Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 329/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Elblągu z 26 maja 2023r. sygn. akt VIII K 539/20

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

K. G.

Karalność oskarżonego

Czyny z art. 190§1 kk i in.

Informacja z KRK

k. 620-622

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

Informacja z KRK

Informacja została sporządzona przez podmiot do tego uprawniony, jej treść nie była kwestionowana przez strony, stąd dowód ten zasługuje na wiarygodność.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na niesłusznym przyjęciu, że oskarżony nie dopuścił się zarzucanych mu czynów z pkt. I, II, III, IV i VI a/o.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Prokurator zaskarżył wyrok sadu I instancji w zakresie rozstrzygnięcia z pkt. I zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na niesłusznym przyjęciu, że oskarżony nie dopuścił się zarzucanych mu w a/o czynów z pkt. I, II, III, IV i VI. Zarzut ten należało częściowo uwzględnić.

Racje ma bowiem skarżący, że sad I instancji przy orzekaniu oparł się głównie na zeznaniach świadków z rozprawy, a pominął to co wynikało z relacji świadków złożonych w toku postępowania przygotowawczego, a także z wyjaśnień oskarżonego.

Przedmiotowa sprawa była szczególnie trudna z uwagi na osobę pokrzywdzonego M. Ł., który składał relacje w sposób niekonsekwentny, gdy tylko w jednych zeznaniach obciążył w nich oskarżonego opisując zdarzenia, które stały się podstawą do sformułowania większości zarzutów z a/o, a w pozostałych tj. chronologicznie pierwszych, trzecich i kolejnych oceniał oskarżonego jako osobę która nic złego nie zrobiła a wręcz pomagała mu w codziennym funkcjonowaniu czy zapewniała kontakt z innymi ludźmi. Przy czym oceniając dowód z takich zeznań pokrzywdzonego należało uwzględnić też jego chorobę, to że jedyne zeznania obciążające złożył w specyficznych warunkach tj. w obecności ciotki, podczas pobytu w szpitalu, gdy nie były one wówczas weryfikowane opinią biegłego psychologa, a od początku odbierania zeznań faktycznie zaszły podstawy z art. 192§2 kpk do zarządzenia przesłuchania tego świadka z udziałem biegłego lekarza lub psychologa. Przy czym nie bez znaczenia jest i to, że gdy na rozprawie przesłuchano pokrzywdzonego z udziałem biegłego psychologa, to ten biegły w opiniach podkreślił niespójność relacji ( gdy M. Ł. najpierw ochraniał w nich oskarżonego, potem obciążał, a następnie znowu podczas kolejnych przesłuchań w sądzie -ochraniał), usztywnione emocje ujawniane przez pokrzywdzonego podczas przesłuchań w sądzie, które rzadko były adekwatne do wypowiadanych treści i sytuacji, gdy biegły ocenił, że doszło w nich do nadmiernego eksponowania cech pozytywnych u oskarżonego, gdy aspekt motywacyjny – a nie choroba - wpływał na złożone w sądzie relacje. Dlatego w ocenie sądu odwoławczego nie można było się zgodzić z sądem I instancji, że zmienione zeznania oskarżonego z rozprawy w połączeniu ze zmienionymi zeznaniami świadków- sąsiadów oskarżonego, to dawały podstawy do uniewinnienia K.G. od czynów wskazanych w pkt. I wyroku.

Bowiem przy ww cechach pokrzywdzonego i jego zeznań, to należało drugie relacje M. Ł. obciążające oskarżonego oceniać bardzo ostrożnie i tylko gdy zostały pozytywnie zweryfikowanie innymi dowodami, to można im było dać wiarę.

Rację ma zaś prokurator wskazując w uzasadnieniu apelacji, że obciążające zeznania M. Ł. co do czynu z pkt. III a/o (naruszenie miru domowego), zostały też potwierdzone relacjami sąsiadek stron, które w postępowaniu przygotowawczym wyraźnie obciążyły w tym zakresie K.G.. Co prawda sąd odwoławczy dostrzega, że i one diametralnie zmieniły swoje zeznania na rozprawie z obciążających oskarżonego na wręcz go wychwalające, ale nie bez znaczenia było to, że poza sąsiadkami o znamionach naruszeniu miru domowego zeznawały też pracownice opieki społecznej (konsekwentnie podając, że pokrzywdzony skarżył się na to, że jest nachodzony w domu), policjanci, a także wyjaśniał sam oskarżony, który – wbrew później składanym relacjom czy przedstawianym dowodom, w tym na płycie - przyznawał w pierwszych wyjaśnieniach, że wbrew woli pokrzywdzonego przebywał w jego mieszkaniu. Stąd zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia uniewinniającego oskarżonego od czynu z pkt. III a/o okazał się słuszny, gdy sąd I instancji faktycznie – co podniósł prokurator- nie dostrzegł i nie ocenił odpowiednio obciążających oskarżonego zeznań sąsiadek co do tego czynu z postępowania przygotowawczego, które wpisywały się w treść pierwszych wyjaśnień samego oskarżonego. Nie można było zaś oceny wszystkich relacji K.G. – jak to wynika z pisemnego uzasadnienia wyroku - sprowadzić do dwusłownego określenia „dowód wiarygodny”, gdy oskarżony ten składał przecież różnej treści relacje w kolejnych składanych wyjaśnieniach, a w części z nich przyznawał się częściowo, że wbrew woli pokrzywdzonego przebywał w jego mieszkaniu, co też nie dawało podstaw do uniewinnienia go od czynu z pkt. III a/o. Dlatego w ocenie sądu odwoławczego, zebrane dowody, nie dawały podstaw do pełnego uniewinnienia K.G. od zachowań zarzucanych mu w ramach czynu z pkt. III a/o, co nastąpiło z powodu braku rzetelnej weryfikacji dowodów i okoliczności z nich wynikających przez sąd I instancji. Stąd zarzut błędnych ustaleń faktycznych co do tego zarzucanego czynu z pkt. III a/o okazał się zasadny i stanowił podstawę wzruszenia w tej części zaskarżonego wyroku.

Nie było natomiast podstaw by uznać omawiany zarzut apelacyjny za właściwy w zakresie dot. uniewinnienia oskarżonego od czynów z pkt. I (rozbój z grudnia 2019r.), II (rozboje od stycznia do listopada 2019r.), IV (kradzież konsoli do gier) i pkt. VI (usiłowanie włamania). Poza odosobnionymi, jedynymi zeznaniami pokrzywdzonego wskazującymi na to, że doszło do wielu rozbojów (co dot. zarzutów z pkt. I i II a/o), w trakcie których oskarżony miał go bić i żądać wydania pieniędzy, to brak innych dowodów na ich potwierdzenie pochodzących od osób które by mogły opisać przebieg takich czynów, gdy już choćby biegły lekarz w opinii wskazywał na lapidarność relacji pokrzywdzonego w tym zakresie i posługiwanie się bardzo ogólnymi opisami dot. używanej wobec niego przemocy, które nie pozwoliły biegłemu na wyciągniecie na ich podstawie wniosków co do charakteru obrażeń doznanych przez pokrzywdzonego i weryfikacji mechanizmu spowodowania takich obrażeń ciała. Pokrzywdzony opisując tylko w jednych zeznaniach te czyny to powołał się też na to, że mówił o nich p.E. z MOPSu, że skarżył się jej na ból w miejscach w które miał być uderzany przez oskarżonego, a czemu ta świadek zaprzeczyła. Również i A. M. tj. indywidualna opiekunka, terapeutka pokrzywdzonego wskazywała, że nie widziała M. Ł. pobitego. Co prawda ciotka pokrzywdzonego podawała, że w grudniu 2019 widziała obrażenia u pokrzywdzonego, ale z dokumentacji dot. pobytu pokrzywdzonego w szpitalu od 30 .12.2019r. nie ma zapisów o obrażeniach ciała, w karcie medycznych czynności ratunkowych z 30.12.2019r. zapisano, że brak u pokrzywdzonego obrażeń, które o ile miały być widoczne w święta, to przecież winny być jeszcze dostrzegalne pod koniec roku. A wobec tego relacji pokrzywdzonego w zakresie czynów z pkt. I i II a/o nie można było uznać za dostatecznie zweryfikowanych innymi dowodami, a więc za wystarczające do przypisania oskarżonemu popełnienia czynów zarzucanych z pkt. I i II a/o. Poza jedną relacją pokrzywdzonego nie było też dowodów na kradzież przez oskarżonego konsoli do gier (zarzut z pkt. IV a/o), tym bardziej w sytuacji, gdy mieszkanie pokrzywdzonego było dostępne, poza oskarżonym, dla innych osób, które mogły tą rzecz zabrać. Ponadto sam skarżący w uzasadnieniu apelacji wniesionej na niekorzyść oskarżonego to skupił się na analizie dowodów świadczących o popełnieniu przez oskarżonego czynu zarzucanego w pkt. III (potwierdzonych też innymi dowodami poza relacjami pokrzywdzonego), gdy w zakresie pozostałych tj. dot. czynów z pkt. I, II i IV od których oskarżonego uniewinniono to odwołał się tylko do relacji pokrzywdzonego, przy czym sam dostrzegł, że sprawa ta należy do trudnych, gdyż opiera się na relacji osoby chorej, często zmieniającej zdanie, gdy do zdarzeń dochodziło w „czterech ścianach”. Reasumując to zarzut i argumenty z uzasadnienia apelacji co błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegającego na niesłusznym przyjęciu, że oskarżony nie dopuścił się zarzucanych mu w a/o czynów z pkt. I, II i IV nie podlegały uwzględnieniu.

Prokurator podniósł tożsamy zarzut błędu w ustaleniach faktycznych dot. czynu z pkt. VI a/o (usiłowanie kradzieży z włamaniem), ale i na jego popełnienie brak w aktach sprawy wystarczających dowodów. Sam pokrzywdzony był w czasie czynu zarzucanego w pkt. VI a/o w szpitalu, nie miał bliższej wiedzy na temat tego czynu, a żadna z przesłuchanych osób nie zeznawała o tym, że oskarżony chciał wejść wówczas do mieszkania pokrzywdzonego usiłując dokonać zaboru w celu przywłaszczenia mienia z mieszkania M. Ł.. Taki zamiar nie wynika też z żadnych wyjaśnień oskarżonego, który co prawda przyznał, że odnośnie zdarzenia z 28 stycznia 2019r., to chciał się dostać do mieszkania przebywającego wówczas w szpitalu pokrzywdzonego, ale najpierw podawał że po to by tam posiedzieć, a odmiennie na rozprawie jako powód podawał potrzebę odzyskania swoich rzeczy pozostawionych w mieszkaniu pokrzywdzonego. Przy czym sąsiadki pokrzywdzonego w zeznaniach z postępowania przygotowawczego opisały, że według nich oskarżony chciał tam wejść, bo podważał drzwi, ale nie podawały by chciał tam wejść w celu zaboru mienia. Tym samym z dowodów tych nie wynikało, że oskarżony chciał tego dnia dostać się do mieszkania pokrzywdzonego, po uprzednim podważeniu drzwi wejściowych, w celu zaboru znajdujących się tam rzeczy należących do pokrzywdzonego, a tak został sformułowany zarzut z pkt. VI a/o. Wobec czego nie podlegał uwzględnieniu też zarzut błędnych ustaleń faktycznych dot. uniewinnienia oskarżonego od czynu opisanego i zakwalifikowanego jako usiłowanie kradzieży z włamaniem z pkt. VI a/o.

Wniosek

O uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z przyczyn dla których uwzględniono zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na niesłusznym przyjęciu, że oskarżony nie dopuścił się czynu zarzucanego mu w pkt. III a/o, to wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, ale tylko w zakresie dot. czynu z pkt. III a/o, okazał się zasadny.

Nie było natomiast powodów aby uwzględnić zarzut i argumenty prokuratora dot. błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegającego na niesłusznym przyjęciu, że oskarżony nie dopuścił się zarzucanych mu w a/o czynów z pkt. I, II, , IV i VI, a w konsekwencji czego niezasadny okazał się wniosek końcowy by uchylić cały zaskarżony wyrok i przekazać sprawę w całości do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Lp.

Zarzut

2.

rażąco niewspółmiernej kary

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Prokurator poniósł zarzut rażąco niewspółmiernej kary grzywny za czyn z pkt. II wyroku. W pisemnym uzasadnieniu apelacji wskazał na to, że sąd decydując się na wybór z sankcji przepisu art. 190§1 kk kary grzywny nie wziął pod uwagę dotychczasowej karalności oskarżonego i celów kary. Analiza pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku wskazuje, iż argumenty przytoczone przez skarżącego dla wykazania zarzutu rażąco niewspółmiernej kary są słuszne.

Bowiem faktycznie w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku pominięto, że przed popełnieniem przypisanego oskarżonemu w pkt. II wyroku czynu, był on już uprzednio karany, stąd należało wywieść, że orzeczone wcześniej kary nie odniosły skutku wychowawczo-prewencyjnego wobec oskarżonego. Stąd w omawianej sprawie należało orzec karę bardziej dotkliwą niż kara grzywny. W ocenie sądu odwoławczego za zmianą kary z grzywny na inną optuje też i to, że oskarżony nie pracuje, co nie pozwoliłoby na realną zapłatę przez niego grzywny. Przy czym w sytuacji, gdy oskarżony jest osobą stosunkowo młodą, a groźba nie była wypowiedziana wprost do osoby pokrzywdzonej, co niosło za sobą dla niej mniej traumatyczne przeżycia psychiczne niż w sytuacji gdyby groźba była wyartykułowana prosto w twarz, to zamiast postulowanej w apelacji kary pozbawienia wolności, należało orzec wobec K.G. za czyn mu przypisany w pkt. II wyroku karę ograniczenia wolności, ale przy uwzględnieniu karalności, to nie w wymiarze minimalnym, ale 10 miesięcy, przy ustaleniu 30 godzin pracy społecznej miesięcznie, gdy taka kara winna spełnić cele prewencji ogólnej i indywidualnej.

W konsekwencji zmiany kary dokonano też korekty rozstrzygnięcia z pkt. III.

Wniosek

O uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Mimo iż sąd odwoławczy uznał zarzut rażąco niewspółmiernej kary co do zasady kary za słuszny, to nie znalazł podstaw ku temu, by uwzględnić wniosek końcowy z apelacji i uchylić cały zaskarżony wyrok po to by przekazać sprawę w całości sądowi rejonowemu do ponownego rozpoznania. W ocenie sądu odwoławczego zaszły bowiem omówione wyżej powody do zmiany wyroku z pkt. II w zakresie kary zasadniczej z kary grzywny na karę 10 miesięcy ograniczenia wolności.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok sądu I instancji został utrzymany w mocy co do rozstrzygnięć uniewinniających oskarżonego w pkt. I w odniesieniu do czynów zarzucanych w pkt. I, II, IV i VI.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z przyczyn dla których zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na niesłusznym przyjęciu, że oskarżony nie dopuścił się zarzucanych mu czynów z pkt. I, II, III, IV i VI a/o, podlegał uwzględnieniu tylko w zakresie dot. uniewinnienia oskarżonego od czynu zarzucanego mu w pkt. III a/o.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wyrok w pkt. II co do kary i w pkt. III dot. zaliczenia okresu pozbawienia wolności na poczet zmienionej kary zasadniczej.

Zwięźle o powodach zmiany

Z przyczyn dla których zarzut rażąco niewspółmiernej kary zasadniczej okazał się zasadny, zaś w konsekwencji zmiany co do kary w pkt. II zaskarżonego wyroku, należało dokonać korekty rozstrzygnięcia z pkt. III.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

Co do rozstrzygnięcia z pkt. I wyroku w zakresie uniewinnienia oskarżonego od czynu z pkt. III a/o.

☒ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Z przyczyn dla których uwzględniono zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na niesłusznym przyjęciu, że oskarżony nie dopuścił się czynu zarzucanego mu w pkt. III a/o.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy należy ponowić przewód sądowy, ponownie przesłuchać pokrzywdzonego z udziałem biegłego psychologa i uzyskać ustną opinię psychologiczną, a także ponownie przesłuchać innych świadków, w tym sąsiadki oskarżonego, a także odebrać wyjaśnienia od oskarżonego i odczytać mu poprzednie odnoszące się do czynu z pkt. III a/o, przy czym dokładnie wyjaśnić powody zmiany relacji przez ww. Po czym dokonać pełnej, zgodne z art. 7 kpk i art. 410 kpk analizy zebranych dowodów, w kontekście wyczerpania zachowaniem oskarżonego znamion czynu wynikającego z opisu z pkt. III a/o.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Pkt. IV

Apelacja oskarżyciela publicznego podlegała częściowemu uwzględnieniu, skazany winien więc ponieść koszty postępowania odwoławczego, ale zaszły podstawy do zwolnienia K.G. od kosztów postępowania odwoławczego z uwagi na jego trudną sytuację materialną (art. 624§1kpk)

7.  PODPIS

Natalia Burandt Elżbieta Kosecka-Sobczak Krzysztof Korzeniewski