Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lutego 2024 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Maciej Flinik

Protokolant – starszy sekretarz sądowy Marta Walińska

po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2024 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: K. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 22 listopada 2023 r., znak: (...)

w sprawie: K. S.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o rekompensatę

1/ zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 22 listopada 2023 roku w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu K. S. prawo do rekompensaty,

2/ stwierdza, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sędzia Maciej Flinik

Decyzja z 22 listopada 2023 (...) Oddział w B. na podstawie przepisów ustawy z 17 grudnia 98 na podstawie przepisów ustawy o emeryturach pomostowych odmówił ubezpieczonemu K. S. prawa do rekompensaty z uwagi na nieudowodnienie przez niego 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Odwołanie od tej decyzji złożył ubezpieczony K. S. argumentując, że w okresie od 1 sierpnia 79 do 30 września 2007 pozostawał zatrudniony w zakładzie pracy w Elektrociepłowniach (...) Spółka z o.o. z siedzibą w I.. W okresie zatrudnienia wykonywał w tym zakładzie pracy prace w warunkach szczególnych. W tych okresach wykonywał pracę na stanowisku operatora, montera, mechanika urządzeń pomocniczych elektrociepłowni, prace przy wytwarzaniu, przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie, eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych i prace te wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, co potwierdza świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach wydane przez zakład pracy. Wykonywane przez niego prace są wymienione w wykazie A dziale II pod pozycją pierwszą, punkt 39 w załączniku numer 1 do zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego numer 7 z dnia 07.07.87. W odpowiedzi na odwołanie (...) Oddział w B. wniósł o jego oddalenie. Do pracy w szczególnych warunkach nie uwzględnił ubezpieczonemu okresu pracy od 01.08.79 do 19 października 79 oraz od 19 kwietnia 82 do 30 września 2007 w Elektrociepłowniach (...) Spółka z o.o. na stanowisku operatora, montera, mechanika urządzeń pomocniczych elektrociepłowni. I ZUS wskazał, że z uwagi na nieuwzględnienie do pracy w warunkach szczególnych tych okresów nie uwzględniono także okresu odbywania zasadniczej służby wojskowej w latach 79 - 82 jako pracy w warunkach szczególnych. Sąd Okręgowy ustalił, iż ubezpieczony K. S. w okresie od 1 sierpnia 1979 do 19 października 1979, następnie po odbyciu zasadniczej służby wojskowej od 19 kwietnia 82 do 30 września 2007 r. pracował w Elektrociepłowniach (...) Spółka z o.o., wcześniej wydzielonych z Zakładów (...), na stanowiskach operatora, montera, mechanika urządzeń pomocniczych w elektrociepłowni. Zakład, w którym był zatrudniony, w którym wykonywał prace, zajmował się dostarczaniem ciepła i energii elektrycznej dla potrzeb funkcjonowania Zakładów (...). Ubezpieczony prace związane z eksploatacją, remontami, usuwaniem awarii urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych, silników, turbin, wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Na dzień 1 stycznia 99 ubezpieczony nie legitymował się łącznym stażem pracy wynoszącym 25 lat pracy. Posiadał staż ogólny 19 lat 3 miesiące 11 dni okresów składkowych i 25 dni okresów nieskładkowych. I taki stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań ubezpieczonego, a także jego dokumentacji pracowniczej w postaci świadectwa pracy i świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych wystawionego przez zakład i akt osobowych. Sąd uznał zeznania ubezpieczonego za wiarygodne, były wewnętrznie spójne, konsekwentne i korespondują ze zgromadzoną dokumentacją pracowniczą ubezpieczonego. W tym stanie rzeczy odwołanie ubezpieczonego zasługiwało na uwzględnienie zgodnie z treścią art. 2 punkt 5 ustawy z 19 grudnia 2008 o emeryturach pomostowych. Rekompensata to odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Zgodnie z art. 21 ustęp 1 tej ustawy rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS wynoszący co najmniej 15 lat. W myśl art. 23 ust. 2 tej ustawy rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Celem rekompensaty jest złagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach. I mając to na uwadze w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie ulega wątpliwości, że w spornym okresie zakwestionowanym przez organ rentowy ubezpieczony pracował w elektrociepłowni zasilającej czy dostarczającej ciepło i energię elektryczną dla Zakładów (...). Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie pozwala stwierdzić, że w zakładzie tym wykonywał prace kwalifikowane jako wykonywane w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisów art. 184 ustęp 1 ustawy z 17 grudnia 98 o emeryturach i rentach z FUS oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 83 w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymienionych w dziele II wykazu A stanowiącego załącznik do tegoż rozporządzenia jako prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploracji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych. Wykonywał je przy tym stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W konsekwencji ubezpieczony spełnił przesłankę nabycia prawa do rekompensaty wyrażoną w treści powyższych przepisów, czyli art. 2 punkt 5 i art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych w postaci legitymowania się okresem pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS wynoszącym co najmniej 15 lat. I mając to na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ze znaczkiem 14 § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1 sentencji, przyznając ubezpieczonemu prawo do rekompensaty. W punkcie 2 wyroku Sąd zgodnie z treścią przepisu art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS z urzędu orzekł w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Punkt 2 oznacza, że świadczenie będzie musiało być wypłacone przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych z odsetkami. Zdaniem Sądu biorąc pod uwagę okoliczności przedmiotowej sprawy zaistniały podstawy do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego za to, że nie wydał decyzji prawidłowej już na etapie postępowania administracyjnego przed tymże organem. Sformalizowany przebieg postępowania przed organem rentowym nie uprawniał ZUS - u do bezrefleksyjnego, można by rzec nawet, aroganckiego, wskazującego już nie tylko na brak dobrej woli, ale wręcz złą wolę, bez dokonania jakiejkolwiek weryfikacji oczywistych wydawałoby się w swej treści dokumentów, potwierdzających istotne dla właściwego załatwiania sprawy fakty, zignorowania przedłożonej dokumentacji i zakwestionowania okresu zatrudnienia ubezpieczonego w elektrociepłowni jako pracy w warunkach szczególnych. W konsekwencji zanegowania posiadania przez ubezpieczonego wymaganych ustawą 15 lat takiej pracy. Gdyby organ rentowy pokusił się choćby o minimalną weryfikację swoich wątpliwości, które w ocenie Sądu były zupełnie i tak bezpodstawne, gdyż w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych wydanym ubezpieczonemu nie wymieniono wprawdzie Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 83, ale wskazano dokładnie jego odpowiedni dział II wykaz A, żywcem przepisując wymienione w nim rodzaje prac kwalifikowanych jako wykonywane w warunkach szczególnych. Gdyby zatem organ rentowy pokusił się już na etapie postępowania administracyjnego o jakąkolwiek weryfikację swoich wątpliwości, jeżeli takowe miał, z racji paragrafu 29 rozporządzenia wykonawczego spoczywała na nim powinność wyjaśnienia ewentualnych wątpliwości, choćby poprzez ściągnięcie świadectwa pracy z wypełnionym ustępem 8 i akt osobowych ubezpieczonego, no gdyby się o to pokusił, to nie byłoby w ogóle potrzeby inicjowania postępowania sądowego, nie byłoby w ogóle tej sprawy. Ale niestety jest to jeden z tych przykładów działania organu rentowego, gdzie czy to w sposób bezrefleksyjny, czy kierując się jakimś zupełnie absurdalnym formalizmem, odmawia w takiej sytuacji przyznania prawa do rekompensaty, mimo że dokumentacja potwierdzająca wykonywanie prac w szczególnych warunkach jest na tyle jasna, że można to było załatwić przed organem rentowym.