Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 kwietnia 2024 r.

Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i (...)

w składzie:

Przewodniczący Sędzia SO Renata Gąsior

Protokolant sekr. sądowy Marta Jachacy

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 kwietnia 2024 r. w W.

sprawy P. K.

z udziałem (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Odział w W.

o wysokość podstawy wymiaru składek

na skutek odwołania P. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 10 lutego 2023 r. nr (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od P. K. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. kwotę 180,00 zł (sto osiemdziesiąt złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

3.  zasądza od P. K. na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w W. kwotę 180,00 zł (sto osiemdziesiąt złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia SO Renata Gąsior

UZASADNIENIE

P. K. 2 marca 2023 r. wniósł odwołanie od decyzji o numerze (...) z dnia 10 lutego 2023 r., wydanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W., zaskarżając ją w pkt 2 i wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji w zaskarżonym zakresie poprzez ustalenie podstawy wymiaru składek za wskazany w decyzji okres w wysokości odpowiadającej przychodom rzeczywiście osiągniętym przez ubezpieczonego z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia, ewentualnie o uchylenie zaskarżonej decyzji w zaskarżonym zakresie i przekazanie jej organowi rentowemu do ponownego rozpoznania.

Odwołujący zarzucił zaskarżonej decyzji naruszenie art. 83 ust. 3, art. 18 ust. 1 i 3, art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (zwanej dalej ustawą) poprzez ich błędne zastosowanie i nieprawidłowe ustalenie podstaw wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne za okres 9/2021-01/2022 r., poprzez ich zaniżenie wynikające z nieuwzględnienia całości przychodów ubezpieczonego w tym okresie z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia.

W ocenie odwołującego ustalone przez organ rentowy kwoty nie odpowiadają jego faktycznym przychodom uzyskiwanym z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia i są zaniżone. Podniósł, że przedłożone przez płatnika dokumenty, w tym raporty ZUS RCA oraz (...) nie oddają w pełni rzeczywiście uzyskiwanych przez niego przychodów. Zdaniem odwołującego ze wskazanych dokumentów wynika niższa liczba przepracowanych przez niego godzin, niż ta która rzeczywiście miała miejsce. Płatnik nie przekazał również dokumentów, na podstawie których wynikałby sposób wyliczenia przepracowanych przez ubezpieczonego godzin, a co za tym idzie realnie osiągniętego przez niego przychodu.

W dalszej części uzasadnienia odwołujący wskazał, że kolejną kwestią było przelewanie przez płatnika na jego rachunek bankowy środków pieniężnych tytułem „zwrotu kosztów, umowy zlecenia”. Zdaniem odwołującego umowa zlecenia nie zawiera jakichkolwiek postanowień w zakresie zwrotu kosztów, natomiast płatnik nie wskazał w jaki sposób i na jakiej podstawie została wyliczona kwota zwrotu kosztów umowy zlecenia. W ocenie ubezpieczonego płatnik w ten sposób wypłacał część wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia, unikając w ten sposób oskładkowania i opodatkowania tej kwoty. Odwołujący wskazał, że płatnik będący spółką komandytową jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji zdarzeń gospodarczych. Stąd też winien był przekazać na żądanie organu rentowego zapisów dotyczących zdarzeń gospodarczych z udziałem ubezpieczonego będącego zleceniobiorcą, czego nie uczynił.

Zdaniem odwołującego, płatnik nie wskazał w jaki sposób i na jakiej podstawie zostały wyliczone składniki wynagrodzenia. Spółka nie przedstawiła jednoznacznie przyjętych zasad rozliczenia umowy zlecenia. Ubezpieczony wskazał, że według spółki wynagrodzenie naliczane było adekwatnie do częstotliwości świadczonych usług a także innych warunków w tym warunków dostawcy aplikacji z którego zleceniobiorca korzysta obowiązujących zleceniobiorców z momentem rejestracji w panelu spółki oraz podpisania umowy zlecenia. Z tego wynika, iż podstawą ustalenia wynagrodzenia są dane wynikające z aplikacji, z czym sprzeczny jest zapis punktu 4 umowy zlecenia, który określa wynagrodzenie w wysokości 201 zł brutto / m-c lub 17 zł / godzinę. Wskazać należy przy tym, iż stawka 17 zł za godzinę nie jest stawką poprawną bowiem minimalna stawka za godzinę wynosiła 18,30 zł brutto.

W ocenie ubezpieczonego podniesione przez niego w toku postępowania wątpliwości dotyczące sposobu rozliczenia umowy zlecenia wskazują na liczne nieprawidłowości po stronie płatnika składek. Wątpliwości te jednak w żadnym razie nie zostały rozwiane w toku postępowania przed organem rentowym w szczególności wobec braku źródłowych dokumentów koniecznych do prawidłowego wyliczenia wynagrodzenia ( odwołanie z 1 marca 2023 r. – k. 3- 6).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania P. K. od decyzji z 10 lutego 2023 r., nr (...) na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oraz zasądzenie od odwołującego na rzecz organu rentowego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wskazał, że odwołujący w złożonym odwołaniu nie przedstawił żadnych dodatkowych dowodów, które mogłyby wpłynąć na zmianę decyzji, w której to do podstawy wymiaru składek Zakład przyjął kwotę przychodu uzyskanego wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia oraz kwotę zwrotu kosztów zlecenia wypłaconych odwołującemu przez płatnika. Stąd też w ocenie organu rentowego odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Organ rentowy wskazał, że wydanie zaskarżonej decyzji zostało poprzedzone przeprowadzonym przez ZUS postępowaniem wyjaśniającym, co do ustalenia prawidłowości zgłoszenia odwołującego do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz wykazanych podstaw wymiaru składek na te ubezpieczenia. Postępowanie zostało wszczęte z uwagi na przekazaną przez odwołującego do organu rentowego korespondencję dotycząca ustalenia kwoty przychodu oraz wysokości składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy zlecenia zawartej z płatnikiem (...) sp. z o.o. sp.k. oraz zgłoszonych w tym zakresie wątpliwości i rozbieżności w ocenie odwołującego pomiędzy wynagrodzeniem, jakie odwołujący miał otrzymywać a wykazanymi na raportach ZUS RCA podstawami wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Organ rentowy wskazał, że ze złożonych dokumentów ubezpieczeniowych wynika, że odwołujący od 29.09.2021 r. do 14.01.2022 r. został zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (emerytalnego, rentowych, wypadkowego) i do ubezpieczenia zdrowotnego przez płatnika składek (...) sp. z o.o. sp. k. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia. W złożonych za ww. dokumentach rozliczeniowych (ZUS RCA) zostały wykazane niżej wymienione podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne:

- za 09/2021 r. - 0,00 zł,

- za 10/2021 r. - 3 738,35 zł,

- za 11/2021 r. - 4 677,14 zł,

- za 12/2021 r. - 2 656,62 zł,

- za 01/2022 r. - 503,42 zł.

W toku prowadzonego postępowania wyjaśniającego swoje stanowisko w sprawie przedstawiali odwołujący i płatnik składek. Pismem z dnia 12.12.2022 r. (znak (...) (...)) Zakład, zwrócił się do Urzędu Skarbowego o udostępnienie informacji o wysokości przychodu, jaki płatnik składek (...) sp. z o.o. sp. k. wykazał za pana P. K. w dokumencie P1T-11 za 2021 r. Urząd Skarbowy W. B. w piśmie z dnia 19.12.2022r., znak (...) - (...) (...) (...) (...). (...) poinformował Zakład, że płatnik składek (...) sp. z o.o. sp. k. wykazał za ww. przychód za 2021 r. w wysokości 11.072,11 zł.

Zdaniem organu rentowego należy zauważyć, że podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za P. K. wykazane przez wskazanego płatnika składek w raportach rozliczeniowych ZUS RCA za 2021 r. zgodne są z przychodem wykazanym przez wskazanego płatnika do Urzędu Skarbowego w dokumencie PIT-11.

Płatnik składek wraz z wyjaśnieniami przesłał historię transakcji z rachunku bankowego, z którego wynika, że spółka (...) sp. z.o.o. sp. k. przelała na rachunek bankowy P. K. następujące wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia:

-

04.10.2021 r. kwotę 456,11 zł,

-

12.10.2021 r. kwotę 634,45 zł,

-

18.10.2021 r. kwotę 943,77 zł,

-

25.10.2021 r. kwotę 790,51 zł,

-

02.11.2021 r. kwotę 742,24 zł,

-

08.11.2021 r. kwotę 720,39zł,

-

15.11.2021 r. kwotę 731,16 zł,

-

22.11.2021 r. kwotę 912,92 zł,

-

29.11.2021 r. kwotę 427,24zł,

-

06.12.2021 r. kwotę 510,52zł,

-

13.12.2021 r. kwotę 596,03 zł,

-

20.12.2021 r. kwotę 638,08zł,

-

27.12.2021 r. kwotę 262,68zł,

-

03.01.2022 r. kwotę 232,26zł,

-

10.01.2022 r. kwotę 113,27zł.

Wskazany płatnik składek przelał również na rachunek bankowy P. K. następujące kwoty tytułem "zwrot kosztów zlecenia":

- 04.10.2021 r. kwotę 101,33 zł,

- 12.10.2021 r. kwotę 139,96 zł,

-

18.10.2021 r. kwotę 208,45 zł,

-

25.10.2021 r. kwotę 174,34 zł,

-

02.11.2021 r. kwotę 164,12 zł,

-

08.11.2021 r. kwotę 160,13 zł,

-

15.11.2021 r. kwotę 162,10 zł,

-

22.11.2021 r. kwotę 201,30 zł,

-

29.11.2021 r. kwotę 94,51zł,

-

06.12.2021 r. kwotę 112,75 zł

-

13.12.2021 r. kwotę 131.36 zł,

-

20.12.2021 r. kwotę 140,56 zł,

-

27.12.2021 r. kwotę 58,54 zł,

-

03.01.2022 r. kwotę 51,45 zł,

-

10.01.2022 r. kwotę 25,24 zł.

W ocenie organu rentowego strony nie przedstawiły żadnych innych dowodów, które świadczyłyby o tym, że P. K. otrzymał jeszcze jakieś inne przychody od płatnika składek (...) sp. z o.o. z tytułu umowy zlecenia. Strony nie przedstawiły również rachunków do zawartej umowy zlecenia ani dokumentów potwierdzających, że należne wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia zostało pomniejszone o jakieś zobowiązania ww. w stosunku do wskazanego płatnika składek. Strony nie ustosunkowały się do przychodów, jakie ww. miał otrzymywać bezpośrednio od klientów za przejazd TAXI, czy powinny one być rozliczane z płatnikiem składek, czy też powinny stanowić przychód ww. Strony nie przedstawiły również żadnego wiarygodnego dokumentu, który potwierdziłby wysokość tych przychodów uzyskanych od klientów. Zatem do podstawy wymiaru składek organ rentowy przyjął kwotę przychodu uzyskanego wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia oraz kwotę zwrotu kosztów zlecenia wypłaconych P. K. przez płatnika składek (...) sp. z o.o. sp. k.

Biorąc pod uwagę, że odwołujący nie przedstawił wraz z odwołaniem żadnych dowodów w sprawie w świetle powyższych wskazań, w ocenie organu rentowego zaskarżona decyzja wydana jest prawidłowo, a odwołanie winno zostać oddalone ( odpowiedź na odwołanie z 24 marca 2023 r. – k. 8-9v.).

(...) sp. z o.o. sp. k. w odpowiedzi na odwołanie z 26 kwietnia 2023 r. wniosła o oddalenie odwołania w całości i zasądzenie od odwołującego na rzecz zainteresowanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Zainteresowana spółka w uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie, wskazała że podtrzymuje w całości dotychczasowe stanowisko w sprawie, przedstawione w wyjaśnieniach złożonych przed organem w toku postępowania.

Zainteresowana wskazała, że odwołujący współpracował ze spółką w oparciu o umowę zlecenie w okresie od 29.09.2021 r. do 14.01.2022 r. a następnie od dnia 20.01.2022 r. do dnia 08.02.2022 r. współpracował ze spółką jako przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą. Spółka wyjaśniła, że zlecenie obejmowało świadczenie usług jako kierowca taxi/kurier i miało charakter dorywczy. Jego specyfika nie wymagała stałego lub określonego z góry czasowo świadczenia usług. Zleceniobiorca posiadał aplikację podmiotu trzeciego (np. U., B.), która umożliwiała mu wykonywanie usług przewozu wtedy, kiedy sam o tym zadecydował. Wynagrodzenie było ustalane na podstawie danych otrzymanych od podmiotów trzecich w ww. aplikacji. Zainteresowana spółka wskazała, że roszczenie odwołującego jest niezrozumiałe. W szczególności odwołujący nie wskazał w odwołaniu, jaki faktycznie miałby otrzymać w jego imieniu przychód, w sytuacji gdy nie kwestionował otrzymywanego wynagrodzenia ( odpowiedź na odwołanie z 26 kwietnia 2023 r.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 29 września 2021 roku odwołujący zawarł z (...) sp. z o.o. sp. k. umowę zlecenie nr (...). Zgodnie z przedmiotem umowy miał świadczyć usługi jako kierowca taxi/kurier. Wynagrodzenie zostało ustalone na 17 zł/godz., płatne w terminie 14 dni po przyjęciu pracy zleconej i wystawieniu rachunku przez zleceniobiorcę. Załącznikiem nr 1 do umowy była umowa najmu pojazdu samochodowego, zawarta na następujących warunkach: stawka najmu netto – 700 pln/tyg.; okres najmu – 29.09.21 g. 11:30 – 2910.21 g. 11:30; kaucja/gotówka – 700 pln; limit km – 8.000 km/miesiąc; dopłata za przekroczenie limitu – 0,20 zł/km; opłaty dodatkowe netto – zgodnie z cennikiem; udział własny za jedną szkodę – 1.000 pln/netto (umowa zlecenie z 29.09.2021 r., umowa najmu pojazdu z 29.09.2021 r., regulamin, protokół wydania/zwrotu – nienumerowane karty akt rentowych).

Ubezpieczony został zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu umowy zlecenia po terminie, tj. 13 października 2021 roku ( zgłoszenie do ubezpieczeń (...) karty bez numeracji akt rentowych).

P. K. otrzymał z tytułu umowy zlecenia następujące przelewy:

-

04.10.2021 r. w kwocie 456,11 zł,

-

12.10.2021 r. w kwocie 634,45 zł,

-

18.10.2021 r. w kwocie 943,77 zł,

-

25.10.2021 r. w kwocie 790,51 zł,

-

02.11.2021 r. w kwocie 742,24 zł,

-

08.11.2021 r. w kwocie 720,39 zł,

-

15.11.2021 r. w kwocie 731,16 zł,

-

22.11.2021 r. w kwocie 912,92 zł,

-

29.11.2021 r. w kwocie 427,24 zł,

-

06.12.021 r. w kwocie 510,52 zł,

-

13.12.2021 r. w kwocie 596,03 zł,

-

20.12.2021 r. w kwocie 638,08 zł,

-

27.12.2021 r. w kwocie 262,68 zł,

-

03.01.2022 r. w kwocie 232,26 zł,

-

10.01.2022 r. w kwocie 113,27 zł.

Ubezpieczony otrzymał dodatkowo następujące kwoty tytułem "zwrot kosztów zlecenia":

- 04.10.2021 r. w kwocie 101,33 zł,

- 12.10.2021 r. w kwocie 139,96 zł,

- 18.10.2021 r. w kwocie 208,45 zł,

- 25.10.2021 r. w kwocie 174,34 zł,

- 02.11.2021 r. w kwocie 164,12 zł,

- 08.11.2021 r. w kwocie 160,13 zł,

- 15.11.2021 r. w kwocie 162,10 zł,

- 22.11.2021 r. w kwocie 201,30 zł,

- 29.11.2021 r. w kwocie 94,51zł,

- 06.12.2021 r. w kwocie 112,75 zł

- 13.12.2021 r. w kwocie 131.36 zł,

- 20.12.2021 r. w kwocie 140,56 zł,

- 27.12.2021 r. w kwocie 58,54 zł,

- 03.01.2022 r. w kwocie 51,45 zł,

- 10.01.2022 r. w kwocie 25,24 zł.

( kopie potwierdzeń wykonania przelewów krajowych – karty bez numeracji akt rentowych)

Jak wynika z imiennych raportów miesięcznych o należnych składkach i wypłaconych świadczeniach (ZUS RCA) podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne wynosiły:

- za 09/2021 r. - 0,00 zł,

- za 10/2021 r. - 3 738,35 zł,

- za 11/2021 r. - 4 677,14 zł,

- za 12/2021 r. - 2 656,62 zł,

- za 01/2022 r. - 503,42 zł.

( kopie ZUS RCA za okres 09.2021-01.2022 – karty bez numeracji akt rentowych).

W dniu 20 stycznia 2022 roku ubezpieczony zawarł z zainteresowaną spółką umowę o współpracy, której przedmiotem było wykonywanie w sposób samodzielny usług przez platformę U. i B. w formie elektronicznej przez czas trwania umowy w czasie i miejscu wybranym przez usługobiorcę. Odwołujący współpracował ze spółką w ramach tej umowy do 8 lutego 2022 roku ( umowa współpracy, pismo z zainteresowanej spółki z 30 grudnia 2022 roku – karty bez numeracji akt rentowych).

W dniu 22 czerwca 2022 roku ubezpieczony złożył wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddziału w W., w którym zgłosił swoje wątpliwości dotyczące prawidłowości rozliczenia z zaineresowaną spółką i poprosił o wyjaśnienie, czy otrzymane bezpośrednio pieniądze za usługę taxi od klientów stanowiły jego wynagrodzenie za świadczone usługi taxi ( wniosek z 22 czerwca 2022 roku – karta bez numeracji akt rentowych).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych pismem z 25 lipca 2022 roku poinformował ubezpieczonego, że został zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz o wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Organ rentowy pouczył ubezpieczonego czym jest przychód, od którego wymierzana jest składka oraz o podstawie wymiaru składek. Organ rentowy wskazał ubezpieczonemu, że umowa łącząca go ze spółką (...) sp. z o.o. sp. k. jest umową cywilnoprawną i właściwą instytucją do rozpatrywania sporów wynikających z tego rodzaju umów jest sąd cywilny. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie posiada kompetencji do zmiany postanowień umowy ( pismo ZUS z 25 lipca 2022 roku – nienumerowana karta akt rentowych).

Pismem z 16 września 2022 roku ZUS ponownie poinformował odwołującego, że umowa łącząca go ze spółką jest umową cywilnoprawną. Rozliczanie i sprawdzanie ilości przepracowanych godzin przez odwołującego jako zleceniobiorcę, rozliczanie wynajmu samochodu oraz naliczanie wynagrodzenia należy do obowiązków płatnika składek. ZUS wskazał odwołującemu, że jeżeli sposób rozliczania przepracowanych godzin i rozliczania się z wynajmu samochodu stanowi spór pomiędzy ubezpieczonym a spółką, to właściwą instytucją do rozpatrywania wskazanych sporów wynikających z zawartej umowy cywilnoprawnej jest sąd cywilny ( pismo ZUS z 16 września 2022 r. – karta bez numeracji akt rentowych).

Pismami z dnia 12 grudnia 2022 roku ZUS poinformował ubezpieczonego oraz zainteresowaną spółkę o wszczęciu postępowania wyjaśniającego w sprawie ustalania prawidłowości zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i podstaw wymiaru składek na te ubezpieczenia P. K. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek (...) sp. z o.o. sp. k. ( zawiadomienia o wszczęciu postępowania z 12.12.2022 r. – nienumerowane karty akt rentowych).

Pismem z dnia 19 grudnia 2022 roku naczelnik Urzędu Skarbowego W. B. poinformował ZUS, że odnotowano wpływ informacji podatkowej PIT-11 ubezpieczonego za rok 2021 z tytułu zatrudnienia od płatnika/pracodawcy (...) sp. z o.o:

- przychód należności tytułem umowy zlecenia 11.072,11 zł;

- koszty uzyskania przychodu 1.965,08 zł;

- dochód z należności ze stosunku pracy 9.107,03 zł;

- zaliczka pobrana od należności ze stosunku pracy 575,00 zł;

- składka na ubezpieczenie społeczne 1.246,73 zł;

- składka na ubezpieczenie zdrowotne 761,46 zł.

( pismo z 19 grudnia 2022 roku – nienumerowana karta akt rentowych).

W odpowiedzi na pismo o wszczęciu postępowania z dnia 19 grudnia 2022 r. ubezpieczony wskazał, że nie otrzymywał żadnych premii, natomiast otrzymywał dodatki w postaci bonusów oraz napiwków poprzez aplikację. Były one wliczane do jego wynagrodzenia. Ubezpieczony wskazał, że otrzymywał także przelewy na konto tytułem „zwrot kosztów zlecenia” i te kwoty nie zostały wykazane w PIT za 2021 r. Nadto wskazał, że w jego dyspozycji pozostawał przychód gotówkowy uzyskany z tytułu płatności od klientów ( pismo ubezpieczonego z 19 grudnia 2022 roku – nienumerowane karty akt rentowych).

W odpowiedzi na zawiadomienie o wszczęciu postępowania w sprawie z dnia 30 grudnia 2022 roku zainteresowana spółka wskazała, że wynagrodzenie było wypłacane zgodnie z przyjętymi zasadami rozliczeniowymi, wynagrodzenie naliczane było adekwatnie do częstotliwości świadczonych usług, a także innych warunków, w tym warunków dostawcy aplikacji, z której zleceniobiorca korzysta, obowiązujących zleceniobiorców z momentem rejestracji w panelu spółki oraz podpisania umowy zlecenie. P. K. w okresie obowiązywania umowy zlecenie, zanim zawarł umowę (...), miał odprowadzane składki do ZUS, wyliczone w oparciu o naliczone wynagrodzenie. Dokumenty w tym zakresie były składane do ZUS regularnie i w oparciu o prawidłowe dane. Spółka wskazała, że w dokumentach rozliczeniowych ZUS RCA zostały wykazane wszystkie należności wynikające z umowy zlecenie obowiązującej od 09.2021 r. do 01.2022 r. oraz potwierdzenia złożenia ( pismo zainteresowanej spółki z 30 grudnia 2022 roku – karty bez numeracji akt rentowych).

Decyzją nr (...) z dnia 10 lutego 2023 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. stwierdził, że P. K. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek (...) sp. z o.o. sp. k.:

1.  podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu) od 29.09.2021 r. do 14.01.2022 r.;

2.  podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne wynoszą:

- za 09/2021 r. - 0,00 zł,

- za 10/2021 r. - 3 738,35 zł,

- za 11/2021 r. - 4 677,14 zł,

- za 12/2021 r. - 2 656,62 zł,

- za 01/2022 r. - 503,42 zł.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że strony nie przedstawiły żadnych innych dowodów, które świadczyłyby o tym, że P. K. otrzymał jeszcze jakieś inne przychody od płatnika składek (...) sp. z o.o. sp. k. z tytułu umowy zlecenia. Strony nie przedstawiły również rachunków do zawartej umowy zlecenia ani dokumentów potwierdzających, że należne wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia zostało pomniejszone o jakieś zobowiązania ww. w stosunku do wskazanego płatnika składek. W dalszej części organ wskazał, że strony nie ustosunkowały się do przychodów jakie ww. miał otrzymywać bezpośrednio od klientów za przejazd taxi, czy powinny one być rozliczane z płatnikiem składek, czy też powinny stanowić przychód ww. Strony nie przedstawiły również żadnego wiarygodnego dokumentu, który potwierdziłby wysokość tych przychodów uzyskanych od klientów. Zatem do podstawy wymiaru składek Zakład przyjął kwotę przychodu uzyskanego wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia oraz kwotę zwrotu kosztów zlecenia wypłaconych P. K. przez płatnika składek (...) sp. z o.o. sp. k.

W dalszej części uzasadnienia organ rentowy wskazał, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe stanowi faktyczny przychód uzyskiwany przez ubezpieczonego. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 lipca 2009 r. (II BU 29/Q8, L.) przyjął, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników; .stanowi wypłacone im w danym miesiącu kalendarzowym wynagrodzenie wraz z tymi składnikami i świadczeniami, które nie są wyłączone z podstawy wymiaru składek. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 10 września 2009 r. (I UZP 5/09, OSNP 2010, Nr 5-6,poz. 71), stwierdził, że przychodem w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym, do którego odsyła ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Odwołując się do przepisów podatkowych, Sąd Najwyższy podkreślił, że za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wartość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Sąd Najwyższy podkreślił więc, że podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne są fizycznie otrzymane (wypłacone środki pieniężne albo też takie środki postawione do dyspozycji pracownika, a więc środki pieniężne wypłacone, ale z przyczyń leżących po stronie pracownika niepobrane przez niego, a więc należność przekazana do dyspozycji pracownika jako prawnie mu przysługująca ( decyzja ZUS z 10 lutego 2023 roku – nienumerowana karta akt rentowych).

Od powyższej decyzji 1 marca 2023 roku odwołanie złożył odwołujący inicjując niniejsze postępowanie ( odwołanie z 1 marca 2023 r. – k. 3-6).

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o wymienione dokumenty zgromadzone w aktach rentowych i w aktach sprawy oraz na podstawie zeznań świadka S. K. (k. 187-190 a.s.).

Sąd w ograniczonym zakresie dał wiarę zeznaniom świadka S. K.. Zeznania te częściowo były wewnętrznie sprzeczne i chaotyczne. W dominującej części okoliczności przywoływane przez świadka nie miały istotnego znaczenia w niniejszej sprawie. Jednakże w zakresie mającym znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszego postępowania świadek w sposób przekonujący potwierdziła z całą pewnością, że kwoty które ubezpieczony otrzymał na konto zostały objęte składkami i są zgodne z decyzją ZUS. Zeznania w tym zakresie są wiarygodne dla sądu, gdyż świadek jest z zawodu księgową.

Dokumenty przedłożone do akt postępowania zostały ocenione jako wiarygodne, tym bardziej, że ich treść koresponduje z tym na co wskazują osobowe środki dowodowe. Wobec tego sąd nie znalazł z urzędu podstaw do zakwestionowania wiarygodności tych dokumentów, a również strony nie przedstawiły okoliczności mogących podważać zebrany w toku postępowania materiał dowodowy.

Postanowieniem z dnia 17 kwietnia 2024 roku, wydanym na rozprawie, Sąd na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c pominął wnioski odwołującego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości oraz o zwrócenie się do (...) i (...).pl o przekazanie danych z aplikacji ( postanowienie k. 190). W ocenie Sądu zgłoszone wnioski nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, a ich przeprowadzenie niewątpliwe przyczyniłoby się do przedłużenia postępowania. Odwołujący ponadto tak naprawdę nie wykazał jakie istotne dla sprawy informacje Sąd miałby pozyskać od operatorów U. i B.. Dane zawarte w aplikacjach przedmiotowych korporacji, być może mogłyby mieć znaczenie w ramach ustalenia prawidłowości rozliczeń pomiędzy P. K. a spółką (...) Sp. z o.o. sp. k., w szczególności tego czy spółka wypłaciła odwołującemu wszystkie wypracowane należności zgodnie z zawartą pomiędzy stronami umową, nie mają natomiast znaczenia w niniejszej sprawie. Zwłaszcza w świetle zeznań świadka, matki odwołującego, a jednocześnie emerytowanej księgowej która jednoznacznie stwierdziła, że wszystkie wpływy od płatnika składek na konto odwołującego zostały uwzględnione w decyzji ZUS, a jedynie nie mogła zrozumieć sposobu dokonanego rozliczenia rzez spółkę (...) oraz tytułu dokonywanych potrąceń. Z analogicznych względów zbędne było dopuszczenie dowodu z opinii biegłego ds. rachunkowości

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wniesione przez P. K. było niezasadne i podlegało oddaleniu.

Z przepisów art. 6 ust. 1 pkt 4 i art. 12 ust. 1 w zw. z art. 13 pkt 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1230 z późn. zm., dalej ustawa systemowa) wynika, że ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o oświadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem Cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz z osobami z nimi współpracującymi, od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

Zgodnie z art. 18 ust. 3 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców (osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia), stanowi przychód - w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych - osiągany z tytułu wykonywania umowy zlecenia (agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług), jeżeli w umowie tej określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, albo w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej, albo prowizyjnie. Zgodnie z art. 20 ust. l wskazanej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe zleceniobiorców stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Przychodem, od którego wymierzana jest w myśl art. 18 ustawy o systemie ubezpieczeń; społecznych składka, są wszystkie otrzymane lub postawione do dyspozycji należności przysługujące pracownikowi, wymienione w katalogu art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 z późn. zm.), chyba że zostały wyłączone z podstawy ustalania składek, a także należności z innych tytułów, jeżeli zostały włączone do podstawy wymiaru składki. Przychód powstaje dopiero w momencie rzeczywistego otrzymania lub postawienia go do dyspozycji pracownika, stąd przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne istotne jest czy powstał przychód z tytułu umowy zlecenia, a więc czy nastąpiła wypłata należności lub jej postawienie do dyspozycji ubezpieczonego.

Jak trafnie wskazał w uzasadnieniu decyzji ZUS, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe stanowi faktyczny przychód uzyskiwany przez ubezpieczonego. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 lipca 2009 r. (II BU 29/Q8, L.) przyjął, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi wypłacone im w danym miesiącu kalendarzowym wynagrodzenie wraz z tymi składnikami i świadczeniami, które nie są wyłączone z podstawy wymiaru składek. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 10 września 2009 r. (I UZP 5/09, OSNP 2010, Nr 5-6,poz. 71), stwierdził, że przychodem w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym, do którego odsyła ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Odwołując się do przepisów podatkowych, Sąd Najwyższy podkreślił, że za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wartość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Sąd Najwyższy podkreślił więc, że podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne są fizycznie otrzymane (wypłacone) środki pieniężne albo też takie środki postawione do dyspozycji pracownika, a więc środki pieniężne wypłacone, ale z przyczyń leżących po stronie pracownika niepobrane przez niego, a więc należność przekazana do dyspozycji pracownika jako prawnie mu przysługująca.

W niniejszej sprawie bezsporne był sam fakt podlegania ubezpieczeniom społecznym. Kwestią sporną była wysokość podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne. Odwołujący wniósł odwołanie od decyzji, przy czym nie sprecyzował jakie dokładnie zarzuty jej stawia. W toku postępowania odwołujący formułował zarzuty o rzekomych kwotach, które miały mu być wypłacane. Z jednej strony twierdził, że miał wypłacane większe kwoty, rozliczane w gotówce, co w ogóle nie jest ujęte w dokumentach, z drugiej strony twierdził, że tak naprawdę to spółka potrącała mu wyższe kwoty, które nie trafiły ani na rzecz ZUS, ani do jego ręki. Odwołujący chciał uzyskać wyciągi z aplikacji, co nie miało żadnego znaczenia dla niniejszego postępowania, Sąd Okręgowy w niniejszym składzie badał zasadność decyzji ZUS z 20 lutego 2023 roku, a nie prawidłowość rozliczeń umowy zlecenia zawartej pomiędzy odwołującym a zainteresowaną spółką. Postępowanie dowodowe przeprowadzone w niniejszej sprawie potwierdza, że wszystkie wypłaty jakie P. K. otrzymał od zainteresowanej spółki zostały oskładkowane i ujęte w decyzji ZUS, co jednoznacznie potwierdziła również świadek – matka odwołującego, która jest księgową. Ustalenia te pozostają spójne również z dokumentami przedstawionymi przez płatnika składek i odwołującego w Urzędzie Skarbowym.

Dlatego też, w okolicznościach niniejszej sprawy, w świetle powyższych uwag, nie było podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji, a odwołanie ubezpieczonego podlegało oddaleniu, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., o czym Sąd Okręgowy orzekł w sentencji wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie z art. 98 k.p.c. zgodnie, z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

W przedmiotowej sprawie z uwagi na okoliczność, że odwołanie P. K. zostało oddalone, to odwołujący się jest stroną przegrywającą i powinien zwrócić przeciwnikom koszty zastępstwa procesowego, gdyż byli reprezentowani przez profesjonalnych pełnomocników i wnioskowali o zasądzenie kosztów. Ich wysokość została ustalona na podstawie § 9 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 265 ) i wyniosła 180,00 zł.

Taką też kwotę Sąd zasądził w pkt 2 i 3 sentencji orzeczenia na rzecz organu rentowego oraz płatnika składek - spółki (...) sp. z o.o. sp. k. od odwołującego jako strony przegrywającej postępowanie zgodnie z regułą ponoszenia kosztów wyrażoną w art. 98 k.p.c.

Sędzia Renata Gąsior