Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 301/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Nowym Mieście Lubawskim z 19 kwietnia 2024r. w spr. II K 416/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

R. W.

karalność oskarżonego

Czyn zarzucany z art. 286§1 kk

Informacja z KRK

k.223-225

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

Informacja z KRK

Informacja została sporządzona przez podmiot do tego uprawniony, jej treść nie była kwestionowana przez strony, stąd dowód ten zasługuje na wiarygodność.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp

Zarzut

1,2

Obrazy przepisu postępowania tj. art. 7 kpk i będącego wynikiem tego uchybienia błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W ocenie sądu II instancji wniesienie apelacji przez obrońcę na korzyść oskarżonego, gdy skarżąca – mimo że dość chaotycznie- zakwestionowała by oskarżonemu można było przypisać popełnienie przestępstwa z art. 286§1 kk, doprowadziło w rezultacie do zmiany zaskarżonego wyroku i uniewinnienia oskarżonego od czynu w rozpoznawanej sprawie.

Na wstępie należy bowiem zaznaczyć, że z opisu czynu przypisanego oskarżonemu w powiązaniu z pisemnym uzasadnieniem wyroku wynika, iż sąd I instancji przyjął, iż oskarżony założył konto w banku a następnie przekazał innej nieustalonej osobie niezbędne dane umożliwiające dostęp do tego konta i przeprowadzanie na nim transakcji bankowych, gdy oskarżony nie wiedział, że ta inna osoba wykorzysta jego konto konkretnie do oszustwa dotyczącego pokrzywdzonego P. Z. (1). W ocenie sądu, co wynika z opisu czynu i pisemnego uzasadnienia, to mimo że oskarżony nie znał osoby której dane do konta udostępnił, gdy osoba ta nie wskazała celu zakupu konta, to oskarżony mógł zdawać sobie sprawę lub przypuszczać, że dane te zostaną wykorzystane do popełnienia przestępstwa, o czym świadczy użyty w pkt. 1 wyroku zwrot „wiedząc lub licząc się z tym”. Tak zaś ustalony i opisany czyn przypisany oskarżonemu w zaskarżonym wyroku został zakwalifikowany jako popełnienie oszustwa przez oskarżonego wspólnie i w porozumieniu z inną osobą i zakwalifikowany tylko z art. 286 kk.

Należy zaś przypomnieć, że „Przestępstwo oszustwa można popełnić tylko umyślnie i tylko z zamiarem bezpośrednim. Oszustwo jest przestępstwem kierunkowym, gdyż warunkiem odpowiedzialności jest działanie lub zaniechanie sprawcy w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Zamiar bezpośredni o szczególnym zabarwieniu związanym z celem działania sprawcy oznacza, że elementy przedmiotowe oszustwa musza mieścić się w jego świadomości i muszą być objęte jego wolą. Sprawca oszustwa nie tylko musi chcieć uzyskać korzyść majątkową, lecz musi także chcieć użyć w tym celu określonego sposobu działania czy zaniechania. W związku z tym do przestępstwa oszustwa nie dochodzi zarówno wtedy, jeżeli jeden z przedstawionych elementów nie jest objęty świadomością sprawcy, jak i wówczas, jeżeli któregoś z nich sprawca nie chce, lecz tylko się godzi.” (patrz: Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 31 stycznia 2024 r. w spr. VIII AKa 273/23). W realiach rozpoznawanej sprawy sąd I instancji nie wykazał zaś , że w świadomości oskarżonego, który miał działać wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, w pełni objęte jego wolą było to, że jego konto będzie wykorzystane do popełnienia konkretnego czynu rozpoznawanego w niniejszej sprawie tj. oszustwa na szkodę P. Z. popełnionego w sposób przyjęty w opisie czynu przypisanego w pkt. 1 wyroku. Tym samym sąd ten faktycznie przyjął po stronie oskarżonego zamiar ewentualny.

W przypadku zaś działania sprawcy w zamiarze ewentualnym nie dochodzi do popełnienia występku oszustwa przewidzianego w art. 286 § 1 k.k., a mimo tego oskarżonemu przypisano sprawstwo przestępstwa z art. 286§1 kk.

Należy podkreślić, że jedynie w przypadku pomocnictwa do oszustwa z art. 286 kk przyjmuje się, że „pomocnik może nie być w pełni poinformowany o zamiarze sprawcy i jedynie może przewidywać możliwość popełnienia przez niego przestępstwa, na co się godzi, skoro udziela pomocy. Pomocnictwo jest postacią nie sprawczego współdziałania, gdyż pomocnik swoim zachowaniem czyni obiektywnie łatwiejsze zrealizowanie znamion czynu zabronionego przez bezpośredniego sprawcę. Strona przedmiotowa pomocnictwa została określona w kodeksie karnym szeroko obejmując zachowanie ułatwiające popełnienie czynu zabronionego przez sprawcę. Strona podmiotowa pomocnictwa obejmuje zaś obie postaci umyślności, sprawca może popełnić ten czyn zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym. Wprawdzie przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. jako charakteryzujące się celem działania, należą do tzw. przestępstw kierunkowych, co oznacza, że mogą być popełnione wyłącznie z zamiarem bezpośrednim, to jednak w przypadku ich formy zjawiskowej określonej w art. 18 § 3 k.k. wystarczające jest wykazanie po stronie współdziałającego (pomocnika) zamiaru ewentualnego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 października 2013 r., III KK 184/13) czy wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 grudnia 2023r. VIII AKa 194/23)”.

Jednak w realiach niniejszej sprawy, co jeszcze raz należy podkreślić, to oskarżony został skazany nie za pomocnictwo do oszustwa, tylko za oszustwo popełnione wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, kwalifikowane tylko z art. 286§1 kk (w zw. z art. 286§3 kk), zaś apelacja w sprawie została wniesiona tylko na korzyść oskarżonego. Obrońca w apelacji podniósł zaś zarzut błędów w ustaleniach faktycznych polegający na chybionym przyjęciu , że oskarżony dopuścił się popełnienia przypisanego mu przestępstwa z art. 286§1 kk w zw. z art. 2863 kk, gdy należało stwierdzić, że faktycznie ustalenia sądu I instancji nie dawały podstaw do sprawstwa oskarżonego co do oszustwa, którego popełnienie jest możliwe tylko z zamiarem bezpośrednim kierunkowym, gdy wszystkie elementy przedmiotowe oszustwa musza mieścić się w jego świadomości i muszą być objęte jego wolą. Natomiast przyjęte przez sąd I instancji ustalenie o przekazaniu przez oskarżonego innej osobie konta, nie stanowi wystarczającego uzasadnienia do tego aby przyjąć, że oskarżony tak czyniąc miał bezpośredni zamiar popełnienia przestępstwa na szkodę P. Z., a co więcej, by tym zamiarem obejmował wszystkie elementy czynu z art. 286§1 kk.

Fakt wniesienia apelacji tylko przez obrońcę, na korzyść oskarżonego, a także kierunek wniesionej apelacji, nie pozwalały zaś na zmianę ustaleń faktycznych (bowiem w przypadku wniesienia apelacji na korzyść nie jest możliwe czynienie jakichkolwiek ustaleń niekorzystnych dla danej osoby), opisu czynu i kwalifikacji czynu w kierunku przyjęcia pomocnictwa oskarżonego do czynu z art. 286§1 kk, gdyż byłoby to działaniem na niekorzyść oskarżonego.

W takiej sytuacji sąd odwoławczy stwierdzając, że oskarżony w świetle ustaleń poczynionych przez sąd I instancji nie wyczerpał znamion przestępstwa z art. 286§1 kk, a nie mając – wobec wniesienia apelacji tylko na korzyść oskarżonego- możliwości zmiany dokonania opisu czynu i poczynienia innych ustaleń faktycznych w kierunku pomocnictwa do czynu z art. 286§1 kk, był zobowiązany zmienić wyrok i uniewinnić oskarżonego.

Wniosek

O zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z przyczyn dla których należało przyjąć, że oskarżony – w świetle przyjętego w zaskarżonym wyroku opisu czynu i ustaleń faktycznych sądu I instancji- nie wyczerpał znamion oszustwa z art. 286§1 kk, które można popełnić tylko w zamiarze bezpośrednim, kierunkowym,

zaś wniesienie apelacji tylko na korzyść oskarżonego nie pozwalało na zmianę wyroku.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zaskarżony wyrok skazujący, zmiana przez uniewinnienie oskarżonego.

Zwięźle o powodach zmiany

Z przyczyn dla których należało przyjąć, że oskarżony – w świetle przyjętego w zaskarżonym wyroku opisu czynu i ustaleń faktycznych sądu I instancji- nie wyczerpał znamion oszustwa z art. 286§1 kk, które można popełnić tylko w zamiarze bezpośrednim, kierunkowym,

zaś wniesienie apelacji tylko na korzyść oskarżonego nie pozwalało na zmianę wyroku.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Pkt. II, III

Wniesienie apelacji na korzyść oskarżonego skutkowało zmianą wyroku i uniewinnieniem oskarżonego, stąd kosztami procesu obciążono Skarb Państwa (art. 632 pkt. 2 kpk).

Ponieważ oskarżonego w postępowaniu odwoławczym reprezentował obrońca ustanowiony z urzędu, to należało zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz kancelarii tego obrońcy kwotę 840zł + podatek VAT (art. 29 ust. 1 prawa o adwokaturze, §4 ust.1i3, §17ust.2 pkt. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14.05.2024r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu).

7.  PODPIS