Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lipca 2024 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w W. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 19 lipca 2024 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z odwołania A. S. reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową M. S.

przeciwko

pozwanemu Wojewódzkiemu Zespołowi do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W.

o ustalenie niepełnosprawności

na skutek odwołania A. S.

od decyzji z dnia 17 października 2020 nr (...)

1.zmienia zaskarżoną decyzję w zakresie wskazań w pkt.7) na wymaga konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji;

2.zasądza od pozwanego Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. na rzecz odwołującej się A. S. reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową M. S. kwotę 720 zł( siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VI U 11/21

UZASADNIENIE

Orzeczeniem o niepełnosprawności z dnia 17 października 2020 roku, nr (...) Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania w W. utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w N. dnia 18 sierpnia 2020 roku, nr (...) w sprawie A. S., ur. (...) w W., w którym organ ten zaliczył ją do osób niepełnosprawnych, symbol przyczyn niepełnosprawności: 07-S do 18 lipca 2024 roku, w zakresie wskazań zaś, że m.in. nie dotyczy jej konieczność stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji (Orzeczenia zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności, akta (...)).

Pismem z dnia 8 grudnia 2020 roku (data wpływu) A. S. działając przez przedstawicielkę ustawową – matkę M. S. wniosła odwołanie od ww. orzeczenia domagając się jego zmiany poprzez uznanie, iż odwołująca wymaga stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz zasądzenie na rzecz odwołującej od (...) zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu powołany został opis stanu zdrowia i sprawności odwołującej, który wyczerpywać miał przesłanki żądanego wskazania (Odwołanie – k. 2 - 6).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 28 września 2023 roku (data wpływu) (...) wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazywał, że orzeczenie o niepełnosprawności z pozytywnie określonym wskazaniem pkt 8 potwierdza niepełnosprawność dziecka oraz jego zależność od otoczenia w większym zakresie niż zdrowego dziecka w tym samym wieku. Natomiast stopień upośledzenia funkcjonowania społecznego odwołującej nie powoduje znacznie ograniczonej możliwości samodzielnej egzystencji (Odpowiedź na odwołanie – k. 8 – 9v.).

W toku sprawy strony pozostawały na swoich stanowiskach.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołująca się wykazuje stan ogólny dobry, kontakt prawidłowy, budowę ciała prawidłową. Ciężar ciała 48,5 kg, wzrost 157 cm. Posiada blizny na klatce piersiowej i brzuchu po operacjach. Skóra prawidłowo ucieplona, wilgotna, bez wykwitów. Głowa opukowo niebolesna. Bez bolesności wyrostków sutkowatych, punktów ujścia gałązek nerwów trójdzielnych. Źrenice równe, okrągłe, z prawidłową reakcją na światło. W zakresie jamy ustnej i gardła nie stwierdza się patologii. Tarczyca niepowiększona. Klatka piersiowa prawidłowo wysklepiona i ruchoma. Nad polami płucnymi szmer pęcherzykowy prawidłowy, cech zastoju nie stwierdza się. Granice serca nie są przesunięte. Czynność serca miarowa – 91/min tony serca ciche, bez szmerów. Wartości RR – 100/62 mm Hg (kgl) i 91/61 mmHg (kgpr). Żyły szyjne nie są przepełnione. Brzuch wysklepiony na poziomie klatki piersiowej, miękki, niebolesny. Wątroba powiększona, wystaje na 6cm w linii środkowo-obojczykowej prawej, o gładkiej powierzchni, niebolesna przy palpacji, wrażliwa przy wstrząsaniu. Nie stwierdza się żylaków ani cech zapalnych żył kończyn dolnych. Tętnice na stopach o prawidłowo napiętym tętnie. EKG – (...) z tendencją do prawogramu (oś elektryczna serca ok. 90 stopni), sinistrogyria. Rytm zatokowy miarowy, 87/min. Zespół (...) nieposzerzony. Załamki R w odprowadzeniach V1, V2 i V3 o wysokości ponad 10mm; w V1 nie występuje załamek Q ani S. Odprowadzenie aVR o typie Qr. Wymienione zmiany świadczą o przeroście mięśnia prawej komory serca.

U odwołującej rozpoznaje się zespół niedorozwoju lewej części serca z ubytkiem w przegrodzie międzyprzedsionkowej typu (...) i drożnym przewodem tętniczym. Stan po operacjach: 1. N. w modyfikacji(...) Dwukierunkowego zespolenia G. – 4.12.2009, 3. Z. operacji Fontanna z użyciem graftu G. - (...) dla połączenia żyły głównej dolnej z tętnicami płucnymi, z fenestracją między graftem a wspólnym przedsionkiem, wycięciem pozostałości przegrody międzyprzedsionkowej – 21.11.2012. U odwołującej rozpoznaje się również przewlekłą niewydolność serca i zmiany zarostowo-zakrzepowe w obu żyłach udowych i biodrowych oraz lewej żyle podobojczykowej. Zwężenie żyły podobojczykowej prawej. Plastyka balonowa żyły podobojczykowej prawej, hematomegalia.

Małoletnia wykonuje większość czynności z zakresu samoobsługi, przygotowania i spożywania posiłków, natomiast nie ma możliwości samodzielnego poruszania się poza domem i utrzymywania kontaktów z środowiskiem. Odwołująca wymaga większego niż w przypadku zdrowych dzieci w jej wieku – stałego udziału opiekuna w procesie leczenia, rehabilitacji i edukacji. Udział ten dotyczy leczenia i nadzoru nad leczeniem oraz kontroli stanu narządu krążenia. Obejmuje to czynności podawania zaleconych leków, wykonywaniu badań (...) i decydowaniu o dawce leku przeciwzakrzepowego, kontrolnych badaniach saturacji, pomiarach ciśnienia i tętna. Ponadto konieczny jest nadzór umożliwiający szybką reakcję na wystąpienie napadowych zaburzeń rytmu serca lub objawy pogorszenia wydolności serca – wymagające pilnego wezwania pomocy lekarskiej. Błędy w tym zakresie mogą skutkować poważnymi powikłaniami. Procesy rehabilitacji i edukacji nie wymagają stałego udziału opiekuna za wyjątkiem koniecznego dowożenia dziecka do szkoły. Odwołująca w zakresie pielęgnacji, zachowania higieny osobistej, wielu czynności samoobsługowych – nie jest zależna od otoczenia (Dowód: opinia biegłego kardiologa J. Z. – k. 103 – 111, opinia uzupełniająca tego biegłego – k. 126 – 128, dokumentacja medyczna odwołującej).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane wyżej opinie biegłego kardiologa J. Z. oraz dokumentację medyczną odwołującej. W ocenie Sądu opinie przedstawione przez tego biegłego w niniejszej sprawie były logiczne, spójne oraz nie budziły wątpliwości, co do przyjętej metodologii, poprawności, rzetelności i prawidłowości rozumowania. Były one zgodne z wymaganiami art. 285 k.p.c., tj. zawierały uzasadnienie i były wyczerpujące. Z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, iż integralnymi elementami treści każdej prawidłowo sporządzonej opinii są: sprawozdanie z dokonanych czynności i spostrzeżeń, odpowiedzi na postawione biegłemu pytania, udzielone w sposób kategoryczny, jego wnioski oraz uzasadnienie pozwalające na sprawdzenie przez sąd logicznego toku rozumowania biegłego ( vide: wyrok SN z dnia 15 czerwca 1970 r., I CR 224/70, LEX nr 6750; postanowienie SN z dnia 20 listopada 1973 r., I CR 646/73, LEX nr 7340, wyrok SN z dnia 7 grudnia 2011 r., II CSK 141/11, LEX nr 1110969). W ocenie Sądu przedstawione w sprawie opinie spełniały ww. wymagania. Sąd podzielił więc ustalenia dokonane przez biegłego przyjmując je za własne.

Sąd oparł się na tychże opiniach, nie zaś na pozostałych, które znajdują się w zgromadzonym materiale dowodowym, gdyż opinie biegłego J. Z. kompleksowo i wyczerpująco opisywały okoliczności istotne z punktu widzenia oceny niezdolności do samodzielnej egzystencji odwołującej się. Wskazania pozostałych biegłych, aczkolwiek zgodne z opiniami biegłego J. Z., nie posiadały uzasadnienia, które jasno i klarownie wyjaśniałoby, czemu biegli zważyli tak a nie inaczej.

Sąd oparł się wydając wyrok na opiniach biegłego J. Z., ale jedynie w zakresie opisu stanu zdrowia i zależności od innych osób odwołującej się. Kwalifikację zaś, w zakresie niezdolności do samodzielnej egzystencji, opisanego stanu rzeczy Sąd przyjął odmiennie do biegłego, o czym mowa w dalszej części uzasadnienia.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 4a ust. 1 Ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, tekst jedn. Dz.U. 2023 poz. 100 ze zm. osoby, które nie ukończyły 16 roku życia zaliczane są do osób niepełnosprawnych, jeżeli mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku.

Według zaś art. 4 ust. 4 tej samej ustawy niezdolność do samodzielnej egzystencji oznacza naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy Sąd uznał, że odwołująca się wymaga stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Bezspornie jest ona osobą niepełnosprawną. Spór koncentrował się zaś wokół przyznania wskazania konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. W ocenie Sądu jednoznacznie wynika z ustalonego stanu faktycznego, że taka znacznie ograniczona możliwość samodzielnej egzystencji u odwołującej się występuje, tzn. mamy tu do czynienia z naruszeniem sprawności organizmu w stopniu znacznie ograniczającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych. Należy podkreślić, że w przypadku spornego wskazania mowa jest o znacznie ograniczonej możliwości samodzielnej egzystencji, nie zaś całkowitej niezdolności do samodzielnej egzystencji. I zdaniem Sądu z opinii biegłego kardiologa J. Z. to wynika. Mowa jest przecież o tym, że odwołująca nie ma możliwości samodzielnego poruszania się poza domem i utrzymywania kontaktów z środowiskiem. Odwołująca wymaga większego niż w przypadku zdrowych dzieci w jej wieku – stałego udziału opiekuna w procesie leczenia, rehabilitacji i edukacji. Udział ten dotyczy leczenia i nadzoru nad leczeniem oraz kontroli stanu narządu krążenia. Obejmuje to czynności podawania zaleconych leków, wykonywaniu badań (...) i decydowaniu o dawce leku przeciwzakrzepowego, kontrolnych badaniach saturacji, pomiarach ciśnienia i tętna. Ponadto konieczny jest nadzór umożliwiający szybką reakcję na wystąpienie napadowych zaburzeń rytmu serca lub objawy pogorszenia wydolności serca – wymagające pilnego wezwania pomocy lekarskiej. Błędy w tym zakresie mogą skutkować poważnymi powikłaniami. Zależność odwołującej od opiekuna jest więc bardzo znaczna i okoliczność, że w zakresie pielęgnacji, zachowania higieny osobistej, wielu czynności samoobsługowych – nie jest ona zależna od otoczenia nie uchyla w tej sytuacji ogólnej sytuacji, w której możliwość samodzielnej egzystencji jest u niej znacznie ograniczona. Z tych względów Sąd nie podzielił końcowej konkluzji biegłego.

Z podniesionych względów zaskarżone orzeczenie podlegało zmianie i Sąd orzekł co do istoty sprawy jak w sentencji na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.