z § 41 „Ogólnych Warunków Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)” w wariancie rozliczenia szkody ASO zastosowanie znajdowała metoda serwisowa z możliwością zmiany na kosztorysową lub Wariant Sieć Partnerska, zaś przy wycenie wykorzystywane były ceny części oryginalnych.

Zgodnie z § 43 ust. 1 „Ogólnych Warunków Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)” w metodzie serwisowej w przypadku szkody częściowej wysokość odszkodowania miała być ustalana na podstawie faktur za naprawę pojazdu według uprzednio uzgodnionych z ubezpieczycielem kosztów i sposobu naprawy, z zastosowaniem: 1) naprawczych norm czasowych określonych przez producenta pojazdu, 2) średniej arytmetycznej stawki za roboczogodzinę ustalonej na podstawie cen usług stosowanych przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu dokonującego naprawy działające na terenie powiatu naprawy pojazdu oraz 3) cen części i materiałów określonych przez producenta.

Stosownie zaś do § 44 ust. 3 „Ogólnych Warunków Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)” jeżeli klient udokumentuje fakturami naprawę pojazdu dokonaną bez uprzedniego uzgodnienia z ubezpieczycielem, to koszty naprawy podlegają weryfikacji do średnich arytmetycznych cen usług naprawczych stosowanych na terenie powiatu właściwego dla miejsca zamieszkania ubezpieczonego. Jeżeli pojazd jest przedmiotem leasingu lub stanowi zabezpieczenie kredytu klienta, nie więcej niż 110 złotych brutto za roboczogodzinę prac blacharskich, lakierniczych i mechanicznych. Ceny części zamiennych i materiałów (w tym lakierniczych) ubezpieczyciel ustala maksymalnie do wartości brutto cen określonych przez producenta pojazdu, pomniejszonych o wysokość zużycia eksploatacyjnego, o którym mowa w § 42 ust. 2.

„O gólne Warunki Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)” – w aktach szkody, k. 62 akt

W dniu 12 lipca 2022 roku poszkodowana A. J. zleciła naprawę uszkodzonego pojazdu marki F. model M. o numerze rejestracyjnym (...) zakładowi naprawczemu prowadzonemu przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G..

Strony uzgodniły stawkę w kwocie 220 złotych netto za roboczogodzinę prac blacharsko – mechanicznych i lakierniczych.

W tym samym dniu A. J. zawarła z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. umowę cesji wierzytelności związanej ze szkodą w pojeździe marki F. model M. o numerze rejestracyjnym (...) w celu zapłaty za naprawę tegoż pojazdu.

W dniu 14 lipca 2022 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. sporządził kalkulację naprawy marki F. model M. o numerze rejestracyjnym (...), z uwzględnieniem stawek za prace naprawcze w kwocie 220 złotych netto za roboczogodzinę tychże prac i wraz z dokumentacją zdjęciową przesłał ją ubezpieczycielowi.

W odpowiedzi, w dniu 20 lipca 2022 roku, (...) spółka akcyjna z siedzibą w S. dokonał weryfikacji powyższego kosztorysu uznając w całości wskazany przez zakład naprawczy zakres prac naprawczych, sposób naprawy i rodzaj zastosowanych części oraz obniżając stawkę za prace naprawcze do kwoty 145 złotych netto.

korespondencja mailowa, kosztorys naprawy, zweryfikowany kosztorys naprawy – w aktach szkody, k. 62 akt, umowa cesji wierzytelności – k. 16 akt, kosztorys – k. 18-19 akt, zweryfikowany kosztorys – k. 19v-20 akt

W dniu 01 sierpnia 2022 roku (...) spółka akcyjna z siedzibą w S. poinformował (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. o przyjęciu odpowiedzialności za szkodę z dnia 04 lipca 2022 roku w pojeździe marki F. model M. o numerze rejestracyjnym (...) i zadeklarował gotowość do niezwłocznej wypłaty odszkodowania po przedstawieniu dowodu poniesienia kosztów naprawy (faktury).

korespondencja mailowa – w aktach szkody, k. 62 akt

Po przeprowadzeniu naprawy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. wystawił A. J. w dniu 08 sierpnia 2022 roku fakturę numer (...) na kwotę 14 950,98 złotych brutto.

Powyższa faktura została przesłana do ubezpieczyciela.

faktura – k. 17 akt

(...) spółka akcyjna z siedzibą w S. po zweryfikowaniu faktury numer (...) za naprawę pojazdu decyzją z dnia 06 września 2022 roku przyznał tytułem odszkodowania kwotę 12 266,51 złotych brutto obniżając stawki za prawce naprawcze do kwoty 145 złotych netto.

decyzja – k. 21 akt

W okresie likwidacji szkody stawka za roboczogodzinę prac naprawczych w kwocie 220 złotych netto miała charakter rynkowy.

niesporne

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie w części, w jakiej pozostawał bezsporny pomiędzy stronami, Sąd ustalił na podstawie oświadczeń stron.

Sąd uwzględnił także wyżej wymienione dowody z dokumentów przedłożonych przez strony w toku postępowania, w tym znajdujące się w aktach szkody, których zarówno autentyczność, jak i prawdziwość w zakresie twierdzeń w nich zawartych nie budziła wątpliwości Sądu, a zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary.

Pozostałe dokumenty nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia, gdyż nie wnosiły do sprawy nowych i istotnych okoliczności, w szczególności dotyczy to przedłożonej przez powoda opinii biegłego sądowego sporządzonej w sprawie o sygn. akt XIV C 1561/21 Sądu Rejonowego Gdańsk – Północ w Gdańsku, albowiem rynkowość stawki powoda nie była kwestionowana przez pozwanego. Wobec bowiem niejednoznacznej treści sprzeciwu od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, zarządzeniem z dnia 09 listopada 2023 roku (k. 103 akt) zobowiązano pełnomocnika pozwanego – r. pr. T. Z. do jednoznacznego oświadczenia, czy pozwany kwestionuje rynkowy charakter stawki powoda, w terminie tygodniowym od dnia doręczenia niniejszego zobowiązania, pod rygorem uznania, że pozwany jej nie kwestionuje. W zakreślonym terminie żadna korespondencja w wykonaniu powyższego zobowiązania do akt nie wpłynęła, uznać więc należało, że rynkowość stawki wskazanej przez powoda nie jest sporna w sprawie.

Nie stanowiły również podstawy rozstrzygnięcia przedłożone przez pozwanego wyroki: Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 16 grudnia 2022 roku w sprawie o sygn. akt XII Ga 705/22 i Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 04 maja 2023 roku w sprawie o sygn. akt XIII Ga 436/22 wraz z ich uzasadnieniami, albowiem Sąd rozpoznający niniejszą sprawę nie jest związany dokonanymi w nich ustaleniami faktycznymi ani wyrażonymi tam ocenami prawnymi.

Sąd nie przeprowadził także dowodu z opinii biegłego sądowego zgłoszonego przez powoda na fakt uzasadnionego kosztu naprawy pojazdu z uwzględnieniem stawek stosowanych przez autoryzowane zakłady naprawcze, w tym powoda, uznając go za zbędny (art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c.). Sąd miał bowiem na uwadze, że w niniejszej sprawie pozwany reprezentowany przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego, i to mimo zobowiązania do stosownego oświadczenia, jak już wskazano powyżej, nie zakwestionował rynkowego charakteru stawek stosowanych przez powoda, stąd też brak było konieczności badania jej występowania na lokalnym dla poszkodowanej rynku, zaś koszty naprawy z uwzględnieniem stawki powoda wynikały wprost z faktury wystawionej przez powoda, a zakwestionowanej przez pozwanego jedynie w tym zakresie (co do stawek, a nie co do pozostałych elementów – czasochłonności czynności, czy cen części zamiennych, co jednoznacznie wynika z weryfikacji kosztorysu dokonanego przez pozwanego).

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W niniejszej sprawie powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. kwoty 2 684,47 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 23 sierpnia 2022 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu – tytułem pozostałej części odszkodowania w związku z uszkodzeniem w dniu 04 lipca 2022 roku pojazdu marki F. model M. o numerze rejestracyjnym (...).

Kwestionując żądanie pozwu pozwany (...) spółka akcyjna z siedzibą w S. podnosił, że dokonał weryfikacji kosztów naprawy przedstawionych przez zakład naprawczy w fakturze zgodnie z zawartą umową ubezpieczenia i stanowiącymi jej integralną część „Ogólnymi Warunkami Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)”, a w szczególności w oparciu o postanowienie zawarte w § 44 ust. 3 wobec braku uzgodnienia kosztów naprawy z ubezpieczycielem.

Mając na uwadze powyżej zaprezentowane stanowiska stron wskazać należy, że ostatecznie niesporny był między stronami był fakt zaistnienia zdarzenia powodującego szkodę, zawarcie umowy dobrowolnego ubezpieczenia autocasco (w wariancie ASO, z wyborem metody serwisowej i z ustaleniem odszkodowania w wartości brutto), co do zasady umownej odpowiedzialności pozwanego oraz zakres powstałych w wyniku kolizji drogowej uszkodzeń przedmiotowego pojazdu, sposób jego naprawy i ceny części zamiennych. Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia wysokości należnego od pozwanego odszkodowania z umowy ubezpieczenia autocasco wobec zweryfikowania przez pozwanego zastosowanych przez warsztat naprawczy stawek za godzinę prac blacharsko – mechanicznych i lakierniczych z kwoty 220 złotych netto do kwoty 145 złotych netto.

Zgodnie z § 41 „Ogólnych Warunków Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)” w wariancie rozliczenia szkody ASO zastosowanie znajdowała metoda serwisowa z możliwością zmiany na kosztorysową lub Wariant Sieć Partnerska, zaś przy wycenie wykorzystywane były ceny części oryginalnych. Stosownie zaś do § 43 ust. 1 „Ogólnych Warunków Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)” w metodzie serwisowej w przypadku szkody częściowej wysokość odszkodowania ustalana miała być na podstawie faktur za naprawę pojazdu według uprzednio uzgodnionych z ubezpieczycielem kosztów i sposobu naprawy, z zastosowaniem: 1) naprawczych norm czasowych określonych przez producenta pojazdu, 2) średniej arytmetycznej stawki za roboczogodzinę ustalonej na podstawie cen usług stosowanych przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu dokonującego naprawy działające na terenie powiatu naprawy pojazdu i 3) cen części i materiałów określonych przez producenta. W § 44 ust. 3 „Ogólnych Warunków Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)” wskazano natomiast, że jeżeli klient udokumentuje fakturami naprawę pojazdu dokonaną bez uprzedniego uzgodnienia z ubezpieczycielem, to koszty naprawy podlegają weryfikacji do średnich arytmetycznych cen usług naprawczych stosowanych na terenie powiatu właściwego dla miejsca zamieszkania ubezpieczonego. Jeżeli pojazd jest przedmiotem leasingu lub stanowi zabezpieczenie kredytu klienta, nie więcej niż 110 złotych brutto za roboczogodzinę prac blacharskich, lakierniczych i mechanicznych. Ceny części zamiennych i materiałów (w tym lakierniczych) ubezpieczyciel ustala maksymalnie do wartości brutto cen określonych przez producenta pojazdu, pomniejszonych o wysokość zużycia eksploatacyjnego, o którym mowa w § 42 ust. 2.

Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy zważyć należy, że jak wynikało z ustalonego stanu faktycznego, w tym korespondencji mailowej znajdującej się w aktach szkody, w dniu 14 lipca 2022 powód sporządził kalkulację naprawy marki F. model M. o numerze rejestracyjnym (...), z uwzględnieniem stawek za prace naprawcze w kwocie 220 złotych netto za roboczogodzinę tychże prac i wraz z dokumentacją zdjęciową przesłał ją pozwanemu ubezpieczycielowi. W odpowiedzi, w dniu 20 lipca 2022 roku, pozwany dokonał weryfikacji powyższego kosztorysu uznając w całości wskazany przez zakład naprawczy zakres prac naprawczych, sposób naprawy i rodzaj zastosowanych części oraz obniżając stawkę za prace naprawcze do kwoty 145 złotych netto, przy czym z akt sprawy nie wynika, aby ubezpieczyciel podjął jakąkolwiek próbę wyjaśnienia, w jaki sposób ustalił przyjętą przez siebie stawkę jako zgodną z zapisami umowy, w tym „Ogólnych Warunków Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)”. Następnie w dniu 01 sierpnia 2022 roku pozwany poinformował powoda o przyjęciu odpowiedzialności za szkodę w pojeździe marki F. model M. o numerze rejestracyjnym (...) i zadeklarował gotowość do niezwłocznej wypłaty odszkodowania po przedstawieniu dowodu poniesienia kosztów naprawy (faktury), po czym – po przedstawieniu faktury zgodnej z pierwotnym kosztorysem powoda – dokonał wypłaty odszkodowania skalkulowanego według przyjętej przez siebie stawki w kwocie 145 złotych netto.

Powyższa przedstawiona sekwencja zdarzeń jednoznacznie wskazuje, że zakład naprawczy kontaktował się z ubezpieczycielem w celu ustalenia nie tylko zakresu naprawy i sposobu naprawy, ale i wysokości odszkodowania, a zatem zdaniem Sądu powód zainicjował procedurę uzgodnienia kosztów naprawy, co czyni powoływanie się przez pozwanego na postanowienie zawarte w § 44 ust. 3 „Ogólnych Warunków Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)” za nieskuteczne z przyczyn wskazanych poniżej.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że Sąd podziela pogląd wyrażony przez Sąd Okręgowy w Gdańsku w uzasadnieniu wyroku z dnia 26 października 2021 roku wydanego w sprawie o sygn. akt XII Ga 643/21 (zapadłego na tle podobnego stanu faktycznego i prawnego), że powyższe postanowienie, tj. postanowienie zawarte w § 44 ust. 3 „Ogólnych Warunków Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)” nie znajdzie zastosowania w sytuacji – co oczywiste – nie tylko uzgodnienia kosztów naprawy, ale także w sytuacji, gdy strony jedynie podjęły próbę ustalenia wysokości stawki, jaka powinna zostać uwzględniona przy ustalaniu wysokości odszkodowania, choć nie wypracowały wspólnego stanowiska, przy czym jak wynika z zapisów „Ogólnych Warunków Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)” musi mieć to miejsce jeszcze przed naprawą pojazdu. Przyjęcie odmiennego stanowiska prowadziłoby bowiem – jak wskazał Sąd Okręgowy w Gdańsku w uzasadnieniu powyższego wyroku – do sytuacji, w której pozwany dowolnie i w sposób całkowicie ocenny każdorazowo mógłby zakwestionować stawkę stosowaną przez zakład naprawczy, w jego interesie nie leży przecież uzgodnienie kosztów naprawy, skoro konsekwencją braku uzgodnienia jest obniżenie stawki do wskazanej kwoty. Jednocześnie w niniejszej sprawie Sąd miał na uwadze, że uszkodzony pojazd nie był przedmiotem leasingu ani nie stanowił zabezpieczenia kredytu, stąd nie znajdowało zastosowania obniżenie stawki do kwoty 110 złotych brutto, lecz ewentualnie do średnich arytmetycznych cen usług naprawczych stosowanych na terenie powiatu właściwego dla miejsca zamieszkania ubezpieczonego (tu: G.). Tak sformułowane postanowienie umowy jest jednakże nieprecyzyjne, nie wskazuje ono bowiem liczby zakładów naprawczych poddanych badaniu, a oczywistym jest – że uwzględnienie wszystkich warsztatów przy ustalaniu takiej średniej nie jest możliwe. Nie wskazuje ono również ewentualnego kryterium uwzględnienia określonej liczby warsztatów spośród tych działających na terenie powiatu właściwego dla miejsca zamieszkania ubezpieczonego. Powyższe więc oznacza, że zawarte w „Ogólnych Warunkach Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)” badane postanowienie nie zawiera jasnych i obiektywnych kryteriów ustalania wysokości tego elementu składowego odszkodowania, ubezpieczyciel może bowiem przyjąć do badania np. dwa zakłady naprawcze stosujące najniższe stawki spośród tych działających na terenie powiatu właściwego dla miejsca zamieszkania ubezpieczonego. Ubezpieczyciel nie jest przy tym zainteresowany w uzgodnieniu kosztów naprawy z zakładem naprawczym (czy poszkodowanym), jeżeli zakład naprawczy stosuje stawkę wyższą niż ustaloną arbitralnie, bez wskazania konkretnych i jednoznacznych kryteriów przez pozwanego będącego świadomym, że brak jej akceptacji przez zakład naprawczy wiąże się z pozytywnymi dla niego (pozwanego) skutkami, tj. uwzględnieniem w wysokości odszkodowania niższej stawki z powołaniem się właśnie na brak uzgodnienia, co uznać należy za nadużycie prawa i co nie zasługuje na aprobatę Sądu.

Analizowane postanowienie zawarte w § 44 ust. 3 „Ogólnych Warunków Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)” znajdzie zatem zastosowanie jedynie w takiej sytuacji, gdy powód dokonałby naprawy pojazdu bez jakiejkolwiek wcześniejszej konsultacji z ubezpieczycielem, w tym nawet próby porozumienia się co do m. in. jej kosztów, tj. w przypadku gdy poszkodowany przedłożyłby po wykonanej naprawie np. samą fakturę, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca.

Jedynie zaś na marginesie wskazać należy, że z decyzji ubezpieczyciela z dnia 06 września 2022 roku (k. 21 akt) bynajmniej nie wynika, ażeby przyznane w niej odszkodowanie zostało ustalone w oparciu o treść § 44 ust. 3 „Ogólnych Warunków Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)”, tj. w oparciu o średnią arytmetyczną cen usług naprawczych stosowanych na terenie powiatu właściwego dla miejsca zamieszkania ubezpieczonego oraz cen określonych przez producenta pojazdu, pomniejszonych o wysokość zużycia eksploatacyjnego, o którym mowa w § 42 ust. 2. Wręcz przeciwnie, ze stanowiącego podstawę decyzji zweryfikowanego przez pozwanego kosztorysu wynika, że zaakceptowano ceny części określone przez zakład naprawczy (bez pomniejszania ich wartości), jedynie – bez jakiegokolwiek wyjaśnienia – obniżono stawki za pracę naprawcze.

Wobec zaś uznania, że pozwany niezasadnie dokonał obniżenia należnego powodowi odszkodowania w oparciu o postanowienia § 44 ust. 3 „Ogólnych Warunków Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)” wskazać należy, co następuje.

W przedmiotowej sprawie strona powodowa dochodzone pozwem roszczenie wywodziła z umowy ubezpieczenia autocasco, której integralną część stanowiły „Ogólne Warunki Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)”, w których określony został szczegółowo sposób ustalenia wysokości kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, w szczególności w odniesieniu do stawki za roboczogodzinę prac naprawczych (średnia arytmetyczna stawka za roboczogodzinę ustalona na podstawie cen usług stosowanych przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu dokonującego naprawy działające na terenie powiatu naprawy pojazdu). O ile więc strony umowy o dzieło (zlecenia naprawy) związane były postanowieniami umowy przewidującymi zastosowanie stawki za prace naprawcze w kwocie 220 złotych netto, o tyle pozwany nie był stroną tejże umowy, a zatem jej postanowienia go nie wiążą. Pozwany jest natomiast związany postanowieniami umowy ubezpieczenia, w tym regulacją zawartą w „Ogólnych Warunkach Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)”, i według zasad tam zawartych zobowiązany jest naprawić szkodę. To one bowiem stanowiły podstawę wzajemnych praw i obowiązków stron umowy, tj. poszkodowanego (powoda) oraz pozwanego.

Stosownie do treści art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, przy czym przy ubezpieczeniu majątkowym, a takim jest ubezpieczenie autocasco, sprowadza się to do zapłaty określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku. Jak wynika z zawartej w art. 805 k.c. definicji kodeksowej zobowiązanie ubezpieczyciela dotyczy spełnienia określonego świadczenia. Zwrot ten oznacza, iż treść umowy powinna określać co najmniej sposób ustalenia świadczenia odszkodowawczego w taki sposób, ażeby w chwili zajścia wypadku objętego ubezpieczeniem możliwe było obiektywne zweryfikowanie wysokości odszkodowania bez odwoływania się do swobodnego uznania jednej ze stron, a w szczególności swobodnego uznania strony zobowiązanej do świadczenia.

W przedmiotowej sprawie postanowienia § 43 ust. 1 „Ogólnych Warunków Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)” nie spełniają wskazanego wyżej kryterium. Zgodnie bowiem z § 41 „Ogólnych Warunków Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)” w wariancie rozliczenia szkody ASO zastosowanie znajdowała metoda serwisowa z możliwością zmiany na kosztorysową lub Wariant Sieć Partnerska, zaś przy wycenie wykorzystywane były ceny części oryginalnych. Stosownie zaś do § 43 ust. 1 „Ogólnych Warunków Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)” w metodzie serwisowej w przypadku szkody częściowej wysokość odszkodowania ustala się na podstawie faktur za naprawę pojazdu według uprzednio uzgodnionych z ubezpieczycielem kosztów i sposobu naprawy, z zastosowaniem m. in. średniej arytmetycznej stawki za roboczogodzinę ustalonej na podstawie cen usług stosowanych przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu dokonującego naprawy działające na terenie powiatu naprawy pojazdu.

Ogólnikowo sformułowane powyższe postanowienia mówiące o ustalaniu kosztu robocizny w oparciu o wskazaną tam średnią arytmetyczną stawkę bez określenia liczby zakładów naprawczych uwzględnionych w badaniu nie dają podstawy do wskazania sposobu obliczania takiej stawki, który dałby się ująć w ramy obiektywnie weryfikowalnej metodologii ustalania stawki za roboczogodzinę będącej podstawą kalkulacji odszkodowania, zwłaszcza, że oczywistym jest, iż uwzględnienie wszystkich zakładów naprawczych danej kategorii na określonym terytorialnie obszarze nie jest możliwe. Powyższe postanowienie nie wskazuje także kryterium wyboru określonej liczby warsztatów porównywalnej kategorii do warsztatu dokonującego naprawy spośród tychże działających na terenie powiatu naprawy pojazdu, daje więc możliwość ustalania wskazanej w tym postanowieniu średniej w oparciu np. jedynie o dwa badane podmioty, w tym te dwa, które stosują stawki najniższe na wskazanym rynku. Tym bardziej więc zapisy takie nie mogą być podstawą do jednostronnych i arbitralnych ustaleń pozwanego zmierzających do ustalenia wyliczenia odszkodowania ubezpieczeniowego. Takie ich rozumienie powodowałoby, że de facto od woli strony stosunku zobowiązaniowego – w tym przypadku ubezpieczyciela, zależałaby wysokość umówionego świadczenia, w tym przypadku – odszkodowania. Jest oczywistym, iż taka interpretacja byłaby sprzeczna zarówno z treścią art. 807 § 1 k.c. w zw. z art. 805 k.c., jak i z treścią art. 353 ¹ k.c. jako sprzeczna z właściwością (naturą) stosunku zobowiązaniowego, co powodowałoby stwierdzenia nieważność takiego postanowienia na podstawie art. 58 k.c.

Jak wyżej zaznaczono nie ulega wątpliwości, iż strony dobrowolnego ubezpieczenia majątkowego mogą ustalić umownie sposób kalkulacji świadczenia odszkodowawczego, które – zgodnie z takimi ustaleniami – może nie pokrywać w całości uszczerbku majątkowego ubezpieczonego. Uzgodnienie stawki za roboczogodzinę także jest poddane woli stron. Jednakże dopóki ubezpieczyciel jako profesjonalny podmiot nie określi takiego sposobu na tyle precyzyjnie, że możliwa będzie jednoznaczna weryfikacja takiej stawki w oparciu o obiektywne kryteria, postanowienia umów ubezpieczeniowych nie mogą być w tym zakresie interpretowane na niekorzyść ubezpieczonego. Podgląd ten jest powszechnie od lat akceptowany w orzecznictwie (tak Sąd Apelacyjny w Łodzi w uzasadnieniu wyroku z dnia 28 lutego 1996 roku, sygn. akt I ACa 37/96, OSA 1996/9/43, Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia 09 lipca 1997 roku, sygn. akt I ACa 181/97). W przedmiotowej sprawie – ze względu na zastosowanie wzorca umownego oraz ze względu na brak inicjatywy dowodowej stron – w ograniczonym zakresie możliwe było badanie zgodnego zamiaru stron umowy ubezpieczenia autocasco w odniesieniu do sposobu ustalania stawki za roboczogodzinę prac warsztatowych. Z tego względu Sąd w tej kwestii oparł się raczej na celu umowy, którym jest niewątpliwie uzyskanie przez ubezpieczonego wyrównania uszczerbku majątkowego powstałego w wyniku zajścia wypadku objętego umową ubezpieczeniową, a dla ubezpieczyciela uzyskanie składki.

Jeżeli zatem ubezpieczony – zgodnie z procedurami przewidzianymi w ogólnych warunkach ubezpieczenia – dokonał naprawy ubezpieczonego pojazdu korzystając z usług warsztatu naprawczego funkcjonującego na lokalnym rynku (a taka sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie), to o wysokości odszkodowania powinna przesądzać stawka stosowana przez ten warsztat, jeżeli mieści się ona w przedziale cen rynkowych na danym obszarze. Taki pogląd podyktowany jest nie tylko przywołanymi wyżej argumentami, ale także faktem, iż w przypadku stawek za roboczogodzinę prac na rynku danych usług istnieje ich pewien przedział i niemożliwym jest arbitralne ustalenie jednej uśrednionej stawki. W obecnej sytuacji rynkowej opartej na wolności prowadzenia działalności gospodarczej wysokość tak ustalonej stawki byłaby zawsze uzależniona od metodologii przyjętej do jej wyznaczenia i dopóki metodologia taka nie znajduje podstaw w postanowieniach umownych lub powszechnie obowiązujących przepisach prawa, jej stosowanie zawsze należałoby ocenić jako dowolne. Wobec więc braku rzetelnego i jednoznacznego wskazania w umowie sposobu obliczenia stawki za prace naprawcze, pojęcie tejże stawki należało wyjaśnić w kontekście stawek stosowanych na rynku lokalnym (tak Sąd Okręgowy w Białymstoku w uzasadnieniu wyroku z dnia 04 grudnia 2017 roku, sygn. akt VII Ga 484/17). W niniejszej sprawie pozwany nie kwestionował przy tym rynkowego charakteru stawki powoda, tj. tego, że występuje ona na lokalnym dla poszkodowanej rynku (w niniejszej sprawie rynek ten był przy tym tożsamy z rynkiem powiatu, na terenie którego dokonywano naprawy, albowiem zarówno siedziba zakładu naprawczego, jak i miejsce zamieszkania poszkodowanej znajdowały się w G.).

Mając więc na uwadze, że celowy i ekonomicznie uzasadniony koszt naprawy pojazdu marki F. model M. o numerze rejestracyjnym (...) ustalony zgodnie z warunkami wynikającymi z umowy ubezpieczenia i z uwzględnieniem – z przyczyn wskazanych powyżej – stawki za prace naprawcze w kwocie 220 złotych netto, wynosi 14 950,98 złotych brutto i na taką kwotę opiewała faktura za naprawę pojazdu wystawiona przez powoda, zaś pozwany wypłacił dotychczas tytułem odszkodowania kwotę 12 266,51 złotych brutto, do zapłaty pozostała kwota 2 684,47 złotych brutto, co czyniło żądanie powoda zasadnym w całości.

Uwzględniając więc całokształt powyższych rozważań Sąd na podstawie art. 805 k.c. w zw. z art. 361 k.c. w zw. z art. 481 k.c. w zw. z art. 6 k.c. oraz art. 58 k.c. w zw. z § 43 ust. 1 pkt 2 i § 44 ust. 3 „Ogólnych Warunków Ubezpieczeń komunikacyjnych (...)” zasądził od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwotę 2 684,47 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 23 sierpnia 2022 roku do dnia zapłaty.

O kosztach procesu Sąd orzekł natomiast zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w dyspozycji art. 98 k.p.c. w zw. art. 99 k.p.c. i 108 § 1 k.p.c. zasądzając od przegrywającego w całości sprawę pozwanego na rzecz powoda zwrot kosztów procesu (wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie liczonymi za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty) w kwocie 1 117 złotych (200 złotych – opłata sądowa od pozwu, 17 złotych – opłata skarbowa od pełnomocnictwa, 900 złotych – koszty zastępstwa procesowego).

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)

SSR Justyna Supińska

Gdynia, dnia 25 lutego 2024 roku