Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VII Ka 23/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 20 listopada 2023 r. w sprawie II K 2050/23

1.1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.1.3. Granice zaskarżenia

1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.2.1. Ustalenie faktów

1.2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.2.2. Ocena dowodów

1.2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Prokurator wyrokowi zarzucił:

1/w stosunku do oskarżonej S. J. i oskarżonego P. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mający wpływ na jego treść, polegający na niesłusznym uznaniu, że zebrany w sprawie materiał dowodowy nie jest wystarczający do uznania za udowodniony fakt popełnienia przez oskarżoną S. J. i oskarżonego P. J. (1) zarzucanego im czynu, a polegającego na tym, że działając wspólnie i w porozumieniu, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadzili S. B. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 3 200 zł poprzez wprowadzenie go w błąd co do zamiaru wywiązania się z umowy sprzedaż silnika samochodowego, podczas gdy dowody w postaci danych bankowych, wyjaśnień S. J. i P. J. (1) ocenione właściwie, w kontekście informacji wynikających z oględzin akt Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim o sygn. II K 521/21, w pełni pozwalają na przyjęcie, że oskarżeni dopuścili się wspólnie i w porozumieniu popełnienia zarzuconego im czynu zabronionego

2/ w stosunku do oskarżonego P. J. (1) obrazę przepisów prawa materialnego powodującą, iż orzeczenie nie odpowiada prawu, a mianowicie art. 4 § 1 k.k. poprzez przywołanie w punkcie I zaskarżonego wyroku jako podstawy prawnej wymiary kary orzeczonej wobec oskarżonego P. J. (1) przepisu art. 37a k.k., zamiast art. 37a § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym od dnia 24.06.2020 r. do 30.09.2023 r.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja prokuratora zasługiwała na uwzględnienie.

Co do apelacji dotyczącej jedynie oskarżonego, to jest ona zasadna, przy czym wobec podzielenia zarzutu dotyczącego obojga oskarżonych konieczne było uchylenie wyroku w całości a to z uwagi na treść zarzutu zawartego w akcie oskarżenia co do działania małżonków J. wspólnie i w porozumieniu.

W ocenie Sądu Okręgowego okoliczności wskazane w apelacji oraz te wynikające z akt sprawy wskazują na to, że w istocie oskarżona co najmniej dopuściła się pomocnictwa swojemu mężowi w zakresie przypisanego mu czynu. Tym samym trafnie skarżący zarzucił, iż Sąd I instancji zbyt dużą wagę przy dokonywaniu ustaleń faktycznych dał wyjaśnieniom oskarżonych albowiem zamiar sprawcy ustala się na podstawie całokształtu przedmiotowych, jak i podmiotowych okoliczności, i tym samym wyjaśnienia małżonków J. w zakresie faktycznego zachowania oskarżonej nie mogą stanowić jedynej, a nawet głównej okoliczności w zakresie ustaleń co do postaci jej zamiaru.

Odnośnie kwestii dysponowania rachunkiem w (...) Bank SA, to prawidłowo prokurator wskazał, że w świetle informacji jak na k. 104 wskazany rachunek bankowy był prowadzony wyłącznie na rzecz oskarżonej S. J. i do niego nie zostali ustanowieni żadni pełnomocnicy. Tym samym wyjaśnienia oskarżonej jakoby jedynym dysponentem rachunku był jej mąż uznać należy za przyjętą linię obrony obliczoną na uniknięcie odpowiedzialności karnej za zarzucony czyn zabroniony.

Ponadto trafnie skarżący w apelacji odwołał się do wniosków płynących z akt sprawy Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim o sygn. II K 521/21 (porównaj k.177-295 oraz k.639-660. Mianowicie z materiałów tych wynika, że rzecz oskarżonej S. J. były prowadzone 4 opisane tam rachunki bankowego – k. 183, k. 191, k.223 i k.266.

Co przy tym istotne S. J. najpóźniej w dniu 18 maja 2021 r. tj. w chwili ogłoszenia jej postanowienia o przedstawieniu zarzutów jak na k.253-254 dowiedziała się, że wskazane rachunki prowadzone na jej rzecz mogły służyć do popełnienia czynów zabronionych. Składając wyjaśnienia w sprawie o sygn. akt II K 521/21 wprawdzie S. J. także nie przyznała się do popełnienia zarzucanych jej czynów z art.286§1 kk i w tożsamy sposób podała, że z rachunków nie korzystała a dostęp do nich miał wyłącznie jej mąż P. J. (1), to zauważyć należy, iż właśnie najpóźniej w dniu 18 maja 2021 r. faktycznie dowiedziała się, o tym, że pozwalając P. J. (1) na dysponowanie jej rachunkami bankowymi, w istocie pomagała mu w popełniania czynów zabronionych.

Podkreślenia natomiast wymaga i to, że do popełnienia czynu będącego przedmiotem niniejszego postępowania miało dojść w dniach od 25 do 29 listopada 2021 r. a zatem już po ponad 6 miesiącach od uzyskania wskazanych wyżej informacji przez oskarżoną S. J.. W ocenie Sądu Okręgowego liczba otwartych przez S. J. rachunków bankowych oraz przekazanie ich do wyłącznej dyspozycji P. J. (1) wskazuje na współdziałanie S. J. w popełnianiu przestępstwa z P. J. (1) w niniejszej sprawie, tym bardziej, że składając wyjaśnienia w sprawie o sygn. II K 521/21 – porównaj k. 269, oskarżona wyjaśniła, że nie zajmuje się prowadzeniem finansów w gospodarstwie domowym a zatem słusznie skarżący stawiał pytanie o faktyczny cel otwierania licznych rachunków bankowych.

Co do możliwości przypisania oskarżonej odpowiedzialności za pomocnictwo do popełnienia przestępstwa oszustwa przez P. J. (1), to zauważyć należy, że polega ono na ułatwianiu innej osobie popełnienia czynu zabronionego. Tym samym udostepnienie innej osobie danych rachunku bankowego, który następnie został wykorzystany do popełnienia czynu zabronionego, w sensie obiektywnym może być postrzegane jako dostarczenie narzędzi, które następnie ułatwią lub umożliwią popełnienie czynu zabronionego. Ponadto na uwadze należy mieć i to, że strona podmiotowa pomocnictwa, jako zjawiskowej formy przestępstwa, obejmuje co do zasady obie postaci umyślności: zatem zamiar bezpośredni i ewentualny oraz i to, że przestępstwo pomocnictwa jest dokonane już w chwili, w której faktycznie dochodzi do ułatwienia popełnienia czynu zabronionego, nie zaś w chwili niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez pokrzywdzonego, co wynika z autonomicznego charakteru pomocnictwa, które nie jest akcesoryjne względem przestępstwa głównego.

S. J. wiedziała czym zajmuje się jej mąż oraz, że był uprzednio karany za dokonanie oszustw, przy czym nie mógł dalej korzystać z już wykorzystanych rachunków bankowych. Ponadto oskarżony posiadał znaczne zadłużenie a przy tym przebywał na zasiłkach chorobowych; oskarżona także miała przerwy w zatrudnieniu.

Powyższe zatem w pełni pozwala aby wymienionej przypisać jeśli nie współsprawstwo to co najmniej pomocnictwo do oszustwa dokonanego przez P. J. na szkodę S. B..

Wniosek

o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny w zakresie kary

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec podanych wcześniej okoliczności wniosek o uchylenie wyroku okazał się zasadny albowiem właściwa analiza całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, przeprowadzona z uwzględnieniem zasad doświadczenia życiowego i reguł logicznego rozumowania wskazuje, że oskarżona dopuściła się co najmniej popełnienia czynu z art.18§3 kk i art.286§1 kk.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.1.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

Wniosek prokuratora o uchylenie wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie II Wydziału Karnego z dnia 20 listopada 2023 r. , sygn. akt II K 2050/22 oraz o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania okazał się zasadny.

☒ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Podniesione w apelacji zarzuty oraz wnioski płynące z przeprowadzonych akt wskazują na potrzebę przeprowadzenia na nowo przewodu w całości celem określenia kwestii odpowiedzialności oskarżonej S. J. pod kątem popełnienia zarzucanego jej czynu, który miał być popełniony wspólnie i w porozumieniu z jej mężem.

Natomiast co do P. J. (1) to prawidłowo w apelacji wskazano, że wyrok nie odpowiada prawu, albowiem jako podstawę prawnej wymiaru kary orzeczonej wobec oskarżonego przyjęto przepis art. 37a k.k., zamiast art. 37a § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym od dnia 24.06.2020 r. do 30.09.2023 r.

1.5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Wobec podniesionych okoliczności konieczne jest ponowne przeprowadzenie przewodu sądowego w całości, w tym dokonanie trafnej analizy twierdzeń oskarżonych co pozwoli na prawidłowe określnie kwestii odpowiedzialności małżonków J. za zarzucany im czyn.

1.5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS

1.1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 20 listopada 2023 r. w sprawie II K 2050/23

1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana