Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VII Ka 348/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 maja 2024 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie w VII Wydziale Karnym Odwoławczym

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dariusz Firkowski

Protokolant: st. sekr. sąd. Monika Tymosiewicz

przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej w Olsztynie Anny Winogrodzkiej-Miszczak

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2024 r.

sprawy: N. J., ur. (...) w O., syna J. i A. z domu O.

oskarżonego z art. 286§1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Giżycku II Wydziału Karnego z dnia 26 lutego 2024 r., sygn. akt II K 112/23

I utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

II koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi Skarb Państwa.

FORMULARZ UZASADNIENIA WYROKU SĄDU ODWOŁAWCZEGO (UK 2)

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VII Ka 348/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Giżycku z dnia 26 lutego 2024 r. w sprawie II K 112/23

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Prokurator wyrokowi zarzucił:

1/ obrazę przepisów postępowania, a mianowicie art. 7 kpk, art. 410 kpk, art. 399§1 kpk i art. 424§1 kpk, która miała wpływ na treść orzeczenia, poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny zgromadzonych w przedmiotowej sprawie dowodów, wynikającej z braku rozstrzygnięcia odnośnie odpowiedzialności karnej oskarżonego N. J. w zakresie czynu polegającego na przywłaszczeniu nienależnych mu środków finansowych na szkodę J. K., tj czynu z art. 284 § 1 kk, którego znamiona były zawarte w opisie przestępstwa zarzucanego mu aktem oskarżenia, zaniechanie przez Sąd I instancji uprzedzenia o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej czynu będącego przedmiotem oceny prawnokarnej z art. 286 1 kk na art. 284 1 kk, w sytuacji istnienia ku temu obiektywnych przesłanek wynikających z całokształtu ujawnionych na rozprawie głównej dowodów i pominięciu tych okoliczności w uzasadnieniu wyroku, poprzez brak odniesienia się do wszystkich znamion zarzuconego aktem oskarżenia czynu, w tym kwestii przywłaszczenia środków finansowych na szkodę J. K.,

2/ błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść wyroku, sprowadzający się do uznania, że zgromadzone w przedmiotowej sprawie dowody nie dają podstawy do przyjęcia, że oskarżony N. J. nie dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 286 1 kk, podczas gdy zgromadzone dowody, w tym zeznania świadków J. K. (k.2-3,71) i A. M. (2) (k.86), zgromadzonej dokumentacji dotyczącej przedmiotowej transakcji i kontaktów z oskarżonym (k.6-15, 65-67, 73), wskazują na to. iż oskarżony po wpłacie mu przez pokrzywdzoną z tytułu zawartej transakcji przelewem kwoty 2.300 zł. w dniu 29.07.2022 r. (k.6) dokonał przywłaszczenia tych pieniędzy, bowiem w sposób dowolny dysponował tymi środkami przez okres blisko 9 miesięcy, nie wywiązując się z umowy zawartej z pokrzywdzoną, pomimo otrzymania należności w postaci sprzętu z hurtowni (k.96y) z tytułu przedmiotowej transakcji, wielokrotnych poleceń zwrotu pieniędzy kierowanych przez pokrzywdzoną, oraz zwrotu pokrzywdzonej pieniędzy dopiero w dniu 18.04.2023 r., w wyniku wniesienia przez prokuratora aktu oskarżenia w tej sprawie „ co skutkować powinno ustaleniem wyczerpania przez oskarżonego znamion występku przywłaszczenia pieniędzy w kwocie 2.300 É. na szkodę pokrzywdzonej tj. czynu z art. 284l kk, bowiem jego opis w zakresie przywłaszczenia środków finansowych ujęty został w czynie zarzucanym oskarżonemu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja prokuratora nie zasługiwała na uwzględnienie.

Odnosząc się do zarzutów zawartych w środku odwoławczym, to przede wszystkim zauważyć należy, że zgromadzone w sprawie dowody Sąd meriti poddał trafnej ocenie, zgodnie z dyrektywami określonymi w art. 4 k.p.k. Także przeprowadzone w oparciu o tę analizę wnioskowanie jest logiczne, zgodne z przesłankami wynikającymi z art. 7 kpk i przekonująco uzasadnione w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku. Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że Sąd I instancji prawidłowo zweryfikował tezy aktu oskarżenia w granicach niezbędnych dla ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia o braku winy oskarżonego. Stąd też odnosząc się do podnoszonych przez skarżącego zarzutów należy stwierdzić, że są one chybione. Zauważyć trzeba, że podnosząc tego rodzaju zarzuty praktycznie polemizuje z ustaleniami Sądu I instancji. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynikają powody rozstrzygnięcia, a Sąd Okręgowy podziela przedstawioną tam argumentację. Apelacja w istocie nie wskazuje na takie okoliczności, które wnioski tego Sądu mogłaby skutecznie podważyć. W tej sytuacji nie ma potrzeby ponownego przytaczania całości argumentacji zawartej w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku i należy jedynie zaakcentować te elementy, które przemawiają za odmową podzielania stanowiska skarżącego

W zakresie zarzutów dotyczących przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów stwierdzić należy, iż Sąd I instancji prawidłowo, w oparciu o zebrany materiał dowodowy odtworzył przebieg zdarzeń opisanych w zaskarżonym wyroku oceniając dowody w sposób zgodny z zasadami prawa procesowego. Wskazać przy tym należy, że zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 5 września 1974 r., zasada swobodnej oceny dowodów, leżąca u podstaw prawidłowego wyrokowania, nie może prowadzić do dowolności ocen i takiego wyboru dowodów, którego prawidłowości nie dałoby się skontrolować w trybie rewizyjnym. Ustalenia faktyczne wyroku tylko wtedy nie wykraczają poza ramy swobodnej oceny dowodów, gdy poczynione zostały na podstawie wszechstronnej analizy przeprowadzonych dowodów, których ocena nie wykazuje błędów natury faktycznej czy logicznej, zgodna jest ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz prowadzi do sędziowskiego przekonania, odzwierciedleniem którego powinno być uzasadnienie orzeczenia. (II KR 114/74 OSNKW 1975/2/28).

W konsekwencji Sąd Okręgowy nie podzielił zawartych w apelacjach zarzutów obrazy przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k., jak i wywodów przytoczonych na ich poparcie oraz nie dopatrzył się obrazy wskazanych przepisów procedury karnej, które to uchybienia mogłyby rzutować na dokonane ustalenia faktyczne skutkujące uniewinnieniem N. J.. W pełni zatem należy podzielić argumentację Sądu I instancji co do analizy i oceny zebranego i ujawnionego materiału dowodowego. W szczególności obrazy art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 kpk nie dowodzi to, że ustalenia w sprawie poczyniono także w oparciu o twierdzenia oskarżonego, w których nie przyznał się on do popełnienia zarzuconego mu czynu. Fakt czynienia ustaleń faktycznych w oparciu o dowody niekorzystne dla oskarżyciela posiłkowego nie może oznaczać, że Sąd I instancji dopuścił się obrazy przepisów postępowania. Tym bardziej wskazać należy, że ustalenia faktyczne winny być dokonane na podstawie dowodów, którym przyznano przymiot wiarygodności. Tym samym wobec przyznania dowodom korzystnym dla oskarżonego takiej cechy, to chybione są zarzuty, że w postępowaniu doszło do złamania zasady obiektywizmu. Ocena dowodów pozostaje pod ochroną z art. 7 kpk gdy jest poprzedzona ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonych oraz jest wyczerpująco i logicznie z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego umotywowana w uzasadnieniu wyroku. Analiza akt sprawy wskazuje, że Sąd Okręgowy trafne ustalenia oparł na dowodach, które przeprowadzone zostały na rozprawie głównej i ocenił je w sposób uwzględniający wszystkie okoliczności zdarzeń a w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku co do zasady prawidłowo wskazał jakie fakty uznał za udowodnione, a jakie za nieudowodnione i na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego odmówił wiary dowodom przeciwnym a ocena ta zasługuje na podzielenie.

Również w ocenie Sądu Okręgowego, zebrane w sprawie dowody nie pozwalają na pewne i nie budzące wątpliwości ustalenie, że oskarżony już w momencie zawierania umowy wprowadził pokrzywdzoną w błąd co do zamiaru i możliwości realizacji umowy. Sąd Rejonowy w pełni zasadnie uznał zeznania pokrzywdzonej i jej córki za spójne i logiczne. Ponadto ich zeznania znajdują potwierdzenie w dowodzie w postaci dokumentów tj. wydruków rozmów z oskarżonym oraz potwierdzeniu przelewu bankowego. Wymienione przyznały, że oskarżony niemożność dostarczenia lodówki argumentował jej uszkodzeniem w transporcie a następnie obiecywał zwrócić pieniądze, czego jednakże we wskazanym terminie nie uczynił; uczynił to dopiero po około 9 miesiącach.

W zakresie zarzutu z pkt II apelacji wskazać należy, że oskarżony w żaden sposób nie kwestionował, iż nie wywiązał się z umowy z pokrzywdzoną i mimo przyjętej kwoty 2300 zł nie dostarczył jej lodówki, ani nie zwrócił w terminie pieniędzy. Trafnie zarazem Sąd I instancji uznał, że takie zachowanie nie było spowodowane chęcią oszukania pokrzywdzonej albowiem wymieniony przedstawił na poparcie swojego stanowiska obiektywne dokumenty. Faktura z dnia 29.07.2022 r., także z dnia w którym otrzymał od pokrzywdzonej pieniądze, potwierdza zakup w hurtowni zamówionej lodówki, zaś korekta korektę faktury wystawiona przez hurtownię w dniu 8.08.2022 r. zawiera adnotację o reklamacji magazynowej – porównaj k.65, k. 66). Wiarygodnie także oskarżony wyjaśnił rozbieżność cenową na tych fakturach, która wynikała z przyjętych reguł jego współpracy z hurtowniami, tj. znaczenia wykonania określonego obrotu w danym czasie dla uzyskania „upustu ,gratisu”. W konsekwencji, co także ma znaczenie dla braku uwzględnienia zarzutu z pkt I apelacji, hurtownia „fizycznie” nie zwróciła oskarżonemu pieniędzy w chwili wystawienia korekty faktury.

Powyższe, obok innych problemów finansowych oskarżonego było powodem tego, że pieniądze oskarżony zwrócił pokrzywdzonej dopiero po wielu miesiącach. Samo jednakże bardzo znaczne opóźnienie w zwrocie pokrzywdzonej należności w świetle wskazanych wyżej okoliczności nie pozwala na przyjęcie, że już w dniu 28 lipca 2022 r. N.. J. działał z zamiarem oszustwa. Analiza apelacji dobitnie wskazuje na to, że także sam oskarżyciel publiczny zdaje sobie sprawę z braku możliwości przypisania oskarżonemu czynu z art.286§1 kk

W tym stanie w pełni zasadnie uniewinniono oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu aktem oskarżenia występku.

W ocenie Sądu Okręgowego brak było także podstaw aby wyrok uchylić i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania celem prowadzenia postępowania o czyn z art. 284§1 kk. Takie procedowanie byłby bowiem wyjściem poza granice wyznaczone treścią aktu oskarżenia.

W tym zakresie zwrócić uwagę należy, że zarzut stawiany N.. J. in fine wprawdzie zawiera sformułowanie „przywłaszczył środki finansowe” – k.61, to nie może budzić żadnych wątpliwości, że takie zachowanie miało mieć miejsce w dniu 28 lipca 2024 r. Tymczasem obiektywnie nie było to możliwe albowiem sam przelew do realizacji był przyjęty w dniu 29 lipca 2024 r.- k. 6. Ponadto, wobec treści opisanych wyżej faktur takie przywłaszczenie nie mogło być również dokonane do dnia 8 sierpnia 2024 r. albowiem dopiero wówczas nastąpiła korekta faktury wystawionej na siedzibę oskarżonego w O. (pokrzywdzona zamieszkuje w S.). Co przy tym istotne oskarżony „fizycznie” nie otrzymał zwrotu pieniędzy ale doszło wówczas do zamówienia w hurtowni kolejnego towaru – k. 84 odw.

Powyższe zdaniem Sądu Okręgowego nie pozwoliło na prowadzenie w niniejszej sprawie postępowania o przywłaszczenie na szkodę pokrzywdzonej J. K. albowiem nie pozwalają na to granice wyznaczone treścią aktu oskarżenia. Ewentualne przypisanie N. J. czynu z art.284§1 kk dotyczyłoby bowiem innego czasu i miejsca czynu; do rozważenia pozostawałaby także kwestia przedmiotu przywłaszczenia, skoro po dokonanej korekcie oskarżonemu nie zwrócono pieniędzy, które to ponadto nie są (i nie były) oznaczone co do tożsamości. Wreszcie na uwadze należy mieć i to, że oskarżony ostatecznie należność pokrzywdzonej zwrócił- k. 67.

W tej sytuacji nie uwzględniono także zarzutu z pkt I apelacji prokuratora.

Wniosek

O uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego w Giżycku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny w zakresie kary

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec podanych wcześniej okoliczności nie uznano za zasadnych postulatów zawartych w apelacji.

1OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

1ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Giżycku II Wydziału Karnego z dnia 26 lutego r., sygn. akt II K 112/23 utrzymano w mocy.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wobec niepodzielenia zarzutów apelacji wyrok Sądu Rejonowego jako prawidłowy utrzymano w mocy.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Na podstawie art.632pkt 2 kpk koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi Skarb Państwa.

1PODPIS

ZAŁĄCZNIK DO FORMULARZA UZASADNIENIA WYROKU SĄDU ODWOŁAWCZEGO

Załącznik do formularza UK 2

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Giżycku z dnia 26 lutego 2024 r. w sprawie II K 112/23

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana