Warszawa, dnia 18 lipca 2024 r.
Sygn. akt VI Ka 1144/23
1
2WYROK
2.1W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
3Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący:SSO Tomasz Morycz
protokolant: protokolant sądowy Małgorzata Jaworska
4przy udziale prokuratora Wojciecha Groszyka
5i oskarżyciela posiłkowego M. W. (1)
po rozpoznaniu dnia 9 lipca 2024 r.
6sprawy W. P., syna M. i B., ur. (...) w W.
7oskarżonego o przestępstwo z art. 286 § 1 kk
8na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego
9od wyroku Sądu Rejonowego w Otwocku
10z dnia 29 czerwca 2023 r. sygn. akt II K 1255/22
12I. zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;
13II. zasądza od oskarżyciela posiłkowego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem opłaty w postępowaniu odwoławczym i obciąża go wydatkami tego postępowania.
UZASADNIENIE |
||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VI Ka 1144/23 |
||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
|||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||
1.1 Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 29 czerwca 2023 r. w sprawie o sygn. akt II K 1255/22. |
||||||||||||
1.2 Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||
☒ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||
☐ obrońca |
||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||
☐ inny |
||||||||||||
0.11.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji. |
||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||
☐ |
||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||
0.11.4. Wnioski |
||||||||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||||||||
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
||||||||||||
0.12.1. Ustalenie faktów |
||||||||||||
0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||
Lp. |
Wskazać oskarżonego. |
Wskazać fakt. |
Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód. |
|||||||||
0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||
Lp. |
Wskazać oskarżonego. |
Wskazać fakt. |
Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód. |
|||||||||
0.12.2. Ocena dowodów |
|||||||||||
0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
|||||||||||
Wskazać fakt |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu. |
|||||||||
0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
|||||||||||
Wskazać fakt |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu. |
|||||||||
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
|||||||||||
Lp. |
Zarzut |
||||||||||
Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego zaskarżonemu wyrokowi zarzucił: 1. naruszenie przepisów postępowania tj. art. 7 k.p.k. poprzez dowolną ocenę materiału dowodowego, dokonaną z pominięciem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego poprzez przyjęcie w całości za wiarygodne, logiczne i rzetelne zeznań oskarżonego i świadka B. M., podczas gdy niezgodne z zasadami życiowego jest uznanie, że profesjonalny podmiot trudniący się naprawą pojazdów wyłącznie w wyniku „pomyłki” dokonał montażu w samochodzie M. W. (1) skrzyni biegów od innego pojazdu, zamiast naprawy uszkodzonego elementu; 2. błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że oskarżony nie prowadził żadnych rozmów z oskarżonym, podczas gdy z zeznań świadka M. W. (1) wynika, że oskarżony rozmawiał z nim podczas przyjmowania od niego zapłaty za naprawę i mimo prośby M. W. nie zwrócił mu oryginalnych części, co już powinno prowadzić do wniosku, że oskarżony wprowadził pokrzywdzonego w błąd i działał z zamiarem osiągnięcia korzyści majątkowej, a tym samym swoim zachowaniem wypełnił ustawowe znamiona czynu z art. 286 § 1 k.k. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny. |
|||||||||||
Rodzaj i wzajemne powiązanie zarzutów przemawiały za ich zbiorczym omówieniem. Tym bardziej, że oba były bezzasadne. Na wstępie przypomnieć należy, że by ocena dowodów przeprowadzona przez organ postępowania dokonana została zgodnie z regułami art. 7 kpk konieczne jest: 1) oparcie jej na wszystkich przeprowadzonych dowodach, mając na względzie, że podstawę orzeczenia może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku postępowania, mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia danej kwestii; 2) uwzględnienie zasad prawidłowego rozumowania; 3) uwzględnienie wskazań wiedzy; 4) uwzględnienie doświadczenia życiowego. Zasada swobodnej oceny dowodów jest zasadą kontrolowanej oceny dowodów, która wyraża się w dwóch aspektach. Po pierwsze, organ procesowy musi uzasadnić, dlaczego oparł się na jednych, a nie na innych dowodach oraz dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Po drugie, organ odwoławczy kontroluje swobodną ocenę dowodów dokonaną przez organ pierwszej instancji. Przy czym zarzut naruszenia art. 7 kpk nie może ograniczać się do wskazania wadliwości sędziowskiego przekonania o wiarygodności jednych, a niewiarygodności innych źródeł czy środków dowodowych, lecz powinien wykazać konkretne błędy w samym sposobie dochodzenia do określonych ocen, przemawiające w zasadniczy sposób przeciwko dokonanemu rozstrzygnięciu. W grę może wchodzić np. pominięcie istotnych środków dowodowych, niedostrzeżenie ważnych rozbieżności, uchylenie się od oceny wewnętrznych czy wzajemnych sprzeczności. Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 kwietnia 2021 r. w sprawie o sygn. akt III KK 78/21, prezentowanie własnej - możliwej w realiach konkretnej sprawy - oceny dowodów, bez wykazania błędności tej, której dokonał sąd pierwszej instancji, nie upoważnia jeszcze sądu odwoławczego do zajęcia w tej materii stanowiska odmiennego. Sąd odwoławczy, zwłaszcza w sytuacji, gdy nie prowadzi samodzielnie postępowania dowodowego co do istoty sprawy, jest bowiem głównie sądem kontrolującym procedowanie przed sądem pierwszej instancji i stanowisko tego sądu może zakwestionować jedynie wówczas, gdy wykaże, że to postępowanie i jego wynik obrażają prawo. Sąd Okręgowy podziela również pogląd zawarty w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 7 listopada 2019 r. w sprawie o sygn. akt II AKa 173/19. Wskazano w nim, że na uzasadnienie błędu ustaleń faktycznych lub naruszenie standardów swobodnej oceny bądź interpretacji dowodów nie wystarczy subiektywne przekonanie skarżącego o niesprawiedliwości orzeczenia, a konieczne jest wykazanie, że w zaskarżonym wyroku poczyniono ustalenie faktycznie nie mające oparcia w przeprowadzonych dowodach, albo że takiego ustalenia nie poczyniono mimo, że z przeprowadzonych dowodów określony fakt jednoznacznie wynikał, względnie wykazanie, iż tok rozumowania sądu I instancji był sprzeczny ze wskazaniami doświadczenia życiowego, prawidłami logiki, czy zasadami wiedzy. Przechodząc na grunt niniejszej sprawy, apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego stanowiła jedynie subiektywną ocenę zaistniałych okoliczności i gołosłowną polemikę z zaskarżonym wyrokiem. Wbrew jego twierdzeniom, Sąd Rejonowy prawidłowo, zgodne z regułami wynikającymi z art. 7 kpk, ocenił zgromadzony materiał dowodowy i poczynił trafne ustalenia faktyczne, słusznie uniewinniając oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu. Na wstępie przypomnieć należy, że oskarżony jest właścicielem warsztatu, w którym miała być wykonana naprawa samochodu należącego do oskarżyciela posiłkowego. O ile na gruncie prawa cywilnego jest to wystarczające, żeby dochodzić swoich praw, albowiem - prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą - był stroną zawartej umowy, o tyle na gruncie prawa karnego zaistniałe nieprawidłowości nie powodowały automatycznie, że mógł się stać zarazem sprawcą czynu zabronionego. W dodatku oszustwa, które wymaga wykazania winy umyślnej z zamiarem bezpośrednim, zaistniałym już w chwili zawarcia umowy, a nie w jakimkolwiek innym momencie. Co więcej, jak wynikało z wyjaśnień oskarżonego, jak również zeznań oskarżyciela posiłkowego i świadka B. M. (2), oskarżony nie przyjmował tego pojazdu, nie weryfikował jego stanu, nie podejmował decyzji o jego naprawie i jej kosztach, nie przekazywał tej decyzji i nie rozmawiał na ten temat, a przede wszystkim nie naprawiał pojazdu. Czynili to jego pracownicy, których było wówczas ponad 10. Jednym z nich był świadek B. M. (3), który jak przyznał osobiście przyjął samochód. W tym czasie oskarżonego nawet nie było w warsztacie, albowiem jak twierdził - a brak dowodów, żeby to podważyć - przebywał w tamtym okresie na wakacjach z córką. Tym samym nie mógł wprowadzić oskarżyciela w błąd co do zamiaru naprawy automatycznej skrzyni biegów, co jest wymagane dla popełnienia przez niego - a nie kogoś innego - przestępstwa z art. 286 § 1 kk. To, że oskarżony rozmawiał z oskarżycielem posiłkowym o sposobie rozwiązania zaistniałej sytuacji jest oczywiście niewystarczające. Brak podstaw do przyjęcia, że to oskarżony podejmował decyzję co do sposobu naprawy samochodu i że to on zamontował używaną skrzynię biegów. Uczynił to jego pracownik bądź pracownicy, których personalnie nie ustalono. Zarazem nie wykazano, żeby w czasie nieobecności oskarżonego spowodowanej urlopem było to z nim konsultowane, a tym bardziej, żeby wykonano to na jego wyraźne polecenie, czemu oskarżony kategorycznie zaprzeczył. Powyższe korespondowało z zeznaniami oskarżyciela posiłkowego, który miał bezpośredni kontakt z oskarżonym już po naprawie. Potwierdzały to też zeznania świadka B. M. (3). Nie bez znaczenia jest też fakt, że jak wynika ze złożonej dokumentacji fotograficznej skrzynie biegów były podobne i mogło dojść nie do oszustwa, ale do pomyłki, zaś oskarżony udzielił oskarżycielowi posiłkowemu gwarancji i po zgłoszeniu nieprawidłowości był skłonny naprawić samochód, a nawet go odkupić, żeby zakończyć sprawę. Co zaś się tyczy ewentualnego przywłaszczenia części pochodzących z pojazdu oskarżyciela posiłkowego, to nie było to przedmiotem niniejszego postępowania. Niemniej, oskarżony wyrażał wolę ich zwrotu po zgłoszeniu się po ich odbiór. Zdaniem Sądu Okręgowego zaistniała sytuacja nie powinna mieć miejsca, albowiem naprawa samochodu niewątpliwie nie została wykonana w sposób uzgodniony i prawidłowy, jednak zaistniały w związku z tym spór powinien zostać rozstrzygnięty na drodze cywilnej, co też ma miejsce. Jak bowiem przyznał oskarżyciel posiłkowy, przed Sądem Rejonowym w Otwocku toczy się zainicjowana przez niego prawa o zapłatę, w której prawdopodobnie miał zapaść wyrok nakazowy zobowiązujący oskarżonego do uiszczenia jakiejś kwoty na jego rzecz. W związku z powyższym Sąd Rejonowy prawidłowo uznał, że zgromadzony materiał dowodowy nie pozwala na przyjęcie, że oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu, słusznie wydając wyrok uniewinniający. Cele postępowania karnego są zgoła odmienne i nie powinno być ono wykorzystywane jako zastępcza bądź dodatkowa droga dochodzenia swoich praw. |
|||||||||||
Wniosek |
|||||||||||
Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez odmienne orzeczenie co do istoty sprawy i uznanie oskarżonego winnym zarzucanego mu czynu z art. 286 § 1 k.k. i wymierzenie oskarżonemu na tej podstawie stosownej kary. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny. |
|||||||||||
Gdyby apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego była zasadna, to Sąd Okręgowy nie mógłby zmienić zaskarżonego wyroku i skazać oskarżonego, który został wcześniej uniewinniony. Mógłby jedynie uchylić to orzeczenie i przekazać sprawę Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznana. Powyższe wprost wynika z dyspozycji art. 454 § 1 kpk. Biorąc jednak pod uwagę, że tak zdaniem Sądu Rejonowego, jak i Sądu Okręgowego brak było podstaw do uznania, żeby oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu, to tym bardziej uwzględnienie wniosku było niemożliwe. |
|||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|||||||||||
Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia |
|||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności. |
|||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|||||||||||
0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||
1.3 1 |
Przedmiot utrzymania w mocy |
||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 29 czerwca 2023 r. w sprawie o sygn. akt II K 1255/22. |
|||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy. |
|||||||||||
Wbrew twierdzeniom skarżącego Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny zgromadzonego materiału dowodowego i poczynił trafne ustalenia faktyczne, zasadnie uniewinniając oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu. |
|||||||||||
0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||
1.3.1 1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany. |
|||||||||||
0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||
0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia. |
|||||||||||
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia. |
|||||||||||
Konieczność umorzenia postępowania |
|||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia. |
|||||||||||
4. |
Konieczność warunkowego umorzenia postępowania |
||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania. |
|||||||||||
5. |
|||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia. |
|||||||||||
0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||||||||||
0.15.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku |
|||||||||||
Lp. |
Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku. |
Przytoczyć okoliczności. |
|||||||||
6. Koszty Procesu |
|||||||||||
Wskazać oskarżonego. |
Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku. |
Przytoczyć okoliczności. |
|||||||||
W. P. |
II |
Sąd Okręgowy, na podstawie art. 634 kpk w zw. z art. 636 § 1 kpk, zasądził od oskarżyciela posiłkowego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 120 złotych tytułem opłaty w postępowaniu odwoławczym i obciążył go wydatkami tego postępowania. Powyższe było konsekwencją bezzasadności apelacji. Wysokość opłaty wynikała z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych. |
|||||||||
7. PODPIS |
|||||||||||
0.11.3 Granice zaskarżenia |
|||||||
Wpisać kolejny numer załącznika 1 |
|||||||
Podmiot wnoszący apelację |
Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego |
||||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 29 czerwca 2023 r. w sprawie o sygn. akt II K 1255/22 |
||||||
0.11.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||||
☐ |
co do kary |
||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||||
0.11.3.2 Podniesione zarzuty |
|||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji. |
|||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||||
☐ |
|||||||
☐ |
brak zarzutów |
||||||
0.11.4. Wnioski |
|||||||
☐ |
Uchylenie |
☒ |
zmiana |