Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 kwietnia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie :

Przewodniczący – Sędzia Andrzej Tekieli

Protokolant Joanna Szmel

po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 2024 r.

sprawy M. K. ur. (...) w Z.

s. M. i M. z domu D.

obwinionego z art. 282 § 1 pkt 1 k.p.

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę obwinionego

od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

z dnia 22 grudnia 2023 r. sygn. akt II W 148/23

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec obwinionego M. K.;

II.  zasądza od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa zryczałtowane wydatki w kwocie 50 zł za postępowanie odwoławcze i wymierza mu opłatę w kwocie 150 zł za II instancję.

Sygn. akt VI Ka 127/24

UZASADNIENIE

M. K. został obwiniony o to, że:

jako Prezes Zarządu firmy (...) Sp. z o.o., (...)-(...) J., ul. (...) do 5 maja 2022 roku w J. nie wypłacił należności na pokrycie kosztów podróży służbowej, to jest diet i ryczałtu za nocleg za listopad 2021 roku w wysokości 3208,61 zł dla M. Z., tj. o wykroczenie z art. 282 § 1 pkt 1 k.p.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze wyrokiem zaocznym z dnia 22 grudnia 2023 r. w sprawie o sygn. akt II W 148/23:

I.  uznał obwinionego M. K. za winnego popełnienia czynu opisanego w części wstępnej wyroku przy przyjęciu, iż obwiniony wykonywał obowiązki Prezesa Zarządu firmy (...) Sp. z o.o. tj. wykroczenia z art. 282 § 1 pkt 1 k.p. i za to na podstawie art. 282 § 1 k.p. wymierzył mu karę 1500 złotych grzywny;

II.  na podstawie art. 119 § 1 k.p.s.w. zasądził od obwinionego M. K. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 420 złotych tytułem kosztów procesu w tym na p[odstawie art. 3 ust 1 w zw. z art. 21 pkt 2 ustawy z 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych wymierzył mu opłatę w wysokości 150 złotych.

Obrońca obwinionego na mocy art. 444 k.p.k. oraz art. 425 § 1 i 2 k.p.k. zaskarżył powyższy wyrok w całości, zarzucając na podstawie art. 427 § 1 i § 2 k.p.k.:

- w odniesieniu do czynu przypisanego obwinionemu w pkt I wyroku, na podstawie art. 438 pkt 1 k.p.k. obrazę przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej, polegającą na uznaniu obwinionego za winnego popełnienia czynu z art. 282 § 1 pkt 1 k.p.k. w związku z wypełnieniem znamion ustawowych w/w wykroczenia;

- w odniesieniu do czynu przypisanego obwinionemu w pkt I wyroku, na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k., błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na nieprawidłowym przyjęciu, że obwiniony w okresie przypisanego mu czynu działał jako Prezes Zarządu spółki (...) w J. i nie wypłacił należnych diet i ryczałtu za noclegi na rzecz M. Z.oraz, iż od czerwca 2021 r. nie był już udziałowcem w/w spółki.

Podnosząc powyższe zarzuty, obrońca obwinionego na podstawie art. 437 § 2 k.p.k.
w zw. z art. 438 pkt 1 i 3 k.p.k. wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w zakresie odnoszącym się do czynu przypisanego w pkt I wyroku i umorzenie postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Na wstępie zauważyć należy, że postępowanie o czyn zarzucany obwinionemu
w niniejszej sprawie było uprzednio rozpoznane przez Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze, gdzie wyrokiem zaocznym z dnia 21 lipca 2022 r. w sprawie o sygn. akt II W 614/22 uznano obwinionego winnym popełnienia zarzucanego mu czynu. Następnie wyrokiem Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze z dnia 16 stycznia 2023 r. w sprawie o sygn. akt VI Ka 535/22 wyrok został uchylony i sprawę przekazano Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, ze wskazaniem na braki postępowania dowodowego.

Sąd Rejonowy mając na względzie okoliczności powołane w uzasadnieniu uchylającego wyroku przeprowadził postępowanie dowodowe, w wyniku którego zgromadzono obszerny materiał dowodowy. Jednocześnie Sąd Odwoławczy orzekający w niniejszej prawie stoi na stanowisku, że dowody zgromadzone w toku czynności sprawdzających były wystarczające do przypisania obwinionemu winy i sprawstwa w zakresie przypisanego mu czynu, natomiast wynik przeprowadzonego postępowania dowodowego jednoznacznie potwierdza słuszność wniesienia w niniejszej sprawie wniosku o ukaranie.

Obrońca obwinionego w wywiedzionej apelacji zakwestionował prawidłowość poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych . Zauważyć należy, że zarzut błędu
w ustaleniach faktycznych nie może sprowadzać się do samej tylko odmiennej oceny materiału dowodowego, lecz powinien polegać na wykazaniu, jakich w tym zakresie uchybień w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego dopuścił się Sąd Rejonowy. Zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów, sąd orzekający decydując o winie bądź niewinności obwinionego kieruje się własnym przekonaniem, nieskrępowanym żadnymi ustawowymi regułami dowodowymi. Wyprowadzone zatem stanowisko Sądu I instancji co do ustaleń faktycznych, wynikającego z nich opisu przypisanych czynów i przyjętej kwalifikacji prawnej zawartych w zaskarżonym wyroku korzysta z ochrony przewidzianej w art. 8 k.p.o.w. w zw. z art. 7 k.p.k., gdyż nie zostało ono w żaden przekonywujący sposób podważone przez apelującego. Dokonane w wyroku Sądu I instancji ustalenia faktyczne wolne są od błędów i uwzględniają całokształt okoliczności ujawnionych w toku postępowania. Wnioski wyprowadzone z zebranego w sprawie materiału dowodowego są prawidłowe. W tym stanie rzeczy poczynione ustalenia faktyczne należało ocenić jako poprawne i mające oparcie w zebranych i powołanych przez Sąd dowodach.

Zaznaczyć należy, że w niniejszej sprawie bezsporną kwestią pozostaje fakt zatrudnienia pokrzywdzonego M. Z.w charakterze kierowcy w spółce (...) w listopadzie 2021 r. jak również przedłożenie przez niego rozliczenia wyjazdu służbowego za wskazany miesiąc obejmujący diety i ryczałt za nocleg opiewający na kwotę 3208,61 zł. Okoliczność ta znalazła potwierdzenie nie tylko w jego zeznaniach składanych w charakterze świadka, wynika ona bowiem również wprost ze zgromadzonych dokumentów i nie była kwestionowana w toku procesu. Sam obwiniony sporządził pismo, wyjaśniając powody niewypłacenia należności. (k.27) Zasadnicze znaczenie w rozpoznawanej sprawie miało natomiast ustalenie faktycznej roli, jaką pełnił obwiniony we wskazanym podmiocie
w inkryminowanym czasie. Znajdująca się w aktach sprawy przeprowadzona w innym postępowaniu karnym opinia biegłego z zakresu badania pisma ręcznego poddała w wątpliwości złożenie przez obwinionego podpisu na dokumentach przenoszących własność spółki. W toku procesu ustalono również, że w okresie objętym stawianym zarzutem w rejestrze KRS jako pełniący funkcję prezesa spółki został wskazany P. P.. Nie są to jednak okoliczności wykluczające odpowiedzialność wykroczeniową za zarzucany obwinionemu czyn.

Zauważyć należy, że odpowiedzialności za wykroczenie z art. 282 § 1 pkt 1 k.p. podlega ten, kto wbrew obowiązkowi nie wypłaca w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi rodziny pracownika, wysokość tego wynagrodzenia lub świadczenia bezpodstawnie obniża albo dokonuje bezpodstawnych potrąceń. Wykroczenie z art. 282 § 1 pkt 1 k.p. ma charakter indywidualny, podmiotem, który jest zobowiązany do realizacji określonych świadczeń pracowniczych, tj. wypłacania wynagrodzenia, udzielenia urlopu, wydania świadectwa pracy, wykonania orzeczenia sądu pracy lub ugody, jest pracodawca lub osoba działająca w jego imieniu – kierownik zakładu pracy, syndyk, likwidator itd., a także każda inna osoba uprawniona do podejmowania decyzji w sprawach wymienionych w art. 282, np. główny księgowy ustalający błędnie wysokość należnego pracownikowi wynagrodzenia czy kierownik działu kadr wstrzymujący wydanie świadectwa pracy (Art. 282 k.p. red. Muszalski/Walczak 2021, wyd. 13/Nałęcz, LEGALIS) Katalog podmiotów podlegających odpowiedzialności za wskazane wykroczenie jest zatem szeroki i sprowadza się w istocie do wszystkich osób,
na których spoczywał faktyczny obowiązek dokonywania wypłaty wynagrodzeń, a nie jedynie osób uprawnionych do formalnego reprezentowania spółki. Odpowiedzialność na gruncie prawa karnego ( którego wszak częścią jest odpowiedzialność za wykroczenia ) jest więc istotnie inna od odpowiedzialności na gruncie prawa cywilnego.

Wskazać zatem należy, że trafnie Sąd Rejonowy na podstawie dostępnego materiału dowodowego ustalił, że w czerwcu 2021 r. obwiniony nabył 100% udziałów w spółce i po tej dacie faktycznie wykonywał we wskazanym podmiocie obowiązki pracodawcy. Wynika to wprost z dokumentów zgromadzonych w niniejszej sprawie, zeznań świadków jak również częściowo z treści wyjaśnień obwinionego. Sąd I instancji słusznie ponadto dostrzegł, że obwiniony w czasie kontroli Państwowej Inspekcji Pracy wskazywał siebie jako prezesa spółki (...), jak również osobiście jako prezes zarządu wskazanego podmiotu sporządził wspomniane wcześniej pismo wskazujące powody niewypłacenia M. Z.należnego wynagrodzenia. Zgormadzone w niniejszej sprawie dokumenty, jak również treść zeznań świadków M. Z.i W. K. jednoznacznie potwierdzają ciążące na obwinionym obowiązki pracodawcy w okresie objętym tezą wniosku o ukaranie. Powyższe wyklucza zasadność forsowanej przez obwinionego tezy, jakoby w inkryminowanym czasie wypłatą wynagrodzeń miał zajmować się P. P.. Bez znaczenia z perspektywy niniejszego postępowania pozostaje zatem nazwisko osoby widniejącej w rejestrze KRS, jak również nieprawidłowości w zakresie podpisu na umowie przenoszącej własność spółki. Dodatkowo w zeznaniach składanych w charakterze świadka P. P. jednoznacznie wskazywał, że od momentu przejęcia przez obwinionego udziałów spółki nie interesował się już jej dalszymi sprawami, co trafnie zostało uznane przez Sąd I instancji za wiarygodne
i odpowiadające zasadom logiki i doświadczenia życiowego. Trudno uznać za racjonalne, aby przenosząc całość udziałów dalej pozostawał faktycznym pracodawcą osób zatrudnionych
w spółce.

Mając na względzie powyższe okoliczności zaaprobować należy poczynione przez
Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne, nietrafnie kwestionowane przez apelującego. Materiał dowodowy nie dał jakichkolwiek podstaw by przypuszczać, że w okresie listopad 2021 r. – maj 2022 r. obowiązki pracodawcy spoczywały na innej osobie niż obwiniony. Jednoznacznie wykazano, że obwiniony wbrew obowiązkowi w okresie wskazanym w stawianym zarzucie nie wypłacił wnioskowanej należności stanowiącej składnik wynagrodzenia pokrzywdzonego.
W związku z powyższym za prawidłowe uznać należy ustalenia Sądu Rejonowego odnośnie winy i sprawstwa obwinionego w zakresie wykroczenia z art. 282 § 1 pkt 1 k.p. Słusznie również Sąd Rejonowy dokonał zmiany opisu czynu precyzując, że do daty wymienionej
w stawianym obwinionemu zarzucie obwiniony nie był Prezesem spółki, lecz wykonywał obowiązki Prezesa Zarządu firmy (...) Sp. z o.o. W świetle wyżej wymienionych okoliczności jednoznacznie wykazano, że powyższa funkcja jest wystarczająca do przypisania sprawcy odpowiedzialności za omawiane wykroczenie.

Zarzut obrazy prawa materialnego stawiany w apelacji obrońcy obwinionego był w tych okolicznościach pozbawiony podstaw, zwłaszcza w sytuacji, gdy apelujący skupił się na zakwestionowaniu oceny dowodów i poczynionych ustaleń faktycznych, zmierzając (niezależnie od treści wniosku wskazanego w apelacji) do wykazania niewinności obwinionego. w zakresie przypisanego mu czynu.

W związku z powyższym obydwa zarzuty apelacyjne uznać należy za niezasadne. Ponadto Sąd Okręgowy nie znalazł nieprawidłowości w zaskarżonym wyroku skutkującymi koniecznością ingerencji w jego treść, jak również jego uchylenia. Pokreślić również należy, że zastrzeżeń Sądu Odwoławczego nie budzi także - jako zgodna z dyrektywami wymienionymi w art. 33 § 1 i 2 k.w. - wysokość wymierzonej obwinionemu kary grzywny w kwocie 1500 złotych. Prawidłowo bowiem Sąd Rejonowy zważył okoliczności obciążające i łagodzące wymierzając karę adekwatną względem stopnia winy i społecznej szkodliwości przypisanego czynu.

Mając na względzie wszystkie wyżej opisane okoliczności Sąd Okręgowy na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. w zw. z art. 109 § 2 k.p.w. zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

Sąd Odwoławczy w oparciu o przepis art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 119 k.p.w. oraz w myśl art. 3 ust. 1 w zw. z art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych, obciążył obwinionego wydatkami postępowania odwoławczego na które składają się zryczałtowane wydatki postępowania odwoławczego w wysokości 50 złotych oraz opłata sądowa w kwocie 150 złotych.