Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 kwietnia 2023r.

Sąd Rejonowy Gdańsk – Południe w Gdańsku Sekcja ds. Ubezpieczeń Społecznych w VI Wydziale Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 29 marca 2023 r. w Gdańsku

na rozprawie

sprawy P. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o zasiłek opiekuńczy

z odwołania od decyzji z dnia 4 sierpnia 2022 r., znak (...)

I.  Oddala odwołanie,

II.  Przyznaje od powoda P. W. na rzecz pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. kwotę 180,00 zł (słownie: sto osiemdziesiąt 00/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Na oryginale właściwy podpis

Sygn. akt VIU-upr 635/22

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4 sierpnia 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił P. W. prawa do zasiłku opiekuńczego za okres od 11 lipca 2022 r. do 15 lipca 2022 r. z uzasadnieniem takim, że w trakcie orzeczonej choroby dziecka wykorzystywał zwolnienie lekarskie niewłaściwie przebywając wraz z synem F. W. na obozie.

/decyzja w aktach ZUS – k. 14/

Od powyższej decyzji odwołał się ubezpieczony P. W..

W uzasadnieniu podniósł, że w dniach od 11 lipca 2022 r. do 15 lipca 2022 r. jego syn nadal nie był w pełni zdrowy i wymagał opieki, wobec czego musiał zmienić plany i zamiast wyjazdu zostać w domu z dzieckiem przez cały okres jego choroby. Korzystając z telefonicznej konsultacji poprosił o zwolnienie z pracy, żeby osobiście zająć się chorym dzieckiem. Nadto wskazał, że źródłem sprawy jest trudny rozwód i trudne relacje z matką dziecka.

/odwołanie k. 3/

Pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie od powoda kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu stanowiska pozwany podtrzymał zaskarżoną decyzję i jej uzasadnienie. Nadto wskazał, że powód przebywał z dzieckiem na obozie, a zwolnienie lekarskie na syna uzyskał w celu zaoszczędzenia urlopu wypoczynkowego.

/odpowiedź na odwołanie k. 8-9v/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód P. W. objęty był obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi, w tym ubezpieczeniem chorobowym, z tytułu zatrudnienia w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G..

Powód jest ojcem małoletniego F. W. urodzonego (...)

/okoliczność bezsporna/

Rodzice małoletniego rozstali się i powód realizuje kontakty z synem w ustalony sposób. Relacje powoda z matką dziecka S. G. są bardzo konfliktowe.

/dowód: k. 55 e-protokół rozprawy i zeznania świadka S. G., k. 55 e-prtotokół rozprawy i zeznania powoda w charakterze strony/

W dniu 6 lipca 2022 r. S. G. udała się z małoletnim na wizytę lekarską stacjonarną do Centrum Medycznego (...). W trakcie wizyty podała, że małoletni ma gorączkę do 39°C, wilgotny kaszel głównie w nocy, zgrzyta zębami oraz jest inhalowany A., bez innych dolegliwości.

W badaniu lekarz stwierdził u dziecka dobry stan ogólny, odżywienie eutroficzne, skórę czystą bez wykwitów patologicznych, węzły chłonne w granicach normy, głowę średniowymiarową z zarośniętym ciemieniem, nos drożny, spojówki prawidłowe z drożnością kanalików łzowych, uszy zewnętrznie bez zmian, jama ustna bez odchyleń a gardło nieco przekrwione i z wydzieliną kataralną, migdałki w granicach normy, klatka piersiowa o symetrycznej budowie odgłos opukowy jawny, szmer pęcherzykowy prawidłowy , czynność serca miarowa bez szmerów, brzuch miękki i niebolesny, narządy miąższowe niepowiększone, perystaltyka jelit prawidłowe, brak objawów otrzewnowych oraz ujemne objawy G. prawy i lewy.

U małoletniego rozpoznano schorzenie oznaczone symbolem (...) jako inne ostre zakażenie górnych dróg oddechowych o umiejscowieniu mnogim oraz lekarz m.in. rozpisał leczenie na okres 5 dni.

/dowód: karta wizyty ambulatoryjnej k. 4 i k. 23 koperta z dokumentacją medyczną, również jako kopia w aktach ZUS/

Małoletni miał odbyć kontakt z powodem w dniach od 4 lipca 2022 r. do 17 lipca 2022 r. Z uwagi na wdrożone leczenie został przekazany pod opiekę powoda dopiero po zakończeniu leczenia około 9-10 lipca 2022 r.

/dowód: zeznania świadka S. G. k. 55 e-protokół rozprawy/

W dniu 9 lipca 2022 r. (sobota) powód zwrócił się poprzez wiadomość sms do lekarza prowadzącego leczenie syna o wystawienie zwolnienia lekarskiego w okresie od 11 lipca 2022 r. do 15 lipca 2022 r.

W dniu 12 lipca 2022 r. (wtorek) lekarz prowadząca zwróciła się sms’em do powoda z zapytaniem o to, co się dzieje z dzieckiem i w kolejnym sms’ie poprosiła o umówienie teleporady.

W dniu 14 lipca 2022 r. (czwartek) odbyła się teleporada z udziałem powoda. W opisie porady lekarz wskazał na katar i kaszel, infekcję górnych dróg oddechowych odnotowując prośbę ojca o wystawienie mu zwolnienia lekarskiego. Lekarz postawił diagnozę ostrego zapalenia nosa i gardła (przeziębienie) oraz wydał powodowi zaświadczenie na druku (...) na okres od 11 do 15 lipca 2022 r.

Natomiast w dniu 15 lipca 2022 r. (piątek) na wizytę lekarską zgłosiła się matka dziecka S. G. i m.in. poinformowała, że wg jej wiedzy dziecko jest zdrowe i przebywa z tatą na wakacjach.

/dowód: k. 23 dokumentacja medyczna oraz akta ZUS: k. 4 sms’y i k. 6 i 7 karta wizyty ambulatoryjnej/

W wiadomości sms wysłanej w środę, powód odpowiadając na sms matki małoletniego S. G. „dlaczego umawia poradę telefoniczną jesli F. jest zdrowy ?” odpowiedział: „Bo chce dostać zwolnienie i zaoszczędzić urlop”. W dalszej korespondencji S. G. pytała „I bedziesz klamal K. ze F. jest chory ?” a powód odpowiedział: „Nie. Poproszę ją tylko o zwolnienie”. We wcześniejszej wymianie sms’ów powód informował S. G., że nie pracuje, ma urlop i „Jesteśmy nad morzem pod namiotem”. Ponieważ w dniu 14 lipca wypadają urodziny S. G., pytała powoda sms’em, czy będzie mogła pójść z dzieckiem na lody, ale otrzymała odpowiedź, że nie będzie ich w T..

/dowód: zeznania świadka S. G. k. 55 e-protokół rozprawy, wydruk wiadomości sms k. 5 akt ZUS/

W środę 13 lipca 2022 r. powód zamieścił na grupie przedszkolnej małoletniego ze swojego profilu na portalu społecznościowym F. o godzinie 14:30 zdjęcie namiotu z opisem „mamy namiot jurtę. Tak nam tęskno za bazą, że musieliśmy zorganizować wysuniętą bazę wakacyjną z obowiązkową jurtą”.

/dowód: wydruk zdjęcia k. 3 akt ZUS/

Na zdjęciu jest syn powoda F. W..

/dowód: zeznania świadka S. G. k. 55 e-protokół rozprawy i przesłuchanie powoda w charakterze strony k. 55 e-protokół rozprawy/

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o okoliczności bezsporne, dowody w postaci dokumentów oraz zeznania świadka S. G., a także przesłuchanie powoda w charakterze strony.

Okoliczności bezsporne nie budziły wątpliwości Sądu podobnie jak dokumenty, których autentyczność nie była kwestionowana. W szczególności powód nie przeczył istnieniu wskazanych dokumentów i ich ustalonej treści, choć - w odniesieniu do korespondencji sms’owej z S. G. – powód zaprzeczał, aby pisał prawdę, co uzasadniał dużym konfliktem z matką dziecka.

Sąd oceniał ostrożnie tak zeznania świadka jak i powoda. Zarówno świadek jak i powód potwierdzali istnienie między nimi bardzo silnego konfliktu. Zarzucali sobie nawzajem kłamstwa, manipulacje czy wykorzystywanie sytuacji jak, opisywane przykłady odebrania dziecka przez matkę w kwietniu 2022 r. lub brak informowania matki o miejscu wakacyjnego pobytu z dzieckiem, co spowodowało zgłoszenie jego uprowadzenia. Mając powyższe na uwadze, Sąd dokonał ustaleń faktycznych na podstawie zeznań świadka i powoda tylko w takim zakresie, który znajdował potwierdzenie w pozostałych dowodach i tworzył z nimi logiczną i spójną całość, o czym szczegółowo poniżej.

Organ rentowy oparł zaskarżoną decyzję na art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U.2021.1133, ze zm. - zwana dalej: ustawą zasiłkową), który znajduje zastosowanie w sprawie w związku z art. 35 ust. 2 ustawy zasiłkowej.

Zgodnie z wymienionymi przepisami ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku opiekuńczego za cały okres tego zwolnienia. Zaznaczyć także należy, że do ziszczenia się przesłanek powodujących utratę prawa do zasiłku opiekuńczego dochodzi, gdy ubezpieczony w czasie orzeczonej niezdolności do pracy albo wykonuje pracę zarobkową albo – co zarzucił organ rentowy - wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia i wystarczy ziszczenie się jednej z tych przesłanek, bowiem mają charakter niezależny, odrębny (tak, wyrok Sądu Najwyższego z 20 stycznia 2005 r., I UK 154/04, OSNP 2005/19/307). Jednocześnie nie budzi wątpliwości Sądu, że nieuzasadniony medycznie wyjazd w celach rekreacyjnych czy turystycznych w czasie orzeczonej niezdolności do pracy, świadczy o wykorzystywaniu zwolnienia niezgodnie z jego celem. W przypadku zasiłku opiekuńczego, zwolnienie lekarskie jest udzielane celem zwolnienia ubezpieczonego od pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad osobą chorą np.: małoletnim dzieckiem (art. 32 ustawy zasiłkowej). Zatem wyjazd o charakterze wypoczynkowym czy rekreacyjnym w czasie tak orzeczonej niezdolności do pracy, jest wykorzystywaniem zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego celem, bowiem nie realizuje obowiązku opieki wynikającego z medycznych wskazań do tej opieki i – w przypadku małoletniego dziecka – taki wyjazd nie wynika z konieczności zaspokajania potrzeb zdrowotnych dziecka, ale wynika z zaspokajania jego ogólnych potrzeb opiekuńczo wychowawczych lub wynika z zaspokajania potrzeby wypoczynku opiekuna.

W niniejszej sprawie organ rentowy zarzucił powodowi, że w trakcie orzeczonej niezdolności do pracy udzielonej celem konieczności sprawowania osobistej opieki nad małoletnim synem z powodu jego choroby, wykorzystał zwolnienie lekarskie niezgodnie z jego celem, gdyż przebywał wraz z synem na obozie.

Powód starał się wykazać, iż w okresie od 11 lipca 2022 r. do 15 lipca 2022 r. przebywał wraz z synem w miejscu zamieszkania. O ile można by uznać, iż powód przedstawił dowody na przebywanie w miejscu zamieszkania w dniu 12 lipca 2022 r. (k. 58 i 59 - zdjęcia wraz z geolokalizacją, k. 6 - potwierdzenie wykonania operacji kartą płatniczą w dniu 12 lipca 2022 r. w sklepie (...) w G.) oraz w dniu 15 lipca 2022 r. (k. 5 - potwierdzenie wykonania operacji kartą płatniczą w dniu 15 lipca 2022 r. w sklepie (...) w G.), o tyle nie udowodnił, że nie przebywał na wyjeździe pod namiotem co najmniej w dniu 13 lipca 2022 r. Tłumaczenie powoda, że opublikował zdjęcie namiotu ze znajdującym się w środku synem, bo znajomy dowiedział się o zakupie namiotu i o niego pytał, nie jest wiarygodne. Treść postu zamieszczonego pod zdjęciem i to na ogólnym forum, wskazuje, że jest to przede wszystkim komentarz z aktualnego wyjazdu wakacyjnego a nie prezentacja namiotu. Nadto o fakcie przebywania na wyjeździe pod namiotem powód poinformował za pośrednictwem dwóch niezależnych komunikatorów tego samego dnia tj. 13 lipca 2022 r., bo w wiadomości sms kierowanej do matki małoletniego, a także na grupie przedszkolnej małoletniego na F. wstawiając właśnie omawiane zdjęcie z namiotem. W ocenie Sądu w żaden wiarygodny sposób nie zostało także wykazane - poza gołosłownym twierdzeniem powoda - że informacje udzielone S. G. w korespondencji sms’owej - nie były prawdziwe. Informacje te wynikają z obiektywnie istniejącej korespondencji sms’owej, dotyczą umówionej wizyty lekarskiej celem uzyskania zwolnienia lekarskiego i to w sytuacji, gdy następnie do takiej wizyty i zgłoszenia prośby o zwolnienie lekarskie doszło. W ocenie Sądu sam fakt konfliktu z matką dziecka nie jest przekonującym i racjonalnym argumentem, aby móc skutecznie usprawiedliwiać ewentualne kłamstwo wobec matki dziecka w sprawach dotyczących dziecka i do tego tak poważnych, jak stan jego zdrowia. Jednocześnie – zdaniem Sądu - wiadomości sms powoda wpisują się w logiczny ciąg zdarzeń i są spójne z pozostałymi dowodami świadczącymi o wykorzystaniu zwolnienia lekarskiego w celu wyjazdu wakacyjnego. Powód nie zaoferował żadnych dowodów na okoliczności przeciwne. Choć w odniesieniu do 12 i 15 lipca 2022 r. przedkładał dane z geolokalizacji i dokonywania płatności za zakupy w G., to nie przedstawił żadnych dowodów, które mogłyby wskazywać na inne okoliczności powstania i opublikowania 13 lipca 2022 r. zdjęcia z namiotem, aniżeli okoliczności ustalone j/w przez Sąd. Zgodnie z art. 232 k.p.c. ciężar udowodnienia okoliczności, o których twierdził powód i w związku z tym wykazanie faktu wykorzystywania zwolnienia lekarskiego zgodnie z celem również w dniu 13 lipca 2022 r., ciążył właśnie na powodzie.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, że powód nie zdołał obalić dowodów organu rentowego, z których wynika, że w dniu 13 lipca 2022 r. wyjechał rekreacyjnie z dzieckiem poza miejsce zamieszkania a tym samym, że wykorzystał zwolnienie lekarskie niezgodnie z jego celem.

Z powyższych względów Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. w zw. z art. 17 ust. 1 i art. 35 ust. 2 ustawy zasiłkowej, orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

Orzekając w punkcie II wyroku o kosztach postępowania, które stanowiły koszty zastępstwa procesowego, Sąd miał na uwadze treść art. 98 § 1 § 1 ¹ i § 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. przyjmując jako nadrzędną zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Wobec oddalenia odwołania i żądania strony pozwanej Sąd zasądził z tego tytułu od powoda na rzecz pozwanego kwotę 180 zł wraz z odsetkami stanowiącą stawkę minimalną wynikającą z treści § 9 ust. 2 w zw. z § 15 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2018.265).

Na oryginale właściwy podpis