Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 528/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie z dnia 10 stycznia 2024 r. w sprawie o sygn. akt IV K 270/19

1.2  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

1.

I. Ż.

Oskarżona jest osobą niekaraną

k. 349 - Informacja z KRK

2.

I. Ż.

Sytuacja majątkowa oskarżonej

k. 339 - EPUAP

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

1.

Dane o karalności z systemu KRK

Załączony dokument urzędowy został sporządzony w przepisanej prawem formie przez organ do tego uprawniony. Stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo poświadczone. Strony nie kwestionowały autentyczności dokumentu.

2.

Sytuacja majątkowa oskarżonej z systemu EPUAP

Załączony dokument urzędowy został sporządzony w przepisanej prawem formie przez organ do tego uprawniony. Stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo poświadczone. Strony nie kwestionowały autentyczności dokumentu.

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzuty obrońcy oskarżonego

1.

Obrońca oskarżonej zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie:

1)  przepisów postępowania w postaci art. 7 KPK poprzez przekroczenie swobodnej oceny dowodów i brak obdarzenia wiarygodnością zeznań oskarżonej w zakresie, w którym zeznała ona, że nie miała żadnej świadomości o nielegalności udzielenia kredytu, które to zeznania w całości korespondują w uznanymi za wiarygodne zeznaniami świadka M. T., bowiem potwierdziła ona fakt, iż o nielegalności procederu oskarżona nie wiedziała;

2)  przepisów postępowania w postaci art. 410 KPK poprzez brak wszechstronnej oceny materiału dowodowego i pominięcie - w zakresie dowodu z zeznań M. T. - uznanych za wiarygodne zeznań, z których wynika, że oskarżona nie miała świadomości nielegalności udzielenia kredytu;



które to naruszenia miały wpływ na wynik rozstrzygnięcia i doprowadziły do naruszenia:

3)  przepisów prawa materialnego w postaci art. 18 § 3 KK w zw. z art. 286 § 1 KK w zb. z art. 297 § 1 KK w zw. z art. 11 § 2 KK poprzez ich zastosowanie i uznanie, że oskarżona miała zamiar pomocy przy popełnieniu przestępstwa, w sytuacji gdy żaden dowód w niniejszej sprawie nie wykazuje, iż oskarżona wiedziała o nieprawdziwości dokumentu o zatrudnieniu i że miała świadomość, że pomaga w udzieleniu kredytu na podstawie fałszywych dokumentów.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów sąd odwoławczy ograniczył rozpoznanie sprawy w postępowaniu odwoławczym tylko do uchybień podlegających uwzględnieniu z urzędu z uwagi na wystąpienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej określonej w art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k., o czym poniżej.

Wniosek

Obrońca oskarżonej wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej od zarzucanego jej czynu i zasądzenie od oskarżyciela publicznego na rzecz oskarżonej zwrotu kosztów postępowania za I i II instancję.

☐

☐ przedwczesny

☐

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Jak wyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Naruszenie prawa do obrony – art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

1.  Z uwagi na powziętą informację o uprzednim leczeniu psychiatrycznym oskarżonej I. Ż., sąd I instancji powziął wątpliwości dotyczące jej stanu zdrowia psychicznego i w dniu 28 września 2021 roku dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy psychiatrów (k. 181).

2.  Od tego czasu udział obrońcy oskarżonej w toczącym się postępowaniu był obligatoryjny  art. 79 § 1 pkt 3 i 4 k.p.k.

3.  W dniu 9 stycznia 2022 roku biegli sporządzili opinię sądowopsychiatryczną wskazując we wnioskach, że nie stwierdzili u badanej zaburzeń psychicznych, ani upośledzenia umysłowego, jej stan psychiczny nie znosił, ani nie ograniczał zdolności rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem. Biegli stwierdzili także, że oskarżona może brać udział w postępowaniu sądowym i prowadzić obronę w sposób samodzielny oraz rozsądny (k. 188). W dniu 12 maja 2022 roku na rozprawie głównej biegłe podtrzymały wnioski z opinii sądowo-psychiatrycznej (k. 218-219).

4.  Pomimo takiej treści decyzji sąd nie postanowił, by uznać obronę oskarżonej za nieobligatoryjną na dalszym etapie postępowania.

5.  Obrońca oskarżonej uczestniczył w toczącym się postępowaniu i był obecny na rozprawie w dniach 9 marca 2022 roku, 12 maja 2022 roku, 13 lipca 2022 roku, 14 grudnia 2022 roku, 7 marca 2023 roku, 10 maja 2023 roku, 20 września 2023 roku.

6.  W dniu 20 września zamknięto przewód sądowy i odroczono wydanie wyroku do dnia 25 września 2023 roku.

7.  W dniu 25 września 2023 roku na termin rozprawy nie stawił się obrońca. Tego dnia sąd wznowił przewód sądowy i pod nieobecność obligatoryjnego obrońcy uprzedził strony o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej czynu zarzucanego oskarżonej na podstawie art. 399 § 1 k.p.k. (k. 294). Rozprawa uległa odroczeniu do dnia 22 listopada 2023 roku wobec niestawiennictwa stron.

8.  Na rozprawę w dniu 22 listopada 2023 roku nie stawił się obrońca, wniósł o odroczenie rozprawy z powodów rodzinnych.

9.  Na kolejną rozprawę w dniu 10 stycznia 2024 roku nie stawił się obrońca. Dopiero tego dnia zapadło postanowienie o uznaniu udziału obrońcy na rozprawie za nieobowiązkowy (k. 302). Nie ponowiono czynności procesowych, które zostały przeprowadzone w dniu 25 września 2023 roku.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

artykuł 439 § 1 pkt 10 k.p.k.

☒ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

1.  W sytuacji zaistnienia okoliczności wskazanych w art. art. 79 § 1 pkt 3 i 4 k.p.k. udział obrońcy w toczącym się postępowaniu jest obligatoryjny.

2.  Obrona obligatoryjna wynikająca z tych okoliczności może ustać wyłącznie wtedy, gdy zostanie wydane wskazane w § 4 tego artykułu postanowienie sądu i to niezależnie od tego, czy – między powstaniem wątpliwości co do poczytalności oskarżonego a wydaniem przez biegłych lekarzy psychiatrów opinii – oskarżony miał ustanowionego z wyboru lub wyznaczonego z urzędu obrońcę ( postanowienie SN z 28 stycznia 2020 roku, V KS 1/20).

3.  Tym samym obrona obligatoryjna ustaje dopiero z chwilą wydania przez sąd postanowienia, że udział obrońcy nie jest obowiązkowy, po uznaniu opinii biegłych lekarzy psychiatrów za uzasadnioną – art. 79 § 4 k.p.k. ( wyrok SN z 16 stycznia 2018 roku, V KK 450/17; wyrok SN z 20 lipca 2023 roku, I KK 390/22; wyrok SN z 19 lipca 2023 roku, III KK 628/22).

4.  Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego, które kwestię tę pojmuje wysoce restrykcyjnie, nieobecność obrońcy obligatoryjnego (art. 79 § 1 pkt 3 i 4 k.p.k.) na rozprawie w przypadku braku wydania przez sąd postanowienia stwierdzającego brak obligatoryjności obrony (art. 79 § 4 k.p.k.), stanowi uchybienie będące bezwzględną przyczyną odwoławczą określoną w art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k. także wówczas, gdy z opinii biegłych lekarzy psychiatrów wynika, iż poczytalność oskarżonego w czasie popełnienia czynu nie była wyłączona ani w znacznym stopniu ograniczona, a nadto że stan zdrowia psychicznego oskarżonego pozwala mu na udział w postępowaniu i prowadzenie obrony w sposób samodzielny i rozsądny ( postanowienie z 18 maja 2022 roku, I KZP 10/21, OSNK 2022/6, poz. 23, T. Markiewicz, aprobująca stanowisko glosa do tego postanowienia OSP 2022/9, poz. 75).

5.  Mając powyższe na względzie uznać należy, że doszło do wystąpienia bezwzględnej przesłanki odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k. z uwagi na wznowienie przewodu sądowego i przeprowadzenie czynności procesowych na rozprawie w dniu 25 września 2023 roku pod nieobecność obrońcy. Na rozprawie tego dnia obrona oskarżonej była obroną obligatoryjną, gdyż sąd nie wydał postanowienia w trybie art. 79 § 4 k.p.k. To uchybienie musiało doprowadzić do uchylenia zaskarżonego wyroku w całości oraz przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

6.  Artykuł 439 § 1 pkt 10 k.p.k. odnosi się natomiast do dwóch przypadków -- sytuacji, gdy oskarżony w postępowaniu sądowym nie miał obrońcy w wypadkach określonych w art. 79 § 1 i 2 oraz art. 80 k.p.k. lub obrońca nie brał udziału w czynnościach, w których jego udział był obowiązkowy. (vide: postanowienie SN z 17.12.2014 r., II KK 316/14, LEX nr 1565761).

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.  Przy ponownym rozpoznaniu niniejszej sprawy sąd rejonowy zobligowany jest przeprowadzić w całości postępowanie zgodnie z przepisami kodeksu postępowania karnego.

2.  Poza powyższym sąd powinien wyjaśnić rozbieżności, które są już zauważalne co do numeru karty kredytowej, co się z tym wiąże wysokości ewentualnej szkody, czy ewentualnej kwalifikacji prawnej.

3.  Jak wynika z opisu czynu zarzucanego oskarżonej (co nie zostało skorygowane przez sąd rejonowy) w dniu 14 czerwca 2016 r. zawarta została, na dane osobowe A. Ł., umowa rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego konto (...) o nr (...), zaś w dniu 11 lipca 2016 r. została zawarta również na dane osobowe A. Ł., umowa o nr (...) o wydanie i używanie karty kredytowej o numerze (...).

4.  Jak wynika z informacji banku (k. 231)  karta o tym numerze (...)  nie jest kartą kredytową, tylko kartą debetową przypisaną do rachunku założonego w dniu 14 czerwca 2016 roku na dane A. Ł. o nr (...).

5.  Powyższe potwierdzają zeznania świadka M. W. przesłuchanej w toku postępowania przygotowawczego (k. 3233), która zeznała, że do karty kredytowej został przypisany inny rachunek do spłaty, to jest rachunek o nr (...). Świadek dodatkowo podała, że numer kart kredytowej zostanie podany w terminie późniejszym, co nie nastąpiło.

6.  W związku z powyższym koniecznym jest również poczynienie ustaleń odnośnie powyższych kwestii, gdyż niewątpliwie mają wpływ na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Przytoczyć okoliczności.

I. Ż.

Wobec uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, nie orzekano o kosztach procesu za postępowanie odwoławcze.

7.  PODPIS

Anna Kalbarczyk

1.1.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonej

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie z dnia 10 stycznia 2024 r. w sprawie o sygn. akt IV K 270/19

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana