Pełny tekst orzeczenia

Warszawa, dnia 4 września 2024 r.

Sygn. akt VI Ka 1464/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Tomasz Morycz

protokolant sądowy A. D.

przy udziale prokuratora Katarzyny Skrzeczkowskiej

po rozpoznaniu dnia 4 września 2024 r.

sprawy M. S. syna S. i G., ur. (...) w Z.

oskarżonego o przestępstwo z art. 178a § 1 i 4 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Legionowie

z dnia 12 października 2023 r. sygn. akt II K 1146/20

I. zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

II. zasądza od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Legionowie na rzecz adw. P. W. kwotę 1.033,20 (tysiąc trzydzieści trzy 20/100) złote, w tym podatek od towarów i usług, tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

III. zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych w postępowaniu odwoławczym, przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 1464/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Legionowie z dnia 12 października 2023 r. w sprawie o sygn. akt II K 1146/20.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

M. S.

Dotychczasowa karalność

Posiadanie zakazu prowadzenia pojazdów

Sytuacja majątkowa

Karta karna

Informacja

Informacja e-PUAP

k.256-258

k.259-261

k.248

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1.

Karta karna

Informacja

Informacja e-PUAP

Dokumenty sporządzone przez uprawnione osoby i podmioty. Nie były kwestionowane i nie budziły żadnych wątpliwości.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obrońca oskarżonego zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1. naruszenie prawa procesowego tj. art. 7 kpk. w zw. z art. 92 kpk. w zw. z art. 410 kpk., które miało wpływ na treść orzeczenia poprzez nieuzasadnione i dowolne uznanie wbrew logicznemu rozumowaniu, że oskarżony był kierowcą pojazdu, który uległ wypadkowi podczas gdy nie ma żadnego dowodu w postaci świadka, śladu DNA, śladu zapachowego, śladu odcisków palców na kierownicy ani innego dowodu wskazującego na rzeczywiste oskarżony kierował pojazdem

2. naruszenie przepisów postępowania tj. art. 7 i 410 kpk., poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i stawianie przez Sąd tezy bez wiedzy specjalnej utrwalonej w protokole z dnia 6 października 2023 roku, podczas gdy Sąd nie mógł wiedzieć jakich obrażeń doznałby pasażer uczestniczący w przedmiotowym wypadku;

3. naruszenie przepisów postępowania tj. art. 4 kpk. art. 5 kpk. i art. 7 kpk. w zw. z art. 424 kpk. w zw. z art. 167 kpk. w zw. z art. 170 kpk. poprzez odmowę przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych oraz biegłego z zakresu medycyny sądowej, które to opinie były niezbędne do ustalenia przebiegu wypadku, określenia czy oskarżony mógł doznać powstałych obrażeń gdy był kierowcą, jakich obrażeń mógłby doznać pasażer, czy w aucie siedziały dwie osoby czy jedna;

a w konsekwencji obrazy tych przepisów zarzucił także:

4. błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść zapadłego orzeczenia poprzez bezpodstawne przyjęcie, że oskarżony swym zachowaniem wypełnił znamiona czynów zawartych w akcie oskarżenia, podczas gdy z okoliczności ujawnionych w trakcie postępowania wynika, że oskarżony w ogóle nie popełnił zarzucanego mu czynu, ponieważ nie ma żadnych dowodów potwierdzających fakt, że to oskarżony był kierowcą pojazdu, co spowodowało wydanie wyroku skazującego osobę niewinną.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ilość, rodzaj i wzajemne powiązanie zarzutów przemawiały za ich zbiorczym omówieniem. Tym bardziej, że wszystkie były bezzasadne.

Na wstępie przypomnieć należy, że by ocena dowodów przeprowadzona przez organ postępowania dokonana została zgodnie z regułami art. 7 kpk konieczne jest: 1) oparcie jej na wszystkich przeprowadzonych dowodach, mając na względzie, że podstawę orzeczenia może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku postępowania, mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia danej kwestii; 2) uwzględnienie zasad prawidłowego rozumowania; 3) uwzględnienie wskazań wiedzy; 4) uwzględnienie doświadczenia życiowego. Zasada swobodnej oceny dowodów jest zasadą kontrolowanej oceny dowodów, która wyraża się w dwóch aspektach. Po pierwsze, organ procesowy musi uzasadnić, dlaczego oparł się na jednych, a nie na innych dowodach oraz dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Po drugie, organ odwoławczy kontroluje swobodną ocenę dowodów dokonaną przez organ pierwszej instancji. Przy czym zarzut naruszenia art. 7 kpk nie może ograniczać się do wskazania wadliwości sędziowskiego przekonania o wiarygodności jednych, a niewiarygodności innych źródeł czy środków dowodowych, lecz powinien wykazać konkretne błędy w samym sposobie dochodzenia do określonych ocen, przemawiające w zasadniczy sposób przeciwko dokonanemu rozstrzygnięciu. W grę może wchodzić np. pominięcie istotnych środków dowodowych, niedostrzeżenie ważnych rozbieżności, uchylenie się od oceny wewnętrznych czy wzajemnych sprzeczności.

Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 kwietnia 2021 r. w sprawie o sygn. akt III KK 78/21, prezentowanie własnej - możliwej w realiach konkretnej sprawy - oceny dowodów, bez wykazania błędności tej, której dokonał sąd pierwszej instancji, nie upoważnia jeszcze sądu odwoławczego do zajęcia w tej materii stanowiska odmiennego. Sąd odwoławczy, zwłaszcza w sytuacji, gdy nie prowadzi samodzielnie postępowania dowodowego co do istoty sprawy, jest bowiem głównie sądem kontrolującym procedowanie przed sądem pierwszej instancji i stanowisko tego sądu może zakwestionować jedynie wówczas, gdy wykaże, że to postępowanie i jego wynik obrażają prawo. Sąd Okręgowy podziela również pogląd zawarty w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 7 listopada 2019 r. w sprawie o sygn. akt II AKa 173/19. Wskazano w nim, że na uzasadnienie błędu ustaleń faktycznych lub naruszenie standardów swobodnej oceny bądź interpretacji dowodów nie wystarczy subiektywne przekonanie skarżącego o niesprawiedliwości orzeczenia, a konieczne jest wykazanie, że w zaskarżonym wyroku poczyniono ustalenie faktycznie nie mające oparcia w przeprowadzonych dowodach, albo że takiego ustalenia nie poczyniono mimo, że z przeprowadzonych dowodów określony fakt jednoznacznie wynikał, względnie wykazanie, iż tok rozumowania sądu I instancji był sprzeczny ze wskazaniami doświadczenia życiowego, prawidłami logiki, czy zasadami wiedzy.

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy, apelacja obrońcy oskarżonego stanowiła jedynie subiektywną ocenę zaistniałych okoliczności i gołosłowną polemikę z zaskarżonym wyrokiem. Wbrew jego twierdzeniom, Sąd Rejonowy prawidłowo, zgodne z regułami wynikającymi z art. 7 kpk, ocenił cały zgromadzony materiał dowodowy i poczynił trafne ustalenia faktyczne, słusznie uznając oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu. Brak bowiem jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że to nie on kierował samochodem. Jego twierdzenia, że był jedynie pasażerem, a prowadził go nieznany mu mężczyzna z dziwnym akcentem, który chciał się nim przejechać i mu to umożliwił, były nie tylko nielogiczne, ale też sprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym. Po pierwsze, w wyniku tego zdarzenia oskarżony doznał bardzo poważnych obrażeń ciała, wypadając przez przednią szybę dachującego pojazdu, nie mogąc się poruszać i wymagając pilnej pomocy medycznej. Gdyby w samochodzie znajdował się wówczas ktoś jeszcze, to nieprawdopodobnym jest, żeby przy takim przebiegu zdarzenia mógł się stamtąd samodzielnie oddalić. W dodatku niezauważenie. Zdaniem Sąd Okręgowego wskazania wiedzy i doświadczenie życiowego przemawiają za tym, że taki kierowca albo poniósłby śmierć, albo doświadczył bardzo poważnych obrażeń. Co najmniej takich jak oskarżony.

Po drugie, świadkowie S. M., D. Ł. i W. Z., na których spontanicznych, dokładnych i zgodnych depozycjach trafnie się oparto, pojawili się tam niedługo później i nie odnotowali, żeby w samochodzie bądź jego pobliżu znajdował się ktoś jeszcze, a tym bardziej, żeby się stamtąd oddalił. Był się tam jedynie oskarżony, który choć ciężko ranny, to nie zgłaszał, żeby pojazd prowadził ktoś inny i również potrzebował pomocy medycznej. Co zaś się tyczy świadków M. O. i K. S., to choć mieli interes w składaniu depozycji określonej treści, chroniąc oskarżonego bądź siebie, to także odnotowali jedynie oskarżonego. Co więcej, świadek K. S., widząc się z nim na swojej posesji wkrótce przed zdarzeniem, nie stwierdził, żeby przyszedł tam mężczyzna z dziwnym akcentem, który chciał się przejechać, a oskarżony mu to umożliwił. Po trzecie, w sytuacji, kiedy nikt nie stwierdził, żeby w samochodzie był ktoś jeszcze poza oskarżonym i nie ujawniono nie tylko osoby, ale też świadczących o niej śladów, chociażby odzieży, obuwia czy krwi, zaś wyjaśnienia oskarżonego w tym zakresie nie zasługiwały na wiarę, słusznie oddalono wnioski jego obrońcy o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych, jak również medycyny sądowej. W realiach niniejszej sprawy dowody te były nieprzydatne do stwierdzenia czy oskarżony kierował pojazdem. Pozwalały na to dowody osobowe, które Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił i poczynił trafne ustalenia faktyczne.

Jednocześnie nie dopuszczono się innych uchybień. Także w zakresie orzeczonej kary 6 miesięcy bezwzględnego pozbawienia wolności, dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i świadczenia pieniężnego w kwocie 10.000 złotych. Oskarżony po raz kolejny naruszył porządek prawny, po raz kolejny prowadząc samochód w stanie nietrzeźwości. W tym przypadku znacznej, albowiem w jego organizmie znajdowały się prawie 3 promile. W dodatku doprowadził do dachowania pojazdu, w wyniku czego doznał poważnych obrażeń ciała wymagających udzielenia mu pilnej pomocy medycznej. Jego zachowanie stanowiło realne i poważne niebezpieczeństwo. Nie tylko dla niego, ale i innych. Tym bardziej, że wkrótce potem znaleźli się tam świadkowie S. M., D. Ł. i W. Z., równie dobrze mogąc być ofiarami jego bezmyślności. Konieczność pobytu w zakładzie karnym sprawi, że oskarżony ponownie (...) swoje postępowanie i być może zmieni je w przyszłości.

Wniosek

Obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynów,

Ewentualnie wobec wielkości uchybień dowodowych i przeprowadzeniu materiału dowodowego jedynie w części pomijając najistotniejsze wnioski dowodowe wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, ponieważ tylko postępowanie przestrzegające reguł przewidzianego prawem postępowania dowodowego może doprowadzić do prawidłowego wydania wyroku w sprawie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z opisanych wyżej względów, w sytuacji gdy sprawstwo oskarżonego nie budziło żadnych wątpliwości, brak było podstaw do uwzględnienia wniosku obrońcy i uniewinnienia go od popełnienia zarzucanego mu czynu.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Legionowie z dnia 12 października 2023 r. w sprawie o sygn. akt II K 1146/20.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Jak już wyżej wskazano, Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił zgromadzony materiał dowodowy i poczynił trafne ustalenia faktyczne. Wbrew twierdzeniom obrońcy oskarżonego to on był kierowcą samochodu, prowadząc go w stanie nietrzeźwości. Jednocześnie nie dopuszczono się innych uchybień, wymierzając adekwatną karę. To samo tyczyło się innych konsekwencji prawnych popełnionego przestępstwa.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II-III

Zważywszy na to, że w postępowaniu odwoławczym uczestniczył obrońca oskarżonego z urzędu, na jego wniosek przyznano mu wynagrodzenie w kwocie 1.033,20 złotych, w tym podatek od towarów i usług, za pomoc prawną, jaką udzielił mu na tym etapie postępowania. Powyższe wynikało
z § 17 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu teryto Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. Ponadto, z uwagi fakt, że oskarżony będzie przez pewien czas przebywał w zakładzie karnym, nie uzyskując dochodów, zwolniono go od kosztów sądowych w postępowaniu odwoławczym, przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa.

7.  PODPIS

1.1.  1.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika 1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Legionowie z dnia 12 października 2023 r. w sprawie o sygn. akt II K 1146/20.

1.2.  1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.  1.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  1.4. Wnioski

Uchylenie

Zmiana