Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 stycznia 2024 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w W. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu31 stycznia 2024 r. w W.

na rozprawie

sprawy z odwołania K. K.

przeciwko

pozwanemu Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziałowi w W.

z udziałem zainteresowanego Ambasady Brytyjskiej w W.

o ustalenie podstawy wymiaru świadczenia rehabilitacyjnego, zwrot nadpłaconego świadczenia rehabilitacyjnego

na skutek odwołania K. K.

od decyzji z dnia 22 listopada 2022 r. znak (...)

1.zmienia zaskarżoną decyzję, zwalniając odwołującą się K. K. z obowiązku zwrotu kwoty z tytułu nadpłaconego świadczenia rehabilitacyjnego za okres od dnia 06 sierpnia 2020 roku do dnia 20 lutego 2021 roku;

2.zasądza od pozwanego na rzecz odwołującej się kwotę 180 zł( stu osiemdziesięciu złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VI U40/23

UZASADNIENIE

Odwołująca się K. K. odwołała się od decyzji organu rentowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. z dnia 22.11.2022 r. znak: (...) ograniczającą podstawę wymiaru świadczenia rehabilitacyjnego od dnia 06.08.2020 r. do 21.04.2021 r. do kwoty odpowiadającej 100% przeciętnego wynagrodzenia oraz odwołującą się zobowiązującej odwołującą się do zwrotu nienależnie wypłaconego świadczenia za okres od 06.08.2020 r. do 20.02.2021 r, w kwocie 60 059,18 zł. W uzasadnieniu odwołania pełnomocnik odwołującej się podnosił, że organ rentowy pominął całkowicie okoliczność, że organ rentowy wypłacał odwołującej się świadczenie za okres od dnia 6 sierpnia 2020 r. do 20 lutego 2021 r. , którego podstawę stanowiła wskazana w decyzji kwota 17 196,39 zł jedynie na skutek własnego błędu, a odwołująca się nie ponosi w tym zakresie żadnej winy.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania powołując się na art. 84 ust.6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wskazując iż na podstawie wydanych decyzji o przyznaniu świadczenia rehabilitacyjnego ustalił uprawnienia i wypłacił odwołującej się świadczenie rehabilitacyjne w okresie 27.04.2020 r. do 20.02.2021 r. Podstawa wymiaru świadczenia wynosiła 17 196, 39 zł. W trakcie wypłacanego świadczenia ustał z dniem 05.08.2020 r. tytuł ubezpieczenia chorobowego u płatnika Ambasady Brytyjskiej powstała nadpłata świadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu tytułu ubezpieczenia podlega ograniczeniu do kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału , ogłaszanego dla celów emerytalnych i w okresie od 06.08.2020 r. do 31.08.2020 r. wynosi 5 331,47 zł od 01.09.2020 r. do 30.11.2020 r. wynosi 5024,48 ł , od 01.12.2020 r. do 20.02.2021 r. wynosi 5 1 68,93 zł. Nadpłacone świadczenie rehabilitacyjne od 06.08.2020 r. do 20.02.2021 r. w kwocie 60.059,18 zł jest świadczenie nienależnie pobranym i podlega zwrotowi( odpowiedź na odwołanie – k. 11-12 akt).

Zarządzeniem z dnia 21 marca 2023 r. Sąd zawiadomił o możliwości i przystąpienia do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanego płatnika składek Ambasadę brytyjską w W. ( k.20 – zarządzenie Sądu).

W odpowiedzi na odpowiedź na odwołanie pełnomocnik odwołującej się wniósł o zobowiązanie Ambasady brytyjskiej płatnika składek odwołującej się do przesłania informacji w jakiej dacie odwołująca się została wyrejestrowana przez płatnika z ubezpieczeń społecznych podnosząc jednocześnie, że pozwany organ rentowy posiadał informacje o ustaniu stosunku pracy – odwołująca się bowiem została wyrejestrowana z ubezpieczeń przez pracodawcę. Nadto odwołująca się nie była pouczona o obowiązku o braku prawa do pobierania świadczenia rehabilitacyjnego w pełnej wysokości. Ponadto powołał się na obszerne i jednolite orzecznictwo Sądu Najwyższego z którego wynika, że zwrotu nadpłaconego świadczenia można się domagać tylko i wyłącznie gdy ubezpieczonemu można przypisać złą wolę, a więc sytuacje w której osoba przyjęła świadczenia wiedząc, że świadczenia mu się nie należy co dotyczy zarówno osoby, która była pouczona o braku prawa do pobierania świadczenia jak również osoby , która pobierała świadczenie na podstawie nieprawdziwych zeznań lub dokumentów, albo w przypadkach innego wprowadzenia w błąd organu rentowego( vide: orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazane w przypisach do pisma procesowego pełnomocnika odwołującej się z dnia 10 marca 2023 r. – k.18 akt )

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. K. jako(...)była zatrudniona w Ambasadzie brytyjskiej w W. na podstawie umowy o pracę.

Z dniem 05.08.2020 r. pracodawca Ambasada brytyjska wyrejestrowała odwołującą się z ubezpieczeń społecznych, składając stosowny formularz wyrejestrowujący (...) ( wyrejestrowanie z ubezpieczeń – k. nienumerowana akt rentowych)

Decyzją z dnia 30.07.2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. przyznał odwołującej się prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od dnia 27.04.2020 r. do dnia 25.07.2020 r. w wysokości 90 % podstawy wymiaru, od dnia 26.07.2020 r. do dnia 24.08.2020 r. w wysokości 75 % podstawy wymiaru.

Następnie decyzją z dnia 28.08.2020 r. pozwany ZUS II Oddział w W. wydał decyzję zamienną, w której przyznał odwołującej się prawo do świadczenia rehabilitacyjnego do 22.11.2020 r.

W dalszej kolejności zaś pozwany organ rentowy wydał decyzję z dnia 23.12.2020 r. , na podstawie, której przyznano odwołującej się prawo do świadczenia rehabilitacyjnego od 23.11.2020 r. do 20.2.2021 r . w wysokości 75 % podstawy wymiaru.

Na podstawie decyzji z dnia 16.03.2023 r. przyznano odwołującej się prawo do świadczenia rehabilitacyjnego od dnia 21 lutego 2021 r. do dnia 21.04.2021 r. w wysokości 75 % podstawy wymiaru.

Świadczenie rehabilitacyjne było wypłacane odwołującej się w transzach w kwocie 66.696,83 zł w dniu 13.10.2020 r., w dniu 26.10.2020 r. w kwocie 11.061, 21 zł oraz w dniach 16.11.2020 r. , w dniu 26.01.2021 r. oraz w dniu 15.02.2021 r. i w dniu 14.05.2021 r. ( dowody przelewów bankowych – 53-58 akt).

Dopiero zaskarżoną decyzją dnia 22.11.2022 r. znak: (...) ZUS II Odział w W. ustalił podstawę wymiaru świadczenia rehabilitacyjnego od dnia 06.08.2020 r. do 21.04.2021 r. do kwoty odpowiadającej 100% przeciętnego wynagrodzenia oraz zobowiązał odwołującą się do zwrotu nienależnie wypłaconego świadczenia za okres od 06.08.2020 r. do 20.02.2021 r, w kwocie 60 059,18 zł.

Odwołująca się decyzją z dnia 14.05.2021 r została uznana za osobę bezrobotną począwszy od dnia 06.05.2021 r . z prawem do zasiłku do dnia 05.05.2022r. ( decyzja w aktach sprawy – k.68 akt).

W dniu 02 października 2021 r. odwołująca się założyła własną działalność gospodarczą zaprzestając pobierania zasiłku dla bezrobotnych( zaświadczenie z CEIDG – k.48 akt sprawy).

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach rentowych, dowodu z przesłuchania stron z ograniczeniem do przesłuchania odwołującej się i był bezsporny między stronami.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 36 ust.1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Podstawa wymiaru świadczeń po ustaniu tytułu ubezpieczenia podlega ograniczeniu do kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, ogłaszanego dla celów emerytalnych i w okresach: od dnia 06.08. 2020 r. do 31.08.2020 r. wynosiła: 5331,47 zł, od 1.09.2020 r. do dnia 30.11.2020 r. wynosiła : 5024 , 48 zł, zaś w okresie od dnia 1.12.2020 r. do dnia 20.02.2021 r. wyniosła 5168, 93 zł (fakty bezsporne).

Zgodnie z art. 84 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu, wraz z odsetkami. Za kwoty nienależnie pobranych świadczeń uważa się:

1) świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenie była pouczona o braku prawa do ich pobierania;

2)  świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzania w błąd organu wypłacającego świadczenia przez osobę pobierającą świadczenia.

Zgodnie z art. 84 ust. 6 ww. ustawy jeżeli pobranie nienależnych świadczeń zostało spowodowane przekazaniem przez płatnika składek lub inny podmiot nieprawdziwych danych mających wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość, obowiązek zwrotu tych świadczeń wraz z odsetkami, o których mowa w ust. 1, obciąża odpowiednio płatnika składek lub inny podmiot.

Powyższy przepis konstruuje przesłanki żądania zwrotu świadczenia wypłaconego nienależnie – w zależności od tego co spowodowało nienależną wypłatę świadczenia - bądź od osoby, która świadczenie to otrzymała, bądź od podmiotu odpowiedzialnego za przekazanie organowi rentowemu danych mających wpływ na nienależną wysokość świadczeń.

Podkreślenia wymaga, że w niniejszej sprawie nie zaistniały przesłanki do żądania od odwołującej się zwrotu nadpłaconego świadczenia rehabilitacyjnego.

Niewątpliwie płatnik dokonał skutecznie wyrejestrowania odwołującej się z ubezpieczeń społecznych, czego dowodem jest znajdujący się w aktach dokument wyrejestrowania z datą 05.08.2020 r. .

Z dniem 05.08.2020 r. ustał tytuł ubezpieczenia społecznego. Decyzja ustalając a wysokość prawidłowej wysokości świadczenia została wydana przez pozwany organ rentowy została wydana po upływie 8 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia.

Wypłata świadczenia na rzecz odwołującej w zawyżonej wysokości wynikała z błędu organu rentowego i nie może obciążać tym samym odwołującej się.

Co więcej odwołująca nie wprowadziła w żaden sposób w błąd organu rentowego złożonym oświadczeniem bądź nieprawdziwym zeznaniem.

Organ rentowy nie wstrzymał wypłaty na rzecz odwołującej się świadczeń w zawyżonej wysokości.

Nadto nie pouczył odwołującej się o braku podstaw do pobierania świadczeń po ustaniu tytułu ubezpieczenia wyższych niż kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, ogłaszanego dla celów emerytalnych.

Świadczenia wyżej wymienione były jej wypłacane nieregularnie w różnych wysokościach bez wyjaśnienia sposobu wyliczenia kwot za poszczególne okresy czasu.

Z tych względów Sąd zmienił zaskarżoną decyzję zwalniając odwołującą się z obowiązku zwrotu kwot wskazanych w decyzji. Orzeczenie wydano na podstawie z art. 477 ¹⁴§ 2 k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekał na podstawie § 9 ust.2 Rozporządzenia ,Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie( Dz.U. POZ.1800; ZM. Dz.U. z 2016 r. po.1797; z 2022 r.poz.1813, poz.2726).