Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VII Ka 854/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 stycznia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie w VII Wydziale Karnym Odwoławczym

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dariusz Firkowski (spr.)

Sędziowie: SSO Anna Górczyńska

SSO Karol Radaszkiewicz

Protokolant: st. sekr. sądowy Jolanta Jankowska

Przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej Olsztyn - Południe w Olsztynie Piotra Podgórskiego oraz funkcjonariusza Agnieszki Gutowskiej – Woźniak z Warmińsko -Mazurskiego Urzędu Celno - Skarbowego w Olsztynie rozpoznawał sprawę:

po rozpoznaniu w dniu 8 stycznia 2024 r.

sprawy: M. K. (1) (poprzednio R.) ur. (...) w O., syna S. i E. z d. Z.

oskarżonego z art. 54§1 kks w zb. z art. 63§2 kks w zb. z art. 86§1 i 3 kks w zw. z art. 7§1 kks w zw. z art. 38§2 pkt 1 kks

na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora i Naczelnika Podlaskiego Urzędu Celno -Skarbowego w Białymstoku

od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 29 września 2023r., sygn. akt II K 37/23

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Olsztynie przekazuje.

FORMULARZ UZASADNIENIA WYROKU SĄDU ODWOŁAWCZEGO (UK 2)

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VII Ka 854/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 29 września 2023 r. w sprawie II K 37/23

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny Naczelnik Podlaskiego Urzędu Celno -Skarbowego w Białymstoku oraz prokurator

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1/ Prokurator wyrokowi zarzucił:

I błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść polegający na uznaniu przez Sąd I instancji, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie dał podstaw do przypisania oskarżonemu zarzuconego mu czynu zabronionego albowiem uprawdopodabnia on jedynie, że podejmowane przez oskarżonego działania zmierzały do przyjęcia przemycanych papierosów jednak nie pozwała w sposób jednoznaczny podważyć jego wyjaśnień w zakresie braku wiedzy i świadomości co do rzeczywistej zawartości przewożonego ładunku podczas gdy prawidłowa analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym wyjaśnień oskarżonego M. K. (1) (wcześniej: R.), zeznań świadków: M. K. (2), L. S., A. S. oraz zgromadzonej w toku postępowania dokumentacji prowadzi do wniosku, że wyjaśnienia oskarżonego złożone na etapie postępowania sądowego stanowią jedynie przejaw przyjętej przez niego linii obrony i nie polegają na prawdzie, że wymieniony nie tylko założył działalność gospodarczą, otworzył rachunek bankowy, ustalił zasady obsługi księgowej, miał zamiar wynająć powierzchnie magazynowe ale też miał pełną wiedzę i świadomość co do rzeczywistej zawartości ładunku przewożonego w dniu 13 grudnia 2015 r. z R. na teren R. (...)pojazdem typu ciągnik z naczepą kierowanym przez A. C. (1), tj. wyrobów tytoniowych bez polskich znaków akcyzy wwożonych bez dopełnienia zgłoszenia celnego;

II obrazę przepisów postępowania karnego mającą wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 4 kpk. art. 7 kpk, i art. 424 § 1 pkt I kpk polegającą na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów, w tym wyjaśnień oskarżonego M. K. (1) (wcześniej: R.), zeznań świadków: M. K. (2), L. S., A. S., zgromadzonej w toku postępowania dokumentacji oraz uwzględnieniu okoliczności przemawiających wyłącznie na korzyść oskarżonego i deprecjonowaniu czy też pominięciu milczeniem okoliczności przemawiających na jego niekorzyść co skutkowało uniewinnieniem M. K. (1) (wcześniej: R.) od popełnienia zarzuconego mu czynu zabronionego podczas gdy wszechstronna i obiektywna analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, poparta wiedzą i doświadczeniem życiowym oraz zasadami logiki winna prowadzić do wniosku, że oskarżony dopuścił się czynu zabronionego z art. 54 § 1 kks w zb.z art. 632kkswzb.z art. 861i3kkswzw.z art. 71kkswzw.z art. 38§2 pkt 1 kks,

2/ Naczelnik Podlaskiego Urzędu Celno -Skarbowego w Białymstoku wyrokowi zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia. który miał wpływ na treść orzeczenia, a polegający na błędnym przyjęciu, że brak jest możliwości ustalenia stanu faktycznego a co za tym idzie oskarżony M. K. (3) nie wiedział lub miał prawo nie wiedzieć, że przedmiotem obrotu z zagranicą i przywozu do P. w dniu 13.12.2015 roku jest 98500 paczek papierosów, a nie cement portlandzki.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacje okazały się zasadne i trafnie wskazują na konieczność uchylenia wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Ponadto z uwagi na praktyczną tożsamość zarzutów możliwe jest jednoczesne się do nich ustosunkowanie.

Na wstępie wskazać należy, że prawidłowo Sąd I instancji wskazał, że w sprawie brak jest bezpośrednich dowodów wskazujących na sprawstwo M. K. albowiem ten ostatni nie został złapany na pakowaniu papierosów w wiaderka z granulatem, ani nie siedział za kierownicą środka transportu a także nie miał połączeń telefonicznych z osobami podającymi się za R., M. i K. I.. Jednakże liczne dowody pośrednie i wzajemne oraz logicznie powiązanie poszlak dają możliwość tak wykluczenia wyjaśnień przytoczonych przez oskarżonego, jako wskazujących na jego rzekomy brak wiedzy o przedmiocie przemytu jak i faktycznie na jego udział w przestępczym procederze. Jest bardzo przy tym prawdopodobne, że „po stroniep.” zaangażowana była jeszcze inna osoba lub kilka osób, Powyższe jednakże nie może jednak prowadzić do wykluczenia przestępczej roli M. K. (1), który przecież swoimi wyjaśnieniami, złożonymi na etapie postępowania sądowego próbował przenieść odpowiedzialność na nieżyjącego już T. B. (1) k. 1672-1674, k. k. 1697.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy nadmiernie uwypuklił okoliczności przemawiające wyłącznie na korzyść oskarżonego i zdeprecjonował czy też pominął milczeniem okoliczności przemawiające na jego niekorzyść. Bezsporne jest, jak to słusznie wskazano w apelacji, w przedmiotowym przedsięwzięciu uczestniczyły podmioty i osoby które miały wiedzę o obrocie towarami z zagranicą. Uprzednio bowiem doszło do przewiezienia przez granicęb. (...), wyprodukowanych na B. papierosów w celu ich zapakowania do transportu tzw. cementu portlandzkiego. Ponadto z materiału dowodowego niezbicie wynika, że w rozmowach o sprowadzeniu towaru do P. uczestniczyło szereg osób: pracownicy firm (...) - (...) a przede wszystkim osoby podająca się za M., R. i K. I..

Trafnie tym samym w akcie oskarżenia wskazano, że M. K. w tym procederze działał wspólne i w porozumieniu z innymi osobami.

Podkreślić zatem należy, że to oskarżony w dniu 5.10.2015 r. zarejestrował działalność gospodarczą w zakresie transportu drogowego towarów, deklarując jej rozpoczęcie na dzień 1. 11.2015 r. a już w dniu 1.01.2016 r. jej prowadzenie zawiesił - porównaj k. 1445-1449 a zatem faktycznie w tym czasie podejmuje działania w zakresie wyłącznie jednego przedsięwzięcia. Na uwadze należy zaś mieć to, że M. K. podjął się prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie usług transportowych, mimo że nie miał własnych środków transportu oraz zaplecza logistycznego dla działania firmy o takim profilu. Ponadto, wbrew deklaracjom o profilu prowadzonej działalności, oskarżony zdecydował się na import 18 ton cementu portlandzkiego, zakupionego w imieniu jego firmy, ale co istotne nie dokonuje płatności na rzecz kontrahenta za towar, która według faktury wynosi 6.272 EURO, co nie przystaje do realiów zagranicznego obrotu gospodarczego. Oskarżony siłą rzeczy musiał zdawać sobie z tego sprawę albowiem przecież zawarł umowę na usługi księgowości z M. K. (2) i ustalał z nią zasady prowadzenia działalności gospodarczej oraz musiał zapłacić 910 USD firmie spedycyjnej; zapłaty za przewóz towaru dokonano z rachunku bankowego M. R. (1) w (...) którego jedynym właścicielem i dysponentem był M. R. (1) – właściciel firmy S. (...) (...), z rachunku do którego nie wydano kart płatniczych ani w okresie od 15.11.2015 r. do 31.01.2016 r. nie odnotowano logowań klienta. Co istotne, oskarżony importując towar zadeklarował, że powinien on zostać dostarczony do magazynu z siedzibą przy ul. (...) O., a przecież faktycznie firma „S. (...)" nie posiadała tam (ani w żadnym innym miejscu) wynajętych magazynów. Powyższe już dobitnie świadczy o tym, że M. K. miał gotowy plan i wiedzę kto jest odbiorcą papierosów, albowiem towar musiałby być przeładowany z samochodu przewoźnika na inny samochód. Znamienne jest także i to, że oskarżony na bieżąco kontaktował się z przewoźnikiem i miał być obecny przy rozładunku co wynika z korespondencji w telefonie kierowcy – porównaj k. 367 - protokół oględzin telefonu A. C.. Wskazani ustalili, że 14.12.2015 r. o godzinie 8.00 w O. będzie miała miejsce odprawa celna, a o godzinie 10.00 odbędzie się rozładunek w miejscu niewynajętego magazynu i gdy M. K. (1) zorientował się, że transport jest spóźniony to w dniu 14.11.2015 w godzinach 8:01 do 12:06 siedmiokrotnie próbował się skontaktować z kierowcą A. C.- k. 369. Zdziwienie przy tym może budzić fakt takiej troski oskarżonego o przewóz, którym nie były przecież towary szybko się psujące itp. ale jedynie cement a zatem w pełni „bezpieczny” ładunek, co do którego nawet nie była wystawiona faktura pro-forma.

Prawidłowo ponadto apelacja prokuratora wskazuje ja wewnętrzną sprzeczność twierdzeń M. K. z rozprawy. Z jednej bowiem strony oskarżony wyjaśnił, że „to domniemany pomysłodawca jego działalności gospodarczej, tj. T. B. (1) miał dojścia do materiałów budowlanych z R.w dobrej cenie i zbyt na nie, że to on załatwiał ich transport do P., aby potem oznajmić oskarżonemu, ze „.nie może się z r. dogadać ( ... ) i, że na razie się wstrzymujemy. ( ... ) Później kontakt z nim zanikł całkowicie ( ... ) Po kilku miesiącach dowiedziałem się jak przedstawiono mi zarzuty, co tak naprawdę się wydarzyło". Jednakże prawidłowo prokurator zauważył, że M. K. wskazuje na rzekomą swoją nieporadność gdy tymczasem to on załatwiał przestrzenie magazynowe jak i formalności księgowe. Z zeznań M. K. (2) jaki L. S. wynika, że to tylko i wyłącznie M. R. (1) (a nie T. B.) przychodził do nich sam i sam ustalał warunki współpracy. Znamienne jest także i to, że oskarżony po początkowym zainteresowaniu najmem całego magazynu na ul. (...) w O., M. R. potem chciał nająć już tylko samą rampę na jeden dzień na dokonanie przeładunku 30 palet, aby ostatecznie „pod koniec roku" zadzwonić i poinformować L. S. o rezygnacji z wynajmu bo „.ma problem z samochodem". Istotne znaczenie ma także i to, że z zeznań A. S. - spedytora zatrudnionego w firmie S. (...) wynikało, że od 14.12.201.5 r. to M. R. (1) posługujący się numerem (...) dzwonił do niej dopytując o położenie pojazdu z ładunkiem. Podkreślenia wymaga, że ten numer wskazano do kontaktu w „zamówieniu na przewóz ładunku z 8.12.2015 r." – k. 445 i w tym samym dokumencie określono jako adres rozładunku: ul. (...) w O. gdzie mieściły się magazynyA. (...), które w rozmowie z M. R. (1) reprezentował L. S..

Zatem całkowicie niewiarygodne są twierdzenia oskarżonego o rzekomym spotkaniu po latach kolegi (już nieżyjącego) z dyskoteki, którego żadnych danych poza imieniem i nazwiskiem nie pamięta i o założeniu na jego prośbę działalności gospodarczej i „dopilnowania" interesu, na którym oskarżony się nie znał !

Wniosek

Skarżący wnieśli o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec podanych wcześniej okoliczności wniosek o uchylenie wyroku okazał się zasadny.

Sąd I instancji dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych co skutkowało niezasadnym uniewinnieniem oskarżonego od zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu.

1OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

1ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

Wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 29 września 2023r., sygn. akt II K 37/23 uchylono i sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Olsztynie przekazano

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Wobec wskazanych okoliczności, ocenie Sąd Okręgowego Sąd I Instancji dokonał błędnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i faktycznie uwzględnił w swoich rozważaniach jedynie okoliczności przemawiające na korzyść oskarżonego. Tymczasem opisane wyżej zachowania M. B. zdaja się wskazywać, że oskarżony dopuścił się zarzuconego mu aktem oskarżenia czynu zabronionego z art. 54 § 1 kks w zb. z art. 63 § 2 kks w zb. z art. 86 § I i 3 kks w zw. z art. 7 § 1 kks w ZW. Z art. 38 § 2 pkt 1 kks.

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Tym samym wnioski oskarżycieli o uchylenie zaskarżonego wyroku o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania okazały się zasadne albowiem podniesione w apelacjach zarzuty oraz wnioski płynące z akt sprawy wskazują na potrzebę przeprowadzenia na nowo przewodu co do czynu opisanego w akcie oskarżenia celem trafnego określenia kwestii odpowiedzialności oskarżonego pod kątem jego popełnienia przez M. K..

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1PODPIS

ZAŁĄCZNIK DO FORMULARZA UZASADNIENIA WYROKU SĄDU ODWOŁAWCZEGO

Załącznik do formularza UK 2

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 29 września 2023 r. w sprawie II K 37/23

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

ZAŁĄCZNIK DO FORMULARZA UZASADNIENIA WYROKU SĄDU ODWOŁAWCZEGO

Załącznik do formularza UK 2

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Naczelnik Podlaskiego Urzędu Celno -Skarbowego w Białymstoku

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 29 września 2023 r. w sprawie II K 37/23

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana