Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 38/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 kwietnia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Elblągu VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Elżbieta Kosecka - Sobczak

Sędziowie: Natalia Burandt

Marek Nawrocki

Protokolant: sekr. sąd. Anna Pikulska-Płachta

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Tczewie del. do Prokuratury Okręgowej w Elblągu Ewy Ziębki

po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2024 r. w Elblągu sprawy

P. O. (1) s. A. i M. ur. (...) w B.

oskarżonego z art. 163 § 1 kk w zb. z art.288 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Braniewie

z dnia 25 października 2023 r. sygn. akt II K 249/22

I. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

II. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz kancelarii adw. A. S. 840 zł brutto za obronę udzieloną oskarżonemu z urzędu przed sądem II instancji,

III. zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie przed sądem II instancji.

Natalia Burandt Elżbieta Kosecka-Sobczak Marek Nawrocki

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 38/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Braniewie z 25.10.2023r. w spr. II K 249/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

P. O. (1)

Karalność oskarżonego

Czyn z art. 163§1 kk i in

Informacja z KRK

k. 527-529

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

Informacja z KRK

Informacja została sporządzona przez podmiot do tego uprawiony, jej treść nie była kwestionowana przez strony, stąd dowód ten zasługuje na wiarygodność.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Błędów w ustaleniach faktycznych, które miały wpływ na treść wyroku

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut błędów w ustaleniach faktycznych i argumentacja przedstawiona w uzasadnieniu apelacji celem wykazania zasadności tego zarzutu, nie podlegały uwzględnieniu.

Oskarżonemu przypisano sprowadzenie zdarzenia powszechnie niebezpiecznego z art. 163 § 1 kk, gdy opis zachowania sprawcy wynikający z brzmienia tego przepisu wskazuje, że za przestępstwo z art. 163§1 kk odpowiada karnie m.in. ten „Kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, mające postać pożaru”.

Przestępstwo to polega więc na sprowadzeniu zagrożenia czyli niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia wielu osób lub dla mienia w wielkich rozmiarach, gdy ma np. postać pożaru.

Z danych z akt sprawy, w tym m.in. protokołu oględzin i dokumentacji fotograficznej oraz całej opinii biegłego z zakresu pożarnictwa L.B. (który uczestniczył w oględzinach miejsca zdarzenia) wynika zaś, że doszło do pożaru w wyniku którego spaleniu uległa konstrukcja dobudówki wraz ze składowanymi tam towarami, opakowania składowane w wiacie przylegającej do dobudówki, zaś w sali sprzedażnej sklepu, połączonej otworem drzwiowym z przybudówką, zniszczeniu uległy elementy instalacji elektrycznej, zaś ściany , strop i znajdujące się wewnątrz towary zostały pokryte warstwa sadzy. Biegły ustalił też i opisał w opinii, gdzie było miejsce zainicjowania pożaru, a także wskazał, że najbardziej prawdopodobna przyczyną powstania pożaru było podpalenie np. poprzez wsunięcie zapalonego papieru pomiędzy warstwy złożonych kartonów w miejsce, w którym kartony nie były wilgotne, stąd uwaga obrońcy z apelacji, iż podpalenie kartonów nie mogło spowodować pożaru sklepu, gdyż kartony te były zawilgocone, bo padał deszcz, okazało się niewykazane w świetle opinii biegłego. Ponadto należy zauważyć, że o tym, iż źródłem pożaru było podpalenie katonów świadczą też wyjaśnienia samego oskarżonego ze śledztwa, który podał, że podpalił karton, gdy zauważył że ogień się zaczął gwałtownie rozprzestrzeniać na inne opakowania, to chciał go ugasić, ale nie zdołał, i uciekł z miejsca zamiast wezwać straż pożarną, bo bał się konsekwencji. Ponadto oskarżony podczas rozprawy przyznał się do podpalenia kartonów, podając jedynie, że podejrzewa że od podpalonych kartonów sklep się nie zapalił, przy czym podtrzymał wcześniejsze wyjaśnienia. Jednak okoliczność, że ogień z podpalonych kartonów dalej się rozprzestrzeniał i to w sposób, który sam oskarżony dostrzegł jako gwałtowny, w sytuacji gdy miejsce składowania podpalonych kartonów było połączone z przybudówką a ta ze sklepem, a w wyniku pożaru nastąpiła szkoda w mieniu znajdującym się w tych pomieszczeniach, to wskazuje na związek przyczynowo skutkowy pomiędzy podpaleniem wykonanym przez oskarżonego a zaistniałym pożarem, który musiał być gaszony przez straż pożarną. Biegły z zakresu pożarnictwa w swojej opinii użył określenia, iż zdarzenie to sprowadziło niebezpieczeństwo powstania pożaru zagrażające mieniu w wielkich rozmiarach, przy czym ten fragment opinii należy czytać w połączeniu z pozostałą treścią opinii, z której wynika, że do pożaru przecież doszło (co jest spójne z protokołem oględzin, danymi ze straży pożarnej, dokumentacją fotograficzną), a we fragmencie przytoczonym przez obronę i wyrwanym z kontekstu, biegły odnosił się do tego czy pożar spowodowany podpaleniem zagrażał mieniu w wielkich rozmiarach, o czym mowa w dyspozycji art. 163§1 kk, chociaż użył we wniosku co do tej okoliczności sformułowania skrytykowanego w apelacji.

Dlatego ten wyrwany z kontekstu fragment opinii biegłego nie może być pierwszoplanowym argumentem dla wykazania , że oskarżony nie wyczerpał znamion zarzucanego mu czynu, że błędnie ustalono iż oskarżony spowodował zdarzenie zagrażające mieniu w wielkich rozmiarach mające postać pożaru, gdy czytana w całości opinia biegłego, ale też i pozostałe dowody zgromadzone w aktach sprawy i wynikające z nich okoliczności, a także wyjaśnienia samego oskarżonego szczególnie ze śledztwa, wskazują, że do pożaru doszło, że źródłem pożaru było podpalenie -dokonane w niedługim czasie od rozprzestrzenienia się pożaru- przez oskarżonego.

Mimo tego, że obrona zarzuca też błędne ustalenie, iż oskarżony umyślnie spowodował pożar tj. zdarzenie zagrażające mieniu w wielkich rozmiarach, to należy zauważyć, że z opinii biegłych psychiatrów nie wynika, aby oskarżony w czasie czynu miał zniesioną czy ograniczoną poczytalność. Ponadto analiza wyjaśnień oskarżonego świadczy o tym że zawiera się w nich logiczny opis zdarzenia, a w ich treści oskarżony podał, że po podpaleniu kartonu zauważył, że ogień się szybko rozprzestrzenia, ale ostatecznie spanikował i uciekł stamtąd i nie wezwał straży pożarnej bo bał się konsekwencji. Opisane przez samego oskarżonego podpalenie którego dokonał, łatwopalnych kartonów (które nie były na tyle zawilgocone by się nie zająć, skoro sam oskarżony opisał, że ogień szybko się rozprzestrzeniał), gdy podpalone płonące kartony znajdowały się bezpośrednio przy przybudówce ze składowanym towarem i sklepem, to powodowało że słusznie przyjęto, iż oskarżony miał świadomość skutków jakie może spowodować niezgaszony ogień, który się szybko rozprzestrzeniał i finalnie doprowadził do strat w połączonych ze sobą pomieszczeniach, w tym w sklepie. Sam bowiem oskarżony obserwował i opisał, że podpaleniem sprowadził zagrożenie o charakterze nie abstrakcyjnym, ale pewnym i bliskim, obejmującym przyległy do miejsca podpalenia sklep.

Reasumując, to właściwa ocena zebranych wszystkich dowodów, wynikających z nich okoliczności, a nie tylko ich fragmentów i to wybiórczo przytoczonych w apelacji, pozwalała na dokonanie ustaleń faktycznych przyjętych przez sąd I instancji, które sąd odwoławczy podziela. Stąd nie doszło do wykazania zasadności zarzutu z art. 438 pkt. 3 kpk.

Wniosek

O zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z przyczyn dla których nie podlegał uwzględnieniu zarzut błędów w ustaleniach faktycznych, które miały wpływ na treść wyroku.

Lp.

Zarzut

2.

Rażąco surowej kary

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W ocenie sądu odwoławczego nie było też podstaw do uwzględnienia zarzutu rażąco surowej kary. Co prawda sąd I instancji w pisemnym uzasadnieniu nie wskazał w sposób drobiazgowy okoliczności, które spowodowały, że wymierzył oskarżonemu karę 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności, ale z pewnością wymiar kary w dolnej granicy ustawowego zagrożenia (gdy za przestępstwo z art. 163§1 kk będące podstawą wymiaru kary można orzec karę od roku do dziesięciu lat pozbawienia wolności) już wskazuje na niezasadność zarzutu rażąco surowej kary tj. takiej której nie można zaakceptować w ustalonych okolicznościach sprawy. Oskarżony prowadząc zaś naganny tryb życia, gdy z zeznań jego kuratora wynika, że nadużywa alkoholu a gdy powraca do zamieszkiwania z matką, to stosuje wobec niej przemoc , wymuszanie, groźby, nie potrafi zachować też dyscypliny podczas leczenia detoksykacyjnego czy zachowaniem swoim powoduje interwencje sąsiedzkie, to zasługuje na to aby uznać go za osobę zdemoralizowaną. Stąd poza niekaralnością oskarżonego w czasie czynu i formalnym przyznaniem w trakcie śledztwa, to trudno znaleźć inne okoliczności przemawiające za potrzebą orzeczenia kary w dolnej granicy sankcji. Wbrew argumentom z apelacji to i treść opinii sądowo psychiatrycznych nie mogła mieć większego znaczenia dla wymiaru kary.

Samo stwierdzone w opinii uzupełniającej, wydanej w oparciu o dane pozyskane z dokumentacji medycznej zawartej w aktach sprawy o częściowe ubezwłasnowolnienie oskarżonego, rozpoznanie u P. O. cech niedojrzałej osobowości, przy uzależnieniu od alkoholu (gdy oskarżony potwierdzając problem alkoholowy jest daleki od podjęcia regularnego i skutecznego leczenia odwykowego), co powodowało próby samobójcze, gdy biegli nie stwierdzili warunków z art. 31§1i2 kk, a także uznali, że oskarżony może prowadzić obronę w sposób samodzielny i rozsądny, a także jest zdolny do odbycia kary pozbawienia wolności, to nie może wskazywać na zaistnienie warunków do obniżenia kary. Ponadto „samoukaranie” się oskarżonego za to co zrobił poprzez pocięcie dłoni żyletką czy powołanie na próby samobójcze wynika tylko z jego niedojrzałej osobowości, ale nie stanowi odpowiednika naprawienia szkody wobec pokrzywdzonych, co można by wziąć pod uwagę przy kształtowaniu odpłaty karnej. Trzeba też zaznaczyć, że skoro wymierzono słusznie karę w wymiarze 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności, to kara ta jest karą bezwzględną, bo nie można wykonania kary przekraczającej rok pozbawienia wolności warunkowo zawiesić, ale oskarżony może się starać o wykonanie jej w SDE.

Wniosek

O zmianę wyroku, bo wymierzona kara bezwzględna jest nadmiernie surowa.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z przyczyn dla których argumenty z apelacji nie przekonują aby kara wymierzona oskarżonemu była rażąco surowa, niesprawiedliwa i niedająca się zaakceptować w realiach niniejszej sprawy. Ponadto niższa kara nie spełniłaby celów prewencyjnych.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Cały zaskarżony wyrok

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z przyczyn dla których zarzuty apelacyjne, argumenty użyte w środku odwoławczym, a w konsekwencji wnioski końcowe nie podlegały uwzględnieniu przez sąd odwoławczy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II,

III

Ponieważ oskarżonego w postępowaniu odwoławczym reprezentował obrońca ustanowiony z urzędu, to należało zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz kancelarii tego obrońcy kwotę 840zł brutto (art. 29 ust. 1 prawa o adwokaturze ,§11 ust.2 pkt.4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie).

W ustalonych okolicznościach sprawy, pomimo iż apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie, to zachodziły podstawy do zwolnienia oskarżonego od kosztów postępowania odwoławczego z uwagi na jego złą sytuację materialną (art. 624§1kpk).

7.  PODPIS

Natalia Burandt Elżbieta Kosecka-Sobczak Marek Nawrocki