Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 grudnia 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 887), ustalił kapitał początkowy R. C. na dzień 1 stycznia 1999 roku. Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy przyjął podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 174,10 zł. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy organ rentowy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 01.01.1980 – 31.12.1989. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 14,26%. Podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 174,10 zł ZUS ustalił w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 14,26% przez kwotę 1220,89 zł, tj. kwotę bazową określoną w w/w ustawie o emeryturach i rentach z FUS (36,23% x 1 220,89 zł = 174,10 zł).

Przyjęto łącznie 5 lat, 11 miesięcy, 3 dni, tj. 71 miesięcy okresów składkowych.

Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 36,06%. Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat przyjęto w ilości 209 miesięcy. W związku z powyższym wysokość kapitału początkowego ustalona na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosła 24 881,45 złotych.

(decyzja – k. 33-34 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 28 grudnia 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 291 ze zm.), Rozporządzenia (WE) 883/2004 z dnia 29.04.2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego ( Dz. Urz. UE L 166 z 30.04.2004 ze zm. Polskie Wydanie Specjalne 2004, rozdz. 5, t.5, ze zm.), Rozporządzenia (WE) 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego ( Dz. Urz. UE L 284 z dnia 30.10.2009 r.) po rozpatrzeniu wniosku R. C. z dnia 6 października 2021 r. przyznał mu emeryturę od 1 października 2021 roku, tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji kapitału początkowego zewidencjonowanego na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie ż osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę.

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 126634,00 zł

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 201,60 m-cy

- wyliczona kwota emerytury wynosi 628,14 zł

Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej:

(...),00 / 201,60 = 628,14 zł.

Emerytura przyznana od 01-10-2021 w kwocie 628,14 zł jest niższa od najniższej emerytury, która wynosi 1250,88 zł. Emerytura nie podwyższa się, gdyż ubezpieczony nie udowodnił łącznie okresów składkowych i nieskładkowych w wymiarze 25 lat.

Od 01-02-2022 obliczona emerytura brutto wyniosła 628,14 zł.

Wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła miesięcznie 628,14 zł.

ZUS wskazał, że:

- okres 29/04/1980 - 19/07/1980 nie został zaliczony ze względu na brak drugiej strony świadectwa. Została załączona tylko jedna kopia pierwszej strony.

- okres 18/09/1980 - 30/04/1983 nie został uwzględniony ze względu na niepełną kopię. Na załączonym dokumencie brakuje zakończenia daty zatrudnienia.

- okres pracy na eksporcie 24/08/1978 - 15/10/1979 nie został uwzględniony, ponieważ do wniosku dołączono tylko umowę o pracę. W celu zaliczenia wyżej wymienionych okresów należy nadesłać poprawnie skopiowane i uwierzytelnione świadectwa pracy.

(decyzja – k. 38-40 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Od powyższych decyzji odwołał się R. C. zarzucając bezpodstawne nieuwzględnienie przez ZUS do wartości kapitału początkowego i w konsekwencji do wyliczenia należnej mu emerytury okresów zatrudnienia: 29/04/1980 - 19/07/1980 w Zakładzie Produkcji (...) Fabryka (...) w E., 18/09/1980 - 30/04/1983 w (...) Przedsiębiorstwie (...) w E., 24/08/1978 - 15/10/1979 – praca na budowie eksportowej w Libii, 01/03/1975 – 15/10/1979 r. w Przedsiębiorstwie (...).

(odwołanie – 3, k. 3 w aktach o sygn. VIII U 264/22 załączonych do sprawy)

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie podtrzymując argumentację jak w zaskarżonych decyzjach. Dodatkowo ZUS wskazał, że z powodu nienależytego udokumentowania do stażu pracy wnioskodawcy nie zaliczono okresu pracy: od 1.03.1975r. do 15.10.1979 r. w Przedsiębiorstwie (...), ponieważ do wniosku załączono jedynie zaświadczenie od pracodawcy, potwierdzające okres zatrudnienia. Na w/w zaświadczeniu nie ma zawartej informacji o udzielonych urlopach bezpłatnych w trakcie zatrudnienia. W trakcie trwania okresu zatrudnienia, została podpisana umowa o pracę na czas określony na budowie elektrowni w Libii. Umowa ta została zawarta na czas określony tj. od 24.08.1978 r. do 23.08.1979 r., jednak jako dowód została przedłożona jedynie ta umowa.

(odpowiedź na odwołanie – k. 8-9, k. 4-5 w aktach o sygn. VIII U 264/22 załączonych do sprawy)

Zarządzeniem z dnia 1 marca 2022 roku tutejszy sąd, na podstawie art. 219 k.p.c., połączył do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą o sygn. akt VIII U 263/22 sprawę o sygn. VIII U 264/22, celem dalszego prowadzenia pod sygn. VIII U 263/22.

(zarządzenie – k. 7 w aktach o sygn. VIII U 264/22 załączonych do sprawy)

Postanowieniem z dnia 12 września 2022 roku sąd na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. zawiesił postępowanie w sprawie wobec niewykonania zarządzenia z dnia 17 marca 2022 roku.

(postanowienie – k. 26)

Postanowieniem z dnia 25 kwietnia 2023 roku tutejszy sąd podjął zawieszone postępowanie.

(postanowienie – k. 41)

W dniu 28.08.2023 r. ZUS wydał decyzję o ponownym ustaleniu kapitału początkowego i decyzję z dnia 29.08.2023 r. o przyznaniu wnioskodawcy emerytury od 1.10.2021 r., którą zmieniono zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzję z dnia 28.12.2021 r. w części dotyczącej obliczenia wysokości emerytury.

(pismo – k. 79-80)

Na rozprawie w dniu 12 grudnia 2023 roku pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołań w zakresie w jakim zaskarżone decyzje nie zostały zmienione tj. kwestii uwzględnienia zatrudnienia w Libii i stawek godzinowych.

(rozprawa z dnia 12 grudnia 2023 roku e-protokół (...):00:52 – 00:01:34 – płyta CD – k. 114)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

R. C. urodził się w dniu (...).

(okoliczność bezsporna)

Od dnia 1.03.1975 r. wnioskodawca zatrudniony był w Przedsiębiorstwie (...).

(akta osobowe – załącznik, zaświadczenie – k. 6, k. 18 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Z dniem 27.08.1976 r. przyznano wnioskodawcy wynagrodzenie według kategorii zaszeregowania wg. taryfikatora część II w stawce godzinowej 8,50 zł.

(protokół – k. 25 w aktach osobowo-płacowych dot. zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie (...) (koperta) załączonych do sprawy)

W okresie pracy w w/w przedsiębiorstwie wnioskodawca miał udzielony urlop bezpłatny celem wyjazdu do pracy za granicą w okresie od 24.08.1978 r. do 23.08.1979 r. Zgodnie z zawartą umową o pracę na czas określony na budowie Elektrowni (...) w Libii z dnia 22.08.1978 r. ubezpieczony w tym okresie przebywał na kontrakcie zagranicznym w Libii.

(umowa o pracę – k. 8-10, karty wynagrodzeń – k. 63-64, karta obiegowa zmiany - 17 w aktach osobowo-płacowych dot. zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie (...) (koperta) załączonych do sprawy)

Po zakończeniu pracy za granicą, macierzysty zakład pracy przedłużył wnioskodawcy zawartą umowę o pracę do dnia 22.09.1979 r. W związku z w/w pracą pracodawca udzielił wnioskodawcy urlopu wypoczynkowego za rok 1979 w wymiarze 17 dni do dnia 1.09.1979 r.

(pismo – przedłużenie umowy – k. 13 w aktach osobowo-płacowych dot. zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie (...) (koperta) załączonych do sprawy)

W dniu 19.09.1979 r. wnioskodawca został skierowany do pracy na stanowisku operatora sprzętu lekkiego od dnia 22.09.1979 r.

(skierowanie – k. 11 w aktach osobowo-płacowych dot. zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie (...) (koperta) załączonych do sprawy)

Wnioskodawca zatrudniony był w Przedsiębiorstwie (...) do dnia 15.10.1979 r.

(świadectwo pracy – k. 1, karta obiegowa zmiany – k. 3 w aktach osobowo-płacowych dot. zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie (...) (koperta) załączonych do sprawy)

W okresie od dnia 29.04.1980 r. do 19.07.1980 r. skarżący zatrudniony był w Zakładzie Produkcji (...) Fabryka (...) w E. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy ciągnika.

(świadectwo pracy – k 11, k. 20 załączonych do sprawy akt organu rentowego, karta obiegowa zmiany – k. 10 w aktach osobowych dot. zatrudnienia wnioskodawcy w Zakładzie Produkcji (...) Fabryka (...) w E. i (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w E. (koperta) załączonych do sprawy)

W okresie od dnia 18.09.1980 r. do 30.04.1983 r. wnioskodawca zatrudniony był w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w E. na stanowisku kierowcy ciągnika.

(świadectwo pracy – k. 13, k. 23 załączonych do sprawy akt organu rentowego, k. 33 w aktach osobowych dot. zatrudnienia wnioskodawcy w Zakładzie Produkcji (...) Fabryka (...) w E. i (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w E. (koperta) załączonych do sprawy )

Wysokość kapitału początkowego ustalona dla wnioskodawcy zaskarżoną decyzją z 22.12.2021 r. na dzień 1.01.1999 r. wyniosła 24 881,45 zł. Do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto wynagrodzenie z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 01.01.1980 – 31.12.1989, wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 14,26%. Przyjęto łącznie 5 lat, 11 miesięcy, 3 dni, tj. 71 miesięcy okresów składkowych. Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 36,06%. Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat przyjęto w ilości 209 miesięcy. W związku z powyższym wysokość kapitału początkowego ustalona na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosła 24 881,45 złotych.

(decyzja – k. 33-34 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Do obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego dla wnioskodawcy ZUS przyjął następujące wynagrodzenia z lat 1980-1989:

- za rok 1980 – 333,35 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 72 480,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 0,61%;

- za rok 1981 – 0 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 92 268,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 0%;

- za rok 1982 – 0 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 139 572,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 0%;

- za rok 1983 – 35 640,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 173 700,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 22,38%;

- za rok 1984 – 64 800,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 202 056,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 32,07%;

- za rok 1985 – 64 800,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 240 060,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 26,99%;

- za rok 1986 – 64 800,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 289 140,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 22,41%;

- za rok 1987 – 84 000,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 350 208,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 23,99%;

- za rok 1988– 37 500,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 637 080,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 14,13%;

- za rok 1989 – 0 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 2 481 096,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 0%;

Wyliczony na podstawie powyższych danych wskaźnik wyniósł 14,26 %.

(obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego- k. 35 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Zaskarżoną decyzją z 28 grudnia 2021 roku ZUS przyznał wnioskodawcy emeryturę od 1 października 2021 roku, tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji kapitału początkowego zewidencjonowanego na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie ż osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę.

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 126634,00 zł

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 201,60 m-cy

- wyliczona kwota emerytury wynosi 628,14 zł

Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej:

(...),00 / 201,60 = 628,14 zł.

Emerytura przyznana od 01-10-2021 w kwocie 628,14 zł jest niższa od najniższej emerytury, która wynosi 1250,88 zł. Emerytura nie podwyższa się, gdyż ubezpieczony nie udowodnił łącznie okresów składkowych i nieskładkowych w wymiarze 25 lat.

Od 01-02-2022 obliczona emerytura brutto wyniosła 628,14 zł.

Wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła miesięcznie 628,14 zł.

ZUS wskazał, że:

- okres 29/04/1980 - 19/07/1980 nie został zaliczony ze względu na brak drugiej strony świadectwa. Została załączona tylko jedna kopia pierwszej strony.

- okres 18/09/1980 - 30/04/1983 nie został uwzględniony ze względu na niepełną kopię. Na załączonym dokumencie brakuje zakończenia daty zatrudnienia.

- okres pracy na eksporcie 24/08/1978 - 15/10/1979 nie został uwzględniony, ponieważ do wniosku dołączono tylko umowę o pracę. W celu zaliczenia wyżej wymienionych okresów należy nadesłać poprawnie skopiowane i uwierzytelnione świadectwa pracy.

(decyzja – k. 38-40 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Organ rentowy w oparciu o dokumenty, które zostały odnalezione w toku postępowania wydał w dniu 28 sierpnia 2023 roku decyzję o ponownym ustaleniu kapitału początkowego wnioskodawcy na dzień 01.01.1999 r. Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy przyjął podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 503,37 zł. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy organ rentowy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 01.01.1976 do 31.12.1985. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 41,23%. Podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 503,37 zł ZUS ustalił w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 41,23% przez kwotę 1220,89 zł, tj. kwotę bazową określoną w w/w ustawie o emeryturach i rentach z FUS (41,23% x 1 220,89 zł = 503,37 zł).

Przyjęto łącznie 12 lat, 3 miesiące, 7 dni, tj. 147 miesięcy okresów składkowych.

Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 51,56%. Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat przyjęto w ilości 209 miesięcy. W związku z powyższym wysokość kapitału początkowego ustalona na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosła 48 335,43 złotych.

Do ustalenia wartości kapitału początkowego ZUS nie uwzględnił:

- od 01.04.1975 r. do 02.04.1975 r. –gdyż w tych okresach ubezpieczony przebywał na urlopie bezpłatnym;

- od 25.08.1978 – 23.08.1979 r. – gdyż nie został wystarczająco udowodniony.

(decyzja – k. 71-72 załączonych do sprawy akt organu rentowego, pismo – k. 79-80)

Do obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego dla wnioskodawcy ZUS przyjął następujące wynagrodzenia z lat 1980-1989:

- za rok 1976 – 14 400,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 51 372,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 28,03%;

- za rok 1977 – 16 000,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 55 152,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 29,01%;

- za rok 1978 – 11 679,92 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 58 644,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 29,87%;

- za rok 1979 – 720,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 63 924,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 13,52%;

- za rok 1980 – 29 501,35 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 72 480,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 54,27%;

- za rok 1981 – 70 069,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 92 268,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 75,94%;

- za rok 1982 – 111 831,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 139 572,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 80,12%;

- za rok 1983 – 67 669,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 173 700,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 42,50%;

- za rok 1984 – 64 800,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 202 056,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 32,07%;

- za rok 1985 – 64 800,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 240 060,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 26,99%;

Wyliczony na podstawie powyższych danych wskaźnik wyniósł 41,23 %.

(obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego- k. 73 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 29 sierpnia 2023 roku organ rentowy przyznał wnioskodawcy emeryturę od 01-10-2021 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek jednocześnie zmieniając decyzję z 28.12.2021 r. w części dotyczącej obliczenia wysokości emerytury.

Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji kapitału początkowego zewidencjonowanego na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę.

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 246002,85 zł

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 201,60 m-cy

- wyliczona kwota emerytury wynosi 1220,25 zł

Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej:

(...),85 / 201,60 = 1220,25 zł.

Emerytura z FUS po waloryzacji przysługuje w kwocie: od 01-03-2022 - 1305,67 zł od 01-03-2023 - 1498,91 zł

Od 01-11-2023 obliczona emerytura brutto wynosi 1498,91 zł.

Wysokość świadczenia do wypłaty wynosi miesięcznie 1498,91 zł.

Do stażu pracy i podstawy wymiaru ZUS uwzględnił:

- okres zatrudnienia wnioskodawcy od 01-03-1975 do 31-03-1975 oraz od 03-04-1975 do 24-08-1978 r., od 08-10-1979 r. do 15-10-1979 r. w (...) Zakład (...) (z wyłączeniem okresu od 01-04-1975 do 02-04-1975 z uwagi na wystąpienie urlopu bezpłatnego). Za okres zatrudnienia od 08-10-1979 do 15-10-1979 w (...) Zakład (...) przyjął wynagrodzenie wykazane na karcie wynagrodzeń, za pozostałe okresy tj. od 01.03.1975 r. do 31.03.1975 r. i od 03.04.1975 r. do 24.08.1979 r. przyjęto wynagrodzenie minimalne.

- okres zatrudnienia od 18-09-1980 do 30-04-1983 w (...) Przedsiębiorstwie (...) w E. ZUS przyjął w oparciu o świadectwo pracy. Za ww. okres przyjęto kwotę wynagrodzenia wykazaną na dołączonych kartach wynagrodzeń.

- okres zatrudnienia od 29-04-1980 do 19-07-1980 w Zakładzie Produkcji (...) w S. Fabryka (...) w E. w oparciu o świadectwo pracy. Za ww. okres zatrudnienia ZUS przyjął kwotę wynagrodzenia wykazaną na dołączonych kartach wynagrodzeń.

- organ rentowy nie uwzględnił okresu pracy na budowie eksportowej w Libii od 25-08-1978 do 23-08-1979, twierdząc że jego zdaniem nie został wystarczająco udokumentowany.

Za okresy zatrudnienia, za które nie udokumentowano wynagrodzenia tj. 01-03-1975 - 31-03-1975, 03-04-1975 - 24-08-1978, 07-08-1980 - 11-08-1980, 13-06-1983 - 05-05-1988 ZUS przyjął kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązujące w jednostce gospodarki uspołecznionej, w wymiarze odpowiadającym wymiarowi czasu pracy w jakim był zatrudniony wnioskodawca .

(decyzja – k. 74-75 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Organ rentowy dokonał hipotetycznego wyliczenia kapitału początkowego i emerytury wnioskodawcy w dwóch wariantach:

Wariant I

• Za okres od 27-08-1976 r. do 23-08-1978 r., tj. do dnia przed wyjazdem wnioskodawcy do pracy na eksport, uwzględniono wynagrodzenie ustalone w oparciu o obowiązujące wówczas stawki godzinowe wykazane w dokumentach. Stawka godzinowa wynosiła wówczas 8,50 zł/h.

Łącznie do obliczenia hipotetycznej wartości kapitału początkowego przyjęto 12 lat, 3 miesiące i 6 dni, tj. 147 miesięcy okresów składkowych. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych najkorzystniejszych lat kalendarzowych, tj. od 01-01-1976 r. do 31-12-1985 r.

	Rok	Zarobek - dochód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne (zł)		Stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy (%)
	1976	16 427,00		31,98
1977		19 992,00	36,25
1978		12 784,00	32,70
1979		720,00	13,52
1980		29 501,35	54,27
1981		70 069,00	75,94
1982		111 831,00	80,12
1983		67 669,00	42,50
1984		64 800,00	32,07
1985		64 800,00	26,99

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 42,63 %. Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiar wynoszącego 42,63 % przez kwotę bazową określoną w ustawie tj. 1220,89 zł. Podstawa wymiar kapitału początkowego wyniosła 42,63 x 1220,89 = 520,47 zł. Po uwzględnieniu powyższego hipotetyczna wysokość kapitału początkowego ustalona na dzień 01-01-1999 r. wynosiłaby 48 897,64 zł.

Na podstawie wyliczonej hipotetycznej wartości kapitału początkowego organ rentowy ustalił hipotetyczną wysokość emerytury:

- na dzień przyznania prawa do świadczenia, tj. 01-10-2021 r. emerytura wynosiłaby 1234,45 zł,

- po waloryzacji, tj. od 01-03-2022 r. - 1320,86 zł, a od 01-03-2023 r. - 1516,35 zł.

Wariant II.

W hipotetycznym wyliczeniu kapitału początkowego organ rentowy uwzględnił:

• Za okres od 27-08-1976 r. do 23-08-1978 r.. tj. do dnia przed wyjazdem na Wnioskodawcy do pracy na eksport, uwzględniono wynagrodzenie ustalone w oparciu o obowiązujące wówczas stawki godzinowe wykazane w dokumentach. Stawka godzinowa wynosiła wówczas 8,50 zł/h.

• Okres zatrudnienia podczas pracy wnioskodawcy na budowie eksportowej w Libii od 24-08- 1978 r. do 23-08-1979 r. uwzględniono w oparciu o umowę o pracę i przyjęto za ten okres wynagrodzenie minimalne.

Łącznie do obliczenia hipotetycznej wartości kapitału początkowego przyjęto 13 lat. 3 miesiące i 6 dni, tj. 159 miesięcy okresów składkowych. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych najkorzystniejszych lat kalendarzowych, tj. od 01-01-1976 r. do 31-12-1985 r.

Rok	Zarobek - dochód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne (zł)	Stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy (%)
1976	16 427,00	31,98
1977	19 992,00	36,25
1978	19 610,64	33,44
1979	13 900,00	28,99
1980	29 501,35	54,27
1981	70 069,00	75,94
1982	111 831,00	80,12
1983	67 669,00	42,50
1984	64 800,00	32,07
1985	64 800,00	26,99

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 44,26 %. Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiar wynoszącego 44,26 % przez kwotę bazową określoną w ustawie tj. 1220,89 zł. Podstawa wymiar kapitału początkowego wyniosła 44,26 x 1220,89 = 540,37 zł. Po uwzględnieniu powyższego hipotetyczna wysokość kapitału początkowego ustalona na dzień 01-01-1999 r. wynosiłaby 52 289,71 zł.

Na podstawie wyliczonej hipotetycznej wartości kapitału początkowego organ rentowy ustalił hipotetyczną wysokość emerytury:

- na dzień przyznania prawa do świadczenia, tj. 01-10-2021 r. emerytura wynosiłaby 1320,08 zł,

- po waloryzacji, tj. od 01-03-2022 r. - 1412,49 zł, a od 01-03-2023 r. - 1662,49 zł.

(pismo- hipotetyczne wyliczenie ZUS wraz z wyliczeniem– k. 87-99 verte)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dokumentów, w tym załączonej do akt oryginalnej, zachowanej dokumentacji osobowej wnioskodawcy z badanych okresów, dokumentów zalegających w aktach emerytalnych, a także na podstawie hipotetycznego wyliczenia ZUS-u.

Tutejszy sąd nie podzielił wątpliwości ZUS odnośnie nie uwzględnienia do stażu pracy wnioskodawcy i podstawy wymiaru okresu jego pracy na budowie eksportowej w Libii od 24.08.1978 r. do 23.08.1979 r. W okresie tego zatrudnienia ubezpieczony pracował w Przedsiębiorstwie (...), a od 24.08.1978 r. przebywał na kontrakcie zagranicznym w Libii, na którym to wykonywał pracę do 23.08.1979 r. Sąd ustalił wynagrodzenie ubezpieczonego za okres pracy w kraju tj. od 27.08.1976 r. do 23.08.1978 r. – do dnia przed jego wyjazdem do pracy na eksport, w oparciu o załączone do sprawy i zalegające w aktach osobowo-płacowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) dokumenty, z których wynikało, że z dniem 27.08.1976 r. przyznano mu wynagrodzenie według kategorii zaszeregowania wg. taryfikatora część II w stawce godzinowej 8,50 zł (protokół – k. 25).

Sąd uznał, że za okres przebywania ubezpieczonego na kontrakcie w Libii należy przyjąć obowiązujące w tym czasie wynagrodzenie minimalne, albowiem z umowy o pracę na czas określony na budowie eksportowej z 22.08.1978 r., znajdującej się w aktach organu rentowego oraz z zachowanego oryginalnego dokumentu znajdującego się w aktach osobowych skarżącego - pisma stanowiącego przedłużenie zawartej z macierzystym zakładem pracy umowy o pracę – k. 13 wynika, że wnioskodawca faktycznie pracował na umowie eksportowej od 24.08.1978 r. do 23.08.1979 r., natomiast odwołujący nie wykazał wynagrodzeń zastępczych za ten okres, o czym szerzej w dalszej części uzasadnienia przy okazji rozważań prawnych w sprawie. Sąd Okręgowy ustalił także, że w spornym czasie wnioskodawca nie korzystał z żadnych urlopów dewizowych. Dopiero po zakończeniu pracy za granicą Przedsiębiorstwo (...) udzieliło wnioskodawcy urlopu dewizowego z tytułu nabycia prawa do urlopu wypoczynkowego na eksporcie - za rok 1979 w wymiarze 17 dni do dnia 1.09.1979 r. W ocenie sądu brak jest podstaw do zakwestionowania autentyczności i wiarygodności oryginalnych akt osobowych ubezpieczonego z tego okresu zatrudnienia, w tym zalegających w nich dokumentów. W efekcie Sąd uznał, że stanowią one zatem kluczowy dowód w sprawie.

Jednocześnie należy podnieść, że ZUS prawidłowo wyliczył hipotetycznie wysokość kapitału początkowego i wysokość emerytury dla wnioskodawcy. W związku z powyższym, dla ustalenia spornych w sprawie wynagrodzeń przyjąć należało wynagrodzenie jakie ubezpieczony osiągał przed wyjazdem na eksport – od 27.08.1976 r. do 23.08.1978 r. – wynagrodzenie ustalone w oparciu o obowiązujące wówczas stawki godzinowe wykazane w dokumentach. Stawka godzinowa wynosiła wówczas 8,50 zł/h, a za okres zatrudnienia podczas pracy wnioskodawcy na budowie eksportowej w Libii od 24-08- 1978 r. do 23-08-1979 r. wynagrodzenie minimalne (zgodnie z wariantem II wyliczeń dokonanych przez ZUS w piśmie z dnia 22 września 2023 roku).

Dokonane w tym wariancie wyliczenie hipotetyczne wysokości kapitału początkowego i wysokości emerytury dokonane przez ZUS, Sąd Okręgowy uznał za poprawne, zupełne i sporządzone zgodnie z przedstawionymi przez Sąd założeniami wynikającymi z dostępnej dokumentacji ze spornego okresu zatrudnienia. Dodać należy, że wnioskodawca nie kwestionował poprawności wyliczeń rachunkowych ZUS-u w tym zakresie, a Sąd nie znalazł żadnych przyczyn by czynić to z urzędu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Na wstępie rozważań należy wskazać, iż po wydaniu zaskarżonych decyzji organ rentowy, opierając się na dokumentach, które zostały odnalezione w toku postępowania, częściowo uwzględnił argumentację wnioskodawcy i zmienił swoje stanowisko wydając nowe decyzje: z dnia 28.08.2023 r. o ponownym ustaleniu kapitału początkowego oraz z dnia 29.08.2023 r. o przyznaniu wnioskodawcy wyższej emerytury od 1.10.2021 r.

W odniesieniu zaś do pozostałych roszczeń ubezpieczonego wskazać należy, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2023.0.1251), podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176.

Zgodnie natomiast z treścią art. 15 ust. 2a cytowanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS, jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.

W myśl art. 26 ust 1 w/w ustawy, emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183.

Art. 25 ustawy emerytalnej stanowi, że podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24 stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art 173–175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Na mocy art. 173 ust. 1 wskazanej ustawy dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.

Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób w wieku 62 lat (ust.2).

Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie cytowanej ustawy (ust.3).

Stosownie do treści art. 174 ust. 1 ustawy emerytalnej kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2. (ust. 2)

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r. (ust. 3).

Z powyższych przepisów wynika jednoznacznie, że zasadą obowiązującą przy ustalaniu wysokości emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. jest zasada zdefiniowanej składki, zgodnie z którą wysokość świadczenia zależy z jednej strony od sumy składek emerytalnych jakie zostały zgromadzone na indywidualnym koncie ubezpieczonego w ZUS za okres poczynając od 1 stycznia 1999 r., zaś z drugiej od wysokości kapitału początkowego, tj. od kwoty ustalonej oddzielnie dla każdego ubezpieczonego według ustalonego przez ustawodawcę wzoru, odzwierciedlającej w przybliżeniu stan jego konta ubezpieczeniowego za okres do 31 grudnia 1998 r.

Odnosząc się do spornej w sprawie kwestii, a zaakcentowanej przez sąd w ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, wskazać należy, że wysokości wynagrodzenia lub danego składnika wynagrodzenia nie można ustalać w sposób przybliżony, ale pewny, na podstawie konkretnego dokumentu bądź jego kopii, który zachował się w dokumentacji osobowej ubezpieczonego. Chodzi tutaj o umowy pracę, angaże, dokumentację płacową, w których zawarte są dane dotyczące wynagrodzenia. W takim wypadku uwzględnić można składniki wynagrodzenia, które są pewne, wypłacane były w danym okresie, stałe i w określonej wysokości ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012 r., III AUa 1555/11, LEX nr 1113058).

W toku postępowania przed sądem zostały załączone oryginalne akta osobowe z okresu zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie (...).

Sąd zważył, że zgodnie z dokumentami w postaci: umowy o pracę na czas określony na budowie eksportowej z dnia 22.08.1978 r. oraz pisma dot. przedłużenia ów umowy o pracę do dnia 22.09.1979 r. przez macierzysty zakład pracy wnioskodawcy, które znajduje się w rzeczonych aktach osobowych, odwołujący przebywał na kontrakcie zagranicznym w Libii w okresie od 24.08.1978 r. do 23.08.1979 r.

Co do przyjętych wynagrodzeń minimalnych za okres pracy w eksporcie w Libii w ramach zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) należy przypomnieć, że zgodnie z dyspozycją art. 22 ustawy emerytalnej Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa szczegółowe zasady ustalania podstawy wymiaru emerytury i renty, uwzględniające w szczególności:

1) przypadki, w których do podstawy wymiaru emerytury lub renty dolicza się niektóre wypłaty dokonane na rzecz pracownika, jeżeli wypłaty te w okresie przed dniem wejścia w życie ustawy były uwzględniane przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury lub renty, mimo że były wyłączone z podstawy wymiaru składek;

2) przypadki, w których podstawę wymiaru emerytury lub renty dla pracowników zatrudnionych za granicą ustala się na podstawie wynagrodzenia przysługującego pracownikom zatrudnionym w tym okresie w kraju w tym samym lub podobnym charakterze, w jakim pracownik był zatrudniony przed wyjazdem za granicę, albo na podstawie kwot ryczałtowych.

Do chwili obecnej nie zostało wydane rozporządzenie w oparciu o delegację zawartą w art. 22, a zatem – stosownie do treści art. 194 ustawy - w zakresie niesprzecznym z ustawą należy uwzględniać regulacje rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1985 roku w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent (tekst jedn. Dz. U. z 1989 r. Nr 11, poz. 63 z późn. zm.).

Przepis § 10 wskazanego rozporządzenia stanowi, że jeżeli w okresie, z którego wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru pracownik zatrudniony był za granicą, do ustalenia podstawy wymiaru przyjmuje się za okresy tego zatrudnienia:

1. kwoty, od których za te okresy opłacono składkę na ubezpieczenie społeczne w kraju lub

2. jeżeli okres zatrudnienia za granicą przypada przed dniem 1 stycznia 1991 roku – kwoty wynagrodzenia przysługującego w tych okresach pracownikowi zatrudnionemu w kraju w takim samym lub podobnym charakterze w jakim pracownik był zatrudniony przed wyjazdem za granicę.

Z przepisu tego wynika więc jednoznacznie, że - niezależnie od tego, ile dany pracownik faktycznie za granicą zarabiał - na potrzeby obliczenia wysokości jego emerytury możliwe jest wyłącznie posłużenie się dwoma sposobami wyliczenia podstawy wymiaru jego świadczenia za ten okres.

Po pierwsze: można wziąć pod uwagę takie kwoty, od których odprowadzono składkę na ubezpieczenia, tj. sprawdzić na jakiej zasadzie odbyło się odprowadzenie tych składek - czy wzięto pod uwagę konkretne kwoty zarobków, czy też posłużono się jakimś uproszczonym mechanizmem - w tym drugim przypadku składki nie są jednak odprowadzane " od kwot", a więc nie można kierować się ich wysokością przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczenia.

Po drugie: można (ale tylko w przypadku zarobków uzyskanych do końca 1990 r.) wziąć pod uwagę wysokość zarobków innego pracownika, zatrudnionego w tym czasie w kraju na porównywalnym stanowisku (tj. ustalić hipotetycznie ile dany ubezpieczony zarabiałby, a więc i od jakich kwot byłyby za niego odprowadzane składki na ubezpieczenia, gdyby w tym czasie pracował w kraju a nie zagranicą).

W tym miejscu należy dokonać wykładni celowościowej przepisu §10 rozporządzenia. Przepis § 10 nakazuje przyjęcie, że jeżeli okres zatrudnienia za granicą przypada przed dniem 1 stycznia 1991 roku – kwoty wynagrodzenia przysługującego w tych okresach pracownikowi zatrudnionemu w kraju w takim samym lub podobnym charakterze, w jakim pracownik był zatrudniony przed wyjazdem za granicę. Zamiar ustawodawcy wydaje się w tym zakresie oczywisty. Okresy pracy za granicą przed dniem 1 stycznia 1991 roku zostały potraktowane jako okresy składkowe. Jednocześnie najczęściej za te okresy pracy nie były odprowadzane składki od realnie otrzymywanych wynagrodzeń przez pracowników za granicą, które to wynagrodzenia były znacznie wyższe niż wynagrodzenia pracowników porównywalnych w kraju. W związku z powyższym ustawodawca wprowadził fikcję prawną, która miała na celu uwzględnienie wynagrodzeń dla tych pracowników, jednakże nie w wysokościach faktycznie otrzymywanych (brak odprowadzania składek), ale w wysokościach otrzymywanych w tym czasie przez pracowników zatrudnionych na takich samych lub podobnych stanowiskach w kraju. Powyższe dawało pewność, że osoby pracujące za granicą będą miały uwzględnione wynagrodzenie przynajmniej w takiej wysokości. Jednocześnie przyjmowanie wynagrodzeń pracowników porównywalnych dawało pewność, iż wynagrodzenia te będą uwzględnione ze wszystkimi ich zmianami. A zatem jeżeli w danym zakładzie wynagrodzenia rosły, a pracownik przebywał na kontrakcie dłuższy okres czasu, to nie będzie on stratny, gdyż uzyska jako podstawę wymiaru wynagrodzenie pracownika w kraju, które w tym czasie również wzrastało. Ustawodawca nie zdecydował się na przyjęcie za cały okres pracy za granicą tylko wynagrodzenia otrzymywanego przez danego pracownika przed wyjazdem na kontrakt, z tego względu, że takie obliczenie wynagrodzenia byłoby dla tego pracownika krzywdzące. W tym czasie bowiem następowały podwyżki wynagrodzeń w kraju, zaś dany pracownik pozostawałby z wynagrodzeniem, jakie otrzymywał przed wyjazdem za granicę, bez żadnych podwyżek. Nadto najczęściej wynagrodzenie składało się z kilku elementów, a tylko jednym z nich było wynagrodzenie zasadnicze. Pracownicy otrzymywali również premie. Zwłaszcza byłoby to krzywdzące dla pracowników zatrudnionych za granicą przez dłuższy okres. A zatem niewątpliwie celem ustawodawcy było zapewnienie wskazanym osobom jako podstawy wymiaru wynagrodzenia przynajmniej takiego, jakie otrzymywali w tym czasie pracownicy zatrudnieni na porównywalnym stanowisku w kraju, ze wszystkim podwyżkami tego wynagrodzenia i dodatkami.

Jednakże Sąd zważył, że skoro w niniejszej sprawie wnioskodawca, w toku postępowania nie wskazał pracownika, który w okresie wykonywania przez niego pracy na eksporcie pracował w kraju w takim charakterze jak on przed wyjazdem na eksport, to za ten okres - od 24.08.1978 r. do 23.08.1979 r. uwzględnić należało wynagrodzenie minimalne. W takim wypadku zasadne było także uwzględnienie, do podstawy wymiaru, za okres zatrudnienia wnioskodawcy od 27.08.1976 r. do 23.08.1978 r., za który ZUS przyjął kwotę minimalnego wynagrodzenia, wynagrodzenia ustalonego w oparciu o wykazane w dokumentach i obowiązujące wówczas stawki godzinowe. Z dniem 27.08.1976 r. przyznano wnioskodawcy wynagrodzenie według kategorii zaszeregowania wg. taryfikatora część II w stawce godzinowej 8,50 zł. W związku z powyższym nie było przeszkód, aby dla ustalenia tych wynagrodzeń przyjąć wynagrodzenie w stawce godzinowej jakie ubezpieczony osiągał przed wyjazdem na eksport oraz obowiązujące normy czasu pracy.

Wobec tego, organ rentowy dokonał stosownego hipotetycznego wyliczenia wysokości kapitału początkowego i emerytury (wariant II wyliczeń dokonanych przez ZUS w piśmie z dnia 22 września 2023 roku), które nie było kwestionowane przez powoda pod względem rachunkowym, a Sąd uznał, że nie jest obarczone żadnym błędem i zostało dokonane zgodnie z przedstawionymi przez Sąd założeniami wynikającymi z dostępnej dokumentacji ze spornych okresów zatrudnienia.

Hipotetyczny kapitał początkowy i emerytura w najkorzystniejszej wersji przy przyjęciu:

- za okres zatrudnienia: od 27-08-1976 r. do 23-08-1978 r. wynagrodzenia ustalonego w oparciu o wykazane w zgromadzonych w sprawie dokumentach i obowiązujące wówczas stawki godzinowe - 8,50 zł,

- za okres podczas pracy wnioskodawcy na budowie eksportowej w Libii od 24-08- 1978 r. do 23-08-1979 r. wynagrodzenia minimalnego,

wyniosły:

przy przyjęciu 13 lat, 3 miesięcy i 6 dni, tj. 159 miesięcy okresów składkowych, wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 44,26 %. Ustalona na dzień 01-01-1999 r. wysokość kapitału początkowego wynosiła 52 289,71 zł. Z kolei, na dzień przyznania wnioskodawcy prawa do świadczenia, tj. 01-10-2021 r. emerytura wynosiła 1320,08 zł, a po waloryzacji, tj. od 01-03-2022 r. - 1412,49 zł, a od 01-03-2023 r. - 1662,49 zł.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 22 grudnia 2021 roku i ustalił wysokość kapitału początkowego wnioskodawcy na kwotę 52 289,71 zł, przy uwzględnieniu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego w wysokości 44,26 %, ustalonego z lat 1976-1985 (punkt 1 wyroku) oraz zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 28 grudnia 2021 roku i zobowiązał Zakład Ubezpieczeń Społecznych do ustalenia wysokości emerytury wnioskodawcy z uwzględnieniem wyżej wskazanej kwoty kapitału początkowego (punkt 2 wyroku).

A.B.