Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 15 października 2024 r.

Sąd Rejonowy Gdańsk – Południe w Gdańsku

Wydział XII Cywilny Sekcja do Spraw Egzekucyjnych

w składzie:

Przewodniczący: SSR Joanna Krata

po rozpoznaniu w dniu 15 października 2024 r. w Gdańsku na posiedzeniu niejawnym

sprawy egzekucyjnej Km (...) z wniosku wierzyciela J. (...)w W.

przeciwko dłużnikowi M. M.

w przedmiocie skargi wierzyciela J. (...) z siedzibą w W. na punkty 3 i 4 postanowienia Komornika Sądowego (...) K. G. z dnia 4 czerwca 2024r.

postanawia:

1.  zmienić postanowienie Komornika Sądowego (...) K. G. z dnia 4 czerwca 2024r. w sprawie (...)w ten sposób, że:

a)  uchylić w całości punkt 3,

b)  w punkcie 4 – w miejsce obciążenia kosztami postępowania w całości wierzyciela – obciążyć wierzyciela opłatą w kwocie 950,55 zł, zaś w pozostałym zakresie kosztami postępowania obciążyć dłużnika;

2.  oddalić skargę w pozostałym zakresie;

3.  kosztami postępowania obciążyć wierzyciela J. (...) z siedzibą w W., uznając je za uiszczone w całości.

Sędzia Joanna Krata

UZASADNIENIE

Wierzyciel wystąpił ze skargą na czynność Komornika Sądowego (...)w Gdańsku K. G. w sprawie egzekucyjnej Km (...)– na postanowienie z 4 czerwca 2024 roku, zaskarżając je w zakresie punktów 3 i 4.

Wierzyciel zarzucił Komornikowi naruszenie art. 29 ust. 1 ustawy z 28 lutego 2018r. o kosztach komorniczych (dalej jako u.k.k.) poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie i obciążenie wierzyciela opłatą egzekucyjną, w sytuacji gdy zachodziły przesłanki do obciążenia opłatą dłużnika.

Wierzyciel wniósł o uchylenie postanowienia w zaskarżonym zakresie, względnie jego zmianę i obciążenie kosztami dłużnika w całości oraz wezwanie go do uiszczenia opłaty egzekucyjnej, a także o przyznanie wierzycielowi zwrotu kosztów postępowania wywołanego skargą wraz z kosztami zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Do skargi wierzyciel dołączył niepotwierdzoną za zgodność z oryginałem kserokopię ugody z dnia 22.09.2023r. nr (...), wskazując że to właśnie jej zawarcie było przyczyną złożenia przez niego wniosku o zawieszenie postępowania egzekucyjnego. Wierzyciel podkreślił, że nie mógł złożyć wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania, albowiem dłużnik regulował swoje zobowiązanie zgodnie z harmonogramem ugody; wskazał nadto że przepis art. 29 ust. 1 u.k.k. nie określa w jakim terminie wierzyciel musi wykazać zawarcie pomiędzy nim a dłużnikiem porozumienia. Wierzyciel powołał się przy tym na stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uchwale z dnia 23.11.2023r. (III CZP 42/23), zgodnie z którym „w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego z mocy prawa na podstawie art. 823 k.p.c., jeżeli postępowanie egzekucyjne zostało uprzednio zawieszone na wniosek wierzyciela w związku z zawarciem porozumienia między nim a dłużnikiem co do sposobu lub terminu spełnienia świadczenia, opłata egzekucyjna ustalona na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych obciąża dłużnika”.

Podsumowując swoje stanowisko wierzyciel stwierdził, że, Komornik Sądowy winien był obciążyć dłużnika opłatą egzekucyjną.

Komornik przekazał uzasadnienie zaskarżonej czynności wraz z aktami egzekucyjnymi Km(...), wnosząc o oddalenie skargi wierzyciela w całości jako bezzasadnej. Komornik podkreślił, że wierzyciel na żadnym etapie postępowania nie załączył porozumienia z dłużnikiem ani nie powołał się na nie w żadnym piśmie, a jedynie wniósł o zawieszenie postępowania. Wskazał także, że zawieszając postępowanie na wniosek wierzyciela nie bada intencji ani przyczyn, które kierują wierzycielem. Komornik wyjaśnił, że nie może spekulować ani domniemywać czy doszło do zawarcia ugody między wierzycielem a dłużnikiem, zaś postępowanie w niniejszej sprawie zostało umorzone wobec bezczynności wierzyciela.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 6 kwietnia 2021r. wierzyciel U. 3 N. (...) wniósł o wszczęcie egzekucji przeciwko M. M..

W piśmie datowanym na 24 sierpnia 2023r. J. (...) z siedzibą w W. poinformował, że wstępuje do postępowania egzekucyjnego w miejsce poprzedniego wierzyciela za zgodą zbywcy wierzytelności i oświadczył, że podtrzymuje wnioski złożone przez dotychczasowego wierzyciela. Do pisma dołączone zostały wymagane dokumenty w formie przewidzianej przepisami prawa.

W piśmie z dnia 9 października 2023r. wierzyciel, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wniósł o zawieszenie postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 820 k.p.c. Wniosek nie został w żaden sposób uzasadniony.

Postanowieniem z 30 października 2023r. Komornik zawiesił postępowanie egzekucyjne.

Postanowieniem z dnia 4 czerwca 2024r. Komornik Sądowy (...) K. G. wobec bezczynności wierzyciela umorzył postępowanie egzekucyjne na podstawie art. 824 § 1 pkt 4 k.p.c. (punkt 1 sentencji), zaś w punktach 3 i 4 sentencji orzekł o kosztach postępowania w następujący sposób:

3) pobrał od wierzyciela opłatę w wysokości 950,55 zł,

4) ustalił koszty postępowania w sprawie w łącznej wysokości 2493,52 zł i w całości obciążył nimi wierzyciela, stwierdzając, że powyższe koszty postępowania zostały zapłacone do kwoty 1517,31 zł (w tym z zaliczki wierzyciela: 26 zł),

Sąd zważył, co następuje:

Skarga wierzyciela zasługiwała na częściowe uwzględnienie, przy czym bezzasadny był podstawowy zarzut skargi dotyczący naruszenia przez Komornika przepisu art. 29 ust. 1 u.k.k.

Stosownie do treści art. 29 ust. 1 u.k.k., w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela albo na podstawie art. 824 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego, wierzyciela obciąża opłata stosunkowa w wysokości 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania. Jeżeli jednak wierzyciel wykaże, że przyczyna umorzenia postępowania egzekucyjnego wiąże się ze spełnieniem świadczenia przez dłużnika w terminie miesiąca od dnia doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji albo z zawarciem w tym terminie porozumienia między wierzycielem a dłużnikiem dotyczącego sposobu lub terminu spełnienia świadczenia, opłata ta obciąża dłużnika. Jeżeli spełnienie świadczenia lub zawarcie porozumienia z wierzycielem nastąpiło po upływie miesiąca od dnia doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, obciąża go opłata w wysokości 10% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania.

W niniejszej sprawie wierzyciel powołując się na przytoczony przepis podnosił, że Komornik Sądowy w postanowieniu o umorzeniu postępowania egzekucyjnego powinien obciążyć opłatą stosunkową dłużnika, albowiem pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem doszło do zawarcia porozumienia dotyczącego sposobu i terminu spełnienia świadczenia.

Nie budzi wątpliwości, że przyjętą przez ustawodawcą zasadą, w sytuacji umorzenia postępowania na podstawie art. 824 § 1 pkt 4 k.p.c. – jest obciążenie opłatą stosunkową wierzyciela. Od tej zasady ustawodawca przewidział wyjątek związany z wykazaniem przez wierzyciela, że przyczyna umorzenia postępowania egzekucyjnego wiąże się ze spełnieniem świadczenia przez dłużnika lub z zawarciem porozumienia z wierzycielem.

Posłużenie się przez ustawodawcę w art. 29 ust. 1 u.k.k. zwrotem "wykaże", oznacza że wierzyciel winien przedstawić stosowne dowody; powyższe ma zastosowanie również do daty spełnienia świadczenia, bądź zawarcia porozumienia, od której zależy jaką stawkę procentową zastosuje Komornik przy obliczeniu opłaty.

W ocenie Sądu, owo wykazanie musi mieć miejsce wobec Komornika, przed wydaniem przez niego postanowienia o umorzeniu postępowania. Powyższe wynika z wykładni systemowej.

Zgodnie z przepisem art. 770 §2 k.p.c., koszty postępowania egzekucyjnego ustala postanowieniem komornik wraz z ukończeniem postępowania egzekucyjnego, jeżeli przeprowadzenie egzekucji należy do niego.

Z kolei w przepisach art. 3 ust. 1 i 2 ustawy o kosztach komorniczych, ustawodawca w szczegółowy sposób opisał jakie elementy winien Komornik zamieścić w treści sentencji i uzasadnienia postanowienia dotyczącego kosztów postępowania. Komornik zobligowany jest min. oznaczyć ich wysokość z rozbiciem na poszczególne rodzaje opłat i wydatków oraz wskazać osobę, którą one obciążają; w uzasadnieniu z kolei Komornik musi wskazać min. zdarzenia stanowiące podstawę ich ustalenia oraz podstawy prawne. Oczywistym i logicznym jest to, że aby Komornik mógł wypełnić szczegółowe dyspozycje powołanych przepisów musi oprzeć się na konkretnych ustaleniach faktycznych, których dokonuje przed wydaniem postanowienia w oparciu o dokumenty zawarte w aktach sprawy, także te zaoferowane mu przez strony postępowania, w szczególności wierzyciela, który jest jego dysponentem.

Nie budzi wątpliwości, że organem ustalającym koszty postępowania egzekucyjnego jest Komornik, który prowadził egzekucję. Sąd rozpoznający skargę na czynności komornika, jest organem kontrolującym prawidłowość postanowienia Komornika.

Sąd orzekający w sprawie niniejszej nie podziela pojawiających się niekiedy w doktrynie poglądów, że „wykazanie”, o którym mowa w art. 29 ust. 1 u.k.k. może mieć miejsce po raz pierwszy dopiero przy okazji składania skargi na czynności komornika. Nie jest przekonujący podnoszony przy tej okazji argument, iż ustawodawca w przepisie tym nie wskazał terminu końcowego, do którego owo wykazanie może mieć miejsce. Takie podejście pomija całkowicie wykładnię systemową.

Skarga jest środkiem zaskarżenia czynności komornika, w którym strona min. formułuje zarzuty wobec komornika.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt sprawy niniejszej – trudno uznać za logicznie zasadny zarzut wierzyciela, iż Komornik wydając postanowienie o kosztach nieprawidłowo zastosował przepis art. 29 ust. 1 u.k.k., a nieprawidłowość ta miała polegać na tym, że nie obciążył opłatą dłużnika; wszystko to w sytuacji gdy wydając przedmiotowe postanowienie Komornik nie dysponował jakąkolwiek informacją dotyczącą zawarcia ugody, a przesłanką obciążenia opłatą dłużnika jest – jak stanowi przepis - wykazanie przez wierzyciela zawarcia tejże ugody.

Wierzyciel – reprezentowany także przed Komornikiem przez profesjonalnego pełnomocnika – powołuje się dopiero w skardze na ugodę zawartą z dłużnikiem w dniu 22 września 2023r., a więc jeszcze przed złożeniem przez wierzyciela wniosku o zawieszenie postępowania. Jednocześnie wierzyciel ani w treści tego wniosku, ani na późniejszym etapie postępowania egzekucyjnego o ugodzie tej nie poinformował Komornika, tym bardziej nie spełnił przesłanki „wykazania” zawarcia ugody.

W tym miejscu zasadnym wydaje się wskazanie, że stan faktyczny sprawy, na kanwie której wydana została uchwała z dnia 23.11.2023r. (III CZP 42/23), na którą powołuje się wierzyciel był zasadniczo odmienny od stanu faktycznego sprawy niniejszej. W sprawie tej wierzyciel już przy okazji wniosku o zawieszenie postępowania informował o zawarciu porozumienia z dłużnikiem w przedmiocie spłaty w ratach zaległości objętych postępowaniem egzekucyjnym, a następnie po wydaniu postanowienia o zawieszeniu kontaktował się z komornikiem, przekazując informacje o wykonywaniu ugody przez dłużnika i przedstawiając swoje wnioski.

Podsumowując dotychczasowe rozważania, podkreślić należy iż zasadniczy zarzut skargi nie zasługiwał na uwzględnienie, Komornik prawidłowo obciążył wierzyciela opłatą ustaloną na podstawie art. 29 ust. 1 u.k.k. w stawce 5%.

Zmiana postanowienia Komornika wynika z błędnej redakcji sentencji postanowienia (dwukrotne orzekanie o tej samej opłacie w dwóch punktach; punkt 3 wobec treści punktów 4 i 5 jest zbędny) oraz nieprawidłowego obciążenia wierzyciela całością kosztów postępowania (przepis art. 29 ust. 1 u.k.k. jest wyjątkiem od zasady, iż koszty celowej egzekucji obciążają dłużnika, dotyczy wyłącznie określonej w nim opłaty i nie może być interpretowany rozszerzająco i „rozciągany” na inne pozycje kosztów postępowania egzekucyjnego).

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd orzekł jak w punkcie 1 i 2 postanowienia na postawie przepisu art. 767 § 1 k.p.c. w zw. z art. 29 ust. 1 u.k.k. i art. 770 k.p.c.

O kosztach postępowania wywołanego wniesieniem skargi Sąd orzekł w punkcie 3 postanowienia, na podstawie przepisów art. 100 zdanie drugie kpc oraz art. 108 §1 kpc w zw. z art. 13 §2 kpc, mając na uwadze zasadniczy wynik postępowania - fakt oddalenia podstawowego zarzutu skargi, co skutkuje brakiem zmiany w zakresie punktu 5 postanowienia Komornika. Na koszty sądowe w sprawie niniejszej złożyła się opłata stała od skargi w kwocie 50 zł, uiszczona przez wierzyciela.

Sędzia Joanna Krata