Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 19/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 marca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Tomasz Skowron

Protokolant Joanna Szmel

przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej w Jeleniej Górze Małgorzaty Kopczyńskiej
po rozpoznaniu w dniu 7 marca 2024 r.

sprawy

1.  D. F. ur. (...) w Z.

s. Z., G. z domu D.

2.  J. P. ur. (...) w O.

s. A., A. z domu B.

oskarżonych z art. 288 § 1 k.k.

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego w Zgorzelcu

z dnia 26 października 2023 r. sygn. akt II K 997/22

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonych D. F. i J. P.;

II.  zasądza od oskarżonych D. F. i J. P. solidarnie na rzecz oskarżyciela posiłkowego W. Ś. kwotę 840 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym;

III.  zasądza od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w kwocie po 10 złotych i wymierza im opłaty po 420 złotych za II instancję.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 19/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z dnia 26 października 2023r. sygn. akt II K 997/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1) błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę zapadłego orzeczenia poprzez przyjęcie, że oskarżeni działając wspólnie i w porozumieniu dolali do silników autobusów marki (...) o nr rej. (...) substancję chemiczną, czym spowodowali zatarcie silnika w autobusie (...), czyniąc jego niezdatność do użytku oraz czasową niezdolność do użytku silnika autobusu (...);

2) błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę zapadłego orzeczenia poprzez przyjęcie, że szkoda poniesiona przez pokrzywdzonego W. Ś. wyniosła 31.594,61 zł;

3) obrazę przepisów prawa procesowego, mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 337 k.p.k. w zw. z art. 314 k.p.k. i art. 313 § 3 i 4 k.p.k. poprzez niedokonanie zwrotu aktu oskarżenia celem uzupełnienia braku formalnego w postaci ujęcia zarzutu stawianego oskarżonym zgodnie z treścią postanowienia o przedstawieniu zarzutów, a tym samym uniemożliwienie oskarżonym skorzystania z przysługujących im uprawnień procesowych;

4) obrazę przepisów prawa procesowego, mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k. poprzez przekroczenie w zakresie ustalenia sprawstwa i winy oskarżonych zasady swobodnej oceny dowodów, pojęcie tej oceny w sposób dowolny, sprzeczny z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego, w sposób wykluczający możliwość ustalenia prawdy obiektywnej i przyjęcie, że:

a) oskarżeni dopuścili się zarzucanego im czynu w oparciu o nagranie z monitoringu, z którego nie wynikały tego rodzaju wnioski,

b) wysokość szkody poniesionej przez pokrzywdzonego W. Ś. wyniosła 31.594,61 zł, mimo że przeczyła im treść opinii biegłego z zakresu mechaniki samochodowej,

c) oskarżeni działali wspólnie i w porozumieniu, mimo że żaden dowód w sprawie nie wskazywał na istnienie takiego porozumienia,

d) obrazę przepisów prawa procesowego, mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 170 poprzez bezzasadne oddalenie wniosków dowodowych:

- z zeznań świadka M. F.

- z zeznań świadka N. L.

mimo że powyższe dowody miały istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy,

5) rażącą niewspółmierność kary, która wyrażała się w orzeczeniu wobec oskarżonych kary grzywny w wymiarze 150 stawek dziennych przyjmując, że jedna stawka dzienna jest równoważna kwocie 20 zł poprzez przecenienie przez Sąd I instancji ustalonych okoliczności obciążających oraz niedostrzeżenie żadnej okoliczności łagodzącej,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Trafnie wskazał sąd I instancji, że analiza dowodów zebranych w niniejszej sprawie pozwala na dokonanie ustaleń co do sprawstwa oskarżonych D. F. i J. P. odnośnie zarzucanego im czynu. Zeznania pokrzywdzonego W. Ś., jego pracownika J. W., przede wszystkim zaś zapis monitoringu uprawniały sąd meriti do uznania wyjaśnień oskarżonych za niewiarygodne. Dokonana przez Sąd Rejonowy szczegółowa ocena zapisu monitoringu nie budzi jakichkolwiek zastrzeżeń pod kątem kryteriów z art. 7 k.p.k. Z nagrania tego wynika, że autobus, którym poruszali się oskarżeni zatrzymuje się za autobusami należącymi do firmy prowadzonej przez pokrzywdzonego, a obydwaj oskarżeni wychodzą z autobusu, którym przyjechali i podchodzą do autobusów pokrzywdzonego Z zeznań W. Ś. i jego pracownika, który kierował drugim autobusem Wynika w jakich okolicznościach stwierdzili oni awarie tych autobusów. Opinia biegłego z zakresu mechaniki wskazuje jaki był mechanizm powstania tych awarii, co spowodowało uszkodzenie silników w autobusach. Logiczna ocena tych dowodów z uwzględnieniem zasad doświadczenia życiowego i co istotne przy całkowicie niewiarygodnych wyjaśnieniach obu oskarżonych, którzy zatrudnieni byli w konkurencyjnej firmie transportowej słusznie przesądziła o przypisaniu oskarżonym sprawstwa. Nikt inny poza oskarżonymi nie mógł bowiem wlać do pojazdów cieczy, która spowodowała uszkodzenie ich silników.

Nie budzą również zastrzeżeń sądu odwoławczego ustalenia sądu meriti co do wartości szkody wyrządzonej przez oskarżonych. Wysokość wydatków w związku z uszkodzeniem obu pojazdów została przez W. Ś. udokumentowana fakturami a dodatkowo potwierdza ją opinia biegłego rzeczoznawcy samochodowego M. P.. Zauważyć należy przy tym, że w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku sąd ten wskazał co legło u podstaw określenia wysokości szkody, a dokonana w tej mierze ocena dowodów zasługuje na aprobatę.

Nie zasługuje na uwzględnienie kolejny z zarzutów apelacji a mianowicie naruszenie przepisów postępowania w związku z nie zwróceniem sprawy prokuratorowi w celu uzupełnienia zarzutu aktu oskarżenia zgodnie z treścią postanowienia o przedstawieniu zarzutów. Oczywistym jest, że realizacja prawa do obrony nakłada na organy prowadzące postępowanie podjęcia takich decyzji ( postanowienia o przestawieniu zarzutów, zarzut aktu oskarżenia ) aby osoba podejrzana a później oskarżona wiedziała o jaki czyn chodzi, tj. gdzie został popełniony, w jakim czasie, w jakich okolicznościach, jaki był jego skutek. W sytuacji jak w niniejszej sprawie ( w przypadku przestępstwa uszkodzenia mienia ) konieczne jest wskazanie zarówno osoby pokrzywdzonego, jak również skutków zachowania oskarżonego w tym również wysokość wyrządzonej szkody. Rzeczywiście w postanowieniu o przedstawieniu zarzutów obu oskarżonym w postępowaniu przygotowawczym, jak i w zarzucie aktu oskarżenia złożonego pierwotnie w sądzie nie wskazano wysokości szkody wyrządzonej w majątku pokrzywdzonego. Tym niemniej już w akcie oskarżenia uzupełnionym zgodnie z zaleceniami zawartymi w prawomocnym postanowieniu Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z dnia 21 marca 2022r. ( k. 190 ) wskazano, że szkoda wyrządzona pokrzywdzonemu wynosiła 42.34,77zł. Sąd Rejonowy zaś w zaskarżonym wyroku dokonał zmiany zarzucanego oskarżonym czynu co do godziny zdarzenia, substancji, która została wlana do zbiorników obu autobusów, skutków jakie wywołała w tym również wysokości szkody. Wbrew twierdzeniom obrońcy oskarżonego zatem wszystko to odbyło się w ramach tego samego czynu, który stanowił przedmiot niniejszego postepowania, do czego niewątpliwie sąd I instancji był uprawniony. Z cała pewnością zatem nie doszło w niniejszej sprawie do naruszenia wskazanych przez autora apelacji przepisów a tym samym naruszenia prawa do obrony.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 7 k.p.k. stwierdzić należy, iż zarzut obrazy art. 7 k.p.k. nie może sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu, lecz musi prowadzić do wykazania jakich konkretnie uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się Sąd I instancji w ocenie zebranego materiału dowodowego. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom Sądu I instancji odmiennego poglądu nie może zaś prowadzić do wniosku o popełnieniu przez ten Sąd błędu w ustaleniach faktycznych. (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 1975r. w sprawie II KR 355/4, OSNPG 1975/9/84). Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może również sprowadzać się wyłącznie do odmiennej oceny materiału dowodowego. Jak wyżej zostało to podkreślone powinien polegać na wykazaniu, jakich uchybień w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w dokonanej przez siebie ocenie materiału dowodowego. (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 1975 r., I KR 197/74, OSNKW 1975 r., z. 5, poz. 58). Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych może zaś być wywodzony z błędnej oceny materiału dowodowego, a nie odwrotnie. (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21 maja 2009 r., sygn. akt II AKa 120/09, Prok. I Pr. – wkł. 2010/4/28; wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 19 maja 2009 r., sygn. akt II AKa 73/09, KZS 2009/9/52).

Wyżej już wskazano, że dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego sąd rejonowy respektował zasady wynikające z art. 7 k.p.k. W pisemnych motywach zaskarżonego wyroku sąd ten dokonał szczegółowej analizy zgromadzonych w sprawie dowodów i wskazał z jakich powodów części dowodom odmówił wiarygodności a jakim taki walor przydał. Ocenę tą sąd odwoławczy w pełni akceptuje i przyjmuje jako własną w związku z tym nie ma potrzeby ponownego przytaczania jej w tym miejscu. Wystarczy tylko wskazać, że wbrew twierdzeniom apelującego właśnie zapis z monitoringu, poparty zeznaniami W. Ś. i J. W. poparte opiniami Instytutu Ekspertyz Sądowych im. Prof. J. S. w K. oraz biegłego M. P. pozwalają na ustalenie, że to właśnie oskarżeni działając wspólnie dokonali uszkodzenia pojazdów należących do pokrzywdzonego. Należy przy tym mieć na uwadze również wyjaśnienia oskarżonych. Słusznie sąd meriti uznał, że wyjaśnienia D. F. są całkowicie sprzeczne z dowodami zebranymi w sprawie. Podobnie jak i nie przyznanie się oskarżonego J. P..

Wcześniej już wskazano, że ocena zebranych w sprawie dowodów odnoszących się do wysokości szkody została dokonana przez sąd rejonowy w sposób prawidłowy.

Rzeczywiście w niniejszej sprawie brak jest bezpośredniego dowodu wskazującego na to, że pomiędzy oskarżonymi doszło do porozumienia co do przestępczego działania polegającego na uszkodzeniu przedmiotowych autobusów należących do firmy prowadzonej przez W. Ś.. Zapis monitoringu jednoznacznie wskazuje na działanie w niniejszej sprawie obu oskarżonych. Przyjechali oni na plac autobusowy mieszczący się przy Kopalni (...) jednym autobusem, którym kierował D. F., zatrzymał go przy pojazdach W. Ś.. Wówczas z autobusu wysiadł J. P. i podszedł do tyłu białego autobusu o nr rej. (...). Później wrócił do autobusu a następnie D. F. cofnął pojazd parkując go za drugim autobusem W. Ś. koloru niebieskiego o nr rej. (...). Po czym obaj wyszli z pojazdu i podeszli do tyłu tego autobusu.

Nie naruszył sąd rejonowy przepisów postępowania – art. 170§1 pkt 2 k.p.k. oddalając na rozprawie w dniu 19 października 2023r. wnioski dowodowe o przesłuchanie w charakterze świadków N. L. ( funkcjonariusza policji, który przesłuchiwał oskarżonego D. F. ) oraz M. F. ( żony oskarżonego ). Okoliczności bowiem jak przebiegało przesłuchanie w postępowaniu przygotowawczym oraz jak tą czynność relacjonował swojej żonie oskarżony faktycznie nie maja jakiegokolwiek znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Nie jest również zasadny zarzut rażącej niewspółmierności wymierzonych oskarżonym kar grzywny. Kary te zostały bowiem orzeczone w dolnych granicach zagrożenia. Kwota 3000zł. nie jest w dzisiejszych czasach kwotą znaczną. Jest to przecież kwota niższa niż najniższe ustawowe wynagrodzenie. Uwzględnia przy tym zarówno stopień zawinienia oskarżonych, charakter czynu, którego popełnienia się dopuścili jak również ich możliwości zarobkowe. Należy dodać, iż w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku sąd meriti nie wskazał żadnych okoliczności obciążających oskarżonych przy wymiarze tej kary. Uzasadnił ją potrzebą wzmocnienia reakcji karnoprawnej wobec oskarżonych i spowodowaniem aby wymierzona kara była w sposób realny dolegliwa dla oskarżonych co sąd okręgowy podziela.

Wniosek

- zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonych od zarzucanych im czynów,

ewentualnie o:

- uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji

oraz o:

- zasądzenie na rzecz oskarżonych kosztów obrony udzielonej z wyboru według norm przepisanych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Powyżej już wskazano powody nie uwzględniania zarzutów zawartych w apelacji wywiedzionej przez obrońcę oskarżonych. Stad też zawarte w niej wnioski nie zasługiwały na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok w całości

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wcześniej już przedstawiono powody nie uwzględnienia apelacji obrońcy oskarżonych. Nie dostrzegł też sąd odwoławczy jakichkolwiek uchybień branych pod rozwagę z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

III

Wobec tego, że oskarżyciel posiłkowy W. Ś. był na rozprawie odwoławczej reprezentowany przez pełnomocnika ustanowionego z wyboru sąd okręgowy zasadził od oskarżonych na jego rzez solidarnie kwotę 840zł.

Z uwagi na fakt, iż apelację w niniejszej sprawie wywiódł wyłącznie obrońca oskarżonych i nie została ona uwzględniona kosztami za postępowanie odwoławcze należało obciążyć oskarżonych – art. 636§1 k.p.k.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonych

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

orzeczenie o sprawstwie i winie oskarżonych oraz orzeczona wobec nich kara grzywny

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana