Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 lipca 2023 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w W. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 17 lipca 2023 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z odwołania A. W.

przeciwko

pozwanemu Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddziałowi w W.

o odsetki od wypłaconego zasiłku chorobowego

na skutek odwołania A. W.

od decyzji z dnia 22 lutego 2021 nr (...)

1.zmienia zaskarżoną decyzję, przyznając odwołującej się A. W. prawo do odsetek w wysokości ustawowej za opóźnienie od wypłaconego zasiłku chorobowego od dnia 01 marca 2020 roku do dnia 14 czerwca a 2020 roku;

2. w zakresie dalszych odsetek ustawowych za okres od dnia 11 grudnia 2020 r. do dnia zapłaty uznać się za niewłaściwy sprawę przekazując do rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddziałowi w W..

3. zasądza od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w W. na rzecz odwołującej się A. W. kwotę 360 zł( trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21 września 2023 r. do dnia zapłaty.

Sygn. akt VI U 142/21

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 lutego 2021 roku, znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych – II Oddział w W. odmówił A. W. prawa do wypłaty odsetek ustawowych za opóźnienie od wypłaconego zasiłku chorobowego za okres od 1 marca 2020 roku do 14 czerwca 2020 roku. W uzasadnieniu organ rentowy podnosił, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie w wypłacie świadczenia w sytuacji, gdy przyznanie świadczenia nastąpi na skutek ustaleń faktycznych sądu dokonanych w ramach przeprowadzonego przez sąd postępowania dowodowego a organ rentowy w toku prowadzonego postępowania wyjaśniającego poprzedzającego wydanie decyzji, nie dysponował materiałem pozwalającym na przyznanie świadczenia (Decyzja, akta ZUS).

Pismem z dnia 24 marca 2021 roku (data prezentaty) A. W. reprezentowana przez radcę prawnego wniosła odwołanie od ww. decyzji domagając się jej zmiany poprzez zasądzenie od organu rentowego na jej rzecz kwoty 486,89 zł tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie od wypłaconego zasiłku chorobowego za okres od 1 marca 2020 roku do 14 czerwca 2020 roku wraz z dalszymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi dla kwoty skapitalizowanych odsetek od dnia 11 grudnia 2020 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie od ZUS na rzecz ubezpieczonej zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (Odwołanie – k. 1 – 2).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 29 kwietnia 2021 roku organ rentowy wnosił o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazywał, że Sąd zmieniając decyzję organu rentowego oparł się na wykładni przepisu prawa. Tymczasem orzecznictwo sądowe nie stanowi źródła prawa powszechnie obowiązującego zaś organy administracji działają na podstawie i w granicach prawa (Odpowiedź na odwołanie – k. 7 – 8).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Prawomocnym wyrokiem z dnia 12 października 2020 roku, sygn. akt VI U 159/20 tut. Sąd zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego z dnia 9 kwietnia 2020 roku, znak: (...) w ten sposób, że przyznał odwołującej się A. W. prawo do zasiłku chorobowego za okres od 1 marca 2020 roku do 16 kwietnia 2020 roku. Z uzasadnienia tego wyroku wynikało zaś, że zmiana wyroku wynikała jedynie z tego, że Sąd uznał za niezasadne zastosowanie przez organ rentowy art. 13 ust. 1 pkt 1 Ustawy zasiłkowej, nie wyszły zaś na jaw żadne nowe okoliczności, nieznane przed wszczęciem postępowania sądowego (Dowód z dokumentów: wyrok – k. 22, uzasadnienie – k. 23 – 24).

Odmowa zasiłku chorobowego za dalszy okres niż wskazany ww. wyrokiem do dnia 14 czerwca 2020 roku opierała się na tych samym podstawach, co w przypadku decyzji zmienionej tymże wyrokiem. W konsekwencji organ rentowy wypłacił ubezpieczonej zasiłek chorobowy za okres 1 marca 2020 roku do dnia 14 czerwca 2020 roku w dniu 10 grudnia 2020 roku (Bezsporne).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie faktów niezaprzeczonych (bezspornych) oraz ww. dowodów z dokumentów urzędowych, które nie były kwestionowane przez strony co do ich prawdziwości.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie, sprawa zaś w zakresie żądania dalszych odsetek ustawowych za okres od dnia 11 grudnia 2020 roku do dnia zapłaty podlegała przekazaniu do organu rentowego.

Zgodnie z art. 85 ust. 1 Ustawy systemowej (Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, tekst jedn. Dz.U. 2023 poz. 1230 ze zm.) jeżeli Zakład – w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych – nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności.

W realiach niniejszej sprawy poza sporem pozostawało – i wynikało także z uzasadnienia wyroku tut. Sądu z dnia 12 października 2020 roku, sygn. akt VI U 159/20, że zmiana zaskarżonej decyzji wynikała jedynie z tego, że Sąd uznał za niezasadne zastosowanie przez organ rentowy art. 13 ust. 1 pkt 1 Ustawy zasiłkowej, nie wyszły zaś na jaw żadne nowe okoliczności, nieznane przed wszczęciem postępowania sądowego. Z tego wynika zaś, że u podstaw odmowy prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 1 marca 2020 roku do dnia 14 czerwca 2020 roku legła wadliwa wykładnia przepisów prawa dokonana przez ZUS.

Organ rentowy bezspornie dysponował więc materiałem pozwalającym mu na wydanie decyzji zgodnej z prawem, przez niewłaściwe zastosowanie art. 13 ust. 1 pkt 1 Ustawy zasiłkowej wydał on decyzję z prawem niezgodną. Konsekwencją tego było więc wypłacenie ubezpieczonej należnego zasiłku ze znacznym opóźnieniem – dopiero dnia 10 grudnia 2020 roku.

Poprzez zawarte w cytowanym przepisie wyrażenie: "nie ustalił prawa do świadczenia" należy rozumieć zarówno niewydanie w terminie decyzji przyznającej świadczenie, jak i wydanie decyzji odmawiającej przyznania świadczenia, mimo spełnienia warunków do jego uzyskania, czyli z naruszeniem przepisów prawa materialnego określających przesłanki nabycia prawa do świadczenia pieniężnego z ubezpieczenia społecznego (por. wyrok z dnia 2 września 2020 r., sygn. akt III AUa 495/17 Sądu Apelacyjnego w Krakowie). Skoro w niniejszej sprawie doszło do odmowy wypłaty świadczenia mimo spełnienia warunków do jego uzyskania czyli z naruszeniem przepisów prawa materialnego określających przesłanki nabycia prawa do świadczenia pieniężnego z ubezpieczenia społecznego to zgodnie z tym co wyżej zostało wskazane doszło do nieustalenia prawa do świadczenia.

Nieustalenie prawa do świadczenia było zaś konsekwencją wadliwego zastosowania przepisu prawa. Stanowisko organu rentowego sprowadzające się do tego, że wadliwe interpretowanie przepisów nie jest okolicznością go obciążającą nie zasługiwało na uznanie. Organ rentowy miał możliwość wydania decyzji zgodnej z prawem. Opóźnienie w przyznaniu, wypłaceniu świadczenia było więc następstwem okoliczności, za które Zakład ponosi odpowiedzialność – z tytułu zastosowania przepisu, którego nie miał prawa zastosować. Tymczasem jak wskazał sam ZUS – organy administracji działają na podstawie i w granicach prawa. Nie mogą więc przyjmować dowolnej niemającej oparcia w przepisach interpretacji i następnie potem traktowania takich błędów jako okoliczności za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności. Innymi słowy mówiąc organ rentowy ponosi odpowiedzialność za swoje decyzje, by były one zgodne z prawem.

W konsekwencji należało przyznać prawo ubezpieczonej do odsetek w wysokości ustawowej za opóźnienie od wypłaconego zasiłku chorobowego od dnia 01 marca 2020 roku do dnia 14 czerwca a 2020 roku, zaskarżona decyzja podlegała zmianie i Sąd orzekł co do istoty sprawy zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.

W punkcie 2. Sąd orzekł na podstawie art. 464 § 1 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem odrzucenie pozwu nie może nastąpić z powodu niedopuszczalności drogi sądowej, gdy do rozpoznania sprawy właściwy jest inny organ. W tym przypadku sąd przekaże sprawę temu organowi. Jeżeli jednak organ ten uprzednio uznał się za niewłaściwy, sąd rozpozna sprawę.

Zgłoszone żądanie odsetek ustawowych za okres od dnia 11 grudnia 2020 roku do dnia zapłaty było żądaniem nowym, nierozpoznanym uprzednio przez organ rentowy, nie było ono przedmiotem zaskarżonej decyzji w niniejszej sprawie. W konsekwencji do rozpoznania tego żądania właściwy jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych – II Oddział w W.. T.. Sąd właściwy będzie zaś jedynie do rozpoznania odwołania od decyzji wydanej w tej sprawie przez organ rentowy. Sprawę należało więc przekazać jak pkt 2. wyroku.

Z podniesionych względów orzeczono jak w sentencji.