Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

26 lipca 2024 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Kosicka

po rozpoznaniu 26 lipca 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Warszawie

sprawy z odwołania M. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W.

z 26 marca 2024 r., znak (...)

o wznowienie postępowania o wysokość emerytury

I.  oddala odwołanie;

II.  zasądza od M. P. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W. 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VII U 943/24

UZASADNIENIE

M. P. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z 26 marca 2024 r., znak (...). W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazała, że 26 lutego 2024 r. złożyła do ZUS (...) Oddział w W. druk ERPO- wniosek o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno-rentowego. W lutym 2024 r. dowiedziała się o wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 15 listopada 2023 r (sygn. akt P 7/22). Wiek emerytalny osiągnęła w czerwcu 2010 r. i od czerwcu tego roku zaczęła pobierać świadczenie emerytalne. Z treści cyt. wyżej wyroku Trybunału Konstytucyjnego wynika, że jej świadczenie emerytalne zostało nieprawidłowo obliczone i do dnia dzisiejszego otrzymuje zaniżone świadczenie emerytalne. Odwołująca się podniosła, że jej wniosek o ponowne obliczenie świadczenia emerytalnego z 26 lutego 2024 r. nie jest, jak twierdzi ZUS w piśmie 26 marca 2024 r., skargą w rozumieniu przepisów k.p.a. i nie może mieć zastosowania przepis art. 145a § 2 k.p.a. który zobowiązywał by ją do wniesienia, do organu rentowego, skargi o wznowienie postępowania w terminie 1 miesiąca od dnia opublikowania wyroku Trybunału Konstytucyjnego tj. od 18 grudnia 2023 r. Ubezpieczona dodała, że nie była stroną w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym. ZUS nie powiadomił jej o zapadłym wyroku (świadczenie emerytalne przyznane przez ZUS w czerwcu 2010 r.). W tej sytuacji nie może mieć zastosowanie 1 miesięczny termin wynikający z 145a § 2 k.p.a. Przedstawiając powyższe prosi o ponowne przeanalizowanie wyżej przedstawionych argumentów, uwzględnienie jej wniosku i dokonanie przeliczenia świadczenia emerytalnego zgodnie z treścią cyt. wyżej wyroku Trybunału Konstytucyjnego (odwołanie z 15 maja 2024 r. – k. 3 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie od strony powodowej a rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu swojego stanowiska organ rentowy wskazał, że Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z 15 listopada 2023 r. sygn. akt P 7/22 orzekł, że artykuł 17 ustawy z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1612), zwanej dalej ustawą zmieniającą, w związku z art. 25a ust. 2 pkt 2 i ust. 2a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251, ze zm.) zwana dalej ustawa emerytalną, w zakresie, w jakim pomija emerytury przyznane na wniosek zgłoszony przed 1 czerwca 2021 r., jest niezgodny z art. 32 ust. 1 w związku z art. 67 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Wyrok został opublikowany 16 listopada 2023 r. w Dzienniku Ustaw pod poz. 2490. W związku z powyższym orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego, 26 lutego 2024 r. ubezpieczona wniosła o ponowne obliczenie świadczenia (k.241 akta rentowe). Zaskarżoną decyzją z 26 marca 2024 r. organ rentowy odmówił wznowienia postępowania na podstawie art. 83b ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jedn. tekst Dz.U. z 2024 r. poz. 497) w zw. z art. 145 § 2 Kpa, zgodnie z którym w sytuacji określonej w § 1 skargę o wznowienie wnosi się w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Termin na zgłoszenie skargi mijał 18 grudnia 2023 r., skargę wniesiono 26 lutego 2024 r. Ponadto wskazano, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczy tylko tej grupy emerytów, którym świadczenie przyznano na wniosek zgłoszony przed 1 czerwca 2021 r. (pod warunkiem, że prawo do świadczenia powstało również przed tym dniem), a którzy wystąpili z wnioskiem o ponowne ustalenie wysokości świadczenia na podstawie ustawy zmieniającej i otrzymali decyzję odmawiającą ponownego ustalenia wysokości świadczenia na podstawie ww. ustawy. Nie dotyczy emerytów, którym świadczenie przyznano na wniosek zgłoszony przed 1 czerwca 2021r. i którzy nie wystąpili z wnioskiem o ponowne ustalenie wysokości świadczenia na podstawie ustawy zmieniającej. Jak wynika z akt ubezpieczona nie występowała o przeliczenie emerytury w oparciu o uchylony orzeczeniem Trybunału art. 17 ustawy zmieniającej (odpowiedź na odwołanie – k. 4 a.s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. P., ur. (...), pobiera emeryturę od 14 czerwca 2010 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego (decyzja ZUS z 6 października 2010 r. – k. 135 a.s.).

26 lutego 2024 r. odwołująca się złożyła do ZUS (...) Oddział w W. druk ERPO- wniosek o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno-rentowego (wniosek z 26 lutego 2024 r. – k. 241-241 a.r.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. decyzją z 26 marca 2024 r., znak (...) odmówił wznowienia postępowania w sprawie na podstawie art. 83b ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jedn. tekst Dz.U. z 2024 r. poz. 497) w zw. z art. 145 § 2 kpa, zgodnie z którym w sytuacji określonej w § 1 skargę o wznowienie wnosi się w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego (decyzja z 26 marca 2024 r. – k. 243 a.r.)

Powyższy stan faktyczny, który nie był sporny między stronami, sąd ustalił na podstawie powołanych dokumentów, których wiarygodność nie budziła wątpliwości.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie M. P. było nieuzasadnione.

Rozpoznanie sprawy nastąpiło na posiedzeniu niejawnym. Taką możliwość daje art. 148 ¹ § 1 k.p.c. (Dz. U. z 2023 r. poz. 1606 z późn. zm.), który przewiduje, że sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, sąd uzna – mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych – że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. W przedmiotowej sprawie okoliczności istotne w sprawie zostały wyjaśnione i ostatecznie ustalone poprzez dowody przeprowadzone na posiedzeniu niejawnym. Nie było więc potrzeby wyznaczania rozprawy, tym bardziej że strony o to nie wnosiły. W tych okolicznościach sąd na podstawie powołanego przepisu ocenił, że wyznaczenie rozprawy nie jest konieczne, co w konsekwencji pozwoliło na rozpoznanie sprawy i wydanie rozstrzygnięcia na posiedzeniu niejawnym.

Zgodnie z art. l45a § 2 k.p.a., w sytuacji określonej w §1 skargę o wznowienie wnosi się w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.

Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z 15 listopada 2023 r. sygn. akt P 7/22 orzekł, że artykuł 17 ustawy z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1612), zwanej dalej ustawą zmieniającą, w związku z art. 25a ust. 2 pkt 2 i ust. 2a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251, ze zm.) zwana dalej ustawa emerytalną, w zakresie, w jakim pomija emerytury przyznane na wniosek zgłoszony przed 1 czerwca 2021 r., jest niezgodny z art. 32 ust. 1 w związku z art. 67 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Wyrok został opublikowany 16 listopada 2023 r. w Dzienniku Ustaw pod poz. 2490 i od tego dnia wszedł w życie. W związku z faktem, że 16 grudnia 2023 r. i 17 grudnia 2023 r. były dniami wolnymi – sobota, niedziela, termin do wniesienia skargi o wznowienie postępowania upłynął 18 grudnia 2023 r. W związku z powyższym orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego, 26 lutego 2024 r. ubezpieczona wniosła o ponowne obliczenie świadczenia.

Nadto, jak słusznie zauważył organ rentowy, wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczy tylko tej grupy emerytów, którym świadczenie przyznano na wniosek zgłoszony przed 1 czerwca 2021 r. (pod warunkiem, że prawo do świadczenia powstało również przed tym dniem), a którzy wystąpili z wnioskiem o ponowne ustalenie wysokości świadczenia na podstawie ustawy zmieniającej i otrzymali decyzję odmawiającą ponownego ustalenia wysokości świadczenia na podstawie ww. ustawy. Nie dotyczy emerytów, którym świadczenie przyznano na wniosek zgłoszony przed 1 czerwca 2021 r. i którzy nie wystąpili z wnioskiem o ponowne ustalenie wysokości świadczenia na podstawie ustawy zmieniającej. M. P. nie występowała o przeliczenie emerytury w oparciu o uchylony orzeczeniem Trybunału art. 17 ustawy zmieniającej.

W tym stanie rzeczy sąd nie znalazł podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji. Odwołanie podlegało więc oddaleniu na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., o czym sąd orzekł w punkcie 1 sentencji wyroku.

Zgodnie z odpowiedzialnością stron za wynik procesu zawartą w art. 98 k.p.c., sąd obciążył kosztami zastępstwa procesowego M. P. w punkcie II wydanego orzeczenia. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. został uznany za stronę wygrywającą proces, a co za tym idzie należało na jego rzecz zasądzić 180 zł w oparciu o § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2023 r., poz. 1935).