Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 czerwca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Maciej Flinik

Protokolant – starszy sekretarz sądowy M. W.

po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2023 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: J. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 6 marca 2023 r., znak:(...)

w sprawie: J. D.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o rekompensatę

1/ zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 6 marca 2023 roku, w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu J. D. prawo do rekompensaty,

2/ stwierdza, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sędzia Maciej Flinik

VI U 631/23

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 marca 2023 (...) Oddział w B. na podstawie przepisów ustawy o emeryturach pomostowych odmówił J. D. prawa do rekompensaty wskazując, że na dzień 1 stycznia 2009 r. ubezpieczony nie udokumentował wymaganego piętnastoletniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Odwołanie od tej decyzji złożył J. D. domagając się uwzględnienia w stażu pracy w warunkach szczególnych zatrudnienia w okresie od 1 września 72 do 31 sierpnia 92 w (...) (...)w B. na stanowisku operatora ciężkich maszyn budowlanych, przy czym w latach 72 - 75 jako ucznia, w latach pozostałych z przerwą na odbycie służby wojskowej na stanowisku operatora żurawia wieżowego i okresu od 1 sierpnia 2000 roku do 10 czerwca 2007 w (...) w B. na stanowisku opiekuna domagając się przyznania prawa do rekompensaty. W odpowiedzi na odwołanie ZUS oddział w B. wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji. Pozwany nie uwzględnił do pracy w warunkach szczególnych okresu od 1 stycznia 77 do 23 października 78 oraz od 10 października 80 do 18.09.89 od 2.04.90 do 31.08.92 w (...) Kombinacie Budowlanym (...) na stanowisku maszynisty ciężkich maszyn budowlanych, ponieważ zdaniem organu rentowego w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach 28.06.94 nie wskazano charakteru pracy zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z 7 lutego 83 w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w warunków szczególnych lub szczególnym charakterze. Nie uwzględnił również okresu od 1.08.2000 do 10 czerwca 2007 w (...) w B. na stanowisku młodszego opiekuna i starszego opiekuna, ponieważ w świadectwie z 15.03.2023 nie wskazano aktu resortowego oraz odpowiedniego stanowiska wykazu działu pozycji i punktu. Ponadto organ rentowy z ostrożności procesowej kwestionował możliwość zaliczenia do pracy w warunkach szczególnych łącznie okresów pracy na różnych stanowiskach pracy w warunkach szczególnych. Sąd Okręgowy ustalił, iż ubezpieczony J. D. w okresie od 1 stycznia 77 do 23 października 78 oraz od 10 października 80 do 18 września 89 oraz od 2 kwietnia 90 do 31 sierpnia 92 pozostaje on zatrudniony w (...) (...) w B., pracował jako operator żurawia wieżowego. W międzyczasie w latach 78 - 80 odbył zasadniczą służbę wojskową i powrócił do macierzystego zakładu pracy w przewidzianym ustawą terminie. W okresie od 1 sierpnia 2000 roku do 10 sierpnia 2007 ubezpieczony był natomiast zatrudniamy w (...) w B. jako opiekun osób niepełnosprawnych intelektualnie dorosłych mężczyzn upośledzonych umysłowo z upośledzeniem od lekkiego do głębokiego. Ubezpieczony na dzień 31 grudnia 1999 roku udowodnił 25 lat 1 miesiąc 22 dni okresów składkowych oraz 10 miesięcy 8 dni okresów nieskładkowych jednak sporny okres pracy w warunkach szczególnych dotyczący okresu sprzed trzydziestego pier..., nie przekracza 15 lat. Sąd Okręgowy taki stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań świadka, zeznań ubezpieczonego a także w oparciu o nadesłaną dokumentację pracowniczą ubezpieczonego w postaci akt osobowych ubezpieczonego z okresu jego zatrudnienia w obu przedmiotowych zakładach. Sąd Okręgowy uznał odwołanie ubezpieczonego za zasadne. Zgodnie z treścią art. 2 punkt 5 ustawy z 19 grudnia 2008 o emeryturach pomostowych rekompensata to odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej, natomiast stosownie do treści art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS wynoszącą co najmniej 15 lat. W myśl art. 23 ust. 2 przywołanej ustawy rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisie art. 173, 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Celem rekompensaty jest złagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach. Materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie pozwala stwierdzić, że ubezpieczony legitymuje się piętnastoletnim okresem pracy w szczególnych warunkach. Z tegoż materiału dowodowego wynika, że w latach 77 do 1992 z przerwą na odbycie zasadniczej służby wojskowej, która podlega wliczeniu do stażu pracy w szczególnych warunkach, ubezpieczony pracował jako operator żurawia wieżowego, która to praca jest kwalifikowana jako praca w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisu art. 184 ustęp 1 ustawy z 17 grudnia 98 o emeryturach i rentach z FUS oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 83 w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymienionych, wymienione pod pozycją 3 działu 5 wykazu A stanowiącego załącznik do Rozporządzenia z dnia 7 lutego 83. Z kolei w okresie zatrudnienia w (...) ie w B. na stanowisku opiekuna ubezpieczony zajmował się osobami niepełnosprawnymi intelektualnie, niepełnospraw..., upośledzonymi umysłowo mężczyznami, dorosłymi mężczyznami. Prace te są wymienione pod pozycją 5 działu 12, jako działu 12 przywołanego wyżej Rozporządzenia, jako prace w (...)lub dla nieuleczalnie chorych, dla nieuleczalnie i przewlekle chorych, umysłowo upośledzonych dorosłych i umysłowo niedorozwiniętych dzieci. W obu zakładach pracę wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Sąd nie uwzględnił pana okresu zatrudnienia w chara..., w warunkach szczególnych z lat 72 - 77, co więcej pan domagając się uwzględnienia tego okresu zosta..., pozbawiłby się sam pan prawa do rekompensaty, ponieważ na dzień 1 stycznia 99 legitymowałby się pan dwudziestopięcioletnim stażem pracy ogólnym plus piętnastoletnim stażem pracy w warunkach szczególnych, a to oznaczałoby, że pan ex lege nabył prawo do emerytury w obniżonym wieku i tym samym prawo do emer..., do rekompensaty panu nie przysługuje. Sąd pana twierdzenia uznał za niemiarodajne i paradoksalnie tylko dlatego zmienił zaskarżoną decyzję, bo gdyby uznać pana twierdzenia o tym, że pan od 75 r. już pracował w szczególnych warunkach, co więcej pan się w zasadzie domagał też uznania pracy w charakterze ucznia, to jest oczywiście nie, nie, nie podlega zaliczeniu do okresu pracy w szczególnych warunkach, to gdyby paradoksalnie dać wiarę pana twierdzeniom w tym zakresie, pana odwołanie w dniu dzisiejszym zostałoby oddalone, bo spełniałby pan warunki do naby..., nabycia emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, w tym warunek 15 lat pracy w szczególnych warunkach przed 99 rokiem. Sąd nie miał podstaw do dania wiary panu, że pan nie pracował jako mechanik maszyn budowlanych, bo po pierwsze jest umowa o pracę z takim stanowiskiem, po drugie, po drugie zakład pracy wystawił panu świadectwo pracy w szczególnych warunkach od 77 r. Tylko dzięki temu nie spełnia pan przesłanki 15 lat pracy w szczególnych warunkach przed 99 r., co łącznie z pana ogólnym stażem pracy 25 lat pozbawiałaby pana prawo do rekompensaty. Z tych przyczyn Sąd na podstawie art. 477 ze znaczkiem 14 paragraf 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję (...) Oddział w B. w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do rekompensaty, ubezpieczony bowiem legitymuje się wymaganym Ustawą piętnastoletnim stażem pracy i tak jak powiedziałem Sąd nie zaliczył do okresu pracy w szczególnych warunkach tego okresu sprzed 77 r. W pkt. 2 wyroku Sąd zgodnie z treścią przepisu art. 118 ustęp 1 a Ustawy o emeryturach i rentach z FUS, orzekł w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zdaniem Sądu biorąc pod uwagę całokształt okoliczności przedmiotowej sprawy, zaistniały podstawy do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego pomimo uwzględnienia, pomimo uwzględnienia odwołania ubezpieczonego nie było, nie było przeszkód do tego, aby organ rentowy uwzględnił okresy zatrudnienia ubezpieczonego w latach 77 - 92 i później 2000 - 2007, jako okresy pracy w szczególnych warunkach. W świadectwie wystawionym przez (...) w B. wskazano wszelkie niezbędne dane, w tym prawidłowo powołano się na Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 83. Zatem zupełnie chybionym była argumentacja organu rentowego, jakoby niewskazanie zarządzenia resortowego uniemożliwiało zaliczenie tego okresu. Z kolei w świadectwie wydanym przez (...) powołano się również na wspomniane Rozporządzenie, choć nie przywołano jego właściwej pozycji, zamiast tego wskazując pozycję zarządzenia resortowego, ale wskazano pełną nazwę prac kwalifikowanych, jako wykonywane w warunkach szczególnych, wymienionych pod pozycją 3 działu 5. Tym samym w ocenie Sądu dużo złej woli, albo niekompetencje od komórki merytorycznej wymagało zakwestionowanie tych świadectw i zainicjowanie postępowania sądowego. Formalizm obowiązujący przed ZUS - em w przypadku wątpliwości, nie zwalniał pozwanego organu rentowego do sięgnięcia po dokumentację źródłową w postaci dostępnych przecież akt osobowych, istniejących akt osobowych ubezpieczonego z tego okresu. Taką powinność nakłada na organ rentowy paragraf 29 Rozporządzenia wykonawczego. Powyższego jednak pozwany z sobie wiadomych przyczyn zaniechał, arbitralnie podważając miarodajność przedłożonych świadectw pracy w szczególnych warunkach. Więc z tych powodów Sąd tą odpowiedzialnością obciążył pozwanego, co oznacza, że świadczenie zostanie wypłacone z, wraz z odsetkami.