Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 stycznia 2024 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia SO Renata Gąsior

Protokolant sekr. sądowy Marta Jachacy

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 stycznia 2024 r. w Warszawie

sprawy A. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o wysokość zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek

na skutek odwołania A. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 10 stycznia 2019 r. znak: (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od A. S. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. kwotę 900,00 zł (dziewięćset złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia SO Renata Gąsior

UZASADNIENIE

A. S. w dniu 11 lutego 2019 r. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 10 stycznia 2019 r. znak: (...), zaskarżyła ją w całości i wniosła o jej uchylenie oraz skierowanie do ponownego rozpatrzenia.

Odwołująca zarzuciła zaskarżonej decyzji błędne stwierdzenie, że jako płatnik A. S. posiada zadłużenie w wysokości 2.917,84 zł wraz z odsetkami w stosunku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Podniosła, że opłaciła wszystkie składki tj. składkę w wysokości 345,68 zł płatną do 10 czerwca 2014 r. – przelewem w wysokości 270,40 zł z 12 czerwca 2014 r. oraz przelewem w wysokości 55,07 z 12 czerwca 2014 r., składkę w wysokości 661,92 zł płatną do 10 września 2014 r. przelewem w wysokości 661,92 zł z 9 września 2014 r., składkę w wysokości 37,64 zł płatną do 10 lutego 2015 r. przelewem z 9 lutego 2015 r., składkę w wysokości 713,35 zł płatną do 10 sierpnia 2016 r. przelewem w wysokości 713,35 zł z 10 sierpnia 2016 r., składkę w wysokości 270,40 zł płatną do 10 września 2014 r. przelewem w wysokości 270,40 zł z 9 września 2014 r., składkę w wysokości 54,58 zł płatną do 10 października 2013 r. przelewem w wysokości 54,58 zł z 10 października 2013 r., składkę w wysokości 58,20 zł płatną do 10 sierpnia 2013 r. przelewem w wysokości 58,20 zł z 8 sierpnia 2013 r. W ocenie odwołującej organ rentowy próbuje podwójnie ściągnąć od płatnika opłacone już wcześniej składki doliczając odsetki (odwołanie, k. 3-4 wraz załącznikami w postaci potwierdzeń przelewów, k. 9-19 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie. Organ rentowy wskazał, że w dniu 6 marca 2018 r. wszczął postepowanie w sprawie określenia wysokości należności z tytułu nieopłaconych składek, a 5 września 2018 r. wysłał zawiadomienie o zakończeniu tego postepowania. Następnie 10 stycznia 2019 r. wydał zaskarżoną decyzję stwierdzającą zadłużenie z tytułu nieopłaconych składek. Dalej organ rentowy wyjaśnił, że złożone przez odwołującą potwierdzenia przelewów nie pokrywają spornego zadłużenia. Organ rentowy wskazał, że wpłaty dokonane przez odwołującą zostały zaliczone na pokrycie należnych składek (odpowiedź na odwołanie, k. 21-22 a.s.).

Pismem procesowym z dnia 18 kwietnia 2019 r. A. S. reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika wniosła o zaksięgowanie poszczególnych wpłat płatnika składek na poczet składek za poszczególne miesiące – zgodnie z datami dokonania przelewów. Oświadczyła, że cofa odwołanie co do kwoty 181,71 zł stanowiącej sumę niedopłat z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne za styczeń 2014 r. – 5,83 zł, styczeń 2015 r. – 37,64 zł, ubezpieczenie zdrowotne za styczeń 2014 r. – 8,67 zł, styczeń 2015 r. – 9,01 zł, styczeń 2016 r. – 9,54 zł, luty 2016 r. – 9,54 zł, marzec 2016 r. - 9,54 zł, kwiecień 2016 r. - 9,54 zł, maj 2016 r. - 9,54 zł, czerwiec 2016 r. -9,54 zł, lipiec 2016 r. -9,54 zł, sierpień 2016r. - 9,54 zł, wrzesień 2016 r. - 9,54 zł, październik 2016 r. 9,54 zł, listopad 2016 r. - 9,54 zł, niedopłaty z tytułu składki na Fundusz Pracy za styczeń 2014 r. - ,049 zł, styczeń 2015 r. – 3,13 zł. Pełnomocnik wniósł o zasądzenie od organu rentowego kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (pismo z 18 kwietnia 2019 r., k. 27-32 a.s.).

Organ rentowy ustosunkowując się do pisma odwołującej przedstawił stanowisko komórki merytorycznej - Wydziału Rozliczeń Kont Płatników Składek z 28 maja 2019 r., w którym wyjaśniono, że wszystkie wpłaty znajdują się na koncie płatnika A. S. i zostały one uwzględnione w rozliczeniu konta w chwili wydawania decyzji określającej wysokość zadłużenia. W odniesieniu do wpłat z 10 marca 2014 r. na kwotę 661,92 zł, z 12 sierpnia 2014 r. na kwotę 661,92 zł, z 11 lipca 2016 r. na kwotę 713,35 zł, z 11 września 2013 r. na kwotę 54,58 zł, z 20 lipca 2015 r. na kwotę 58,20 zł zostały rozliczone zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie szczegółowych zasad oraz tryby postepowania w sprawach rozliczenia składek, do których poboru jest zobowiązany ZUS i nie mogą zostać przeksięgowane. Wpłaty te zostały rozliczone głównie na ubezpieczenia społeczne za miesiące październik, listopad, grudzień 2011 r., styczeń i luty 2012 r. oraz na zaległości na Fundusz Pracy za miesiąc listopad, grudzień 2011 r. (pismo ZUS z 18 czerwca 2019 r. wraz z stanowiskiem komórki merytorycznej z 28 maja 2019 r., k. 54-58 a.s.).

Na rozprawie w dniu 15 listopada 2023 r. pełnomocnik A. S. podniósł zarzut przedawnienia składek za lata 2011-2012 na datę wydania decyzji (protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2023 r., 313-314 a.s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. S. prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą A. S. w formie spółki cywilnej (...) (...) jako wspólnik spółki cywilnej od 14 kwietnia 2006 r. do 16 lutego 2012 r. pod numerem NIP (...) i nr REGON (...). W okresie od 1 maja 2006 r. do 16 lutego 2012 r. A. S. była wspólnikiem (...) s.c., spółka została zarejestrowana pod nr NIP (...).

Następnie w okresie od 5 kwietnia 2012 r. do 13 grudnia 2016 r. prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą (...) A. S. z siedzibą w (...) pod nr REGON (...), NIP (...) w ramach której zajmowała się działalnością prawniczą (bezsporne).

Na koncie płatnika składek A. S. o numerze NIP (...) widniała zaległość z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne za 10-2011 r. – 214,70 zł, 11-2011 r. – 631,90 zł, 12-2011 r. – 557,14 zł, 01-2012 r. – 512,57 zł, 02-2012 r. – 224,82 zł, 06-2012 r. – 102,77 zł (opinia biegłego z zakresu rachunkowości i finansów, k. 161-175a.s.).

A. S. dokonywała płatności składek przelewem na rachunek Zakładu Ubezpieczeń Społecznych: w dniu 12 czerwca 2014 r. wykonała przelewy w wysokości 270,40 zł i 55,07 zł, w dniu 9 września 2014 r.

wykonała przelew w wysokości 661,92 zł, w dniu 9 lutego 2015 r. wykonała przelew w wysokości 37,64 zł, w dniu 10 sierpnia 2016 r. wykonała przelew w wysokości 713,35 zł, w dniu 9 września 2014 r. wykonała przelew w wysokości

270,40 zł, w dniu 10 października 2013 r. wykonała przelew w wysokości 54,58 zł, w dniu 8 sierpnia 2013 r. wykonała przelew w wysokości 58,20 zł (potwierdzenia przelewów, k. 9-19 a.s.).

Dokonane przez ubezpieczoną wpłaty rozliczone zostały zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 kwietnia 2008 roku w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Nieopłacone składki wraz z odsetkami za poszczególne miesiące: 11-2011 r. - została rozliczona wpłatami z kwietnia 2012 r., stycznia 2013 r. i lutego 2014 r., za 11-2011 r. została rozliczona wpłatami z sierpnia 2013r., lutego 2014 r. i lipca 2014 r., czerwca 2015r., za 12-2011 r. została rozliczona wpłatami z lipca 2014 r., czerwca 2015 r., grudnia 2016r., za 01-2012 r. została rozliczona wpłatami z lipca 2014 r., kwietnia -grudnia 2015 r., stycznia 2016 r., czerwca 2016 r., grudnia 2016 r., za 02-2012 r. została rozliczona wpłatami z czerwca 2016 r., grudnia 2016r., za 06-2012 r. została rozliczona wpłatami z grudnia 2016 r. (raport rozliczeń za okres od 07-2001 r. do 12-2016 - nienumerowane karty a.r., opinia biegłego z zakresu rachunkowości i finansów, k. 161-175a.s., raport pokrycia należności składkowych za okres 07-2001 r. do 12-2016, k. 198-209 a.s.).

Płatnik składek ponadto posiadała niedopłaty z tytułu składek za miesiące: wrzesień 2013 r. – 54,58 zł, styczeń 2014 r. – 5,83 zł, 8,67 zł i 0,49 zł, maj 2014 r. – 345,68 zł, sierpień 2014 r. – 661,92 zł i 270,40 zł, styczeń 2015 r. – 37,64 zł, 9,01 zł i 3,13 zł, lipiec 2015 r. – 58,20 zł, styczeń 2016r. – 9,54 zł, luty 2016 r. – 9,54 zł, marzec 2016 r. – 9,54 zł, kwiecień 2016 r. – 9,54 zł, maj 2016 r. – 9,54 zł, czerwiec 2016 r. – 9,54 zł, lipiec 2016 r. – 713,35 zł i 9,54 zł, sierpień 2016 r. – 9,54 zł, wrzesień 2016 r. – 9,54 zł, październik 2016 r. – 9,54 zł, listopad 2016 r. – 9,54 zł (raport pokrycia należności składkowych za okres 07-2001 r. do 12-2016, k. 198-209 a.s.).

Po rozliczeniu konta płatnika składek na dzień 10 stycznia 2019 r. zaległość na koncie wyniosła: 2.273,84 zł z tytułu nieopłaconych składek (opinia biegłego z zakresu rachunkowości i finansów, k. 161-175a.s.).

Pismem z 6 marca 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiadomił odwołującą o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, na którą składają się należności z tytułu:

1) składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 01-2014 do 07-2016 w ramach zakresów deklaracji 01-39 w łącznej kwocie z odsetkami za zwłokę: 2.155,42 zł,

2) składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 01-2014 do 11-2016 w ramach numerów deklaracji 01-39 w łącznej kwocie z odsetkami za zwłokę: 469,02 zł,

3) składek na Fundusz Pracy za okres od 09-2013 do 07-2015 w ramach numerów deklaracji 01-39 w łącznej kwocie 148,40 zł. Zawiadomienie to zostało doręczone 13 marca 2018 r . (zawiadomienie z dnia 6 marca 2018 r. – nienumerowane karty a.r.).

Po zakończeniu postępowania dowodowego Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w dniu 10 stycznia 2019 r. wydał decyzję znak: (...) mocą której stwierdził, że A. S. jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek w łącznej wysokości 2.917,84 zł, w tym:

- na ubezpieczenie społeczne w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od 01-2014 do 07-2016 w kwocie 1.764,42 zł plus odsetki za zwłokę: 391 zł,

- z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od 01-2014 do 11-2016 w kwocie 393,02 zł plus odsetki za zwłokę: 76 zł,

- na Fundusz Pracy w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od 09-2013 do 07-2015 w kwocie 116,40 zł plus odsetki za zwłokę: 32 zł.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy powołał się na treść art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych wskazując, że płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy. Zgodnie zaś z art. 32 w/w ustawy do składek na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne. Organ rentowy podniósł, że płatnik składek A. S. nie dopełniła obowiązku określonego w art. 46 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z tym działając na podstawie art. 83 ust. 1 ww. ustawy określono wysokość zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne (decyzja ZUS z dnia 10 stycznia 2019 r. – nienumerowane karty a.r.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy oraz aktach rentowych. Zdaniem Sądu, powołane wyżej dokumenty, w zakresie w jakim oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny.

Sąd Okręgowy nie oparł się na opinii biegłego sądowego z zakresu rachunkowości R. G., biegły nie brał bowiem pod uwagę tezy dowodowej zawartej w postanowieniu o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego, w szczególności nie zweryfikował prawidłowości zaliczenia przez ZUS wpłat dokonanych przez odwołującą z tytułu składek za poszczególne miesiące oraz prawidłowości rozliczenia w związku z tym konta odwołującej. W związku z tym opinia jest niepełna, a wnioski biegłego lakoniczne, biegły nie przedstawił żadnych wyliczeń, a jego wnioski końcowe nie zostały w sposób dostateczny wyjaśnione i uzasadnione.

Sąd Okręgowy dokonał ustaleń stanu faktycznego także na podstawie wydanych w sprawie opinii biegłego sądowego z zakresu księgowości A. G.. Sąd ocenił opinie główną oraz uzupełniającą jako rzetelną, gdyż zostały wydane w oparciu o rozliczenia konta ubezpieczonej za cały sporny okres przedstawionego przez organ rentowy, biegły ocenił prawidłowość wyliczeń dokonanych przez organ rentowy i przedstawił w tym zakresie wnioski, które zostały uzasadnione oraz znajdowały oparcie w dokumentacji organu rentowego oraz w potwierdzeniach przelewów znajdujących się w aktach sprawy. Sąd miał na uwadze, że odwołująca kwestionowała opinię biegłego uznając ją za niespójną. Zastrzeżenia te nie znajdują jednak oparcia w rzeczywistości, bowiem uzupełniająca opinia biegłego zawiera jasne i logiczne wnioski, które są zrozumiałe dla Sądu, natomiast strona odwołująca nie wyjaśniła, na czym jej zdaniem polega niespójność i które wnioski biegłego ma na myśli formułując taki zarzut. W istocie zarzuty odwołującej się nie zasługiwały na uwzględnienie, ponieważ stanowiły wyłącznie polemikę z dotychczasowymi ustaleniami biegłego i sprowadzały się do prezentowania w dalszym ciągu własnego stanowiska w sprawie.

Strony nie wnosiły o uzupełnienie materiału dowodowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie A. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W. znak: (...), jest niezasadne i jako takie podlega oddaleniu.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do rozstrzygnięcia, czy zasadnie zaskarżoną decyzją organ rentowy stwierdził, że A. S. posiada zaległości w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 01-2014 do 07-2016, na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 01- 2014 do 11-2016, na Fundusz Pracy za okres od 09-2013 do 07-2015.

Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2023r. poz. 1230), zwanej dalej ustawą systemową, płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy. Nadto, stosownie do treści art. 47 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, nie później niż:

1) do 10 dnia następnego miesiąca – dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie,

2) do 5 dnia następnego miesiąca – dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;

3) do 15 dnia następnego miesiąca – dla pozostałych płatników.

Na podstawie art. 32 ustawy systemowej, do składek na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Wskazać również należy, że zgodnie z treścią art. 46 ust. 1 zd. 2 ustawy systemowej, w przypadku opłacania składek po terminie płatnik składek obowiązany jest do obliczenia i zapłaty odsetek za zwłokę, przy czym odsetki te obliczane są od dnia następującego po dniu upływu płatności składek (art. 23 ust. 1 cyt. ustawy). Na mocy delegacji art. 49 ust. 1 cytowanej ustawy, szczegółowe zasady i tryb postępowania w sprawach rozliczania składek uregulowane zostały rozporządzeniem Rady Ministrów z 18 kwietnia 2008 roku w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 2008, Nr 78, poz. 465 ze zm.) oraz rozporządzeniem Rady Ministrów z 21 września 2017 roku w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 2022, poz. 1771).

W realiach rozpoznawanej sprawy składki zostały wymierzone z tytułu prowadzenia przez odwołującą A. S. działalności gospodarczej pod nr (...) za okres wskazany w zaskarżonej decyzji. Sąd brał przy tym również pod uwagę okres wcześniejszy, kiedy A. S. prowadziła pozarolniczą działalność w formie spółki cywilnej (...) (...) jako wspólnik spółki cywilnej od 14 kwietnia 2006 r. do 16 lutego 2012 r. pod numerem NIP (...), ponieważ okres ten był istotny z punktu widzenia powstania wcześniejszych zaległości, które były przez organ rentowy rozliczane z późniejszych wpłat. Nie budzi wątpliwości, że ubezpieczona prowadziła działalność gospodarczą zarówno przed datą 16 lutego 2012 r. jak i po dacie 5 kwietnia 2012 r. i z tego tytułu za siebie powinna opłacać składki.

W kontekście powyższego odwołująca podnosiła, że organ rentowy nie powinien był przeksięgowywać wpłat na poprzednie zaległości, ponieważ składki wcześniejsze za okres kiedy A. S. prowadziła pozarolniczą działalność w formie spółki cywilnej (...) (...) jako wspólnik spółki cywilnej od 14 kwietnia 2006 r. do 16 lutego 2012 r. były opłacane przez drugiego wspólnika spółki i nie należy ich traktować jednakowo, a tym samym wspólnie rozliczać. Z takim twierdzeniem Sąd nie mógł się zgodzić. Przede wszystkim wymaga podkreślenia, że A. S. jako wspólnik spółki cywilnej była także osobą prowadzącą pozarolniczą działalność tyle, że w formie spółki cywilnej (...) (...). Z tego tytułu powinna więc podlegać ubezpieczeniom jako osoba prowadząca działalność gospodarczą.

W świetle treści art. 4 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2014 r., II UZ 34/14, LEX nr 1487088). W tym samym duchu wypowiada się doktryna, twierdząc że przedsiębiorstwo (art. 551 k.c.) utworzone w ramach spółki nie może aktualnie zatrudniać pracowników we własnym imieniu i działa na rachunek wspólników (por. L. Miroszewski, Czy spółka cywilna jest pracodawcą, PiZS 2000 nr 9, s. 38).

Stroną postępowania o podleganie ubezpieczeniom społecznym i zapłaty składek powinien być zatem płatnik składek na te ubezpieczenia. Skoro nie może nim być spółka cywilna, to status ten przysługuje wspólnikom. Sąd Najwyższy w przywołanym postanowieniu z dnia 17 czerwca 2014 r. zwrócił uwagę, że zgodnie z art. 29 k.p.a. w związku z art. 123 ustawy systemowej stronami w postępowaniu administracyjnym mogą być osoby fizyczne i osoby prawne, a gdy chodzi o państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne i organizacje społeczne - również jednostki nieposiadające osobowości prawnej. Spółki prawa cywilnego nie mieszczą się w żadnej kategorii podmiotów wymienionych w art. 29 k.p.a. Nie posiadają one osobowości prawnej i nie są jednostkami organizacyjnymi niebędącymi osobami prawnymi, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną.

W związku z tym art. 115 § 1 Ordynacji podatkowej należy stosować w zakresie należności składkowych stosownie do art. 31 ustawy systemowej, tj. nie wprost, a odpowiednio. Wprawdzie zgodnie z tym przepisem wspólnik spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej oraz komplementariusz spółki komandytowej albo komandytowo-akcyjnej odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i z pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki, jednak skoro spółka cywilna nie może być płatnikiem w rozumieniu ustawy systemowej, to nie ma nie tylko potrzeby, ale i możliwości przenoszenia na wspólników takiej spółki należności z tytułu zobowiązań składkowych. Płatnikami składek jest bowiem każdy ze wspólników spółki cywilnej w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

Niezasadne były więc zarzuty odwołującej odnośnie sposobu rozliczenia przez organ rentowy wpłat z lat 2013-2015 na składki za lata 2011-2012. Zgodnie z § 7 ust. 1. rozporządzenia Rady Ministrów z 21 września 2017 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych, dokonaną przez płatnika składek wpłatę na numer rachunku składkowego Zakład rozdziela na pokrycie należności z tytułu składek na poszczególne fundusze, z uwzględnieniem:

1) proporcjonalnego procentowego podziału wpłaty według kwot składek przypadających do zapłaty na poszczególne fundusze na podstawie danych zawartych w deklaracji złożonej za ostatni miesiąc kalendarzowy albo

2) w przypadku gdy płatnik składek nie złożył deklaracji - według procentowego udziału składek na poszczególne fundusze w kwocie wpłaty, na podstawie stóp procentowych składek na poszczególne fundusze dla płatnika składek opłacającego składki na własne ubezpieczenia.

Dopiero w dalszej kolejności zalicza się wydzieloną na dany rodzaj ubezpieczeń część wpłaty na konkretne okresy rozliczeniowe, z uwzględnieniem w pierwszej kolejności należności o najwcześniejszym terminie płatności, co wynika z § 12 i kolejnych rozporządzenia RM z 21 września 2017 r. Nie miało zatem podstaw twierdzenie odwołującej, jakoby nie mogło dojść do sytuacji, w której organ rentowy zaliczał bieżące wpłaty na niezapłacone należności z tytułu składek na ubezpieczenia za okresy wcześniejsze, skoro takie zaległości istniały, za okres kiedy odwołująca wykonywała działalność gospodarczą jako wspólnik spółki cywilnej w latach 2010-2012. Nie ma przy tym znaczenia kto dokonywał wpłat tytułem składek, kluczowa jest przy tym okoliczność, że wpłaty były dokonywane na konto płatnika składek, który posługiwał się numerem NIP (...), a więc tym numerem, który był przypisany do konta A. S. zarówno przed datą 16 lutego 2012 r. jak i po dacie 5 kwietnia 2012 r., a więc wtedy kiedy powstały zaległości w latach 2010-2012, jak również wtedy, kiedy dokonywano wpłat w latach 2013-2016, które były zaliczane na wcześniejsze zaległości. Skoro więc A. S. w latach 2011-2012 była osobą prowadzącą pozarolniczą działalność pod numerem NIP (...), a następnie prowadziła inną pozarolniczą działalność pod tym samym numerem NIP (...), to organ rentowy prawidłowo dokonywał rozliczeń wpłat na konkretne okresy rozliczeniowe, z uwzględnieniem w pierwszej kolejności należności o najwcześniejszym terminie płatności, a więc tych z okresu 2011-2012 r. Jak wynika z raportów stanu należności znajdujących się w aktach ZUS, które w myśl art. 33 i 34 ustawy systemowej stanowią dowód w postępowaniu sądowym, A. S. nie opłacała składek w terminie w spornym okresie czasu od października 2011 r. do czerwca 2012 r., w późniejszym okresie, również posiadała niedopłaty z tytułu składek, co zostało stwierdzone przez organ rentowy w złożonych do akt sprawy rozliczeniach wpłat (k. 198-209). W związku z tym organ rentowy dokonując rozliczenia tych należności, które były wpłacane nieterminowo bądź w niepełnej wysokości prawidłowo stosował przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2017 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany ZUS (Dz. U. z 2017 r., poz. 1831).

W rozpatrywanej sprawie po rozliczeniu konta płatnika składek na dzień 10 stycznia 2019 r. zaległość na koncie wyniosła: 2.273,84 zł z tytułu nieopłaconych składek, co wraz z należnymi odsetkami dało kwotę w łącznej wysokości 2.917,84 zł. Konkludując, materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie pozwolił Sądowi Okręgowemu na dokonanie ustaleń, że A. S. zalegała z należnościami składkowymi w stosunku do organu rentowego - co znalazło odzwierciedlenie w dokumentacji przedłożonej przez ZUS i nie zakwestionowanej skutecznie przez odwołującą. Biorąc zatem pod uwagę, że A. S. posiadała zadłużenie z tytułu nieopłaconych składek względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, to brak było podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji.

Przechodząc do zarzutu podniesionego przez pełnomocnika odwołującej na rozprawie w dniu 15 listopada 2023 r. odnośnie przedawnienia składek, należy wskazać, że zarzut ten nie mógł zostać uwzględniony. Odwołująca zarzuciła bowiem przedawnienie spornych należności za lata 2011-2012 na datę wydania decyzji. Powyższą kwestię przedawnienia reguluje art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat licząc od dnia, w którym stały się wymagalne, z zastrzeżeniem ust. 5 i 6. W przedmiotowej sprawie do przedawnienia składek za okres od października 2011 r. do czerwca 2012 r. nie doszło, ponieważ zaległości za poszczególne miesiące były pokrywane wpłatami, które miały miejsce przed upływem terminu przedawnienia tj. składka za miesiąc październik 2011 r. - została rozliczona wpłatami z kwietnia 2012 r., stycznia 2013 r. i lutego 2014 r., składka za miesiąc listopad 2011 r. została rozliczona wpłatami z sierpnia 2013 r., lutego 2014 r. i lipca 2014 r., czerwca 2015 r., składka za miesiąc grudzień 2011 r. została rozliczona wpłatami z lipca 2014 r., czerwca 2015 r., grudnia 201 6r., składka za miesiąc styczeń 2012 r. została rozliczona wpłatami z lipca 2014 r., kwietnia-grudnia 2015 r., stycznia 2016 r., czerwca 2016 r., grudnia 2016 r., składka za miesiąc luty 2012 r. została rozliczona wpłatami z czerwca 2016 r., grudnia 2016 r., składka za miesiąc czerwiec 2012 r. została rozliczona wpłatami z grudnia 2016 r. W żadnym z powyższych przypadków składka nie została pokryta wpłatą, która miałaby miejsce później niż 5 lat, od daty powstania zaległości składkowych.

Wobec powyższego odnosząc się do podniesionego przez odwołującą zarzutu przedawnienia składek za sporny okres, Sąd Okręgowy podzielił stanowisko organu rentowego, bowiem w/w należności składkowe nie uległy przedawnieniu. Co prawda termin przedawnienia należności wymagalnych do dnia wydania zaskarżonej decyzji upłynąłby zgodnie z 5-letnim terminem przedawnienia, jednak organ rentowy rozliczył zaległości składkowe za okres od października 2011 r. do czerwca 2012 r. dużo wcześniej, jeszcze zanim upłynął 5-letnim termin przedawnienia. Tym samym, zaskarżona decyzja organu rentowego z dnia 10 stycznia 2019 r. jest prawidłowa i odpowiada prawu.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, o czym orzekł w pkt 1 sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł w pkt 2 sentencji wyroku na podstawie art. 99 k.p.c. w zw. art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zasądzając od odwołującej – jako strony przegrywającej – na rzecz organu rentowego zwrot kosztów zastępstwa procesowego. Ustalając wysokość tych kosztów Sąd miał na względzie, że postępowanie w niniejszej sprawie dotyczyło zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek i w rozumieniu przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 265), koszty zastępstwa procesowego powinny zostać ustalone według stawek liczonych od wartości przedmiotu sporu (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2019 r., III UZP 9/19). Wartość przedmiotu sporu obejmująca należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy wraz z odsetkami wyniosła łącznie 2.917,84 zł, co uzasadniało zasądzenie od odwołującej się na rzecz organu rentowego kwotę 900 zł określoną w § 2 pkt 5 ww. rozporządzenia.

Sędzia SO Renata Gąsior