Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 listopada 2023 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: sędzia Joanna Napiórkowska - Kasa

po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2023 roku w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa P. D.

przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w C.

o odszkodowanie, odsetki

1.  zasądza na rzecz powoda P. D. od pozwanej (...) sp. z o.o. z siedzibą w C. kwotę 18.635,49 zł (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset trzydzieści pięć złotych 49/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 28 maja 2020 roku do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę;

2.  oddala powództwo w części dotyczącej odsetek za opóźnienie za okres od dnia 06 maja 2020 roku do dnia 27 maja 2020 roku;

3.  umarza postępowanie w części odszkodowania do kwoty 7.794,69 zł (słownie: siedem tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt cztery złotych 69/100);

4.  zasądza na rzecz powoda P. D. od pozwanej (...) sp. z o.o. z siedzibą w C. kwotę 180,00 zł (słownie: sto osiemdziesiąt złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia za okres od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty;

5.  nie obciąża powoda P. D. kosztami procesu;

6.  nakazuje pobrać od pozwanej (...) sp. z o.o. z siedzibą w C. na rzecz Skarbu Państwa – kasa Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Południe w W. kwotę 1.000,00 zł (słownie: jeden tysiąc złotych 00/100) tytułem kosztów sądowych – opłaty od pozwu, której powód nie miał obowiązku uiścić;

7.  nadaje wyrokowi w pkt 1 rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 6.211,83 zł (słownie: sześć tysięcy dwieście jedenaście złotych 83/100).

Sygn. akt VI P 233/20

UZASADNIENIE

P. D. pozwem o zapłatę odszkodowania z dnia 06 maja 2020r. (data nadania w placówce pocztowej) skierowanym przeciwko (...) Sp. z o.o. z siedzibą w C., wniósł o zasądzenie na jego rzecz kwoty 26.430,18 zł brutto wraz z ustawowymi odsetkami za czas opóźnienia od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, tytułem nieuzasadnionego i niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę oraz zasądzenie od pozwanej spółki na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od dokumentu pełnomocnictwa. (pozew k.1v)

Uzasadniając swoje stanowisko powód wskazał, że dnia 16 kwietnia 2020r. otrzymał od pozwanego pracodawcy oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia, w którym jako przyczynę rozwiązania umowy o pracę wskazano likwidację zajmowanego przez niego stanowiska pracy, tj. przedstawiciel handlowy, ze względów ekonomicznych. Otrzymanemu oświadczeniu powód zarzuca niezgodność z art. 30 § 4 k.p., gdyż podana w wypowiedzeniu przyczyna nie jest rzeczywista, nie uzasadnia złożonego wypowiedzenia. W ocenie powoda, doszło do pozornej likwidacji stanowiska pracy, gdyż jego obowiązki i zadania zostały przekazane innemu pracownikowi. Zdaniem powoda, jego stanowisko pracy nie zostało zlikwidowane, lecz nastąpiła zmiana nazwy stanowiska pracy, gdyż w zakresie obowiązków osoby na stanowisku Dyrektora Handlowego znajdują się tożsame zadania, które dotychczas wykonywał powód na stanowisku przedstawiciela handlowego. Ponadto, powód kwestionuje prawdziwość likwidacji stanowiska pracy, ponieważ pozwany niezmiennie zatrudnia 4 osoby na analogicznym stanowisku, tj. jako przedstawiciel handlowy. Powód zakwestionował także czynnik ekonomiczny, wobec braku podania przez pracodawcę okoliczności wskazujących na pogorszenie sytuacji finansowej spółki. (pozew k.2v-8)

(...) Sp. z o.o. w C., w złożonym sprzeciwie do nakazu zapłaty wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenia od powoda na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych. (sprzeciw od nakazu zapłaty k.53)

Uzasadniając pozwany wskazał, że na dotychczasowym stanowisku powoda, obejmującym zakresem działalności obszar województwa śląskiego, małopolskiego i podkarpackiego, nie został zatrudniony inny pracownik. Pozwany wskazał także, że nie zatrudnił innego pracownika na stanowisku pracy o zmienionej nazwie, który wykonywałby dotychczasowe obowiązki powoda. W ocenie pozwanego, każda osoba zatrudniona na stanowisku przedstawiciela handlowego zajmuje odrębne stanowisko pracy z uwagi na pracę w odrębnych rejonach. Ponadto, pozwany podniósł, że przekazanie zadań wykonywanych przez powoda Dyrektorowi Handlowemu, zatrudnionemu na podstawie umowy cywilnoprawnej, nie przeczy likwidacji stanowiska pracy powoda, które w świetle trudnej sytuacji ekonomicznej w związku z epidemią koronawirusa przyniosło pozytywny rezultat finansowy. (sprzeciw od nakazu zapłaty k.54-55)

Pismem procesowym z dnia 23 maja 2023r. powód cofnął pozew wraz ze zrzeczeniem się roszczenia w części, tj. ponad kwotę 18.635,49 zł brutto oraz wniósł o umorzenie postępowania w powyższym zakresie. Jednocześnie, powód podtrzymał powództwo w części, wnosząc o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kwoty 18.635,49 zł brutto wraz z ustawowymi odsetkami za czas opóźnienia od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. (pismo procesowe powoda k.345)

Stanowiska stron pozostały niezmienne do dnia zamknięcia rozprawy. (pismo procesowe powoda k.353, pismo procesowe pozwanego k.356)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

P. D. pracę w (...) Sp. z o.o. rozpoczął dnia 05 października 2009r. na podstawie umowy o pracę zawartej na okres próbny trwający od 05 października 2009r. do 05 stycznia 2010r. w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku przedstawiciela handlowego, wykonującego pracę w siedzibie firmy, za miesięcznym wynagrodzeniem zasadniczym w kwocie 2.500,00 zł i wynagrodzeniem ryczałtowym za pracę w godzinach nadliczbowych w kwocie 500 zł. Kolejno, strony postępowania zawarły dnia 06 stycznia 2010r. umowę o pracę na czas nieokreślony, wskazując na tożsame do powyższych warunki zatrudnienia. Miesięczne wynagrodzenie zasadnicze powoda cyklicznie wzrastało: na podstawie aneksu do umowy o pracę zawartego dnia 24 lipca 2019r. do kwoty 2.675,00 zł, aneksu do umowy o pracę zawartego dnia 26 sierpnia 2019r. do kwoty 4.500,00 zł, aneksu do umowy o pracę zawartego dnia 30 stycznia 2020r. do kwoty 5.210,00 zł. Średnie miesięczne wynagrodzenie brutto powoda liczone jako ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wyniosło 6.211,83 zł. W oparciu o aneks do umowy o pracę z dnia 01 października 2017r. zmianie uległo miejsce wykonywania pracy – cała Polska, a następnie na podstawie aneksu do umowy o pracę z dnia 26 sierpnia 2019r. – siedziba firmy oraz miejsca wyznaczone przez pracodawcę.

Dowód: umowa o pracę na okres próbny 05.10.2009r. k.18, umowa o pracę na czas nieokreślony 06.01.2020r. k.19, aneks do umowy o pracę (...).07.2019r. k.20, aneks do umowy o pracę (...).10.2017r. k.21, aneks do umowy o pracę (...).08.2019r. k.22, aneks do umowy o pracę (...).01.2020r. k.23, zaświadczenie o wynagrodzeniu k.114

Dnia 16 kwietnia 2020r. M. N., działając z ramienia (...) Sp. z o.o. z siedzibą w C., udał się do P. D. w celu rozwiązania umowy o pracę zawartej dnia 06 stycznia 2010r. na czas nieokreślony, z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia upływającego w dniu 31 lipca 2020r oraz natychmiastowego zwolnienia powoda z obowiązku świadczenia pracy, wręczając mu wypowiedzenie umowy o pracę, wskazujące na przyczynę wypowiedzenia – likwidację stanowiska pracy powoda, tj. przedstawiciela handlowego działającego na obszarze województwa śląskiego, małopolskiego i podkarpackiego, związaną z pogorszeniem sytuacji ekonomicznej pracodawcy, a w konsekwencji koniecznością zmian organizacyjnych u pracodawcy i koniecznością redukcji etatu. Powodowi nie przedstawiono, jakie były kryteria wytypowania akurat jego osoby, spośród pracowników zatrudnionych na stanowisku przedstawiciel handlowy, do zwolnienia z pracy. Powodowi nie zaproponowano alternatywnej formy zatrudnienia w pozwanej spółce, w mniejszym wymiarze czasu pracy lub na innym stanowisku. Obowiązki powoda zostały przydzielone innemu pracownikowi. K. M. zajmujący stanowisko Prezesa Zarządu w pozwanej spółce, nie był obecny podczas wręczania powodowi wypowiedzenia umowy o pracę.

Pozwana spółka nie dysponuje w formie pisemnej zakresem obowiązków pracowników. Obszary działalności przedstawicieli handlowych są zróżnicowane pod względem rozpiętości geograficznej, różnią się także potencjalnie możliwą do wygenerowania wysokością obrotu. Przydział obszarów pomiędzy pracowników zależny jest od miejsca ich zamieszkania, decyduje bliskość położenia.

W dniu wypowiedzenia powodowi umowy o pracę, w stanie zatrudnienia pozwanej spółki poza powodem figurowały 3 inne osoby zatrudnione na stanowisku przedstawiciela handlowego – D. S., K. R., G. Z.. W miejsce powoda nie został zatrudniony nowy pracownik. Jak wynika z zeznań W. P., zatrudnionego w pozwanej spółce na stanowisku kierownika do spraw zarządzania aktywami, a uprzednio na stanowisku przełożonego przedstawicieli handlowych, do obowiązków przedstawiciela handlowego należy tworzenie zamówień, odwiedziny u kontrahentów, pilnowanie odpowiedniego wyeksponowania asortymentu na markecie, pilnowanie aby na ekspozytorach pozwanej spółki znajdował się wyłącznie jej towar, realizacja reklamacji. W listopadzie 2020r., tj. cztery miesiące po upływie okresu wypowiedzenia powoda, na stanowisku przedstawiciela handlowego zatrudniona została ponownie 4 osoba – T. O., którego obszarem działań było województwo dolnośląskie, lubuskie, zachodniopomorskie.

Pracownicy otrzymują premie kwartalne i roczne o charakterze uznaniowym. W kwietniu 2020r. pozwany pracodawca wypłacił zatrudnianym przedstawicielom handlowym premię kwartalną. Łączna premia kwartalna naliczana była w oparciu o następujące wytyczne: 2% od wzrostu sprzedaży za dany kwartał porównywalnie do kwartałów 2019/2020, 2% od nadwyżki marży wyznaczonej na poziomie 38%, 2,5% od sprzedaży produktów z ceną z rodzaju wyprzedaży.

W grudniu 2020r., w pozwanej spółce na nowo utworzonym stanowisku – merchandiser zatrudniono A. K., który ogłoszenie o pracę znalazł na portalu internetowym. Decyzja dotycząca zatrudnienia jego osoby została podjęta w sierpniu 2020r., tj. miesiąc po upływie okresu wypowiedzenia powoda. A. K. podjął zatrudnienie w grudniu z uwagi na 3-miesięczny okres wypowiedzenia u dotychczasowego pracodawcy. M. wykonywał zadania obejmujące obszar województwa podkarpackiego, małopolskiego i śląskiego, tj. obszar działalności odpowiadający obszarowi działalności powoda. Do zakresu obowiązków osoby zatrudnionej na stanowisku merchandiser należy bezpośredni oraz pośredni kontakt z klientami firmy, wizyty u kontrahentów, prezentacja produktów i ich cen, przygotowywanie ofert handlowych, dbanie o ekspozycję produktów w sklepach. W zakres obowiązków osoby na stanowisku merchandiser weszła obsługa większości klientów, których wcześniej wizytował powód. M., tak jak przedstawiciel handlowy, został wyposażony w tablet do wprowadzania zamówień składanych przez kontrahentów.

Dane kontaktowe nowo zatrudnionych pracowników, tj. T. O. oraz A. K. umieszczone zostały na stronie internetowej pozwanej spółki w tożsamej sekcji – kontakt do przedstawicieli handlowych.

M. N. od 2020r. zajmuje stanowisko Dyrektora Handlowego, uprzednio pracował on jako przedstawiciel handlowy i jednocześnie bezpośredni przełożony przedstawicieli handlowych. Dyrektor Handlowy nie jest zatrudniony w spółce, pracę wykonuje w ramach współpracy z pozwanym, prowadząc własną działalność gospodarczą. W nowy zakres obowiązków Dyrektora Handlowego z uwagi na bliskość obszaru od miejsca zamieszkania, weszły zadania ówcześnie wykonywane przez powoda, zwiększając tym samym zakres zadań pracownika. Część obszaru obsługiwanego przez powoda pokrywała się z innymi obszarami. Dyrektor Handlowy jest bezpośrednim przełożonym merchandiser’a.

Dowód: wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony 16.04.2020r. k.24, informacja dotycząca premii kwartalnej 13.02.2020r. k.44, pisemne zeznania świadka G. Z. k.186-189, pisemne zeznania świadka A. K. k.199-202, zrzut ekranu strony https:/multi-decor.pl/kontakt/k.203, pisemne zeznania świadka M. N. k.230-233, pisemne zeznania świadka W. P. k.239-237, pisemne zeznania świadka K. R. k.276-279, pisemne zeznania świadka T. O. k.297-298, pisemne zeznania świadka D. S. k.313-315, zeznania powoda z dnia 22.11.2022r. k.336v-337, zeznania K. M. z dnia 22.11.2022r. k.337-338, zeznania świadka D. B. z dnia 18.02.2021r. k.96v-97v, zeznania świadka K. K. z dnia 18.02.2021r. k.97v-98v

Powyższy stan faktyczny, Sąd ustalił na podstawie dowodu z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, ponadto w oparciu o zeznania świadków zgłoszonych przez obie strony postępowania oraz dowód z przesłuchania stron, różnie jednak oceniając ich wiarygodność. Sąd dopuścił dowód z zeznań następujących świadków: M. N., W. P., A. K., G. Z., K. R., D. S., T. O., D. B. oraz K. K..

W toku postępowania dowodowego świadkowie obecnie lub ówcześnie pracujący w pozwanej spółce, w przeważającej części podnosili brak wiedzy w zakresie faktycznej przyczyny rozwiązania umowy o pracę z powodem, jednakże niektórzy świadkowie wskazali na odmienne przyczyny rozwiązania umowy o pracę z powodem. G. Z. i K. R. wskazali, że przyczyną zwolnienia powoda z pracy była redukcja etatu, w opinii M. N. przyczyną był brak prawidłowej współpracy z klientem, D. S. wskazał na konflikt powoda z nowym przełożonym, zaś K. M. zeznał, że decyzja o zwolnieniu powoda z pracy podjęta została wobec przewidywań pozwanego, co do wprowadzenia w podmiotach obsługiwanych przez powoda automatycznego systemu zamówień, ograniczającego tym samym pracę powoda. Jednak świadkowie bezspornie zeznali, że powód nie został poinformowany o tym, jakie kryteria wpłynęły na wybór konkretnie jego osoby do zwolnienia, spośród 5 pracowników zatrudnionych na stanowisku przedstawiciela handlowego w pozwanej spółce.

D. B. zatrudniona w pozwanej spółce na stanowisku głównej księgowej, zeznała, że zwolnienie wynikało z przyczyn ekonomicznych, zmniejszonej ilości zamówień o 60% w marcu 2020r., w wyniku pandemii. Świadek wskazała, że wynik finansowy za 2020r. w porównaniu do 2019r. uległ zmniejszeniu o 35%. Z zeznań świadka wynika również, że w lipcu 2020r. spółka otrzymała rządowe dofinansowanie. K. K. kierująca kadrami i płacami w pozwanej spółce, zeznała, że poza powodem umowę wypowiedziano 10 osobom zajmującym stanowiska biurowe i logistyczne. Zeznała także, że planowano zmniejszyć o 20% wymiar etatu, co ostatecznie nie miało miejsca. Świadkowie nie posiadają wiedzy, czy pozwana spółka rzeczywiście uzyskała oszczędności w związku ze zwolnieniem powoda, a jeżeli tak, to w jakiej wysokości, ani nie dysponują materiałem dowodowym wykazującym osiągnięcie podnoszonych oszczędności.

Ponadto wbrew twierdzeniom pozwanego, jakoby wysokość wynagrodzenia M. N. po przejęciu zakresu obowiązków, uprzednio należących do powoda, pozostała niezmienna (sprzeciw od nakazu zapłaty k.54), M. N. zeznał, że wraz z przedmiotową okolicznością, wzrosła wysokość jego wynagrodzenia (pisemne zeznania świadka k.231). Świadkowie zgodnie zeznali, że w okresie niespełna pół roku po zwolnieniu powoda, zwiększeniu uległ stan osobowy w spółce, zatrudniono dwóch nowych pracowników, tj. T. O. na stanowisku przedstawiciela handlowego oraz A. K. na nowo utworzonym stanowisku merchandiser. Podnoszony przez stronę pozwaną argument, jakoby likwidacja stanowiska pracy powoda związana była z pogorszeniem sytuacji ekonomicznej pracodawcy, w związku z wybuchem pandemii covid-19, nie znajduje potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym. Sąd nie dał wiary ograniczonym twierdzeniom świadków, w zakresie trudnej sytuacji finansowej pozwanej spółki od marca 2020r., przekładającej się na konieczność redukcji zatrudnienia o etat powoda, wprowadzenia zmian organizacyjnych. Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom, iż w wyniku zwolnienia pozwanego, pracodawca osiągnął pozytywny rezultat finansowy, wobec braku uprawdopodobnienia powyższych twierdzeń.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w części.

Przedmiotem rozpoznania niniejszej sprawy była kwestia zasadności zgłoszonego przez P. D. roszczenia o odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem i niezasadnego wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony. Powód w zmodyfikowanym powództwie domagał się zasądzenia od (...) sp. z o.o. z siedzibą w C. na jego rzecz kwoty 18.635,49 zł wraz z ustawowymi odsetkami za czas opóźnienia od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Powód w toku postępowania podnosił, iż przyczyna wskazana w wypowiedzeniu umowy o pracę jest nierzeczywista, nastąpiła pozorna likwidacja zajmowanego przez niego stanowiska pracy, będąca w rzeczywistości redukcją etatu, nadto wskazał, że nie zna kryterium doboru jego osoby do zwolnienia oraz zakwestionował ekonomiczny czynnik wypowiedzenia. Strona pozwana wnosiła o oddalenie powództwa w całości.

Materialnoprawną podstawą powództwa był art. 45 § 1 k.p. w zw. z art. 47 ¹ k.p., w myśl których w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony lub umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy – stosownie do żądania pracownika – orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Odszkodowanie to przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony, której termin, do którego umowa ta miała trwać, określony w umowie upłynął przed wydaniem orzeczenia przez sąd pracy, lub gdy przywrócenie do pracy byłoby niewskazane ze względu na krótki okres, jaki pozostał do upływu tego terminu, odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do upływu którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres 3 miesięcy.

W pierwszej kolejności Sąd przejdzie do kwestii sformułowania w wypowiedzeniu umowy o pracę przyczyny rozwiązania stosunku pracy. Jak stanowi art. 30 § 4 k.p., w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas określony lub umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy. Wskazanie przez pracodawcę w oświadczeniu wypowiadającym umowę o pracę przyczyny wypowiedzenia nierzeczywistej, pozornej, fikcyjnej, czy nieprawdziwej równoznaczne jest z brakiem jej wskazania. W kompetencji sądu pracy leży ocena, czy wskazana przez pracodawcę przyczyna dokonania wypowiedzenia umowy o pracę jest rzeczywista, czy też pozorna. Błędne określenie przyczyny wypowiedzenia, szczególnie zastosowanie przyczyny w postaci redukcji zatrudnienia lub likwidacji stanowiska pracy do zwolnienia pracownika zatrudnionego na stanowisku powtarzalnym w strukturze pracodawcy bez zastosowania i wskazania kryteriów doboru pracownika do zwolnienia, podczas sporu sądowego może skutkować uznaniem przyczyny za niezasadną, czy nieprawdziwą, a w konsekwencji uwzględnieniem roszczenia pracownika o przywrócenie go do pracy oraz zasądzenie wynagrodzenia za okres pozostawania bez pracy lub odszkodowania.

Jako przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę, pozwany wskazał likwidację stanowiska pracy powoda, tj. przedstawiciela handlowego działającego na obszarze województwa śląskiego, małopolskiego i podkarpackiego, związaną z pogorszeniem sytuacji ekonomicznej pracodawcy, a w konsekwencji koniecznością zmian organizacyjnych u pracodawcy i koniecznością redukcji etatu. Pozwany podjął decyzję o przekazaniu dotychczasowych zadań innemu pracownikowi. Na gruncie niniejszej sprawy Sąd stwierdził, że pomimo użytego w wypowiedzeniu sformułowania „likwidacja stanowiska pracy” w rzeczywistości pozwany dokonał „redukcji etatu”, co wynika z charakteru stanowiska pracy powoda. Przeciwnie do twierdzeń strony pozwanej, przypisanie pracownika na stanowisku przedstawiciela handlowego do określonego regionu geograficznego (województwa lub części województwa) nie czyni owego stanowiska unikalnym w strukturze zakładu pracy, ponieważ każdy pracownik na stanowisku przedstawiciela handlowego wykonuje tożsame, powtarzalne pod względem merytorycznego zakresu zadania i obowiązki. W przypadku, gdy w strukturze firmy zatrudnionych jest dwóch lub więcej pracowników na takim samym stanowisku, nie koniecznie o tożsamej nazwie, ale wykonujących takie same lub zbliżone zadania, pracodawca zmierzając do zmniejszenia liczby pracowników danej kategorii dokonuje redukcji etatu. Dokonanie przez pracodawcę zwolnienia pracownika z powtarzalnego stanowiska pracy, winno zostać poprzedzone wyborem tego konkretnego pracownika do zwolnienia spośród wszystkich pracowników zatrudnionych na takim samym stanowisku, z zastosowaniem obiektywnych, rzeczywistych i istotnych dla danego przypadku kryteriów doboru pracowników do zwolnienia. Dobór kryteriów zależy od pracodawcy, jednak muszą one być adekwatne do sytuacji, istotne, obiektywne i niedyskryminujące.

Na pracodawcy ciąży obowiązek wskazania kryteriów, którymi kierował się wybierając konkretnego pracownika do zwolnienia, spośród innych wykonujących tę samą pracę. W zależności od stanu faktycznego sprawy, dokonanej likwidacji lub redukcji stanowiska pracy, ocenie sądu pracy podlegają inne okoliczności. Likwidacja konkretnego miejsca pracy jest elementem stanu faktycznego i podlega badaniu przez sąd jedynie w zakresie faktycznego jej zaistnienia. Kryterium zasadności i celowości zmniejszenia zatrudnienia, nie jest objęte kognicją sądu. Kontroli sądu pracy nie podlega ocena zasadności przyjętej przez pracodawcę decyzji o zmianie struktury organizacyjnej zakładu pracy w celu racjonalizacji i ograniczenia zatrudnienia pracowników. Ocenie sądu podlega natomiast zasadności i słuszności przyjętych kryteriów doboru pracowników na stanowiska pracy i kwalifikowania pracowników do zwolnienia z pracy w wyniku redukcji ich etatu. Pozwany w wyniku błędnej kwalifikacji stanowiska powoda jako niepowtarzalnego w strukturze firmy, uznał za wystarczające, wyłączne wskazanie jako przyczyny wypowiedzenia likwidację tego stanowiska pracy z uwagi na przekształcenia strukturalne w firmie, kierowane pobudką ekonomiczną. W oświadczeniu pozwanego o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony z powodu redukcji jednego z analogicznych etatów, powinna być wskazana także przyczyna wyboru pracownika do zwolnienia z pracy, określone jakimi kryteriami doboru kierował się pracodawca, chyba, że przyczyna byłaby oczywista lub znana pracownikowi. Wobec niedysponowania przez pracodawcę w formie pisemnej zakresem obowiązków pracowników na stanowiskach istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, tj. przedstawiciel handlowy, Dyrektor Handlowy oraz merchandiser, sąd powziął wiadomość z zeznań świadków, w zakresie faktycznych zadań wykonywanych przez owych pracowników. Jak wynika z ustalonego w sprawie stanu faktycznego, należy uznać że zwolnienie powoda, a następnie zatrudnienie osoby na nowo utworzonym stanowisku pracy, tj. merchandiser, stanowi działanie fikcyjne, mając na celu pozorną likwidację etatu powoda. Wraz z zakończeniem stosunków pracowniczych z powodem, obowiązki i zadania powoda nie zostały wyłączone z potrzeb działalności firmy, lecz zostały przekierowane do merchandiser’a. Strona pozwana podnosiła, że nowo utworzone stanowisko pracy, tj. merchandiser nie jest tożsame ze stanowiskiem przedstawiciela handlowego, jednakże zakres obowiązków osób zatrudnionych na obu tych stanowiskach pokrywa się w przeważającej części. W szczególności do zadań tych pracowników należy bezpośredni oraz pośredni kontakt z klientami firmy, wizyty u kontrahentów, tworzenie zamówień, odpowiednie eksponowanie asortymentu na markecie skoncentrowane na prezentacji produktów i ich cen. Strona pozwana twierdziła, że nastąpiło przekazanie obowiązków M. N. na stanowisku Dyrektora Handlowego, który nie jest osobą zatrudnioną w spółce jako pracownik, lecz osobą współpracującą z tytułu prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej. Sąd nie mógł powyższego uznać za prawdę, gdyż to A. K. na stanowisku merchandiser’a pracował na obszarze województwa podkarpackiego, małopolskiego i śląskiego, pokrywającym się z ówczesnym obszarem powoda oraz obsługiwał, wizytował większość byłych klientów handlowych powoda. Mając powyższe na uwadze, nie doszło do rzeczywistej, a pozornej likwidacji stanowiska pracy powoda, poprzez utworzenie stanowiska pracy pod zmienioną nazwą, lecz ze znacznie pokrywającym się zakresem obowiązków pracowniczych, obszarem działania, jak i podstawową bazą klientów.

W dalszej kolejności Sąd wskazuje, że wskazany w wypowiedzeniu umowy o pracę czynnik ekonomiczny również nie znajduje odzwierciedlenia w ustalonym stanie faktycznym sprawy. Pozwany uzasadniając podjętą decyzję o zwolnieniu jednego z pięciu przedstawicieli handlowych podnosił, że niniejsza decyzja została podjęta z przyczyn finansowych, spadku obrotów firmy. Decyzja o zwolnieniu powoda miała miejsce w pierwszym miesiącu od wybuchu pandemii covid-19, co w ocenie pozwanego wpłynęło na pogorszenie sytuacji rynkowej firmy, obniżenie liczby otrzymywanych oraz realizowanych zamówień, a tym samym obniżenie kapitału zakładowego. W ocenie Sądu ekonomicznie nieuzasadnioną decyzją było dokonane zwolnienie powoda, wraz ze zwolnieniem go z wykonywania pracy w okresie wypowiedzenia, ponieważ wynagrodzenie powoda nie pozostało całkowicie w środkach spółki, lecz minimum część wynagrodzenia przekazana została M. N. w wyniku zwiększenia zakresu obowiązków o zadania powoda. Pozwany nie był w stanie przedstawić dowodów na rzeczywistą korelację pomiędzy zredukowaniem zatrudnienia o etat powoda, a korzystnym wpływem na finanse spółki. Na tle podniesionej pandemii covid-19 wręcz przeciwnie należy zwrócić uwagę, że w dłuższej perspektywie konsumenci zwiększyli popyt na przedmioty budowlane, czy związane z uposażeniem wnętrz, pokryciem podłóg w jakich to specjalizuje się pozwany. Na korzyść podnoszonego argumentu ekonomicznego nie wpływa również fakt, że w miesiącu zwolnienia powoda – kwiecień 2020r., pozostali przedstawiciele handlowi terminowo otrzymali premie uznaniowe. W tożsamych pandemicznych realiach, do końca roku 2020r. pozwany zatrudnił dwóch nowych pracowników, do wykonywania zadań tożsamych, bądź zbliżonych do ówcześnie wykonywanych przez powoda. Pozwany jednocześnie wskazując na ekonomiczną przyczynę likwidacji stanowiska pracy powoda, po upływie kilku miesięcy zatrudnia dwóch nowych pracowników, wypełniających w strukturze spółki obszar obowiązków pracowniczych ówcześnie należący do powoda. W wyniku zwolnienia powoda, nastąpiła redukcja liczby pracowników na stanowisku przedstawiciela handlowego z pięciu do czterech, przy czym w listopadzie 2020r. pozwany ponownie zatrudnił piątego przedstawiciela handlowego, nowego pracownika. Abstrahując od braku kryteriów wyboru powoda do zwolnienia, podnoszone przez pozwanego argumenty o kierowaniu się pobudkami ekonomicznymi pozostają ze sobą w wewnętrznej sprzeczności. Nie bez znacznie dla sprawy pozostaje również możliwość pozwanego ubiegania się o dofinansowanie części kosztów wynagrodzeń dla swoich pracowników w okresie pandemii koronawirusa.

Reasumując, przedmiotowe wypowiedzenie umowy o pracę nie spełnia wymogów art. 30 § 4 k.p. i wypowiedzenie to należy traktować jako niezgodne z prawem. O obowiązku zapłaty odsetek Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i § 2 k.p.c.

Sąd w sentencji punktu 3 wyroku umorzył postępowanie w zakresie cofniętej części powództwa na podstawie art. 355 w zw. z art. 203 k.p.c., jednocześnie w sentencji punktu 2 wyroku Sąd oddalił powództwo w części dotyczącej odsetek za opóźnienie za okres od dnia 06 maja 2020 roku do dnia 27 maja 2020 roku, biorąc pod uwagę, że odsetki te winny być liczone od daty doręczenia pozwu pozwanemu tj. od dnia 28 maja 2020 roku. W ocenie Sądu, cofnięcie pozwu nie było sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego ani nie zmierzało do obejścia prawa, a pozwany nie sprzeciwił się cofnięciu pozwu. W istocie było spowodowane modyfikacją dochodzonego roszczenia w związku z treścią zaświadczenia o zarobkach powoda złożonego przy piśmie procesowym pełnomocnika strony pozwanej. Dokładna kwota wynikająca z tego zaświadczenia, która wpłynęła na ostateczną wysokość dochodzonego odszkodowania nie była znana powodowi w dacie wniesienia pozwu.

Wobec faktu reprezentowania powoda przez profesjonalnego pełnomocnika, Sąd w sentencji punktu 4 wyroku orzekł o kosztach procesu na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. zasądzając obowiązek ich zwrotu przez stronę pozwaną. Na koszty poniesione przez powoda zgodnie z § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. Z 2015 r. poz. 1804).

O nieobciążaniu powoda zwrotem kosztów procesu Sąd orzekł w sentencji punktu 5 wyroku na podstawie art. 102 k.p.c., zgodnie z którym w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów procesu albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

W sentencji punktu 6 Sąd wydał rozstrzygnięcie odnośnie opłaty sądowej od pozwu na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2005 Nr 167 poz. 1398), albowiem powód był zwolniony od jej uiszczania.

Art. 477 ¹ k.p.c. stanowi, że zasądzając należność pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy, sąd z urzędu nadaje wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności w części nie przekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika, wobec niniejszego Sąd orzekł jak w sentencji punktu 7 wyroku.