Sygn. akt XI GC 647/22
Powód R. J. wniósł przeciwko pozwanej (...) spółce akcyjnej w W. o zapłatę kwoty 5161,25 zł wraz z ustawowymi odsetkami za oraz o zasadzenie kosztów procesu według norm przepisanych, tytułem uzupełniającego odszkodowania za naprawę pojazdu po szkodzie.
Nakazem zapłaty z dnia 16 września 2022r. Sąd orzekł zgodnie z zadaniem pozwu.
W przepisanym terminie pozwana wniosła sprzeciw zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa i zasadzenie kosztów, kwestionując roszczenie co do wysokości. Pozwana podniosła zarzut zawyżenia odszkodowania i spełnienia roszczenia przez wypłatę ustalonej kwoty odszkodowania, a nadto wskazała, że poszkodowany nie skorzystał z oferty przeprowadzenia naprawy w warsztacie współpracującym z pozwany.
W toku postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Dnia 20 czerwca 2020r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki V. (...) nr rej. (...), należący do powoda R. J., wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej. Sprawca zdarzenia legitymował się ważną umową ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z pozwaną (...) spółką akcyjną w W..
Powód dokonał zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi, który przyjął na siebie odpowiedzialność co do zasady i wszczął postepowanie likwidacyjne. Powód był płatnikiem podatku VAT z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.
Bezsporne, nadto dowód:
- zeznania R. J., k. 68-70,
- dowód rejestracyjny, k. 15-16,
- oświadczenie, k. 25.
Dnia 28 lipca 2022r. pozwany sporządził kalkulację naprawy pojazdu powoda, ustalając jej koszt na kwotę 1895,52 zł netto.
Dowód:
- kalkulacja (...), k. 19-21;
- dokumentacja fotograficzna k. 11-14.
Powód zlecił sporządzenie prywatnej ekspertyzy celem ustania zakresu uszkodzeń i kosztów naprawy. Dnia 31 lipca 2020r. rzeczoznawca wystawił na rzecz powoda fakturę VAT na kwotę 360 zł, tytułem sporządzonej opinii.
Dowód:
- faktura VAT k. 28;
- opinia k. 26-27.
Decyzją z dnia 3 sierpnia 2020r. pozwana przyznała powodowi odszkodowanie w kwocie 1895,52 zł, a następnego dnia wypłaciła powodowi tę kwotę tytułem odszkodowania za uszkodzenie pojazu.
Dowód:
- potwierdzenie przelewu, k. 24.
- decyzja (...) z dnia 14 listopada 2018 r. k. 25.
Pismem z dnia 4 sierpnia 2020 r. pozwana poinformowała, że możliwa jest naprawa pojazdu za cenę 6524,67 zł. Wskazała jednak, że dokona dopłaty do odszkodowania wyłącznie, gdy powód wykaże naprawę pojazdu za taką cenę.
Dowód:
- pismo, k. 31.
Przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody przy użyciu do naprawy wyłącznie części O oraz przy uwzględnieniu średnich stawek za roboczogodzinę w 2020r. na lokalnym rynku, w nieautoryzowanym warsztacie naprawczym dobrze wyposażonym i przy użyciu wynosił 6673,55 zł netto.
Naprawa uszkodzonego pojazdu, która przywróciłaby jego stan sprzed zdarzenia możliwa była również przy użyciu do naprawy części jakości Q. Koszt naprawy pojazdu wyniósłby wówczas 6288,31 zł netto.
Naprawa przywracająca pojazd do stanu sprzed szkody możliwa była także przy użyciu do naprawy części jakości Q, PC i PT. Koszt naprawy pojazdu przy użyciu tych części wyniósłby 5702,20 zł.
Dowód:
- opinia biegłego sądowego W. S. k. 75-95.
Sąd zważył co następuje:
W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego powództwo podlegało uwzględnieniu w przeważającej części.
Roszczenie przedstawione przez powoda miało charakter odszkodowawczy, oparty o przepisy art. 822 § 1 i 2 k.c., art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152, ze zm.) oraz art. 436 § 1 k.c. i 415 k.c. Zgodnie z art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Okoliczności kolizji nie były sporne pomiędzy stronami, podobnie jak odpowiedzialność pozwanej.
Spór dotyczył uzasadnionego kosztu naprawy pojazdu, w tym naruszenia przez powoda obowiązku minimalizacji szkody.
W tym zakresie powód zaoferował dowód w postaci sporządzonych w toku likwidacji szkody kalkulacji naprawy, pisma pozwanego z 4 sierpnia 2020r., własnym zeznań, jak i dowód z opinii biegłego sądowego. Na tej podstawie uznano, że zasadny, ekonomicznie uzasadniony koszt naprawy pojazdu wynosił 5702,20 zł netto. Biegły zasadnie wskazywał, że pojazd w chwili szkody miał 12 lat, tym samym celem przywrócenia jego stanu poprzedniego racjonalne było użycie do naprawy nie tylko części oryginalnych lecz również z grupy Q oraz zamienników o potwierdzonej jakości oznaczonych PC i PT. Na to, że nie zawsze szkoda musi się wyrażać w kosztach naprawy przy użyciu części nowych oryginalnych wskazał również Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia siedmiu sędziów z dnia 20 czerwca 2012r., sygn. akt III CZP 85/11 odnosząc to w szczególności do pojazdów starszych lub w przypadku części o prostej konstrukcji, których zdatność do pełnej restytucji jest możliwa do oceny bez skomplikowanych badań. W niniejszej sprawie spełnione są oba te kryteria. Nadto powód nie wykazał aby zaszły jakiekolwiek szczególne okoliczności (jak np. historia napraw wyłącznie na częściach oryginalnych lub faktyczna naprawa przy ich użyciu). W tym zakresie żadna ze stron nie zgłaszała zastrzeżeń. W konsekwencji skoro pozwana do tej pory wypłaciła z tytułu kosztów naprawszy wyłącznie kwotę (...),552 zł to zobowiązana była do uzupełnienia odszkodowania o 3806,68 zł.
W tym miejscu należy także wskazać, że nie był zasadny zarzut pozwanej co do odmowy skorzystania przez poszkodowanego z propozycji naprawy w jednym z warsztatów z nim współpracujących. Przede wszystkim poszkodowany nie ma obowiązku korzystania z oferty naprawy czy nabycia części zamiennych z ewentualnymi rabatami od sprzedawców wskazanych przez pozwaną. Należy przypomnieć, że szkoda powstaje już w chwili zdarzenia, a tym samym ewentualne inne okoliczności, jak zaoferowane rabaty na materiały czy robociznę, nie mogą mieć wpływu na jej wysokości. Z tych względów uzależnianie wysokości odszkodowania od działań poszkodowanego po szkodzie, nie mogło mieć znaczenia dla wysokości szkody, która już powstała w określonej wysokości. Nie ma to więc związku z obowiązkiem minimalizacji szkody, który dotyczy jedynie momentu kiedy szkoda powstaje, a nie procesu związanego z jej usuwaniem. Nadto uwzględnienie rabatów, którymi dysponuje ubezpieczyciel, powodowałoby różnicowanie sytuacji poszkodowanych, w zależności od tego czy zdecydowali się na naprawę, czy jej nie podjęli. Taki, błędny sposób rozumowania przyjęła pozwana. Jak bowiem wynikało z jej oświadczenia zamieszczonego w piśmie z dnia 4 sierpnia 2020r. (k. 31), wprost przyznała, że zasadny koszt naprawy pojazdy poszkodowanego wynosił 6524,67 zł. Pozwana jednak uzależniła wypłatę całości tak ustalonego odszkodowania właśnie od podjęcia przez poszkodowanego naprawy pojazdu. Takie założenie jest całkowicie nieprawidłowe. Ustawodawca w art. 363 kc wyraźnie i jednoznacznie przekazał poszkodowanemu uprawnienie do wyboru sposobu naprawienia szkody, postanawiając, że „naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej.” Skoro więc powód już w postępowaniu przedsądowym domagał się wypłaty odszkodowania w formie pieniężnej to pozwany był do tego zobowiązany.
Nadto właśnie w związku z pismem pozwanej z 4 sierpnia 2020r., w którym akceptowała ona koszt naprawy na poziomie 6524,67 zł, brak skorzystania z propozycji naprawy nie miał żadnego znaczenia dla wysokości kosztów związanych z naprawą.
Ostatecznie wreszcie jak wynikało z opinii biegłego naprawa mogła istotnie odbyć się przy użyciu części zamiennych nieoryginalnych, lecz wyłącznie z oznaczeniem PC i PT. Są to bowiem części o potwierdzonej jakości przez firmy zewnętrzne, co wskazuje na ich jakość odpowiednią do naprawy danego modelu pojazdu. Tymczasem pozwana w swojej kalkulacji z 28 lipca 2022r. uwzględniła części jakości PJ, które nie spełniają takich norm, a tym samym nie mogły dawać gwarancji przywrócenia pojazdy do stanu sprzed szkody. Niewątpliwie części jakości niepotwierdzonej przez zewnętrzne instytucje, a jedynie posiadające zapewnienie producenta, nie mogą dawać gwarancji odpowiednich właściwości. Również więc z tej przyczyny powód mógł zasadnie odmówić naprawy w oparciu o taki kosztorys.
Nietrafny okazał się również zarzut pozwanego co do odmienności odszkodowania, w przypadku sprzedaży pojazdu po jego naprawie, jak i możliwość zwrotu odszkodowania wyłącznie w wysokości kosztów rzeczywiście poniesionych. Po pierwsze powód nie sprzedał pojazdu, a po drugie jak już wcześniej wskazano szkoda powstaje w chwili uszkodzenia pojazdu, na co wielokrotnie zwracał uwagę Sąd Najwyższy. Obowiązek naprawienia szkody nie jest zależny od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy samochodu i czy w ogóle zamierzał dokonać takiej naprawy w przyszłości. Bez znaczenia jest również to czy poszkodowany zbył pojazd. Stanowisko, że szkoda wyraża się hipotetycznymi kosztami naprawy, mimo sprzedaży pojazdu zostało ostatnio wyrażone w wyrokach Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2018r (sygn.. akt II CNP 32/17) oraz z dnia 12 kwietnia 2018r (sygn. II CNP 41/17), w których stwierdzono niezgodność orzeczenia sądu niższej instancji z prawem. Natomiast, że istotny jest jedynie profesjonalny koszt naprawy na prawidłowych częściach, wskazano w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2018r (sygn.. II CNP 43/17). Dalej zauważyć należy, że w sprawie III CZP 51/18 (i połączonych sprawach III CZP 72/18, III CZP 74/18, III CZP 64/18 i III CZP 73/18) w dniu 7 grudnia 2018r Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wskazał, że wcześniejsze stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w jego orzeczeniach w tym zakresie jest jasne, a tym samym podtrzymywane.
Sąd podzielając to stanowisko uznano, że nie miał znaczenia i nie mógł być uwzględniony zarzut pozwanego w zakresie ustalenia rzeczywistych kosztów naprawy. Jedynie więc na marginesie należy wskazać, że powód podczas swoich zeznań wskazał właśnie, że naprawa pojazdy wyniosła ponad 5000 zł, co w pełni potwierdza wnioski z opinii biegłego i wysokość odszkodowania.
Zasadne okazało się również żądanie zapłaty kwoty 360 zł, wydatkowanej tytułem sporządzenie prywatnej ekspertyzy. W tym względzie sąd podziela w pełni stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 29 maja 2019 r. sygn. III CZP 68/18, publ. OSNC 2019/10/98 czy też z dnia 29 maja 2019 r. (III CZP 68/18, OSNC 2019/10/98), gdzie Sąd wskazał, że zwrot kosztów związanych z prywatną ekspertyza jest zasadny gdy jej sporządzenie było niezbędne do efektywnego dochodzenia roszczenia. Każdorazowo należy więc ocenić, czy w danej sprawie poniesienie tego wydatku było obiektywnie konieczne. Obowiązek wykazania takiej konieczności spoczywa na żądającym zwrotu takich kosztów (art. 6 k.c.), a więc w tym przypadku na powodzie. Tym samym, wobec kwestionowana w toku postępowania likwidacyjnego przez pozwaną zasadności domagania się przez powoda całości odszkodowania, niejednoznacznych twierdzeń pozwanej co do wysokość szkody (odmienna kalkulacja, oraz stanowisko w piśmie z 4.08.2020r.), a nadto przy uwzględnieniu, że powód nie był podmiotem profesjonalne zajmującym się wyceną pojazdów, a tym samym nie był w stanie samodzielnie, bez pomocy specjalistycznej ustalić prawidłowego kosztu naprawy, roszczenie uwzględniono w całości.
Podobnie uwzględniono w części żądanie zapłaty skapitalizowanych odsetek, w zakresie ustalonego zasadnego odszkodowania w kwocie 3806,68 zł. Licząc od dnia 3 sierpnia 2020r., kiedy to pozwana mogła wypłacić pełne odszkodowanie (data wydała decyzji), do dnia 12 września 2022r. (dzień poprzedzający złożenie pozwu) odsetki za opóźnienie wyniosły 579,85 zł. W pozostałym zakresie roszczenie oddalono.
Łącznie na rzecz powoda zasądzono 3806,68 zł tytułem odszkodowania, 360 zł tytułem kosztów prywatnej ekspertyzy oraz 579,85 zł tytułem skapitalizowanych odsetek, razem 4746,53 zł.
O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.c. zgodnie z żądaniem pozwu.
O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. Powód wygrał sprawę w 92%. Na koszty powoda składało się: 1800 zł wynagrodzenia pełnomocnika, 400 zł opłaty, 17 zł opłaty skarbowej, 570,72 zł wykorzystanej zaliczki na biegłego, łącznie 2 787,72 zł. Koszty pozwanego to: 1800 zł wynagrodzenia pełnomocnika, 17 zł opłaty skarbowej, 570,72 zł wykorzystanej zaliczki na biegłego, łącznie 2387,72 zł. Dokonując wzajemnej kompensaty orzeczono jak w pkt III.
W pkt IV nakazano zwrócić stronom niewykorzystane zaliczki, przy uwzględnieniu, że łączny koszt opinii biegłego wyniósł 1141,44 zł.
(...)
(...)
(...)