Sygn. akt VII Ua 77/23
Dnia 8 stycznia 2024 roku.
Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: sędzia (del.) Przemysław Chrzanowski
po rozpoznaniu w dniu 8 stycznia 2024 roku w Warszawie
na posiedzeniu niejawnym
sprawy M. R.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w O.
o jednorazowe odszkodowanie
w związku z odwołaniem M. R.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w O.
z dnia 16 marca 2021 roku, Nr (...)
- na skutek apelacji wniesionej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie VI Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wydanego w dniu 11 września 2023 roku w sprawie o sygn. akt VI U 169/21
oddala apelację.
sędzia (del.) Przemysław Chrzanowski
Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie VI Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 11 września 2023 r., wydanym po rozpoznaniu odwołania M. R. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. o jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy na skutek odwołania M. R. od decyzji z dnia 16 marca 2021 roku nr (...) zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 16 marca 2021 roku nr (...) w ten sposób, że przyznał odwołującemu się M. R. prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy z dnia 20 sierpnia 2020 roku w wysokości 5 % (pięć) trwałego uszczerbku na zdrowiu.
Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego:
Odwołujący się ma 42 lata. Od około 14 lat wykonuje pracę magazyniera. Zatrudniony był w firmie (...) Spółka z o.o. w W. na stanowisku zastępcy kierownika magazynu. W dniu 20 sierpnia 2020 r. doznał wypadku przy pracy o godzinie 8:00 rozpoczął wykonanie swoich obowiązków służbowych. Praca przebywała bez zastrzeżeń. Około 15:50 przed zakończeniem pracy odwołujący się zamykał drzwi przesuwane do magazynu - ciężki stalowe dni ze szklanym panelem. Żeby je ruszyć poszkodowany użył siły żeby je ruszyć. Gdy drzwi się zatrzasnęły pękła szyba i fragment szkła zsunął się, uderzając w nadgarstek odwołującego się. Poczuł silny ból ręki, na grzbietowej stronie nadgarstek miał ranę, z której obficie leciała krew. Współpracownik udzielił mu pomocy i opatrzył ranę. Poinformowano o zdarzeniu przełożonego, a poszkodowany został zawieziony karetką do Szpitala (...) w W.. Rozpoznano ranę ciętą grzbietowej strony nadgarstka i wykonano konsultację ortopedyczną. Założono szwy skórne, opatrunek i zlecono kontrolę w Poradni Chirurgicznej.
Na konsultacji ortopedycznej wskazano, że ciągłość ścięgien prostowników nie została przerwana, a ruchomość ręki i palców zachowana. Odwołujący się kontynuował leczenie w (...). Zdjęto mu szynę w dniu 15 września 2020 r., rana była wygojona i zlecono rehabilitację. W dniu 20 października 2020 r. stwierdzono zachowaną ruchomość palców, ale ograniczono ruchomość nadgarstka i zlecono rehabilitację. W dniu 19 listopada 2020 r. odnotowano poprawę po zabiegach, wygojoną bliznę i miernego stopnia zniekształcenie i nieznacznie ograniczone ruchy. Ze zwolnienia lekarskiego w ramach ZLA korzystał do 17 listopada 2020 r. Nadal odczuwa ból nadgarstka śródręcza przy próbie chwytu lub przy większym wysiłku. Ma osłabienie czucia i nadwrażliwość grzbietowej powierzchni śródręcza dystalnie od blizny pooperacyjnej, bóle na zmianę pogody.
Lekarz orzecznik ZUS w dniu 4 lutego 2021 r. wydał orzeczenie, w którym opisał, że istnieje upośledzenie ruchomości palców prawej dłoni i upośledzenie zaciskania prawej dłoni w pięść oraz zaburzenia czucia powierzchniowego. Ustalił 1% uszczerbku na zdrowiu spowodowanego skutkami wypadku przy pracy z dni 20 sierpnia 2020 r. według pozycji 132.
Komisja lekarska ZUS odnotowała, że jest rana cięta bez uszkodzenia aparatu ruchu i stwierdziła 0% uszczerbku na zdrowiu.
Zakład Ubezpieczeń Społeczny w O. decyzją z dnia 16 marca 2021 r. znak (...) odmówił odwołującemu się prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy jakiemu uległ w dniu 20 sierpnia 2020 r.
Sąd Rejonowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy oraz aktach rentowych, a także na podstawie dokumentacja medycznej, a także opinii biegłego ortopedy G. k. 12-13, jego opinii uzupełniającej k. 31, opinii biegłego ortopedy J. k. 45 oraz jego opinii uzupełniającej k. 67). Autentyczności i treści dokumentów złożonych do akt sprawy żadna ze stron nie kwestionowała toteż Sąd I instancji uznał je za pełnowartościowy materiał dowodowy w sprawie.
Sąd Rejonowy zważył, że odwołanie jako uzasadnione zasługiwało na uwzględnienie. Sąd I instancji wskazał, że przedmiotem postępowania było odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 20 sierpnia 2020 r. znak (...) w sprawie odmowy jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy.
Zgodnie z art. 3 ust 1 pkt 1 - 3 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U.2022.2189 t.j) za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą: 1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych; 2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia; 3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Sąd Rejonowy wskazał, że okoliczność, że zdarzenie z dnia 20 sierpnia 2020 r. było wypadkiem przy pracy nie była kwestionowana. Organ rentowy odmówił przyznania odszkodowania z uwagi na ustalenie przez komisję lekarską ZUS 0% uszczerbku na zdrowiu.
Zgodnie z art 11 ust 1 ustawy wypadkowej ubezpieczonemu, który wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, przysługuje jednorazowe odszkodowanie. Za stały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy (ust 2). Za długotrwały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie (ust 3). Oceny stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz jego związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową dokonuje się po zakończeniu leczenia i rehabilitacji (ust 4).
Szczegółowe sposoby ustalania uszczerbku na zdrowiu oraz wysokości odszkodowania określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 954 ze zm). Zgodnie z § 8 ust. 1 ww. rozporządzenia lekarz orzecznik ustala w procentach stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu według oceny procentowej stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, zwanej dalej „oceną procentową”, która jest określona w załączniku do rozporządzenia.
Wobec faktu, że rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymagało wiedzy specjalistycznej, postanowieniem z dnia 25 maja 2021 r. Sąd Rejonowy dopuścił dowód z opinii biegłego ortopedy celem ustalenia, czy osoba odwołująca się doznała urazu wskutek zdarzenia, które miało miejsce dnia 20 sierpnia 2020 r,. czy też uraz ten został wywołany samoistną chorobą nie pozostającą w związku ze zdarzeniem, w przypadku uznania, że osoba odwołująca się doznała urazu na skutek ww. zdarzenia - wskazać, czy osoba odwołująca się doznała stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, a jeżeli tak to w jakiej procentowej wysokości.
W opinii z dnia 23 września 2021 r. biegły ortopeda - po dokonaniu analizy dokumentacji medycznej, zebraniu wywiadu i zbadaniu odwołującego się - rozpoznał bliznę pourazową śródręcza prawego. Wskazał, że na skutek wypadku przy pracy jakiemu uległ odwołujący się w dniu 20 sierpnia 2020 r. doznał stałego uszczerbku na zdrowiu, albowiem doszło do naruszenia nieodwracalnego pierwotnej struktury anatomicznej narządu ciała. Nie doszło do naruszenia struktury anatomicznej narządu ruchu. Doszło jednak do powstania stosunkowo rozległej blizny powodującej duże zaburzenia czucia i dolegliwości subiektywne przy wysiłku. Biegły podał, ze tabela uszczerbków na zdrowiu stanowiąca załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej dnia 18 grudnia 2002 r, nie zawiera pozycji pozwalającej na ocenę następstw urazu wprost. Najbardziej zbliżoną pozycją będzie więc pozycja 160, która służy do oceny uszkodzenia tkanek miękkie podudzia i tu zakres oceny od 5 do 20%. Posiłkując się pozycją 160 ocenił następstwa wypadku uszkodzeń tkanek miękkich śródręcza na 5 %, tj. w dolnym zakresie - mając na uwadze brak ograniczenia ruchomości i brak uszkodzeń ścięgien. Organ rentowy zgłosił zastrzeżenia i wniósł o powołanie innego biegłego.
Biegły ortopeda wydał opinię uzupełniającą, w której wskazał, że u odwołującego się niewątpliwie doszło do urazu śródręcza prawego w dniu 20 sierpnia 2020 r. Był to uraz pierwotnej struktury anatomicznej. Doszło do uszkodzenia skóry w obrębie nadgarstka i śródręcza - stosunkowo rozległego albowiem powstała blizna pourazowo o długości 7,5 cm. Skoro więc doszło do naruszenia pierwotnej struktury anatomicznej, uszkodzenie tkanek miękkich uzasadnia orzeczenie uszczerbku. W tym przypadku uszczerbek na zdrowiu ocenił z zastosowaniem posiłkowo pozycji 160. Biegły podał, że odczuwane przez odwołującego się zaburzenia czucia w okolicy blizny są uzasadnione właśnie uszkodzeniem pierwotnej struktury anatomicznej. Organ rentowy ponownie wniósł zastrzeżenia i wniósł o powołanie innego biegłego.
Postanowieniem z dnia 23 lutego 2022 r. Sąd dopuścił dowód z opinii ortopedy z wyłączeniem biegłego M. G. (1) (który wydał poprzednia opinię w sprawie) - celem ustalenia, czy odwołujący się doznał urazu wskutek zdarzenia, które miało miejsce dnia 20 sierpnia 2020 r. czy też uraz ten został wywołany samoistną chorobą nie pozostającą w związku ze zdarzeniem, w przypadku uznania, że odwołujący się dozna, urazu na skutek ww. zdarzenia wskazać czy odwołujący się doznała stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, a jeżeli tak to w jakiej procentowej wysokości.
W opinii z dnia 17 kwietnia 2022 r. biegły ortopeda L. J. (1), po zapoznaniu się z aktami sprawy i dokumentacją medyczną, a także po zbadaniu odwołującego biegły stwierdził, że przebyty uraz skutkuje trwałym uszczerbkiem na zdrowiu w wysokości 5% z pkt 181 H tabeli uszczerbków na zdrowiu. Biegły podał, że komisja lekarska ZUS prawidłowo oceniła ruchomość nadgarstka i palców, nie uwzględniła jednak dolegliwości subiektywnych w postaci uszkodzenia nerwów skórnych. Przy tak rozległej ranie, uszkodzenie gałązek czuciowych jest wysoce prawdopodobne i całkowicie adekwatne do rozmiaru rany. Zapisy na ten temat znajdują się także w historii choroby dostępnej w aktach ZUS. W orzecznictwie dotyczącym prawa pracy związek skutkowy adekwatny jest w zupełności wystarczający. Do oceny uszczerbku użył biegły innego punktu tabeli, niż poprzedni biegły badający ubezpieczonego. Biegły opisał, że darzenie z dnia 20 sierpnia 2020 r. było w całości spowodowane przyczyną zewnętrzną. Organ rentowy zgłosił zastrzeżenia również do tej opinii i wniósł o powołanie kolejnego biegłego.
W dniu 9 grudnia 2022 r. biegły ortopeda L. J. (1) stwierdził, że odwołujący się doznał złamania ręki właśnie w miejscu, gdzie przebiega gałązka powierzchowna nerwu promieniowego odpowiadającą za czucie na skórze właśnie w miejscu opisywanym przez wnioskodawcę. Nerw ten nie odpowiada za funkcję notoryczną ręki, stąd brak niedowładów, ale zaburzenia czucia w tym miejscu są całkowicie uzasadnione. Punkt 181 H tabeli uszczerbków na zdrowiu opisuje uszkodzenia właśnie nerwu promieniowego na przedramieniu i poniżej, nie przewiduje uszczerbku na zdrowiu niższego niż 5% dla prawej ręki (opinia uzupełniająca biegłego ortopedy J. k. 67). Organ rentowy nie zgodził się z opinią biegłego, wniósł o powołanie biegłego neurologa wskazując, ze w przypadku uszkodzenia gałązek skórnych nerwu podstawą orzeczenia powinno być stwierdzenie obecności zburzeń funkcji, których w opiniach biegłych nie ma.
Postanowieniem z dnia 31 lipca 2023 r. - wydanym na rozprawie – Sąd I instancji dopuścił dowód z opinii ortopedy z wyłączeniem biegłego M. G. (1) celem ustalenia czy odwołująca się doznała urazu wskutek zdarzenia, które miało miejsce dnia 20 sierpnia 2020 r. czy też uraz ten został wywołany samoistną chorobą nie pozostającą w związku ze zdarzeniem, w przypadku uznania, że odwołująca się doznała urazu na skutek ww. zdarzenia wskazać czy odwołująca się doznała stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, a jeżeli tak to w jakiej procentowej wysokości (postanowienie k.95), które postanowieniem z dnia 3 sierpnia 2023r. Sąd następnie uchylił.
Sąd Rejonowy zważył, że opinie biegłych były zgodne z wymogami art. 285 k.p.c., tj. Zawierały uzasadnienie i były wyczerpująca. Jak wynika z orzecznictwa Sądu Najwyższego, integralnymi elementami treści każdej prawidłowo sporządzonej opinii są: sprawozdanie z dokonanych czynności i spostrzeżeń, odpowiedzi na postawione biegłemu pytania, udzielone w sposób kategoryczny, jego wnioski oraz uzasadnienie pozwalające na sprawdzenie przez sąd logicznego toku rozumowania biegłego (vide wyrok SN z dnia 15 czerwca 1970 r., I CR 224/70, LEX nr 6750; postanowienie SN z dnia 20 listopada 1973 r„ I CR 646/73, LEX nr 7340, wyrok SN z dnia 7 grudnia 2011 r„ II CSK 141/11, LEX nr 1110969). Kryteriami zatem oceny opinii biegłego są zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień staranności wyrażonych w niej wniosków (vide wyrok SA w Katowicach z dnia 7 lutego 2013r. V ACa 668/12). W ocenie Sądu I instancji opinie biegłych ortopedów były jednoznaczne, logiczne i nie budziły wątpliwości z punktu widzenia metodologii, poprawności, rzetelności i prawidłowości rozumowania. Wnioski biegłych były spójne i zgodne.
Sąd Rejonowy pominął wniosek dowodowy o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego neurologa oraz przesłuchania odwołującego się świadka M. S. na podstawie art 235 2 § 3 i 5 k.p.c. W ocenie Sądu I instancji był to wniosek, który na tym etapie zmierzał jedynie do przedłużenia postępowania. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego jeżeli opinia biegłego jest tak kategoryczna i tak przekonywająca, że sąd określoną okoliczność uznaje za wyjaśnioną, to nie ma obowiązku dopuszczania dowodu z dalszej opinii biegłych (wyrok SA w Warszawie z 12 lutego 2013r., I ACa 980/12). Samo niezadowolenie strony z treści opinii nie uzasadnia przeprowadzenia kolejnego takiego dowodu. Sąd nie jest obowiązany dążyć do sytuacji, aby opinią biegłego zostały przekonane również strony; wystarczy że opinia jest przekonująca dla sądu, który też wiążąco ocenia, czy biegły wyjaśnił wątpliwości zgłoszone przez stronę (vide wyrok SN z dnia 7 kwietnia 2000 r. , II UKN 483/99). W niniejszej sprawie Sąd I instancji uznał sprawę za dostatecznie wyjaśnioną. Opinie dwóch biegłych ortopedów były zgodne. Nie zachodziła również konieczność przesłuchiwania świadka.
Mając na uwadze powyższe, Sąd Rejonowy zmienił decyzję ZUS w ten sposób, że przyznał odwołującemu się prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy z dnia 2 sierpnia 2020 r. w wysokości 5% trwałego uszczerbku na zdrowiu.
Mając powyższe na uwadze, Sąd I instancji orzekł jak w sentencji (wyrok – k. 105, uzasadnienie – 109-114 a.s.).
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. złożył apelację od powyższego orzeczenia, zaskarżając go w całości. Organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie odwołania skarżącego, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie. Zaskarżonemu wyrokowi organ rentowy zarzucił:
1. naruszenie prawa materialnego:
- art. 11 ust. 1 w zw. z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2022r., poz. 2189), poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że odwołującemu przysługuje prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy z dnia 20.08.2020r. w wysokości 5 % trwałego uszczerbku na zdrowiu;
- § 8 pkt. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz.U. z 2020 poz. 233, dalej jako rozporządzenie z 2002 r.) poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że sprawa procentowego uszczerbku na zdrowiu została dostatecznie wyjaśniona w sytuacji gdy powołani przez Sąd I instancji biegli z zakresu ortopedii wskazali odmienne pozycje tabeli uszczerbkowej dla danego przypadku.;
2. naruszenie prawa procesowego:
- art. 233 § 1 k.p.c. wyrażające się przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów, a także nierozważenie całości zebranego materiału dowodowego co doprowadziło do przyjęcia przez Sąd, że w przypadku wnioskodawcy zachodziły przesłanki do przyznania prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy z dnia 20.08.2020r. w wysokości 5 % trwałego uszczerbku na zdrowiu.;
3. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, polegający na błędnym ustaleniu, iż okoliczności przedmiotowej sprawy zostały dostatecznie wyjaśnione co skutkowało pominięciem wniosku organu rentowego o powołanie biegłego z zakresu neurologii i przyznaniem prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy z dnia 20.08.2020r. w wysokości 5 % trwałego uszczerbku na zdrowiu.
W uzasadnieniu swojego stanowiska organ rentowy wskazał, że nie podziela stanowiska Sądu I instancji, co do tego, że w rozpatrywanej sprawie należy przyjąć, iż skarżącemu przysługuje prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy z dnia 20.08.2020r. w wysokości 5 % trwałego uszczerbku na zdrowiu. Organ rentowy wskazał, że na temat stanu zdrowia wnioskodawcy wypowiedziało się dwóch biegłych sądowych z zakresu ortopedii. Zdaniem organu rentowego Sąd nie uzyskał od powołanych biegłych wiadomości niezbędnych do merytorycznego i prawidłowego wydania orzeczenia w sprawie, dlatego też była potrzeba żądania przez Zakład uzupełnienia tego dowodu, poprzez dopuszczenie opinii biegłego z zakresu neurologii. W związku z powyższym pełnomocnik organu rentowego w trakcie rozprawy sadowej w dniu 11.09.2023r. wniósł w trybie art. 162 k.p.c. zastrzeżenia do protokołu. Sąd I instancji wydając zaskarżony wyrok połączył wprost - przyjmując za biegłym - możliwość uzyskania jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy z dnia 20.08.2020r. w wysokości 5 % trwałego uszczerbku na zdrowiu., z okolicznością odczuwania dolegliwości bólowych przez skarżącego bez jednoznacznego potwierdzenia obecności zaburzeń funkcji ręki. Zdaniem organu rentowego przeprowadzony dowód z opinii biegłego sądowego ortopedy L. J. nie jest w pełni przydatny dla ustalenia stanu faktycznego sprawy. Pozwany organ kwestionuje zasadność i trafność oceny dokonanej przez w/w biegłego, gdyż ocena winna być dokonana w oparciu o załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania, a nie według tabeli norm oceny procentowej trwałego uszczerbku na zdrowiu wskutek nieszczęśliwego wypadku. Stwierdzony przez biegłego uszczerbek na zdrowiu, w świetle zasad określonych w rozporządzeniu należało określić adekwatnie do stwierdzonych faktycznie zaburzeń czucia lub wskazania ewentualnych wyników badań, co też biegły w sposób nieprawidłowy uczynił, gdyż nie dysponował miarodajnymi dowodami w sprawie zgłaszanych subiektywnych doznań przez wnioskodawcę. W związku z powyższym wniesienie apelacji organ rentowy uważa za zasadne (apelacja organu rentowego – k. 118-120 a.s.).
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja organu rentowego jako niezasadna podlegała oddaleniu.
W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy dokonał analizy materiału dowodowego, poczynił ustalenia w zakresie stanu faktycznego oraz zastosował przepisy, skutkiem czego zaskarżony wyrok zawiera trafne i odpowiadające prawu rozstrzygnięcie, zaś wniesiony przez organ rentowy środek zaskarżenia nie zawierał zarzutów mogących skutkować zmianą, bądź uchyleniem zaskarżonego wyroku.
Wskazać należy, że zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych z tytułu wypadku przy pracy przysługuje jednorazowe odszkodowanie – dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Natomiast zgodnie z art. 11 ust. 1-3 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tj. Dz. U. z 2022 r. poz. 2189), ubezpieczonemu, który wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, przysługuje jednorazowe odszkodowanie. Za stały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy, natomiast za długotrwały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie. Stwierdzenie uszczerbku na zdrowiu stanowi niewątpliwie okoliczność medyczną. Ustalenie tej okoliczności następuje na zasadach określonych w odrębnej procedurze, normowanej przepisami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 233). W myśl tej procedury, na gruncie postępowania przed Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, dokonywanie analizy w zakresie zwiększenia się uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej jest realizowane lekarzy orzeczników Zakładu. Wskazać przy tym należy, że orzeczenia lekarzy orzeczników co do stanu zdrowia wnioskodawcy i wszelkich jego aspektów istotnych z perspektywy świadczenia, którego domaga się z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, stanowią okoliczności faktyczne, które organ rentowy ustala w toku prowadzonego postępowania i na którego podstawie następnie stosuje przepisy prawa materialnego. Tak dokonanymi ustaleniami sąd ubezpieczeń społecznych nie jest związany i podlegają one weryfikacji w trakcie postępowania odwoławczego. W przypadku kwestionowania przez ubezpieczonych ustalonych przez organ rentowy okoliczności stanu zdrowia, ustaleń w zakresie oceny stanu zdrowia, zgodnie z art. 278 k.p.c. sąd dokonuje w oparciu o opinie biegłych z zakresu medycyny jako osób posiadających wiadomości specjalne w tej dziedzinie. Opinia biegłego ma na celu ułatwienie sądowi rozeznanie i zrozumienie dziedziny (rozstrzyganej kwestii) wymagającej wiadomości specjalnych. W tym znaczeniu biegły jest pomocnikiem sądu, jednakże prezentuje własne stanowisko w kwestii, którą sąd rozstrzyga. Biegły zachowuje niezawisłość co do merytorycznej treści opinii, co zapewnia prawidłową rolę tej opinii w postępowaniu sądowym (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 1997 r., I CKN 44/96; z 27 października 2005 r. I UK 356/04).
Opinia biegłego sądowego, jak każdy dowód, podlega ocenie Sądu w ramach zasady swobodnej oceny dowód wyrażonej w art. 233 § 1 k.p.c. Przepis ten narzuca sądowi obowiązek stosowania takiego rozumowania przy analizie materiału dowodowego, który jest zgodny z wymogami wyznaczonymi przepisami prawa procesowego, doświadczeniem życiowym oraz regułami logicznego myślenia; Sądy są obowiązane rozważyć materiał dowodowy w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny jako całość, dokonując wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, a także odnosząc je do pozostałego materiału dowodowego
(zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 685/98). Z uwagi na naturę dowodu z opinii biegłego, kryteria jego oceny podlegają pewnej modyfikacji. Swoistość tej oceny polega na tym, że nie chodzi tu o kwestię wiarygodności, jak przy dowodzie z zeznań świadków i stron, lecz o pozytywne lub negatywne uznanie wartości rozumowania zawartego w opinii i uzasadnienie, dlaczego pogląd biegłego trafił lub nie do przekonania sądu. Ocena ta jest dokonywana na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Sąd może więc oceniać opinię biegłego pod względem fachowości, rzetelności czy logiczności, pomijając przy tym oczywiste pomyłki czy błędy rachunkowe. Nie może jednak nie podzielać merytorycznych poglądów biegłego czy zamiast nich wprowadzać własne stwierdzenia. Sąd nie może oprzeć oceny opinii wyłącznie na podstawie jej konkluzji, lecz powinien sprawdzić poprawność poszczególnych elementów składających się na trafność jej wniosków końcowych
(por. wyrok Sądu Najwyższego z 3 listopada 1976 r. IV CR 481/76, z 12 listopada 1970 r. I PR 350/69; z 19 grudnia 1990 r.,
I PR 148/90; z 7 listopada 2000 r., I CKN 1170/98). Można zatem stwierdzić, że dowód z opinii biegłego sądowego podlega ocenie pod kątem fachowości i rzetelności jej sporządzenia, logiczności i spójności formułowanych wniosków oraz ich uzasadnienia. W kontekście opinii dotyczącej stanu zdrowia należy przez to rozumieć odpowiednie odniesienie się przez biegłego do udostępnionego mu materiału dowodowego (najczęściej dokumentacji medycznej) oraz okoliczności mogących mieć znaczenie dla prawidłowej i pełnej oceny stanu zdrowia z perspektywy stanowiącej istotę sporu, jak również wskazania jakie okoliczności zdaniem biegłego prowadzą do formułowania takich a nie innych wniosków w przedmiocie dokonanej przez niego oceny okoliczności zdrowotnych badanego. Rozpoznając sprawę w kontekście podnoszonych w apelacji zarzutów Sąd Okręgowy zważył, że w toku przeprowadzonego postępowania Sąd Rejonowy przeprowadził dowody z opinii biegłych sądowych z zakresu ortopedii M. G. (1) oraz L. J. (1) celem ustalenia, czy odwołujący się doznał urazu wskutek zdarzenia, które miało miejsce dnia 20 sierpnia 2020 r., czy też uraz ten został wywołany samoistną chorobą nie pozostającą w związku ze zdarzeniem, w przypadku uznania, że osoba odwołująca się doznała urazu wskutek ww. zdarzenia – wskazać, czy osoba odwołująca się doznała stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, a jeżeli tak to w jakiej procentowej wysokości.
Organ rentowy wnosił zastrzeżenia do opinii sporządzonych przez biegłych ortopedów.
Zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów, według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. W ramach przyznanej swobody w ocenie dowodów - art. 233 k.p.c., sąd I instancji powinien zbadać wiarygodność i moc dowodu z opinii biegłego sądowego dokonując oceny tego dowodu według własnego przekonania i na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.
Sąd pragnie przywołać również art. 278 § 1 k.p.c. który pozwala na dopuszczenie dowodu z opinii biegłego w sytuacji, gdy dla rozstrzygnięcia sprawy wymagane są wiadomości "specjalne". Dopuszczenie dowodu z opinii biegłego następuje więc wówczas, gdy dla rozstrzygnięcia sprawy potrzebne są wiadomości, wykraczające poza zakres wiadomości przeciętnej osoby posiadającej ogólne wykształcenie. Wobec tego biegłym może być jedynie osoba, która posiada wskazane wiadomości potrzebne do wydania opinii i daje rękojmię należytego wykonania czynności biegłego. W ocenie Sądu II instancji bezsprzecznym jest, że ocena stanu zdrowia odwołującego, w związku ze zgłoszonym żądaniem przyznania prawa do jednorazowego odszkodowania w związku wypadkiem przy pracy, wymaga wiadomości specjalnych i musi znaleźć oparcie w dowodzie z opinii biegłych.
Sąd posiada kompetencję swobodnej oceny dowodów które określone są zostały wymaganiami prawa procesowego poprzez doświadczenie życiowe, reguły logicznego myślenia oraz pewnym poziomem świadomości prawnej wobec których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny ocenia materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego. Skuteczne postawienie zarzutu, naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c., wymaga zatem wykazania, iż sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Natomiast zarzut dowolnego i fragmentarycznego rozważenia materiału dowodowego wymaga dla swej skuteczności konkretyzacji, i to nie tylko przez wskazanie przepisów procesowych, z naruszeniem których apelujący łączy taki skutek, lecz również przez określenie, jakich dowodów lub jakiej części materiału zarzut dotyczy, a ponadto podania przesłanek dyskwalifikacji postępowania sądu pierwszej instancji w zakresie oceny poszczególnych dowodów na tle znaczenia całokształtu materiału dowodowego oraz w zakresie przyjętej podstawy orzeczenia.
Sąd Okręgowy podzielił prezentowaną przez Sąd I instancji ocenę dowodów z opinii biegłych. Sąd Okręgowy uznał, że Sąd I instancji słusznie podzielił wnioski przedstawione przez biegłych sądowych z zakresu ortopedii. Biegły sądowy M. G. (1) wskazał, że u odwołującego się doszło do urazu śródręcza prawego w dniu 20 sierpnia 2020 r. Doszło do uszkodzenia skóry w obrębie nadgarstka i śródręcza, stosunkowo rozległego albowiem powstałą blizna pourazowo o długości 7,5 cm i był to uraz pierwotnej struktury autonomicznej. Biegły wskazał, że tabela uszczerbków na zdrowiu stanowiąca załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. nie zawiera pozycji pozwalającą na ocenę następstw urazu wprost, zaś najbardziej zbliżoną pozycją będzie pozycja 160, która służy do oceny uszkodzenia tkanek miękkie podudzia. Zatem posiłkując się pozycją 160 ocenił następstwa wypadku uszkodzeń tkanek miękkich śródręcza na 5%. Z kolei biegły L. J. (1) stwierdził, że przebyty uraz skutkuje trwałym uszczerbkiem na zdrowiu w wysokości 5% z pkt 181 H tabeli uszczerbków na zdrowiu. Biegły podniósł, że odwołujący się doznał złamania ręki właśnie w miejscu, gdzie przebiega gałązka powierzchowna nerwu promieniowego odpowiadającą za czucie na skórze właśnie w miejscu opisywanym przez wnioskodawcę.
Opinie sporządzone przez biegłych nie budziły wątpliwości z punktu widzenia metodologii, poprawności, rzetelności i prawidłowości rozumowania. Prawidłowo Sąd I instancji uznał, że opinie te były zgodne z art. 285 k.p.c., tj. zawierały uzasadnienie i były wyczerpujące. Słusznie zatem Sąd Rejonowy pominął wniosek dowodowy o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego neurologa oraz świadka M. S. jako zmierzające jedynie do przedłużenia postępowania. W kontekście powołanych w apelacji zarzutów Sąd Okręgowy dokonał weryfikacji prawidłowości oceny tych dowodów, wskutek czego uznał zastrzeżenia organu rentowego również te odnoszące się do pozycji tabelki uszczerbkowej za niezasadne.
W konsekwencji powyższego za niezasadny należało uznać zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy prawa materialnego w postaci art. 11 ust. 1 w zw. z art. 12 ust. 1 ustawy wypadkowej poprzez jego zastosowanie w stanie faktycznym sprawy i przyznane ubezpieczonemu prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy, jakiemu uległ w dniu 20 sierpnia 2020 r. w wysokości 5 % trwałego uszczerbku na zdrowiu.
Mając na względzie powyższe, Sąd Okręgowy uznał, że brak podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku, bądź jego uchylenia i przekazania sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, co prowadziło do oddalenia apelacji, o czym orzeczono na podstawie art. 385 k.p.c. zgodnie z sentencją wyroku.