Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 853/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Nowym Dworze Mazowieckim z dnia 4 kwietnia 2023 roku, sygn. akt II K 322/21

Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

Granice zaskarżenia

Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

Ustalenie faktów

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

D. K.

karalność sądowa

zapytanie o karalność

388

2.1.1.2.

D. K.

aktualna sytuacja majątkowa oskarżonego

informacja z e - (...)

386

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

Ocena dowodów

Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

zapytanie o karalność

dowód bezsporny, z dokumentu urzędowego, wskazujący na uprzednią karalność sądową oskarżonego

2.1.1.2

informacja z e - (...)

dowód bezsporny, z dokumentu urzędowego – pozwala na ustalenie sytuacji finansowej oskarżonego

Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Naruszenie przepisów postępowania tj. art 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny dowodów w postaci zeznań świadków w tym w szczególności zeznań J. J., polegającego na przyjęciu, że z treści złożonych zeznań w sposób jednoznaczny wynika, że zachodzi sprawstwo oskarżonego w zakresie przepisanego mu czynu, podczas gdy, treść złożonych zeznań nie jest wyczerpująca a zatem nie daje podstaw do jednoznacznego ustalenia stanu faktycznego w sprawie co miało wpływ na treść orzeczenia.

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który to miał wpływ na jego treść, poprzez uznanie, że oskarżony w sposób celowy zaniechał wypłaty wynagrodzenia oraz, że nie zamierzał uregulować zadłużenia względem Pokrzywdzonej., podczas gdy, z akt sprawy w sposób wyraźny i niebudzący wątpliwości wynika, że zamiarem oskarżonego było uregulowanie zadłużenia względem pokrzywdzonej na dowód czego oskarżony wysłał pismo do pokrzywdzonej w zakresie dobrowolnej spłaty na co pokrzywdzona nie odpisała.

Naruszenie art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny zeznań świadka J. J. i błędne uznanie, że świadek J. J. starał się wesprzeć oskarżonego w jego wersji wydarzeń. Sąd całkowicie pominął fakt, że pokrzywdzona K. R. była jedną z osób współodpowiedzialnych za doprowadzenie fundacji prowadzonej przez oskarżonego do zawieszenia działalności oraz wszczęcia postępowania karnego.

Obraza przepisów materialnego tj. art. 218§1a i 3 k.k. poprzez uznanie, że zachowanie oskarżonego wypełnia znamiona występku określonego w tym przepisie, w sytuacji, gdy ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie wynika, że oskarżony w sposób celowy i uporczywy zmierzał do niewypłacenia pokrzywdzonej wynagrodzenia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd I instancji w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny w sprawie na podstawie zgodnej z art. 7 k.p.k. oceny dowodów, a ocena ta oparta została na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów ocenionych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Sąd meriti swoje stanowisko uzasadnił w sposób wymagany art. 424 § 1 i 2 k.p.k., zaś Sąd Okręgowy w żadnym przypadku nie stwierdził, aby którykolwiek z elementów tej oceny nosił cechy dowolności.

Warto podkreślić na wstępie, że jeżeli skarżący kwestionuje dokonaną przez sąd ocenę dowodów, to zarzut obrazy art. 7 k.p.k. powinien sformułować w taki sposób, aby z jego treści wynikała istota obrazy tego przepisu w danej sprawie – tj. w treści zarzutu należy wskazać jaki konkretnie dowód (czy dowody) został przez sąd oceniony dowolnie oraz – co istotne – w czym ta dowolność się przejawiała. Dla skutecznego podniesienia zarzutu obrazy art. 7 k.p.k. i powiązanemu z nim błędowi w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mającego wpływ na treść orzeczenia, nie jest wystarczająca własna ocena dowodów i polemika z ustaleniami sądu, a rzeczowe wskazanie w jakich konkretnie elementach sąd meriti wnioskował i oceniał materiał dowodowy niezgodnie z kryteriami określonymi w art. 7 k.p.k. Tak zaś należy potraktować apelację obrońcy, która okazała się być jedynie niezasadną polemiką z prawidłowymi ustaleniami sądu co do zawinienia D. K. w zakresie przypisanego mu czynu.

Zasadnie bowiem Sąd Rejonowy dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego jedynie w części, w jakiej były zgodne z pozostałym, ocenionym jako wiarygodny materiałem dowodowym. Bez wątpienia były one bowiem nakierowane na odsunięcie od siebie odpowiedzialności za popełniony występek. Wszak okoliczności i przyczyny naruszania praw pracowniczych K. R. i uchylania się od wykonania obowiązku wynikającego z treści orzeczenia sądowego, na które powoływał się zarówno oskarżony w toku procesu, jak i obrońca w rozpoznawanej obecnie apelacji, nie uzasadniają postępowania niezgodnego z prawem. Zarówno z zeznań pokrzywdzonej, jak i potwierdzających jej wersję dokumentów wynika jasno, że we wskazanym przez K. R. okresie, D. K. intencjonalnie nie wypłacał należnego jej wynagrodzenia. Nie znajduje uznania sądu odwoławczego tłumaczenie oskarżonego, że powodem powyższego była zła sytuacja Fundacji, której był prezesem i w której pracowała w inkryminowanym czasie K. R.. Wszak zatrudnione były wówczas także inne osoby, które - w niektórych przypadkach z niewielkim opóźnieniem, jak np. w przypadku P. Z., czy R. S. - otrzymywały swoje wynagrodzenie.

Podobnie, słusznie ocenił Sąd Rejonowy zeznania J. J. jako zasługujące na wiarę jedynie częściowo. Wszak świadek ten był w inkryminowanym czasie (i jest nadal) bliskim współpracownikiem D. K. i może być zainteresowany wynikiem niniejszego postępowania. Depozycje obu panów są zresztą zbieżne ze sobą w zasadniczej części, dotyczącej niejako "zrzucenia" odpowiedzialności za nierzetelność prezesa Fundacji na organy ścigania, które rzekomo miały swoimi działaniami uniemożliwić podejmowanie niezbędnych czynności w Fundacji.

Nie wpływa na oczywiste wnioski płynące z powyższych rozważań akcentowana także w apelacji kwestia skierowania przez oskarżonego do pokrzywdzonej listu z propozycją spłaty zaległości w ratach. Przede wszystkim nie można tracić z pola widzenia faktu, że pismo to zostało sporządzone dopiero w sierpniu 2021 roku, a więc niemal dwa lata po wydaniu wobec (...) w N. nakazu zapłaty na rzecz K. R.. Nadto, nie bez znaczenia pozostaje fakt, iż przedmiotowa korespondencja została sporządzona przez D. K. już po skierowaniu aktu oskarżenia do sądu, co nasuwa wniosek, że autor tego listu - niejako stawiając siebie w roli ofiary - próbował wpłynąć na postawę pokrzywdzonej. Logicznym jawi się dla sądu, że gdyby oskarżony faktycznie miał szczere intencje i zamierzał uregulować należność wobec swojej byłej pracownicy, zdołałby zrobić to w okresie pomiędzy powstaniem zobowiązania, a prośbą o "wyrozumiałość". Jest to istotne o tyle, że - wbrew twierdzeniu D. K. - działalność Fundacji nie została zawieszona, a kwota należna pokrzywdzonej nie należy do nadmiernie wygórowanych.

Obrońca nie zdołał w wiarygodny sposób uzasadnić tezy, że zachowanie oskarżonego nie było zachowaniem uporczywym. Przyjmuje się, że znamię uporczywości naruszania praw pracownika zakłada dwa elementy: złą wolę sprawcy i długotrwałość jego zachowania. Uporczywość przejawia się w natrętności, sekwencyjności czy powtarzalności zachowań, przy czym uporczywe jest takie zachowanie, które polega na naruszenia praw pracownika co najmniej trzy razy. (G. Łabuda - Kodeks karny - Komentarz, LEX 2014, teza 16 do art. 218). Znamię uporczywości obejmuje również świadomość niweczenia możliwości osiągnięcia stanu założonego przez prawo (zob. postanowienie SA w Krakowie z dnia 13 grudnia 2000 r., II AKz 289/00, KZS 2000, z. 12, poz. 28). W literaturze wskazuje się ponadto, że ocena uporczywości i długotrwałości ma charakter zindywidualizowany i musi być dokonywana odmiennie, w zależności od konkretnego stanu faktycznego, jednakże zasadne jest uznanie za "długotrwałe" działań trwających w okresie przynajmniej 3 miesięcy (M. Budyn-Kulik - Kodeks karny-komentarz, WK 2015, teza 4 do art. 218).

W świetle powyższych rozważań nie sposób uznać za prawidłowe stanowisko obrony, iż D. K. nie działał uporczywie.

Wniosek

Uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd I instancji w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny w sprawie na podstawie zgodnej z art. 7 k.p.k. oceny dowodów, a ocena ta oparta została na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenionych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Sąd meriti swoje stanowisko uzasadnił w sposób wymagany art. 424 § 1 i 2 k.p.k., zaś Sąd Okręgowy w żadnym przypadku nie stwierdził, aby którykolwiek z elementów tej oceny nosił cechy wskazanych przez obrońcę dowolności. Ergo, wobec prawidłowości orzeczenia w tym zakresie, wniosek apelacji nie mógł zostać uwzględniony.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w pozostałej, nieobjętej zmianą części - czyli w zakresie stwierdzenia winy i orzeczonej w wyniku tego kary.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powyższe rozważania prowadzą do jedynego słusznego wniosku, że Sąd Rejonowy nie dopuścił się uchybień wskazanych przez obrońcę apelacji oskarżonego.

Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmiana daty początkowej popełnienia czynu - z niezasadnie przyjętej przez Sąd Rejonowy 1 czerwca 2018 roku na 1 marca 2019 roku.

Zwięźle o powodach zmiany

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego - w tym zwłaszcza zeznań pokrzywdzonej (k. 1), która wprawdzie wskazała, że pracowała w Fundacji od czerwca 2018 roku, jednak początkowo otrzymywała należne wynagrodzenie, a dopiero w marcu, kwietniu, maju, czerwcu, lipcu i sierpniu 2019 roku pracodawca nie wywiązał się ze swojego obowiązku w tym zakresie. Z uwagi na powyższe ustalenia, Sąd Okręgowy dokonując kontroli instancyjnej zaskarżonego orzeczenia - pomimo niezasadności apelacji - dostrzegł konieczność zmiany wyroku w zakresie daty początkowej przypisanego D. K. czynu, bowiem kwestia w sposób bezsporny wynika z niekwestionowanych dowodów w sprawie.

Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

brak numeracji

Na podstawie art. 627 k.p.k. w zw. z art. 636 § 1 k.p.k. zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 180 zł opłaty za postępowanie odwoławcze (art. 2 ust. 1 pkt. 3 w zw. z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych) i obciążono go pozostałymi kosztami sądowymi w postępowaniu odwoławczym.

PODPIS

SSO Agnieszka Wojciechowska-Langda

Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

całość rozstrzygnięcia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana