Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 kwietnia 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

po rozpoznaniu 13 kwietnia 2023 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) sp. z o.o. z siedzibą w B.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 28 lutego 2022 r.

Nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka

Sygn. akt XVII AmE 118/22

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki Decyzją z 28 lutego 2022 r. Nr (...), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej (...) sp. z o. o. z siedzibą w B. (zwanego dalej: „Przedsiębiorca”) za niezachowanie terminu na złożenie Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiące: styczeń 2018 r. - listopad 2020 r.,:

1.  orzekł, że (...) sp.zo.o. z siedzibą w B. nie zachował terminu do przekazania do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu (dalej „sprawozdanie") za miesiące: styczeń 2018 r. - listopad 2020 r.,

2.  wymierzył (...) sp.zo.o. z siedzibą w B. karę pieniężną w łącznej wysokości 340.000,00 zł., w tym:

a.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc styczeń 2018 r.,

b.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc luty 2018 r.,

c.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc marzec 2018 r.

d.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc kwiecień 2018 r.

e.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc maj 2018 r.,

f.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc czerwiec 2018 r.

g.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc lipiec 2018 r.

h.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc sierpień 2018 r.

i.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc wrzesień 2018 r.

j.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc październik 2018 r.

k.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc listopad 2018 r.

l.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc grudzień 2018 r.

m.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc styczeń 2019 r.

n.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc luty 2019 r.,

o.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc marzec 2019 r.

p.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc kwiecień 2019 r.

q.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc maj 2019 r.,

r.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc czerwiec 2019 r.

s.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc lipiec 2019 r.

t.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, ą także ich przeznaczeniu za miesiąc sierpień 2019 r.

u.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, ą także ich przeznaczeniu za miesiąc wrzesień 2019 r.

v.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc październik 2019 r.

w.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, ą także ich przeznaczeniu za miesiąc listopad 2019 r.

x.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, ą także ich przeznaczeniu za miesiąc grudzień 2019 r.

y.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, ą także ich przeznaczeniu za miesiąc styczeń 2020 r.

z.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc luty 2020 r.,

aa.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc marzec 2020 r.

bb.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc kwiecień 2020 r.

cc.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc maj 2020 r.,

dd.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc czerwiec 2020 r.

ee.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc lipiec 2020 r.

ff.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc sierpień 2020 r.

gg.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc wrzesień 2020 r.

hh.  10.000 zł. za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc październik 2020 r.

2.  umorzył postępowanie administracyjne w związku z nieprzekazaniem w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiąc listopad 2020r. (decyzja Prezesa URE z dnia 28 lutego 2022 r. k. 6-12v akt sąd)

Powód zaskarżył decyzję w całości i zarzucił naruszenie:

a)  art. 3 pkt. 12c ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. prawo energetyczne (Dz. U. z 2021 r., poz. 716 z późn. zm.), (dalej jako „p.e.”), poprzez błędne stwierdzenie, że sam fakt wpisania do Rejestru Podmiotów Przywożących przesądza o statusie podmiotu przywożącego, podczas gdy z legalnej definicji podmiotu przywożącego wynika, że status ten uzależniony jest od faktycznej działalności polegającej na przywozie paliw ciekłych,

b)  art. 43d ust. 1 p.e. w zw. z art. 3 pkt. 12c p.e., poprzez błędne stwierdzenie, że spółka była zobowiązana do przekazywania Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki (dalej jako „Prezes URE”), miesięcznych sprawozdań o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu, podczas gdy w omawianym zakresie powód nie dokonywał przywozu paliw ciekłych, a zatem nie był podmiotem przywożącym, na który nałożony jest przedmiotowy obowiązek,

c)  art. 56 ust. 6a p.e. poprzez jego niezastosowanie polegające na zaniechaniu odstąpienia od wymierzenia kary pieniężnej w zakresie niewykonania obowiązku sprawozdawczego za miesiące styczeń 2018 r. – październik 2020 r. mimo ziszczenia się w sprawie przesłanek to uzasadniających, a w szczególności przez błędne przyjęcie, iż stopień szkodliwości zachowania powoda, w ustalonych okolicznościach sprawy, nie był znikomy,

d)  art. 56 ust. 6a p.e. w zw. z art. 115 § 2 k.k. poprzez przyjęcie, że w sprawie powoda zostały wypełnione przesłanki dotyczące stopnia społecznej szkodliwości czynu, podczas gdy powód nie naruszył dobra chronionego w sposób uzasadniający nałożenie wobec niego kary.

Wobec powyższego, powód wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości, ewentualnie wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez odstąpienie od wymierzenia powodowi kary. Powód wniósł również o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Powód wniósł także o wstrzymanie wykonania decyzji, przeprowadzenie rozprawy i rozpoznanie sprawy również pod nieobecność powoda oraz wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów wskazanych w treści uzasadnienia odwołania od decyzji Prezesa URE na fakty wskazane w uzasadnieniu odwołania, a w szczególności na fakty wskazane poniżej:

⚫

poinformowanie Prezesa URE o przyczynie dokonania przez powoda omyłkowego wpisu do Rejestru Podmiotów Przywożących (pismo powoda z dnia 4 października 2021 r. wraz z załącznikami),

⚫

złożenie przez powoda zaległych sprawozdań (pismo powoda z dnia 4 października 2021 r. wraz z załącznikami),

⚫

odnotowanie przez powoda spadku dochodów w ostatnich latach (tabela podsumowująca przychody w latach 2018-2021) (odwołanie powoda z dnia 14 marca 2022 r. k. 14-44 akt sąd.)

Pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych (odpowiedź pozwanego na odwołanie z dnia 18 sierpnia 2022 r. k. 70-79 akt sąd.)

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

(...) sp.zo.o. z siedzibą w B. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji pozostałych części i akcesoriów do pojazdów silnikowych, z wyłączeniem motocykli. (odpis pełny KRE powoda k. 46-55 akt sąd.).

Przedsiębiorca 12 stycznia 2018 r. został wpisany na swój wniosek do Rejestru Podmiotów Przywożących na mocy decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, znak: (...)i figurował w tym Rejestrze do 20 stycznia 2022 r ( okoliczność bezsporna).

Powód pomimo dokonania wpisu do Rejestru Podmiotów Przywożących nie dokonywał faktycznie przywozu paliw ciekłych, nie składał też miesięcznych sprawozdań podmiotów przywożących o jakich mowa w art. 43d § 1 p.e. Zaległe sprawozdania za okres styczeń 2018r – listopad 2020 spółka złożyła dopiero 8 października 2021r, a więc po wszczęciu postępowania administracyjnego o nałożenie kary pieniężnej ( pismo z 4.10.2021r oraz sprawozdania k.26-44).

W związku z niezłożeniem przez (...) sprawozdania za miesiące od stycznia 2018 r. do listopada 2020 r Prezes URE wszczął z urzędu postępowanie w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy (zawiadomienie Prezesa URE z dnia 14 września 2021 r. k. 1-2v akt adm.)

Pismem z dnia 4 października 2021 r. przedsiębiorca wyjaśnił, iż w oparciu o specyfikację otrzymaną od dostawcy złożył wniosek o wpis do Rejestru Podmiotów Przywożących substancji oznaczonej kodem CN 2710 19 99. Jednocześnie, powód wskazał, że dostawca błędnie oznaczył substancję i w rzeczywistości substancja o kodzie CN 2710 19 99 nigdy nie była przez niego przewożona. Powód poinformował, iż faktycznie przewoził takie substancje jak: (...) (kod CN 382499) oraz (...) (kod CN 340319). Ponadto dodał, iż żadna z wymienionych substancji nie mieści się w katalogu paliw ciekłych, których przywóz wymaga wpisu do Rejestru Podmiotów Przywożących.

Prezes URE 30 grudnia 2021 r. zawiadomił powoda, iż zgodnie z art. 15zzzzzn ² ust. 2 ustawy COVID, może on złożyć w terminie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, wniosek o przywrócenie terminu do złożenia sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiące: listopad 2020 r. – październik 2021 r., o którym mowa w art. 43d ustawy p.e. (zawiadomienie powoda z dnia 30 grudnia 2021 r. k. 64 akt adm.)

W dniu 28 stycznia 2022 r. przedsiębiorca przekazał za pośrednictwem operatora pocztowego zaległe sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiące: grudzień 2020 r. - styczeń 2022 r. (wniosek powoda o przywrócenie terminu wraz ze sprawozdaniami za ww. miesiące k. 66- 82 akt adm.)

Przedsiębiorca w 2021 r. uzyskał przychód w wysokości (...) zł (Rachunek zysków i strat za 2021 r. - k. 20 akt sąd.)

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzone w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane, jak również w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości.

Odnośnie twierdzeń (...) co do okoliczności, w jakich dokonał wpisu do Rejestru Podmiotów Przywożących, w szczególności, że powodem dokonania wpisu była błędna informacja uzyskana od dostawcy o kwalifikacji przywożonego smaru do paliw, których przywóz wymaga wpisu do Rejestru Podmiotów Przywożących, to po pierwsze okoliczność ta jest bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, a po wtóre powód nie podjął nawet próby udowodnienia tego faktu, gdyż nie przedstawił na tą okoliczność jakichkolwiek dowodów. Motywacja przedsiębiorcy o wpisaniu się do Rejestru Podmiotów Przywożących nie jest istotna dla oceny, czy na przedsiębiorcy ciążył obowiązek sprawozdawczy. Jak słusznie wskazywał organ, podmiot dokonując wpisu do rejestru nie musi paliwa przywozić, może mieć dopiero taki zamiar, może też zmienić zdanie i nie dokonywać przywozu paliwa, co nie zmienia jednak faktu, że dopóki w tym rejestrze figuruje musi wypełniać obowiązki sprawozdawcze z tym związane.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Zaskarżona decyzja odpowiada prawu, a podniesione przez powoda w odwołaniu zarzuty nie mogą skutkować jej uchyleniem, ani odstąpieniem od wymierzenia kary.

Zgodnie z art. 43d ust. 1 p.e. przedsiębiorstwo energetyczne posiadające koncesję na wytwarzanie paliw ciekłych lub koncesję na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą, a także podmiot przywożący stosownie do swojej działalności przekazuje Prezesowi URE, miesięczne sprawozdanie o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu - w terminie 20 dni od dnia zakończenia miesiąca, którego dotyczy sprawozdanie.

W myśl art. 56 ust. 1 pkt 12b p.e. karze pieniężnej podlega ten, kto nie przekazuje w terminie sprawozdania, o którym mowa w art. 43d. Wysokość tej kary, zgodnie z art. 56 ust. 2h pkt 4 p.e., wynosi 10.000 zł.

Podmiotem przywożącym, w myśl definicji zawartej w art. 3 pkt 12c p.e. jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która samodzielnie lub za pośrednictwem innego podmiotu dokonuje przywozu paliw ciekłych, z wyłączeniem przywozu paliw ciekłych:

a) w ramach wykonywania działalności polegającej na obrocie paliwami ciekłymi z zagranicą wymagającej uzyskania koncesji, o której mowa w art. 32 ust. 1 pkt 4, lub

b) przeznaczonych do użycia podczas transportu i przywożonych w standardowych zbiornikach, o których mowa w art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2017 r. poz. 43 i 60). Natomiast przywóz paliw ciekłych, to zgodnie z definicją ustawową zawartą w art. 3 pkt 12d p.e. sprowadzenie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej paliw ciekłych w ramach nabycia wewnątrzwspólnotowego lub importu.

Podmiot przywożący może dokonywać przywozu paliw ciekłych po wpisaniu do rejestru podmiotów przywożących. Wpisu do tego rejestru dokonuje na wniosek podmiotu przywożącego Prezes URE w drodze decyzji (art. 32c p.e.).

W prowadzonym w postaci elektronicznej przez Prezesa URE jawnym rejestrze podmiotów przywożących umieszcza się takie informacje jak:

– oznaczenie podmiotu przywożącego;

– rodzaje paliw ciekłych będące przedmiotem przywozu;

– rodzaje i lokalizację infrastruktury paliw ciekłych wykorzystywanej przez podmiot przywożący;

– przeznaczenie przywożonego paliwa ciekłego;

– planowana daty rozpoczęcia działalności polegającej na przywozie paliw ciekłych (art. 32a p.e.).

Zmiana wpisu lub wykreślenie z rejestru podmiotów przywożących następują na wniosek podmiotu przywożącego lub z urzędu (art. 32d p.e.). Przy czym Prezes URE z urzędu, w drodze decyzji, wykreśla z rejestru podmiot przywożący, który w okresie kolejnych 6 miesięcy nie dokonał przywozu paliw ciekłych lub zaistniały okoliczności, o których mowa w art. 32b p.e.

Na podstawie prowadzonego rejestru podmiotów przywożących, Prezes URE przekazuje w formie elektronicznej, co najmniej raz na kwartał, ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, ministrowi właściwemu do spraw energii, Komendantowi Głównemu Policji, Prezesowi Agencji Rezerw Materiałowych, Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Prezesowi Urzędu Dozoru Technicznego, Dyrektorowi Generalnemu Transportowego Dozoru Technicznego, Prezesowi Głównego Urzędu Miar, Głównemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego, Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska oraz Głównego Inspektorowi Sanitarnemu, aktualny wykaz podmiotów przywożących zawierający oznaczenie podmiotów przywożących oraz informacje o rodzajach, przeznaczeniu przywożonego paliwa ciekłego, a także rodzaju i lokalizacji infrastruktury paliw ciekłych wykorzystywanej przez ten podmiot (art. 32d ust 4 p.e.).

W świetle powołanych wyżej przepisów prawa, ustalony w sprawie stan faktyczny, pozwala zdaniem Sądu jednoznaczne stwierdzić, że po stronie (...) sp. z o.o. nw bielsko-Białej istniał obowiązek sprawozdawczy, o jakim mowa w art. 43d ust. 1 p.e.

Obowiązek ten ciąży na przedsiębiorcach, którzy zostali wpisani do rejestru podmiotów przywożących i jest niezależny od ilości paliw przywiezionych przez przedsiębiorcę. Konkluzja taka jest oczywista, jeśli weźmie się pod uwagę fakt, że dokonanie wpisu przedsiębiorcy w rejestrze podmiotów przywożących jest logiczną konsekwencją faktu, że podmiot ten został do rejestru wpisany na skutek własnego działania, z uwagi na deklarację, że zamierza dokonywać przywozu paliwa (złożył wniosek o wpis w rejestrze, w którym określił: rodzaj paliw ciekłych będących przedmiotem przywozu, rodzaj i lokalizację wykorzystywanej infrastruktury, przeznaczenie przywożonego paliwa, a także planowaną datę rozpoczęcia działalności polegającej na przywozie paliw ciekłych; zakres wniosku o wpis do rejestru zgodnie z treścią art. 32c ust 2 w zw z art. 32a ust 4 p.e.). W rejestrze może więc znaleźć się tylko taki przedsiębiorca, który deklaruje dokonywanie przywozu paliwa. Przy czym oczywiste jest, że przedsiębiorca nie może dokonywać przywozu bez uzyskania wpisu w rejestrze.

Zatem niezależnie od tego, jakimi pobudkami kierował się przedsiębiorca składając wniosek o wpis do rejestru, czy były to wątpliwości dotyczące interpretacji przepisów ustawy prawo energetyczne, w szczególności rozumienia pojęcia przywozu paliw i podmiotu przywożącego, czy też było to spowodowane faktyczną wolą dokonywania w niedalekiej przyszłości przywozu nawet niewielkiej ilości paliwa, o jakim mowa w art. 3 pkt 12d p.e., czy było to błędne przekoanie, że paliwo które przywozi wymaga wpisu do rejestru­ – dokonanie wpisu w rejestrze jest jednoznaczne z uzyskaniem statusu podmiotu przywożącego, który uprawnia przedsiębiorcę do dokonywania przewozu paliw.

Konsekwencją zaś wpisania do rejestru podmiotów przywożących, jest obowiązek sprawozdawczy wynikający z art. 43d ust 1 p.e. Obowiązek ten istnieje nawet wówczas jeśli przedsiębiorca w danym okresie sprawozdawczym (w danym miesiącu) nie dokonał przywozu żadnego paliwa. Fakt niedokonania przywozu w danym okresie sprawozdawczym ma bowiem również istotną wartość informacyjną dla regulatora rynku energetycznego i może podlegać takiej samej weryfikacji jak przywóz paliwa w wielkości większej niż 0.

O tym, że podmiotem przywożącym może być także taki przedsiębiorca, który w danym okresie nie dokonuje przywozu paliw, świadczy także treść przepisów o wykreśleniu z rejestru, z których wynika, że dopiero upływ okresu 6 kolejnych miesięcy, w których nie jest dokonywany przywóz paliwa, uzasadnia wykreślenie przedsiębiorcy z rejestru.

Reasumując, obowiązek sprawozdawczy przedsiębiorcy, który został wpisany do rejestru podmiotów przywożących, wynikający z art. 43d ust. 1 p.e., dotyczy także tego podmiotu, który w danym okresie sprawozdawczym nie dokonał żadnych faktycznych czynności dotyczących obrotu paliwami ciekłymi, o jakich mowa w tym przepisie. Obowiązkowi przedstawiania miesięcznych sprawozdań o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu podlega nie tylko ten przedsiębiorca, który w danym miesiącu dokonał przywozu, ale także ten który został wpisany do rejestru podmiotów przywożących, ale faktycznie czynności takich w danym miesiącu nie dokonał.

W konsekwencji, niezłożenie przez powoda sprawozdania, o jakim mowa w art. 43d ust. 1 p.e., stanowiło podstawę do zastosowania przez organ regulacyjny normy art. 56 ust 1 pkt 49 p.e. i nałożenia na powoda kary, o jakiej mowa w tym przepisie.

Podkreślenia przy tym wymaga, iż odpowiedzialność, o której mowa w art. 56 ust. 1 pkt 49 p.e., ma charakter odpowiedzialności obiektywnej, co oznacza, że jest niezależna od subiektywnego elementu, jakim jest wina przedsiębiorcy. Dla możliwości zastosowania sankcji pieniężnej, o której mowa w przepisach prawa energetycznego, istotne jest zatem jedynie istnienie obowiązku prawnego zabezpieczonego sankcją pieniężną oraz stwierdzenie samego faktu jego naruszenia przez podmiot zobowiązany. Samo naruszenie normy sankcjonowanej uzasadnia natomiast postawienie zarzutu niezachowania należytej ostrożności wymaganej w stosunkach danego rodzaju (por. wyrok SN z 1 czerwca 2010 r., III SK 5/10; wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 stycznia 2006 r., sygn. akt SK 52/04; Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego -A nr 2006/1/6). Charakterystyczne dla tego typu odpowiedzialności jest jej „oderwane od konieczności stwierdzania winy i innych okoliczności sprawy, wystarczy jedynie ustalenie samego faktu naruszenia prawa lub wymogów decyzji administracyjnej” (TK sygn. P 64/07). Przypisanie odpowiedzialności sprowadza się zatem do ustalenia, czy określone zdarzenie wyczerpuje znamiona ustawowe i pozostaje w związku przyczynowym z zachowaniem konkretnego podmiotu.

Powyższe determinuje przypisania powodowi odpowiedzialności administracyjnej za niezłożenie sprawozdania przez okres od stycznia 2018 r. do listopada 2020 r. Zatem okoliczności, na które powoływał się powód, dotyczące błędnego przekoania o konieczności dokonania wpisu do Rejestru Podmiotów Przywożących, nie mogą być podstawą do uznania, że powodowi tej odpowiedzialności nie można przypisać.

W tych okolicznościach, w sytuacji gdy wysokość kary została ustalona przez ustawodawcę w art. 56 ust 2h pkt 4 p.e. w wysokości nominalnej 10.000 zł, uzasadnione było nałożenie na powoda kary właśnie w tej wysokości za każde uchybienie, co łącznie spowodowało nałożenie kary w wysokości 340.000 zł. Powód nie wskazywał, aby kara w tej wysokości nie uwzględniała jego możliwości finansowych, a zważywszy na fakt, że powód osiągnął w 2021r przychody w wysokości (...) zł, to zasadne było przyjęcie, że kara ta mieści się w granicach ustawowych, ale także, że odpowiada możliwościom finansowym powoda.

Ponadto wskazać należy, iż wysokość kary za niewykonanie obowiązku przedstawienia sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu została ściśle określona w ustawie, co wyklucza możliwość jej miarkowania. Jednocześnie jej wysokość jednoznacznie wskazuje, że kwestia przejrzystości na rynku paliw jest niezwykle istotna dla ustawodawcy, w szczególności że to właśnie nieuchronność poniesienia kary, bez możliwości jej miarkowania ma stanowić gwarancję realizacji tego celu i wyeliminowanie szarej strefy na rynku paliw.

Należy przy tym zwrócić uwagę, że celem kary administracyjnej jest nie tylko przymuszenie do właściwego zachowania, zgodnego z wymogami prawa, ale także prewencja ogólna i szczególna, a więc zapobieżenie w przyszłości podobnym naruszeniom prawa, zarówno przez ukaranego przedsiębiorcę, jak i inne podmioty, na których ciążą tożsame obowiązki.

Odnosząc się do zarzutu powoda dotyczącego nieodstąpienia przez Prezesa URE od nałożenia kary, to Sąd uznał go również za nieuzasadniony.

W myśl przepisu art. 56 ust 6a p.e. Prezes URE może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli stopień szkodliwości czynu jest znikomy, a podmiot zaprzestał naruszania prawa lub zrealizował obowiązek.

Dokonując oceny stanu faktycznego sprawy, w świetle treści art. 56 ust 6a p.e., Sąd doszedł do przekonania, że nie zostały spełnione przesłanki do odstąpienia od wymierzenia kary.

Ustawa prawo energetyczne nie sprecyzowała w jaki sposób należy oceniać stopień szkodliwości czynu, jednak uczyniło to orzecznictwo sądowe. I tak Sąd Najwyższy w wyroku z 15 października 2014 r., w sprawie III SK 47/13 uznał, że przy ocenie szkodliwości zasadne jest odwołanie się do sposobu weryfikacji tego stopnia wypracowanego w prawie karnym, skoro prawodawca posłużył się w art. 56 ust. 6a prawa energetycznego instytucją prawa karnego, z uwagi na represyjny charakter kar pieniężnych przewidzianych w art. 56 prawa energetycznego.

Konieczne jest więc odwołanie się do art. 115 § 2 kodeksu karnego, który zawiera zamknięty katalog kryteriów oceny stopnia szkodliwości społecznej czynu i który nakazuje przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu brać pod uwagę:

1) rodzaj i charakter naruszonego dobra,

2) rozmiary wyrządzonej szkody,

3) sposób i okoliczności popełnienia czynu,

4) wagę naruszonych obowiązków,

5) postać zamiaru,

6) motywację sprawcy,

7) rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia.

Jak ocenił Sąd Najwyższy w powołanym wyżej orzeczeniu „ o stopniu społecznej szkodliwości mają decydować wyłącznie okoliczności związane z czynem (por. wyrok Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 2011 r., IV KK 382/10), przy czym podstawowe znaczenie dla określenia stopnia szkodliwości czynu mają rodzaj i charakter naruszonego dobra chronionego prawem, rozmiar wyrządzonej i grożącej szkody oraz zamiar i motywacja sprawcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 2011 r., IV KK 382/10). […] Nie uwzględnia się więc okoliczności, które pojawiły się po popełnieniu czynu, ponieważ nie mieszczą się one w regulacji art. 115 § 2 KK.”

Analizując zasadnicze kryterium oceny stopnia szkodliwości czynu powoda, jakim jest rodzaj naruszonego dobra należy stwierdzić, że dobrem tym jest w istocie możliwość realizowania przez Prezesa URE zadań nałożonych przez ustawodawcę.

W tej kwestii, Sąd podziela pogląd pozwanego Prezesa URE, iż obowiązek sprawozdawczy z art. 43d ust. 1 p.e. nie służy jedynie przygotowaniu raportu kwartalnego przez Prezesa URE, o którym mowa w art. 43d ust. 4 p.e. Obowiązek ten służy nadzorowi i kontroli rynku paliw, a także kontroli naruszeń warunków prowadzenia działalności gospodarczej w dziedzinie paliw ciekłych, informowaniu o funkcjonowaniu przedsiębiorców na rynku paliw ciekłych, badaniu zgodności prowadzonej działalności z uprawnieniami wynikającymi z posiadanej przez przedsiębiorcę koncesji lub wpisu do rejestru podmiotów przywożących, czy również badaniu istnienia podstaw do złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa określonego w art. 57g p.e.

Uwzględniając powyższe, nie można stwierdzić, że ze względu na rodzaj i charakter naruszonego dobra chronionego prawem, stopień szkodliwości czynu powoda był znikomy. Wszak niewykonanie przez powoda w terminie obowiązku sprawozdawczego pozbawiło regulatora rynku energetycznego, istotnych z punktu widzenia jego funkcji nadzorczych i kontrolnych, możliwości działania w tym zakresie.

Co się zaś tyczy zamiaru i motywacji sprawcy, który należy oceniać w kontekście szkodliwości czynu, to należy zwrócić uwagę na okoliczność, że zaniechanie powoda związane było z wykonywaną przez niego działalnością gospodarczą. Powód będąc profesjonalistą w obrocie gospodarczym podjął samodzielną decyzję o wpisie do rejestru podmiotów przywożących. Zatem konsekwencje niezłożenia sprawozdania, które są związane także z ryzykiem prowadzenia każdej działalności gospodarczej, obciążają tylko powoda. Jeśli więc powód zdecydował się na wpis w rejestrze, to musiał się liczyć z wszelkimi konsekwencjami takiego wpisu, w tym z koniecznością składania sprawozdań, o jakich mowa w art. 43d ust 1 p.e., które są skorelowane z wpisem do rejestru. Zatem, o ile można przyjąć, że zaniechanie powoda nie było działaniem celowym, to jednak należy mu przypisać zawinione działanie, co najmniej w postaci niedbalstwa, za które przedsiębiorca musi ponosić odpowiedzialność.

Na marginesie dodać należy, iż art. 56 ust. 6a p.e. ma charakter fakultatywny, zatem odstąpienie od wymierzenia kary nie tylko zależy od spełnienia przesłanki o charakterze ocennym, w postaci znikomej szkodliwości czynu, ale zależy od uznania organu, które wszakże nie może być dowolne i wynikać musi z merytorycznych przesłanek, ale z pewnością nie stanowi ono obowiązku organu do zastosowania powołanej regulacji w każdych warunkach (podobnie Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 24 sierpnia 2012 roku, sygn. akt VI ACa 389/12).

W tym zakresie Sąd Okręgowy podziela także stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z 27 listopada 2019 r., sygn. akt I NSK 95/18, że „art. 56 ust. 6a p.e. należy interpretować z uwzględnieniem zasady sprawności i rzetelności działania instytucji publicznych, a także zasady równowagi i podziału władzy. W ocenie Sądu Najwyższego […] Prezes Urzędu Regulacji Energetyki dysponuje pewnym luzem decyzyjnym przy interpretacji przesłanki znikomości szkodliwości społecznej czynu, a w razie ziszczenia się wspomnianej przesłanki - uznaniem administracyjnym przy wyborze wariantu rozstrzygnięcia: odstąpienia od kary pieniężnej bądź nieodstąpienia od tej kary. […]Organ regulacyjny, z uwagi na posiadaną wyspecjalizowaną kadrę, unikalną pamięć instytucjonalną oraz bezpośrednią styczność z realiami rynkowymi, jest co do zasady lepiej przygotowany niż sędzia do oceny stopnia szkodliwości społecznej czynu przedsiębiorcy z punktu widzenia standardów obowiązujących na rynku regulowanym. Interpretacja przepisów prawnych należy do istoty władzy wykonawczej, która jak wskazuje sama jej nazwa, odpowiada za egzekwowanie prawa. Jeżeli określony sposób interpretacji przepisu ma racjonalne uzasadnienie i jest ugruntowany w praktyce organu, sąd nie powinien zastępować go własną interpretacją. Interwencja sądu w treść decyzji organu regulacyjnego powinna następować dopiero wtedy, gdy nosi ona znamiona dowolności: opiera się na arbitralnych przesłankach, zawiera zdawkowe i ogólnikowe uzasadnienie, odwołuje się do nieudowodnionych informacji.” (wyrok Sądu Najwyższego – Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych z 27 listopda 2019 r., sygn. akt I NSK 95/18, legalis nr 2294222).

Mając na uwadze powyższe, Sąd podzielił pogląd organu, że w sprawie nie zachodziły podstawy do odstąpienia od nałożenia kary pieniężnej, zaś argumentacja organu dotycząca szkodliwości czynu została w sposób dogłębny i wnikliwy przedstawiona przez organ w uzasadnieniu decyzji (rozstrzygnięcie w tym przedmiocie nie nosiło znamion dowolności).

W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że zaskarżona decyzja odpowiada przepisom prawa, zaś odwołanie powoda nie zasługiwało na uwzględnienie. Z tego względu, na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c. Sąd orzekł jak w sentencji.

O kosztach procesu rozstrzygnięto, zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, przyjmując, że powód, jako strona przegrywająca sprawę, zobowiązany jest do zwrotu pozwanemu kosztów procesu, które obejmowały jedynie wynagrodzenie pełnomocnika procesowego pozwanego w wysokości 720 zł ustalone na podstawie § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka