Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 15 marca 2023 roku, w sprawie z powództwa A. G. przeciwko Ł. G. o rozwód, Sąd Okręgowy w Toruniu udzielił powódce A. G. zabezpieczenia i zobowiązał pozwanego Ł. G., aby tytułem przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb rodziny przez czas trwania procesu płacił do rąk powódki kwotę 2.000 zł (dwa tysiące złotych) miesięcznie z góry w terminie do 15-ego dnia każdego miesiąca wraz z odsetkami ustawowymi w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, z tym ustaleniem, iż rata za miesiąc marzec 2023 r. płatna będzie do 31 marca 2021 r.

Sąd Okręgowy odstąpił od sporządzenia uzasadnienia postanowienia o zabezpieczeniu z uwagi na podzielenie argumentacji powódki przedstawionej we wniosku o zabezpieczenie i wcześniejszych pismach procesowych wskazujących sytuację materialną rodziny i koszty utrzymania małoletnich dzieci i powódki.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł pozwany zaskarżając je w części dotyczącej zobowiązania powoda do przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb rodziny ponad kwotę 800 zł miesięcznie. Zaskarżonemu orzeczeniu pozwany zarzucił oparcie orzeczenia na fałszywych przesłankach (zawyżone dochody pozwanego).

W związku z powyższymi zarzutami skarżący wniósł o zmianę postanowienia w zaskarżonej części poprzez obniżenie kwoty zasądzonej tytułem zabezpieczenia potrzeb rodziny do kwoty 800 zł miesięcznie.

W odpowiedzi na zażalenie powódka wniosła o oddalenie zażalenia w całości oraz zasądzenie na rzecz powódki od pozwanego zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie jest bezzasadne.

Zgodnie z art. 27 k.r.o. oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Powyższy obowiązek ma charakter alimentacyjny. Jego rozmiar wyznaczają zatem przesłanki określone w art. 135 § 1 k.r.o., tj. potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego. Ponadto, ustalając zakres obowiązku zaspokajania potrzeb rodziny, należy mieć na względzie zasadę równej stopy życiowej.

Odnosząc się do zarzutów zażalenia, w pierwszej kolejności wskazać należy, że na etapie postępowania zabezpieczającego, Sąd nie jest władny do rozstrzygania sporu stron, co do szczegółowych, deklarowanych kosztów utrzymania małoletnich oraz powódki, jak również sytuacji finansowej stron. Ustalenie tych okoliczności, istotnych dla rozpoznania sprawy, należy do Sądu orzekającego w sprawie. Na etapie postępowania zabezpieczającego, w oparciu o wstępnie zebrany materiał dowodowy, nie sposób w szczególności rozstrzygnąć dokładnych kosztów utrzymania małoletnich i powódki.

Podkreślenia wymaga, że w przypadku roszczeń o charakterze alimentacyjnym (a więc m.in. roszczeń o zaspokojenie potrzeb rodziny) szczególne znaczenie mają zasady doświadczenia życiowego, bowiem pozwalają one na racjonalizację deklarowanych przez strony postępowania kosztów utrzymania, poprzez uwzględnienie przeciętnych tego rodzaju kosztów w szeregu innych spraw alimentacyjnych.

Mając na uwadze powyższe, podzielić należało stanowisko Sądu, iż uprawdopodobnione przez powódkę koszty utrzymania rodziny nie budziły zastrzeżeń. Ponadto, zauważyć należy, iż pozwany nie wchodził w polemikę w zakresie wysokości kosztów utrzymania małoletnich wskazanych przez powódkę.

W tego rodzaju sprawach, jak już wspomniano wyżej, na etapie postępowania zabezpieczającego, Sąd nie jest władny do ustalania konkretnych wydatków niezbędnych dla utrzymania w sposób definitywny i precyzyjny. W istocie, mając na względzie zasady doświadczenia życiowego, określenie kosztów utrzymania w ten sposób, co do każdego, pojedynczego wydatku, jest dalece utrudnione, o ile nie niemożliwe – choćby z uwagi na zmienność potrzeb w określonych miesiącach. Nie budzi jednak wątpliwości, właśnie na gruncie zasad doświadczenia życiowego, że deklarowane przez powódkę wydatki mieszczą się w rozsądnych granicach, zwłaszcza biorąc pod uwagę wysokość świadczeń przyznawanych w podobnych sprawach.

Podkreślenia wymaga również, że partycypacja powódki w alimentacji rodziny, polega także na sprawowaniu osobistych starań w wychowaniu i opiece nad dziećmi. Praktycznie cały ciężar tej opieki spoczywa na powódce, która także w ten sposób realizuje swój obowiązek względem rodziny, obejmujący zaspokajanie jej potrzeb. Niewątpliwie, pozwany czyni w tym zakresie o wiele mniejsze nakłady pracy i osobiste starania.

W dalszej części zażalenia skarżący podniósł, że Sąd Okręgowy obciążył go nadmierną kwotą alimentów, w sytuacji, gdy, jego obecny dochód wynosi 2.538,93 zł netto, a nie jak twierdzi powódka około 5.000 zł.

W ocenie Sądu Okręgowego, podniesione przez pozwanego twierdzenia budzą poważne wątpliwości. Sąd Okręgowy przychyla się do stanowiska strony powodowej, że pozwany celowo zaniża swoje dochody. Ponadto, biorąc pod uwagę niewielką sumę, jaka zostawałaby pozwanemu przy deklarowanych wydatkach i dochodach, nielogiczne byłoby kontynuowanie zatrudnienia u obecnego pracodawcy. W kwestii wydatków pozwanego, należy również dodać, że nie mogą zostać uwzględnione przez Sąd raty zobowiązań kredytowych. Podkreślić w tym miejscu należy, że obowiązek alimentacyjny wobec własnych dzieci wyprzedza wszelkie inne zobowiązania, które winny być spłacane dopiero po zaspokojeniu potrzeb uprawnionych do alimentacji dzieci. W konsekwencji wysokość obciążeń, które co miesiąc pozwany ponosi z tytułu spłaty rat nie mogła wpłynąć na ocenę jego możliwości zarobkowych i majątkowych, a w konsekwencji na wymiar zobowiązania alimentacyjnego. Ponadto, trzeba wskazać, że już z samych twierdzeń powoda można wywieść wniosek, że jego możliwości zarobkowe i majątkowe są na poziomie znacznie wyższym niż 2.538,93 zł miesięcznie. Nie tylko bowiem faktycznie uzyskiwany wynagrodzenie, czy dochody decydują o możliwościach zarobkowych, a ocenie podlegają właśnie możliwości. Powód posiada doświadczenie jako kierowca samochodu ciężarowego (zarobki nawet proponowane w ofertach pracy są znacznie wyższe od deklarowanych przez pozwanego), a z całą pewnością jest również w stanie dorabiać. Nie bez znaczenia jest również okoliczność, że pozwany musiał posiadać zdolność kredytową, aby móc zaciągnąć wszystkie zobowiązania, na które powołuje się w zażaleniu, co wskazuje, że dochód pozwanego musi odbiegać od wynagrodzenia wskazanego w zaświadczeniu z dnia 20 marca 2023 r. Ponadto, zauważyć należy, iż w wiadomościach tekstowych przedłożonych przez powódkę wraz z odpowiedzią na zażalenie, pozwany wskazuje, iż na razie przeleje 200 zł raty, ponieważ” musi przeciągnąć ten tydzień i zamknąć fuchę u B.”, co oznacza, iż pozwany posiada również inne źródła dochodu niż tylko przez niego wykazywane. Zresztą, mając na względzie zasady doświadczenia życiowego, należy przyjąć, że kierowca zawodowy z doświadczeniem jest w stanie zarobić zdecydowanie powyżej 2.500 zł miesięcznie. Nie uszło uwadze Sądu Okręgowego, iż pozwany przedłożył szereg dokumentów wykazujących zadłużenie pozwanego, dokonywane splaty , jednakże ani jednego odnoszącego się do jego aktualnego stanu kont bankowych. Sąd Odwoławczy podzielił zatem stanowisko Sądu I instancji, że zasądzona kwota tytułem zabezpieczenia potrzeb rodziny mieści się w granicach możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego.

W konsekwencji, Sąd Okręgowy stosownie do art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 3 k.p.c. oddalił zażalenie. Podkreślenia wymaga, że powyższa ocena ma jedynie charakter wstępny, a okoliczności, które legły u jej podstaw, będą przedmiotem postępowania dowodowego i szczegółowej analizy Sądu I instancji. Jednak na tym etapie postępowania, biorąc pod uwagę przede wszystkim zasady doświadczenia życiowego, zaskarżone orzeczenie należało uznać za trafne.

Sąd Okręgowy nie orzekł o kosztach postępowania zażaleniowego, gdyż rozstrzygnięcie w tym przedmiocie powinno zostać zawarte w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie wydanym przez Sąd I instancji (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 2011 r. II CZ 203/10, Lex nr 738399).