Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 766/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2023 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – sędzia Robert Bednarczyk (spr.)

Sędziowie Tomasz Skowron, Andrzej Tekieli

     

Protokolant Joanna Szmel

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w Jeleniej Górze Artura Idzi

po rozpoznaniu w dniu 20 grudnia 2023 r.

sprawy

A. G. ur. (...) w J.

s. J., M. z domu P. i

A. Z. ur. (...) we W.

c. A. i G. z domu (...)

oskarżonych z art. 286 § 1 kk i art. 271 § 3 kk w zw. z art. 12 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

z powodu apelacji wniesionych przez prokuratora i pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego

od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

z dnia 28 lipca 2023 r. sygn. akt II K 1084/21

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonych A. G. i A. Z.;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonych A. G. i A. Z. kwoty po 840 złotych tytułem zwrotu kosztów obrony oskarżonych w postępowaniu odwoławczym;

III.  stwierdza, że koszty sądowe za postępowanie odwoławcze ponosi w 1/2 części Skarb Państwa i zwalnia oskarżycielkę posiłkową B. M. od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa pozostałej części kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 766/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 28 lipca 2023r. w sprawie II K 1084/21

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Apelacja Prokuratora Rejonowego w Jeleniej Górze

1. Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mającego wpływ na treść wyroku, polegający na błędnym uznaniu przez Sąd, wbrew zasadom prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy, że oskarżeni nie popełnili zarzucanych im czynów z art. 286 § 1 k.k. i art. 271 § 3 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., podczas gdy prawidłowa analiza zebranego w sprawie całokształtu materiału dowodowego uwzględniająca wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego, zasady prawidłowego rozumowania prowadzi do wniosku przeciwnego, tj. do uznania, że oskarżeni dopuścili się przestępstw określonych w art. 286 § 1 k.k. i art. 271 § 3 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Apelacja pełnomocnika

1. Błąd w ustaleniach faktycznych, przyjęty za podstawę wydanego w sprawie orzeczenia, a polegający na:

- Wadliwym ustaleniu, iż to A. G. i B. M. założyli i prowadzili spółkę (...) Sp. z o.o., po zamknięciu spółki jawnej, gdy tymczasem jest to nieprawda, albowiem wyłącznym założycielem i prowadzącym spółkę (...) Sp. z o.o. była wyłącznie B. M., działająca jako wyłączny właściciel, posiadając rozdzielność majątkową z A. G., jeszcze przed orzeczeniem wobec niego zakazu działalności gospodarczej.

- Wadliwym ustaleniu, że A. G. mógł i faktycznie działał jako pełnomocnik spółki (...) Sp. z o.o., zawierał kontrakty i je negocjował, gdy tymczasem Sąd sam ustala, iż posiadał on orzeczony zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, a w ramach niego również pełnienia wszelkich funkcji pełnomocnika.

- Wadliwym przyjęciu, iż A. G. działał w spółce jako pełnomocnik oraz posiadał uprawnienia w spółce pozwalające na podpisywanie i zawieranie umów, gdy tymczasem A., G. nigdy takich uprawnień nie posiadał i nigdy nie podpisał umowy w imieniu spółki (...) Sp. z o.o..

- Wadliwym ustaleniu, iż A. G. i A. Z. nie wypełnili znamion przestępstwa z art. 286 k.k., gdy tymczasem A. G. w sposób oczywisty i w pełni świadomy wykonał usługę pracownikami spółki, działając na jej niekorzyść, natomiast A. Z. działała z nim wspólnie i w porozumieniu, bowiem nie miała ani środków trwałych, ani też transportowych do wykonania zlecenia.

- Wadliwym przyjęciu, iż prace objęte treścią aktu oskarżenia zostały wykonane przez A. Z. sprzętem firmy (...), gdy tymczasem w dacie wykonania tych prac oraz ich fakturowania na rzecz A. Z., firma (...) nie posiadał ani sprzętu umożliwiającego wykonanie tego zlecenia, ani też pracowników.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zawarte w apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej oraz oskarżyciela publicznego zarzuty są bezzasadne. Odnosząc się do nich nie sposób nie dostrzec, że zarzuty, podniesione w punkcie I 1 i I 5 apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej skierowane są nie tyle przeciwko zaskarżonemu wyrokowi, co jego pisemnemu uzasadnieniu. Wszak ustalenia faktyczne, jakie mogą być przedmiotem zarzutu z art. 438 pkt 3 kpk zawarte są w treści wyroku, bo tylko na ich podstawie możliwa jest subsumpcja danego zachowania pod odpowiedni przepis kodeksu karnego. W przedmiotowej sprawie, co należy przyznać, Sąd Rejonowy takiej subsumpcji nie dokonał o tyle, że wydane rozstrzygnięcie uniewinnia oboje oskarżonych od popełnienia zarzucanego im czynu. W takiej zatem sytuacji podniesiony zarzut z konieczności odnosić się musi do tych ustaleń faktycznych, jakie zostały określone w pisemnym uzasadnieniu. Odnosząc się do merytorycznej treści ocenianych zarzutów podnieść należy, że oba opisane przez pełnomocnika błędy, jakich faktycznie Sąd Rejonowy się nie ustrzegł nie mogły mieć wpływu na treść wydanego rozstrzygnięcia. Rację ma skarżący, że oskarżony spółki z ograniczona odpowiedzialnością (...) nie zakładał i nie był jej udziałowcem. Okoliczność ta nie ma jednak żadnego znaczenia, bowiem zgodnie z art. 12 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych każda spółka kapitałowa, w tym spółka z ograniczona odpowiedzialnością z chwila wpisu do rejestru uzyskuje osobowość prawną. Oznacza to, że bez względu na to, czy oskarżony współzakładał spółkę (...), czy też nie, gdyby w realiach przedmiotowej sprawy doszło do popełnienia przestępstwa oszustwa, to pokrzywdzonym podmiotem byłaby ta spółka, nie zaś B. M. (poprz. G.), ani też A. M.. Trudno z treści pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku dociec, jaki podmiot wykonał na rzecz A. D. opisane w zarzucie prace, Sąd Rejonowy wskazał bowiem, że prace te zostały wykonane w dniach 21 czerwca 2018r. i 6 lipca 2018 r. z wykorzystaniem sprzętu i pracowników spółki (...), by w tej samej rubryce formularza stwierdzić, że zostały one wykonane przy użyciu sprzętu, wynajętego przez oskarżoną od R. Ł.. Przywołane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku dowody w postaci faktur, raportów dziennych, karty drogowej i zeznań świadków (k.363 odwrót) nie pozostawiają wątpliwości co do tego, że opisane w zarzucie prace wykonane zostały z użyciem sprzętu i pracowników (...) sp. z o.o. Jak zostało jednak niżej podniesione, okoliczność ta nie mogła mieć wpływu na treść wydanego przez Sąd Rejonowy wyroku. Sedno zagadnienia tkwi bowiem w tym, czy w przedmiotowej sprawie doszło do wyczerpania zespołu ustawowych znamion, opisanych w art. 286 § 1 kk (zarzut zawarty w apelacji oskarżyciela publicznego i zarzut I 4 apelacji pełnomocnika). Sprawcą tego przestępstwa jest każdy, kto doprowadza inna osobę do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w następstwie wprowadzenia w błąd, wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania a takie działania poprzedzające rozporządzenie mieniem miejsca nie miały. Zagadnienie to łączy się bezpośrednio z zarzutami, opisanymi w punkcie I 2 i 3 apelacji pełnomocnika. Bez wątpienia bowiem to oskarżony, współdziałając w tym zakresie z A. Z. pozyskał od A. D. zlecenie na wykonanie prac budowlanych i co do wartości 14 050 zł zostały one wykonane przy użyciu sprzętu i ludzi, pozostających w gestii (...) sp. z o.o. Z zeznań tychże pracowników a co więcej, z zeznań B. M. wynika jednak, że A. G. z ustnego upoważnienia pełniącej funkcje prezesa zarządu spółki (...)miał za zadanie wyszukiwanie zleceń, uzgadnianie ich warunków, jak również sprawowanie nadzoru nad ich wykonywaniem. Miał on zatem uprawnienia do wydawania pracownikom spółki poleceń, do czego został – jak zostało wyżej podniesione- umocowany przez B. M. (poprz. G.). To upoważnienie zostało przez nią cofnięte lecz dopiero wówczas, gdy ,,odkryła” ona opisany w zarzucie proceder a zatem po wykonaniu na rzecz A. D. prac. Oznacza to jednak, że oskarżony nie wprowadził w błąd żadnego z pracowników spółki (...) co do możliwości wydawania im poleceń i zlecania robót, bo w tym czasie upoważnienie, o jakim mowa nie zostało mu jeszcze cofnięte. B. M. wyraźnie o tym zeznała na rozprawie głównej (k.333- 334) a nie miała ona wszak żadnego interesu do składania nieprawdziwych, korzystnych dla oskarżonego zeznań. Treść jej relacji dowodzi jednak, że zarzuty z pkt I 2 i 3 apelacji pełnomocnika są chybione a to z kolei oznacza, że i pozostałe, oceniane zarzuty zasadne nie są. A. Z. prowadząc pod firmą (...) działalność gospodarczą mogła zatem legalnie pozyskać od A. D. zlecenie, jego wykonanie poruczyć podwykonawcy- spółce (...), co też za pośrednictwem A. G. uczyniła, ten zaś, mając do tego upoważnienie prezesa zarządu spółki (...) zlecił jego realizację pracownikom tejże spółki, przy użyciu jej sprzętu. Skoro tak, to A. Z. miała uprawnienie do wystawienia A. D. faktur za wykonane za pośrednictwem podwykonawcy prace. Oczywistym jest, że w takiej sytuacji spółce (...) przysługuje wobec A. Z. roszczenie o zapłatę z tytułu wykonanych prac. Co więcej, A. G. będąc konkubentem A. Z. znał jej sytuacje majątkową i wiedział, że nie pozwala ona na uczciwe rozliczenie się ze spółka (...) za wykonane prace. Bez wątpienia zatem doprowadził on do skutku w postaci niekorzystnego rozporządzenia mieniem tej spółki, jednakże brak niezbędnego elementu w postaci wprowadzenia w błąd, wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania wyłącza możliwość przypisania tak jemu, jak i współoskarżonej sprawstwa przestępstwa oszustwa. Co więcej, A. G., jak zostało wykazane, na podstawie umowy zawartej z prezesem zarządu (...) sp. z o.o. był zobowiązany do zajmowania się działalnością gospodarczą owej spółki a przez nadużycie udzielonych mu uprawnień wyrządził tej spółce szkodę majątkową, skoro A. Z. nie była w stanie uregulować na jej rzecz należności. Należność ta a co za tym idzie i szkoda nie miała jednak charakteru znacznej w rozumieniu art. 296 § 1 kk (por. art. 115 § 5 kk), co eliminuje możliwość przypisania oskarżonemu sprawstwa i tego przestępstwa. W tej sytuacji, pomimo opisanych wyżej uchybień, zawartych w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku i braku dostatecznych w nim rozważań sformułowane zarzuty nie są zasadne.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Podniesione w apelacjach zarzuty nie okazały się zasadne a co za tym idzie również zawarte w nchj, korelujące z zarzutami wnioski zasadne nie są.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Zaskarżony wyrok został utrzymany w mocy w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok Sądu I instancji jest wolny od uchybień, opisanych w apelacji i nie zawiera on również uchybień, o jakich mowa w art. 439 kpk i art. 440 kpk..

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II, III

Apelacja oskarżyciela publicznego nie została uwzględniona. Zgodnie z art. 636 § 1 kpk w takiej sytuacji koszty procesu za postepowanie odwoławcze ponosi w ½ części Skarb Państwa. Względy słuszności sprzeciwiają się natomiast obciążeniu oskarżycielki posiłkowej pozostałą częścią tych kosztów. Wydanie wyroku uniewinniającego obliguje do zasądzenia na rzecz każdego z oskarżonych kosztów obrony z wyboru w stawkach minimalnych. Uzasadnione jest to okolicznościami wskazanymi w § 15 ust. 3 rozporządzenia Ministra sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

7.  PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżyciel publiczny, pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana