Warszawa, dnia 3 lipca 2024 r.
Sygn. akt VI Ka 715/24
Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący:SSA (del.) Anna Kalbarczyk
protokolant sądowy Aneta Dygas
przy udziale przedstawiciela Państwowej Inspekcji Pracy – Okręgowego Inspektoratu Pracy inspektor G. P.
po rozpoznaniu dnia 3 lipca 2024 r.
sprawy R. M. syna D. i E., ur. (...) w W.
oskarżonego o wykroczenia z art. 283 § 1 k.p. i inne
na skutek apelacji wniesionej przez oskarżyciela
od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie
z dnia 25 marca 2024 r. sygn. akt VIII W 937/23
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi Północ w Warszawie.
Sygn. akt VI Ka 715/24
Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi Południe w Warszawie wyrokiem z dnia 25 marca 2024 roku w sprawie o sygn. akt VIII W 937/23 umorzył postępowanie w sprawie R. M. obwinionego o wykroczenie z art. 283 § 1 w zw. z art. 212 pkt 3 i 5 kodeksu pracy w zw. z § 81 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. (Dz.U. 1997 nr 129 poz. 844 ze zm.) i inne.
Apelacja od tego wyroku została wniesiona przez oskarżyciela publicznego – Okręgowy Inspektorat Pracy w W..
Sąd zważył, co następuje:
Przed przejściem do rozważań w kwestii zasadności zarzutu apelacji oskarżyciela wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 62 § 2 k.p.s.w. w razie stwierdzenia okoliczności wyłączających orzekanie po wszczęciu postępowania, sąd wydaje postanowienie o jego umorzeniu, a jeżeli rozpoczęto już przewód sądowy - wyrok o umorzeniu postępowania.
Jak wynika z akt sprawy sąd rejonowy w dniu 25 marca 2024 roku, kiedy zapadła zaskarżona decyzja procedował na rozprawie, po rozpoczęciu przewodu sądowego. W związku z powyższym, z uwagi na jasnobrzmiący przepis prawa orzeczenie wydane na rozprawie po otwarciu przewodu sądowego jest wyrokiem, a nie postanowieniem. Wadliwe określenie przez sąd nazwy orzeczenia nie zmienia charakteru rozstrzygnięcia, który został określony przez przepisy prawa. W związku z powyższym sąd pierwszej instancji zakończył postępowanie sądowe wyrokując w dniu 25 marca 2024 roku. Tym samym środek odwoławczy wniesiony przez oskarżyciela jest w istocie apelacją, która została złożona w przewidzianym prawem terminie.
W takiej sytuacji procesowej sąd odwoławczy zobligowany być procedować w prawidłowej formie procesowej, to jest na rozprawie i wydać rozstrzygnięcie odpowiadające prawu.
Przechodząc do merytorycznej oceny apelacji – zarzut podniesiony przez oskarżyciela jest zasadny. Ani w dacie wyrokowania przez sąd rejonowy, ani w dacie złożenia wniosku o ukaranie nie nastąpiło przedawnienie orzekania. Stanowisko Sądu Rejonowego jest zaskakujące nie tylko co do formy rozstrzygnięcia, ale również co do wykładni przepisów odnoszących się do obliczania terminów procesowych.
Zgodnie z art. 59 § 2 k.p.s.w. - postępowanie w sprawie o wykroczenie wszczynane jest na mocy zarządzenia prezesa sądu, po wpłynięciu wniosku o ukaranie. Przepis art. 45 § 1 k.w. stanowi, że karalność wykroczenia ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok, przy czym, jeżeli w trakcie owego roku wszczęto postępowanie, karalność wykroczenia ustaje z upływem 2 lat od zakończenia tego rocznego okresu.
Oskarżyciel publiczny zarzucił obwinionemu popełnienie wszystkich czynów w dniu 31 stycznia 2022 roku, a więc w dacie wypadku i śmierci pracownika. W niniejszej sprawie zarządzenie o wszczęciu postępowania zostało wydane w dniu 31 stycznia 2023 roku (k. 50). Te okoliczności nie są sporne, tożsame ustalenia poczynił sąd rejonowy.
Zdaniem sądu I instancji upływ rocznego okresu przedawnienia karalności nastąpił z końcem 30 stycznia 2023 roku, a wszczęcie postępowania w dniu 31 stycznia 2023 roku nastąpiło po upływie przedawnienia karalności wykroczenia.
Z takim stanowiskiem nie sposób się zgodzić. Zgodnie z dostrzeżonym przez sąd rejonowy przepisem art. 123 § 2 k.p.k., dotyczącym zasad obliczania terminów jeżeli termin jest oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach, koniec terminu przypada na ten dzień tygodnia lub miesiąca, który odpowiada początkowi terminu. Zatem roczny termin przedawnienia czynu, który miałby być popełniony w dniu 31 stycznia 2022 roku upływa w dniu 31 stycznia 2023 roku. Z uwagi na to, że w niniejszej sprawie zarządzenie o wszczęciu postępowania zostało wydane właśnie w dniu 31 stycznia 2023 roku, czyli przed upływem rocznego terminu, nastąpiło przedłużenie terminu przedawnienia karalności wykroczenia o kolejne 2 lata. Finalnie wykroczenie przedawnia się w dniu 31 stycznia 2025 roku.
Na marginesie zaważyć należy, że sąd ujawnił „okoliczność mogącą świadczyć o przeszkodach co do dalszego postępowania, a mianowicie przedawnienie karalności czynu” (protokół rozprawy z dnia 25 marca 2024 roku k. 147) po ponadrocznym toczącym się postępowaniu i przesłuchaniu świadka, podczas gdy data zarzucanego czynu i data wszczęcia postępowania była znana sądowi od momentu skierowania sprawy do referatu. Co więcej w dniu rejestracji sprawy przewodnicząca wydziału prawidłowo określiła termin przedawnienia (k.50), co umknęło sądowi orzekającemu.
Reasumując, wbrew twierdzeniom sądu I instancji przedawnienie karalności wykroczenia nie nastąpiło w dniu 30 stycznia 2023 r., dlatego też decyzja o umorzeniu postępowania była błędna, co spowodowało, że wyrok musiał zostać uchylony a sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania.
Podczas ponownego rozpoznawania sprawy sąd pierwszej instancji powinien przeprowadzić na rozprawie postępowanie dowodowe.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w części dyspozycyjnej postanowienia.