Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 września 2021 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	Sędzia SO Anna Maria Kowalik
Protokolant –	Sekr. Sąd. Magdalena Żabińska

po rozpoznaniu 22 września 2021 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. W. (1) i M. W. (2)

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

z udziałem zainteresowanych: PGE Obrót Spółki Akcyjnej z siedzibą w R. i PGE Dystrybucja Spółki Akcyjnej z siedzibą w L.

o wstrzymanie dostarczania energii elektrycznej

na skutek odwołania powodów od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 31 lipca 2015r. Nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza solidarnie od M. W. (1) i M. W. (2) na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720,00 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

3.  zasądza solidarnie od M. W. (1) i M. W. (2) na rzecz PGE Obrót spółki akcyjnej w R. kwotę 737,00 zł (siedemset trzydzieści siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

4.  zasądza solidarnie od M. W. (1) i M. W. (2) na rzecz (...) spółki akcyjnej w L. kwotę 737,00 zł (siedemset trzydzieści siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz 640,00 zł (sześćset czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym, w tym 540,00 zł (pięćset czterdzieści złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia SO Anna Maria Kowalik

Sygn. akt XVII AmE 9/21

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...)z 31 lipca 2015 r. wydaną na podstawie art. 479 ^{( 48 )}§ 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2014 r., poz. 101 ze zm.) (dalej k.p.c.) i art. 8 ust. 1 w związku z art. 6b ust. 4, art. 9g ust. 1 i 4, art. 30 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz.U. z 2012 r., poz. 1059 ze zm.) (dalej p.e.) oraz art. 132 i art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.) (dalej k.p.a.) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (dalej Prezes URE), po rozpatrzeniu odwołania M. W. (1) i M. W. (2) (dalej powodowie) od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 23 marca 2015 r. nr (...), wydanej w postępowaniu administracyjnym w sprawie rozstrzygnięcia przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w trybie art. 8 ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne sporu dotyczącego nieuzasadnionego wstrzymania przez PGE Dystrybucja S.A. Oddział B. dostarczania energii elektrycznej do należącego do powodów budynku mieszkalnego położonego w A. przy ul. (...), uznając w części za słuszne wniesione odwołanie, postanowił:

1.  uchylić w całości decyzję z 23 marca 2015 r. nr (...) umarzającą postępowanie administracyjne w sprawie rozstrzygnięcia przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w trybie art. 8 ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne sporu dotyczącego nieuzasadnionego wstrzymania przez PGE Dystrybucja S.A. Oddział B. dostarczania energii elektrycznej do należącego do powodów budynku mieszkalnego położonego w A. przy ul. (...),

2.  uznać, iż dokonane przez (...) S.A. Oddział B. w dniu 17 października 2014 r. wstrzymanie dostaw energii elektrycznej do obiektu powodów położonego w A. przy ul. (...) nie było nieuzasadnione (Decyzja k. 4-14 akt sąd.)

Odwołaniem z 20 sierpnia 2015 r. powodowie zaskarżyli w całości ww. Decyzję, zarzucając jej naruszenie:

1.  przepisów postępowania:

a.  art. 132 §1 i 2 w zw. z art. 133 i 127 k.p.a. poprzez niedopełnienie warunków ustanowionych w w/w przepisach, które pozbawiło kompetencji Prezesa URE do wywiedzenia zaskarżonej Decyzji w trybie w/w prawa;

b.  art. 7, 8, 10, 77 § 1, 79 oraz 80 k.p.a. poprzez brak działań Prezesa URE w kierunku wszechstronnego wyjaśnienia sprawy, wyrażający się w arbitralnym pominięciu przedstawionych przez skarżących twierdzeń, zarzutów oraz dowodów, w szczególności w postaci umowy sprzedaży energii elektrycznej z 25 maja 1999 r. nr (...), decyzji Starosty (...) z 26 listopada 2012 r. nr 347/12, pisma PGE Obrót S.A. z 27 października 2014 r. nr (...), zlecenia technicznego OT nr (...) z 23 października 2014 r., zlecenia technicznego OT nr (...) z 01 grudnia 2014 r., poprzez brak wszechstronnego rozpatrzenia zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i w konsekwencji ustalenie, że PGE Dystrybucja S.A zapewniła warunki do dostarczania energii elektrycznej dla potrzeb obiektu stanowiącego własność M. i M. W. (2) i tym samym naruszenie zasady prowadzenia postępowania przez organy administracji w ten sposób, aby pogłębić zaufanie obywateli do organów Państwa;

c.  art. 77 oraz 78 k.p.a. poprzez pominięcie załączonej przez skarżących umowy sprzedaży energii elektrycznej z 25 maja 1999 r. nr (...) oraz wniosku z 15 listopada 2014 r. o uzupełnienie materiału dowodowego o dokumentację projektowo- budowlaną w części opracowania obejmującego grunty działek nr (...) oraz o przesłuchanie świadków, co doprowadziło do nieuwzględnienia okoliczności faktycznych mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy;

d.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonej Decyzji, polegający na bezzasadnym przyjęciu, iż skarżący w sposób zawiniony uniemożliwił pracownikom PGE Dystrybucja S.A. wejście do ich budynku 30 listopada 2014 r. (niedziela) celem przeprowadzenia robót niezbędnych do kontynuowania dostaw energii elektrycznej, gdy w rzeczywistości pracownicy zakładu energetycznego nie mieli stosownych upoważnień, nie mieli zleceń technicznych na wykonanie prac ani legitymacji służbowych,

e.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonej Decyzji polegający na bezzasadnym przyjęciu, iż budynek skarżących na działce (...) przy ulicy (...) w A. był zasilany w energię elektryczną liniami napowietrznymi oraz, że napowietrzna linia energetyczna w wyniku przeprowadzonej modernizacji została usunięta, co pozostaje w sprzeczności z rzeczywistym stanem faktycznym;

2.  przepisów prawa materialnego, a mianowicie:

a.  art. 6 b ust. 4 p.e. poprzez niewłaściwe zastosowanie, co doprowadziło do uznania, że w niniejszej sprawie wystąpiła ustawowa przesłanka wstrzymania dostaw energii elektrycznej;

b.  § 42 pkt 5 lit. b rozporządzenia Ministra Gospodarki z 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (Dz. U. z 2007 r. Nr 93, poz. 623 ze zm.) i pkt II 3.2.3. Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej z 10 września 2013 r., nr (...)przez błędną wykładnię i zastosowanie, co doprowadziło do uznania, że są to legalne podstawy prawne wstrzymania 17 października 2014 r. dostaw energii elektrycznej do budynku skarżących;

c.  art. 8 p.e. poprzez błędną wykładnię i niezastosowanie, co doprowadziło do uznania, iż w niniejszej sprawie nie zachodzi nieuzasadnione wstrzymanie energii elektrycznej;

d.  § 1, § 3 pkt 2 oraz § 4 pkt 3 umowy sprzedaży energii elektrycznej z dnia 25 maja 1999 r. nr (...) poprzez niezastosowanie i bezprawne przyjęcie, że miejscem dostawy energii elektrycznej jest granica nieruchomości, gdy w rzeczywistości miejscem dostawy energii elektrycznej jest miejsce posadowienia układu pomiarowego znajdującego się wewnątrz budynku stanowiącego własność skarżących.

Mając powyższe na uwadze powodowie wnieśli o:

1.  zmianę zaskarżonej Decyzji w całości i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez stwierdzenie, że wstrzymanie dostawy energii elektrycznej do obiektu położonego w A. przy ul. (...) w dniu 17 października 2014 r. było nieuzasadnione oraz zobowiązanie PGE Dystrybucja S.A. do podjęcia i kontynuowania dostaw energii elektrycznej do obiektu położonego w A. przy ul. (...);

2.  zasądzenie na ich rzecz kosztów procesu według norm przepisanych;

3.  dopuszczenie dowodu z dokumentów w postaci kopii Mapy Zasadniczej z dnia 13 kwietnia 2015 r. oraz zawiadomienia Starosty (...) z dnia 21 listopada 2014 r. nr sprawy (...) na okoliczność udowodnienia istnienia doziemnej linii kablowej energetycznej zasilającej budynek położony przy ul. (...) i tym samym istnienia warunków technicznych do wznowienia dostawy energii elektrycznej do budynku stanowiącego własność skarżących na dotychczasowych zasadach oraz na okoliczność podejmowania przez PGE Dystrybucja S.A. działań mających na celu dostosowanie stanu prawnego do stanu faktycznego błędnie ustalonego przez Prezesa URE w zaskarżonej Decyzji;

4.  dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron na okoliczność istnienia możliwości technicznych niezbędnych do kontynuowania dostaw energii elektrycznej, istnienia doziemnej i napowietrznej linii energetycznej, podejmowania przez PGE Dystrybucja S.A. bezprawnych działań wobec skarżących oraz nadużywania pozycji dominującej na rynku (odwołanie powodów k. 16-35 akt sąd.)

Postanowieniem z 29 października 2015 r. Sąd odrzucił odwołanie w zakresie obnoszącym się do zobowiązania PGE Dystrybucja S.A. do podjęcia i kontynuowania dostaw energii elektrycznej do obiektu położonego w A. przy ul. (...) (postanowienie k. 54 akt sąd.).

W odpowiedzi na odwołanie Prezes URE wniósł o oddalenie odwołania oraz wszystkich wniosków dowodowych powodów z wyjątkiem dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach postępowania administracyjnego (odpowiedź na odwołanie Prezesa URE k. 109-115 akt sąd.).

Uczestnik postępowania – zainteresowany PGE Dystrybucja S.A. z siedzibą w L. wniósł o:

1)  oddalenie odwołania powodów w całości;

2)  zasądzenie od powodów na rzecz zainteresowanego PGE Dystrybucja S.A. kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych;

3)  przeprowadzenie dowodów wskazanych w odpowiedzi na odwołanie (odpowiedź na odwołanie PGE Dystrybucja S.A. w L. k. 117-132 akt sąd.).

Uczestnik postępowania – zainteresowany PGE Obrót S.A. z siedzibą w R. domagał się oddalenia odwołania oraz zasądzenia kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm, jak też pominięcia dowodów zgłaszanych przez powodów później niż w odwołaniu (odpowiedź na odwołanie PGE Obrót S.A. k. 137-159 akt sąd.).

Wyrokiem z 5 kwietnia 2018 r. (sygn. akt XVII AmE 136/15) Sąd Okręgowy w Warszawie- Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zmienił zaskarżoną Decyzję w ten sposób, że uznał, iż dokonane przez PGE Dystrybucja S.A. w dniu 17 października 2014 r. wstrzymanie dostaw energii elektrycznej do obiektu M. W. (1) i M. W. (2), położonego w A. przy ul. (...) – było nieuzasadnione oraz zasądził od pozwanego na rzecz powodów kwotę 100 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł PGE Dystrybucja S.A. w L., który w piśmie z 11 stycznia 2019 r. wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka D. S. na okoliczność niemożności dokonywania odczytów licznika u powodów, motywów niemożności dokonywania odczytów licznika u powodów, sposobów ustalania zużycia energii elektrycznej u powodów.

Wyrokiem z 5 lutego 2020 r. (sygn. akt VII AGa 1847/18) Sąd Apelacyjny w Warszawie, na skutek apelacji zainteresowanego PGE Dystrybucja S.A. w L. od ww. wyroku Sądu Okręgowego, uchylił zaskarżony wyrok w całości i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Warszawie- Sądowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

W uzasadnieniu swojego wyroku Sąd Apelacyjny wskazał, że Sąd Okręgowy bezpodstawnie uznał, że do oceny zasadności wstrzymania dostaw energii elektrycznej przez PGE Dystrybucja do nieruchomości powodów nie może znaleźć zastosowania Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej (dalej IRiESD) opracowana przez zainteresowanego i zatwierdzona przez Prezesa URE, wobec czego stwierdził, iż Sąd ten naruszył przepisy prawa materialnego, w tym § 42 pkt 5 lit. b rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (Dz.U. z 2007 r. Nr 93, poz. 623) w zw. z pkt II.3.2.3 Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej w zw. z art. 9g ust. 4 i 12 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 755), uznając, że pkt II.3.2.3 Instrukcji jest niezgodny z ww. rozporządzeniem i Prawem energetycznym.

Według Sądu Apelacyjnego Sąd I instancji naruszył również art. 217 § 3 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez bezzasadne oddalenie wniosków dowodowych zgłoszonych przez zainteresowanego PGE Dystrybucja S.A. w odpowiedzi na odwołanie, gdyż przedmiotowe wnioski zostały zgłoszone na okoliczności dotyczące m.in. przyczyn odłączenia zasilania w energię elektryczną obiektów znajdujących się na nieruchomości powodów w A. przy ul. (...) oraz stanu urządzeń zasilających w energię elektryczną, natomiast pomiędzy stronami istniał spór co do przebiegu zdarzeń, które doprowadziły ostatecznie do wstrzymania dostaw energii elektrycznej do obiektu. W ocenie Sądu Apelacyjnego niezasadne było również uznanie przez Sąd Okręgowy za nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności związanych z przyczynami przebudowy sieci. Sąd Apelacyjny zaznaczył, że brak ustalenia przyczyn wstrzymania dostaw energii powoduje niemożność prawidłowej oceny, czy wstrzymanie dostaw było nieuzasadnione.

Sąd Apelacyjny wskazał, że Sąd I instancji ponownie rozpoznając sprawę poczyni stosowne ustalenia faktyczne celem wyjaśnienia co było przyczyną wstrzymania dostaw energii, tj.:

- czy brak dostosowania urządzeń i instalacji do zmiennego napięcia zasilania, podwyższony poziom prądów zwarcia lub zmiana innych warunków funkcjonowania sieci pomimo uprzedniego powiadomienia na piśmie,

- czy stan stwarzający zagrożenie życia, zdrowia lub środowiska,

- czy celowe i świadome uniemożliwienie przez powodów przeprowadzenia kontroli, o której mowa w art. 6b ust. 4 p.e.,

- czy była to inna przyczyna.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy, w trakcie rozprawy w dniu 22 września 2021 r., pełnomocnik powodów wniósł o zasądzenie kwoty 6 000 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego z uwagi na fakt, iż taka wysokość wynagrodzenia została ustalona pomiędzy pełnomocnikiem a powodami w umowie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powodowie są na podstawie aktu notarialnego z 17 kwietnia 1999 r. współwłaścicielami nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym, położonej w A. przy ul. (...), nr ewid. dz. (...) (okoliczność niesporna, dowód: umowa sprzedaży energii elektrycznej k. 57- 61 akt adm.).

Powodowie zawarli 25 maja 1999 r. z Zakładem Energetycznym (...)S.A. umowę sprzedaży energii elektrycznej, na mocy której Zakład zobowiązał się dostarczać energię elektryczną do budynku mieszkalnego posadowionego na działce przy ul. (...) w A.. Miejscem dostawy energii przy zasilaniu kablem ziemnym lub przyłączem kablowym z linii napowietrznej są zaciski prądowe na wyjściu przewodów od zabezpieczenia w złączu w kierunku instalacji odbiorcy (§ 3 ust. 2 lit b umowy). Zgodnie z § 9 ust. 4 umowy odbiorca energii zobowiązał się w szczególności do zapewnienia dostępu upoważnionym przedstawicielom zakładu energetycznego do urządzeń będących jego własnością, urządzeń przedlicznikowych i do układu pomiarowo – rozliczeniowego (dowód: umowa k. 57-61 akt adm.).

Linia elektroenergetyczna, która zasilała nieruchomość powodów została wybudowana w 1978 r. ( dowód: pismo PGE Dystrybucja z 06 listopada 2014 r. k. 77-79 akt adm.).

Decyzją nr (...). (...) z 1 lipca 2002 r. Zakład Energetyczny (...) S.A. otrzymał pozwolenie budowlane Starosty (...) na przełożenie przyłącza kablowego 04kV na działkach ewid. gruntów (...), (...), (...), położonych w A. przy ul. (...) do zasilania budynku mieszkalnego, usytuowanego na działce powodów o nr ewid. gruntu (...) w A. przy ul. (...) według załączonego projektu budowlanego indywidualnego w granicach oznaczonych na projekcie zagospodarowania działki ( dowód: decyzja z 01 lipca 2002 r. k. 21- 22 i 80v-81 akt adm., mapa k. 132 akt sąd). Instalację przełożono zgodnie z treścią decyzji ( okoliczność bezsporna, dowód: pismo PGE Dystrybucja S.A. z 06 listopada 2014 r. k. 77-79 akt admin.). Przełożenie polegało na przecięciu starego kabla doziemnego, położonego w 1978 r. i położeniu nowego przewodu od nieruchomości sąsiadującej z nieruchomością powodów ( dowód: zeznania powódki k. 240 akt sąd., zeznania powoda k. 242 akt sąd.). Instalacja po jej wykonaniu została odebrana przez właściwe służby energetyczne bez zastrzeżeń. Powodowie nie dokonali żadnych przeróbek w tejże instalacji (dowód: zeznania powoda k. 241 akt sąd.).

PGE Dystrybucja w 2012 r. przystąpił do przebudowy sieci elektroenergetycznej w rejonie obejmującym nieruchomość powodów, gdyż dotychczasowa sieć była wyeksploatowana i nie odpowiadała obowiązującym standardom technicznym (dowód: zeznania świadka G. S. k. 533 akt sąd., zeznania świadka A. S. k. 534- 535 akt sąd., zeznania świadka J. L. k. 571 akt sąd., zeznania świadka A. B. k. 572 akt sąd., pismo PGE Dystrybucja do powodów z 19 lipca 2012 r. k. 84- 85 akt adm., pismo PGE Dystrybucja do powodów z 16 sierpnia 2012 r. k. 87 akt adm., pismo PGE Dystrybucja do powodów z 23 października 2012 r. k. 91 akt adm., pismo PGE Dystrybucja z 22 października 2014 r. k. 34- 36 i 43- 45 akt adm.).

Przebudowa została poprzedzona pracami projektowymi oraz uzyskaniem stosownego pozwolenia budowlanego.

W toku prac projektowych Przedsiębiorstwo (...), które działało na zlecenie PGE Dystrybucja jako wykonawca dokumentacji projektowej przedsięwzięcia dot. rozbiórki napowietrznej linii wraz z przyłączami oraz budowy linii doziemnej przy ul. (...) poinformował PGE o braku zgody p. M. W. (2) na wykonanie nowego przyłącza dla dostaw energii elektrycznej do jego nieruchomości. PGE Dystrybucja zwrócił się pisemnie do powodów o wyrażenie zgody na przebudowę, uzgodnienie przedstawionego przebiegu trasowego projektowanego WLZ oraz udzielenie prawa dysponowania gruntem na czas realizacji inwestycji. Powodowie podtrzymali swoje stanowisko, odmawiając zmian w istniejącym przyłączu. Wskazywali, że istniejące przyłącze ma charakter podziemnego, zatem brak jest przesłanek do jego demontowania ( dowód: pismo Przedsiębiorstwa (...) z 16 lipca 2012 r. k. 82 akt adm., pismo PGE Dystrybucja do powodów z 19 lipca 2012 r. k. 84- 85 akt adm., pismo powodów z 3 sierpnia 2012 r. k. 86 akt adm.).

Pismem z 16 sierpnia 2012 r. PGE Dystrybucja ponownie zwrócił się do powodów o rozważenie uprzednio przedstawionej propozycji i wypełnienie „Uzgodnienia”, które pozwoli podłączyć zabudowania powodów do nowoprojektowanej linii nN (dowód: pismo PGE Dystrybucja do powodów z 16 sierpnia 2012 r. k. 87 akt adm.).

Następnie, pismem z 12 września 2012 r., PGE Dystrybucja poinformował powodów, z rocznym wyprzedzeniem wynikającym z § 42 pkt 5 lit. b rozporządzenia Ministra Gospodarki z 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, o konieczności dostosowania instalacji do zmiany rodzajów przyłącza. W treści ww. pisma, jak też innych pism kierowanych do powodów, brak jest wskazania skutków niedostosowania się przez powodów do wezwania, w szczególności brak stwierdzenia, że niedostosowanie może stanowić przeszkodę do realizacji umowy sprzedaży energii elektrycznej ( dowód: pisma k. 87-93, 98-99 akt adm., zeznania powódki k. 240 akt sąd.).

Na podstawie decyzji nr (...) Starosty (...) z 26 listopada 2012 r.
o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę PGE Dystrybucja S.A. otrzymała pozwolenie na budowę i rozbiórkę doziemnej linii kablowej i przyłączy oraz rozbiórkę napowietrznej linii nn wraz z przyłączami na działkach w ramach projektu „Rozbiórka napowietrznej linii nn wraz z przyłączami. Budowa doziemnej linii kablowej nn na ul. (...) i ul. (...) w miejscowości A.. Budowa doziemnych przyłączy kablowych nn” według projektu budowlanego indywidualnego w granicach oznaczonych na projekcie zagospodarowania działki, kategoria obiektu XXVI, przy czym działka powodów nie została objęta ww. pozwoleniem, a jedynie wskazana jako obszar oddziaływania obiektu budowlanego na podstawie ww. decyzji. Przedłożony projekt budowlany nie ingerował według organu wydającego pozwolenie w przyłącze energetyczne wykonane na podstawie decyzji pozwolenia na budowę nr (...) Starosty (...). Ponadto z części opisowej i załączonego rysunku wynikało, że działki nieujęte w opracowaniu pozostają w dotychczasowym sposobie zasilania i dostawie energii elektrycznej ( dowód: decyzja nr (...) k. 23- 26 akt adm., k. 27-29 akt sąd.). Przyczyną nieobjęcia działki powodów treścią decyzji było niewyrażenie przez nich zgody na prowadzenie prac na tym terenie ( okoliczności niesporne, dowód: pismo z 16 lipca 2012 r. k. 130 akt adm.).

Dnia 17 października 2014 r. pracownik przedsiębiorstwa energetycznego z S. poinformował telefonicznie powodów o konieczności udostępnienia ich nieruchomości do wykonania nowego przyłącza energetycznego, wskazując, iż w przeciwnym wypadku dojdzie do wstrzymania dostaw energii do nieruchomości powodów. Powodowie odmówili. W tym dniu wstrzymana została dostawa energii do nieruchomości powodów. PGE Dystrybucja poinformowało PGE Obrót w tej samej dacie, że przerwało dostarczanie energii elektrycznej do nieruchomości powodów ze względu na odmowę udostępnienia posesji celem przebudowy zasilania. W dniu 20 października 2014 r. powodowie złożyli reklamację o wznowienie dostaw energii do PGE Obrót S.A. i została ona uwzględniona ( okoliczność niesporna, dowód: wezwanie do wznowienia dostaw energii elektrycznej k. 27-30 akt adm., reklamacja dot. braku dostaw energii elektrycznej k. 31 akt adm., pismo PGE Dystrybucja z 22 października 2014 r. k. 34- 36 akt adm., pismo PGE Dystrybucja z 17 października 2014 r. k. 65 akt adm., wydruk z systemu reklamacyjnego uczestnika k. 66 akt adm., e-mail k. 20 akt adm.).

W odpowiedzi na pismo powodów PGE Dystrybucja wskazała, że instalacja zasilająca budynki na nieruchomości powodów jest wyeksploatowana i ze względów bezpieczeństwa, w oparciu z art. 4 p.e. oraz punkt II.3.2.3 Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej zatwierdzonej 10 września 2013 r. przez Prezesa URE, a także z uwagi na pozwolenie na budowę z 2012 r. spółka na własny koszt chciała dokonać wymiany kabla wewnętrznej linii zasilającej łączącego nowobudowane złącze kablowo – pomiarowe z instalacją w budynku powodów. Powodowie nie udzielili zgody na wykonanie tych prac i nie udostępnili swojej nieruchomości, nie dokonali też zmiany rodzaju przyłącza we własnym zakresie. Zarazem wezwano powodów do wymiany kabla oraz zmiany umowy łączącej strony w zakresie granicy dostarczania energii ( dowód: pismo PGE Dystrybucja z 22 października 2014 r. k. 34-36 i 43-45 akt adm.).

Wnioskiem z 19 października 2014 r. złożonym do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki powodowie wnieśli o rozstrzygnięcie sporu w sprawie nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania energii elektrycznej poprzez wydanie postanowienia określającego warunki kontynuowania dostaw energii elektrycznej do budynku przy ul. (...) do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia sporu oraz o wydanie decyzji, że wstrzymanie dostaw energii elektrycznej przez (...) od 17 października 2014 r. jest nieuzasadnione (dowód: wniosek k. 2-32 akt adm.).

W dniu 23 października 2014 r. w złączu kablowo – pomiarowym ZKP zlokalizowanym przy granicy działki (...) zabudowano nowy układ pomiarowy, przeznaczony dla tej nieruchomości ( dowód: pismo PGE Dystrybucja k. 77-79 akt adm., pismo wraz z dowodem nadania k. 121-123 akt adm., protokół zainstalowania licznika podpisany jednostronnie k. 163 akt adm.).

PGE Obrót S.A. w piśmie z 27 października 2014 r. kierowanym do powodów w odpowiedzi na reklamację stwierdziło, że przyczyny wskazane przez operatora – PGE Dystrybucja nie stanowią prawnego uzasadnienia dla odcięcia dostaw prądu do nieruchomości powodów ( dowód: pismo z 27 października 2014 r. k. 67 akt adm.).

Pismem z 21 listopada 2014 r. Starostwo Powiatowe poinformowało powodów, że PGE Dystrybucja wystąpiła o udzielenie pozwolenia na rozbiórkę linii kablowej na działkach (...) obręb (...), zasilającej budynek powodów położony przy ul. (...) (dowód: pismo k. 225 akt adm.).

Postanowieniem z 27 listopada 2014 r. Prezes URE po rozpatrzeniu wniosku powodów nakazał PGE Dystrybucja S.A. Oddział B. oraz PGE Obrót S.A. Oddział z siedzibą w B. bezzwłoczne podjęcie i kontynuowanie dostaw energii elektrycznej do obiektu należącego do wnioskodawców położnego w A. przy ul. (...). Ustalił także, że po podjęciu dostaw energia elektryczna dostarczana będzie na podstawie postanowienia z uwzględnieniem zapisów obowiązującej pomiędzy PGE Obrót S.A. a wnioskodawcą umowy sprzedaży energii elektrycznej nr (...) z 25 maja 1999 r., zaś rozliczenia za tę energię prowadzone będą przez PGE Obrót S.A. Oddział z siedzibą w B., zgodnie z warunkami określonymi w ww. umowie z zastosowaniem aktualnych cen i stawek taryfowych ( dowód: postanowienie Prezesa URE k. 198-201 akt adm.).

Powyższe postanowienie nie zostało wykonane do 30 listopada 2014 r. W tym dniu, po ułożeniu prowizorycznego kabla do zasilania dla nieruchomości powodów, pracownicy Pogotowia Energetycznego poinformowali powodów, iż przybyli w celu sprawdzenia izolacji kabla zasilającego. Pracownicy poruszali się samochodem Pogotowia (...) oraz byli ubrani w stroje służbowe, jednakże nie posiadali przy sobie żadnych dokumentów na potwierdzenie zlecenia czy zakresu prac jakie mieli do wykonania. Powodowie odmówili udostępnienia infrastruktury elektrycznej. W związku z powyższym PGE Dystrybucja oraz PGE Obrót wskazało, że nie ma możliwości wykonania postanowienia Prezesa URE ( dowód: pismo powodów k. 220-226 akt adm., korespondencja e-mail k. 223-224 akt adm., pismo uczestnika k. 228 akt adm. wraz z oświadczeniem dot. przebiegu zdarzeń z 30 listopada 2014 r. k. 230 akt adm., pismo PGE Obrót S.A. k. 235-240 akt adm., pismo powodów k. 269-270 akt adm., pismo PGE Dystrybucja k. 291 akt adm.).

PGE Dystrybucja podkreślało, że po zdemontowaniu linii napowietrznej nie ma technicznych możliwości dostarczania energii do nieruchomości powodów poprzez linię kablową z 1978 r., częściowo przebudowaną w 2002 r. ( dowód: pismo PGE Dystrybucja k. 232-234 akt admin.).

Decyzją z 23 marca 2015 r. Prezes URE postanowił umorzyć postępowanie administracyjne wszczęte 21 października 2014 r. w sprawie rozstrzygnięcia przez Prezesa URE w trybie art. 8 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne sporu dot. nieuzasadnionego wstrzymania przez PGE Dystrybucja S.A. Oddział B. dostarczania energii elektrycznej do budynku mieszkalnego położonego w A. przy ul. (...) ( decyzja k. 321-335 akt adm.). W wyniku odwołania od powyższej decyzji złożonego przez powodów 21 kwietnia 2015 r. ( dowód: odwołanie k. 343-408 akt adm.), Decyzją z 31 lipca 2015 r., uznając w części odwołanie za słuszne Prezes URE postanowił uchylić w całości decyzję z 23 marca 2015 r. umarzającą postępowanie oraz uznał, iż dokonane przez PGE Dystrybucja S.A. w dniu 17 października 2014 r. wstrzymanie dostaw energii nie było nieuzasadnione ( dowód: Decyzja k. 409-429 akt adm.).

Postanowieniem z 9 kwietnia 2015 r. Starosta (...) zawiesił z urzędu postępowanie w sprawie wniosku PGE Dystrybucja S.A. Oddział B. o udzielenie pozwolenia na rozbiórkę linii kablowej na działkach przy ul. (...), zasilającej budynek powodów, do czasu ustalenia obecnych właścicieli nieruchomości o nr ewid. (...) i (...) (dowód: postanowienie k. 364 akt adm.).

W 2016 r. wznowiono dostawy prądu do nieruchomości powodów bez ingerencji w wewnętrzną sieć energetyczną znajdującą się w ich budynku mieszkalnym i bez zastrzeżeń do jej stanu technicznego, jednak PGE wykonało na własny koszt położenie kabla wewnętrznej linii zasilającej łączącego nowobudowane złącze kablowo – pomiarowe z instalacją w budynku powodów – zgodnie z umową obowiązującą strony od 1999 r. (dowód: zeznania powoda k. 241 akt sąd., zeznania świadka G. S. k. 533 akt sąd., zeznania świadka A. S. k. 535 akt sąd., zeznania świadka A. B. k. 572 akt sąd.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych w trakcie postępowania administracyjnego i sądowego, których autentyczność nie była podważana przez żadną ze stron postępowania, jak też w oparciu o niekwestionowane twierdzenia stron i zeznania świadków, które Sąd uznał za wiarygodne, ponieważ są spójne, logiczne, korespondują ze sobą wzajemnie i z innym materiałem dowodowym w postaci dokumentów.

W kwestii wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu elektroenergetyki zgłoszonego przez PGE Dystrybucja Sąd, mając na uwadze, że ww. świadkowie mieli wiedzę na temat modernizacji sieci energetycznej w rejonie ulic (...) w A., w tym jej przyczyn, uznał, iż nie było w sprawie potrzebne dodatkowe ustalenie, czy urządzenia elektroenergetyczne doprowadzające energię elektryczną do obiektu na nieruchomości powodów położonej w A. przy ul. (...) kwalifikują się do przebudowy, modernizacji, bowiem okoliczność ta, którą miał ocenić biegły, nie miałaby wpływu na rozstrzygnięcie w sprawie sporu dotyczącego zasadności wstrzymania dostaw energii do obiektu znajdującego się na wymienionej nieruchomości w dniu 17 października 2014 r.

Z tego względu Sąd oddalił dany wniosek dowodowy, jak też pozostałe wnioski zainteresowanego PGE Dystrybucja o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków J. S. (1) i J. S. (2), ponieważ mieli oni co do zasady zeznawać na okoliczności towarzyszące wznowieniu zasilania obiektu powodów w energię, bowiem okoliczność ta nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd oddalił także wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka M. W. (3), albowiem świadek miał zeznawać na okoliczności związane z udzieleniem pozwolenia na budowę z 26 listopada 2012 r., które nie miały decydującego wpływu na rozstrzygnięcie, a w aktach sprawy znajdował się również dostateczny materiał w tym przedmiocie. Ponadto Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka D. S., ponieważ miał on zeznawać na okoliczność niemożności dokonywania odczytów licznika u powodów, motywów niemożności dokonywania tych odczytów u powodów, sposobu ustalania zużycia energii elektrycznej u powodów, gdyż okoliczności te nie miały zupełnie przełożenia na rozstrzygnięcie sprawy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem zaskarżona Decyzja jest słuszna i ma oparcie w przepisach prawa. Natomiast podnoszone przez powodów zarzuty nie są trafne, stąd nie mogą skutkować zmianą tej Decyzji.

Sąd, mając na względzie stanowisko Sądu Apelacyjnego w Warszawie wyrażone w niniejszej sprawie, skoncentrował się w niniejszym postępowaniu na kwestii czy Decyzja pozwanego odnośnie tego, że wstrzymanie dostaw energii elektrycznej do obiektu powodów położonego w A. przy ul. (...) dokonane w dniu 17 października 2014 r. przez PGE Dystrybucja S.A. Oddział B. nie było nieuzasadnione, jest prawidłowa.

Sąd musiał zatem ustalić, co było powodem wskazanego wstrzymania dostaw energii elektrycznej dla powodów 17 października 2014 r. i czy powód ten uzasadniał zgodnie z przepisami prawa wstrzymanie dostaw energii elektrycznej.

Jak wynika z materiału dowodowego powodem odcięcia zasilania w energię eklektyczną nieruchomości powodów, była przebudowa sieci energetycznej w rejonie ulic (...) w A. polegająca na budowie nowej doziemnej linii kablowej nn w tych ulicach wraz z przyłączami kablowymi nn w miejsce dotychczasowej napowietrznej linii nn wraz z przyłączami, której likwidacja spowodowała odłączenie i w konsekwencji brak zasilania instalacji powodów, jako, że ich obiekt był do tej pory zasilany właśnie dzięki pracy usuniętej linii napowietrznej. Celem przebudowy urządzeń było zwiększenie ich bezpieczeństwa, zwiększenie pewności zasilania odbiorców oraz zbudowanie urządzeń według nowych standardów.

Zarówno z dokumentów, jak i zeznań świadków jasno wynika, że po rozbiórce linii napowietrznej nie istniały techniczne możliwości zasilania posesji powodów w energię elektryczną w dotychczasowy sposób.

Po pierwsze, zdemontowano słup linii napowietrznej, z którego był zasilany kabel prowadzący do nieruchomości powodów.

Po drugie, nowa linia doziemna została wykonana według aktualnych standardów, min. użyto kabla o innym przekroju niż kabel zasilający nieruchomość powodów, a jak wyjaśnili świadkowie zgodnie z zasadami sztuki nie łączy się starych kabli z nowymi.

Po trzecie, nie było miejsca gdzie linia wlz powodów mogłaby zostać połączona z nową linią kablową.

Przedmiotowe zbieżne i łączące się w jedną spójną całość zeznania świadków przekonują, że pomimo, iż jak wynika z decyzji nr (...) Starosty (...) z 26 listopada 2012 r. o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę, działki nieujęte w opracowaniu, czyli działka powodów, pozostają w dotychczasowym sposobie zasilania i dostawie energii elektrycznej, to jednak w rzeczywistości nie było faktycznych warunków do utrzymania zasilania obiektu powodów w dotychczasowym kształcie.

Podkreślenia przy tym wymaga, że powodowie mimo bezspornej wiedzy o zmianie linii napowietrznej na doziemną nie zgodzili się na budowę nowoczesnego przyłącza elektrycznego do ich budynku na koszt PGE Dystrybucja, uznając, że ich dotychczasowe doziemne przyłącze kablowe, zmodernizowane w 2002 roku, może zostać włączone do projektowanej linii kablowej w ulicy (...). Tymczasem, w ocenie Sądu, zgromadzony materiał dowodowy wskazuje, iż tylko dopasowanie własnej instalacji przez powodów do nowej konfiguracji sieci zapewniało ciągłość dostaw energii elektrycznej. Powodowie byli informowani przez PGE w treści kierowanych do nich pism o adekwatnym rozwiązaniu- wykonania stosownych prac i położenia nowego wlz. W sytuacji niewyrażenia zgody na przeprowadzenie odpowiednich prac przez PGE Dystrybucja, jak też niedostosowania instalacji we własnym zakresie, powstała obiektywna niekompatybilność uniemożliwiająca dalsze dostarczanie energii elektrycznej do obiektu powodów.

Ostatecznie za powyższą konkluzją przemawia fakt, iż w 2016 r. obiekt powodów został podłączony do nowej linii doziemnej na projektowanych zasadach, co pozwoliło na wznowienie dostaw energii elektrycznej, gdyż zbudowano wówczas nowy, właściwy wlz do budynku powodów.

Przechodząc do oceny prawnej ustalonego stanu faktycznego, w pierwszej kolejności należy wskazać, że w sprawie nie znalazły zastosowania przepisy art. 6b p.e. określającego ustawowe przesłanki wstrzymania dostaw energii elektrycznej, bowiem okoliczności w nim wskazane nie występowały w sprawie. Stosownie do omawianego przepisu przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie przesyłania lub dystrybucji paliw gazowych lub energii może wstrzymać dostarczanie paliw gazowych lub energii, jeżeli w wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzono, że nastąpiło nielegalne pobieranie paliw lub energii albo odbiorca zwleka z zapłatą za świadczone usługi, co najmniej przez okres 30 dni po upływie terminu płatności. Przedsiębiorstwo energetyczne wstrzymuje dostarczanie paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła, jeżeli w wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzono, że instalacja znajdująca się u odbiorcy stwarza bezpośrednie zagrożenie życia, zdrowia lub środowiska. Powyższe okoliczności nie były również podstawą do wydania Decyzji przez Prezesa URE, w przeciwieństwie do przepisów Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej (IRiESD), a konkretnie jej punktu II.3.2.3. w związku z § 42 pkt 5 lit. b rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (Dz.U. Nr 93, poz. 623 ze zm.).

Wymieniony punkt IRiESD stanowi, że PGE Dystrybucja S.A. może wstrzymać dostarczanie energii elektrycznej w przypadku, gdy podmiot nie dostosował urządzeń i instalacji do zmienionego napięcia zasilania, podwyższonego poziomu prądów zwarcia lub zmiany innych warunków funkcjonowania sieci pomimo uprzedniego powiadomienia na piśmie. Z kolei wskazany przepis Rozporządzenia reguluje, iż przedsiębiorstwo energetyczne w zakresie standardów jakościowych obsługi odbiorców informuje na piśmie z co najmniej rocznym wyprzedzeniem - odbiorców zasilanych z sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV o konieczności dostosowania urządzeń i instalacji do zmienionego napięcia znamionowego, podwyższonego poziomu prądów zwarcia, zmiany rodzaju przyłącza lub innych warunków funkcjonowania sieci.

Przy czym przebudowę linii napowietrznej na linię doziemną w rejonie nieruchomości powodów należało, utożsamiać w świetle przytoczonego punktu Instrukcji i Rozporządzenia, ze zmianą warunków funkcjonowania sieci uzasadniającą dostosowanie urządzeń i instalacji odbiorcy do nowych warunków.

W tym miejscu należy zaznaczyć, iż Sąd rozpoznający sprawę jest związany stanowiskiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie o możliwości zastosowania w sprawie przepisów omawianej Instrukcji. Zgodnie bowiem z art. 9g ust. 12 p.e. odbiorcy końcowi są obowiązani stosować się do warunków i wymagań oraz procedur postępowania i wymiany informacji określonych w instrukcji. Instrukcja ta stanowi część umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji paliw gazowych lub energii elektrycznej lub umowy kompleksowej. Jednocześnie ww. Instrukcja stała się częścią umowy łączącej strony, gdyż zgodnie z art. 9g ust. 10 p.e. jej wejście w życie następuje po zamieszczeniu na stronie internetowej operatora oraz udostępnieniu do publicznego wglądu w siedzibie operatora. Tym samym ww. IRiESD miała zastosowanie do umowy z 1999 r. łączącej strony.

Instrukcja uprawniała zatem PGE Dystrybucja do wstrzymania dostaw energii elektrycznej do obiektu powodów jako, że nie przystosowali oni instalacji do zmienionych warunków funkcjonowania sieci, o czym zgodnie z przepisem § 42 pkt 5 lit. b Rozporządzenia zostali poinformowani w piśmie z 12 września 2012 r.

Należy przy tym podkreślić, że PGE Dystrybucja nie miał obowiązku powiadomienia powodów o tym, że brak adaptacji do nowych warunków sieci skutkować będzie wstrzymaniem dostaw energii do ich budynku. Taki obowiązek nie wynika bowiem z rzeczonej instrukcji, ani innych przepisów. Obciąża on wyłącznie przedsiębiorstwo energetyczne w razie, gdy zamiar wstrzymania dostaw jest podyktowany faktem, iż odbiorca zwleka z zapłatą za świadczone usługi lub za pobrane paliwo gazowe lub energię, o czym stanowi art. 6b ust. 3 p.e. Tym niemniej w dniu 17 października 2014 r., jeszcze przed wstrzymaniem dostaw energii, powodowie zostali powiadomieni telefonicznie o konsekwencjach niedopasowania własnej instalacji elektrycznej.

Wobec powyższego Sąd stwierdził, że wstrzymanie dostaw energii elektrycznej w tym dniu przez PGE Dystrybucja S.A. Oddział B. do obiektu powodów zlokalizowanego w A. przy ul. (...) nie było nieuzasadnione.

Sąd musi przy tym zaznaczyć, że wynikający z materiału dowodowego permanentny brak zgody powodów na jakiekolwiek prace instalacyjne na terenie nieruchomości powodów (mimo, że miałyby się odbyć na koszt PGE Dystrybucja), który wiązał się również z brakiem zgody na czasowe udostępnienie nieruchomości dla przedsiębiorstwa, nie może wstrzymywać tak istotnej dla społeczności lokalnej inwestycji, która miała na celu unowocześnienie sieci energetycznej a tym samym sprawnie by była sprawna i bezpieczna. W tej sprawie prywatny interes powodów musiał ustąpić interesowi ogólnospołecznemu.

Odnosząc się do zarzutów powodów co do naruszenia procedury administracyjnej Sąd zważył, że nie mogły one odnieść skutku, gdyż w pierwszoinstancyjnym postępowaniu sądowym toczącym się przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów strona może przedstawić wszystkie okoliczności faktyczne i dowody na potwierdzenie zasadności swojego stanowiska, tak więc co do zasady ewentualne uchybienia postępowania administracyjnego nie mają znaczenia dla rozpoznania sprawy przed tym Sądem, który jest sądem merytorycznym.

Biorąc powyższe względy pod uwagę Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie znajdując podstaw do jego uwzględnienia, oddalił wniesione przez powodów odwołanie na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Z uwagi na nieuwzględnienie odwołania, powodów należało uznać za stronę, która przegrała proces i zasądzić od nich solidarnie na rzecz pozwanego i zainteresowanych zwrot kosztów procesu. Na koszty zasądzone dla wszystkich wygranych złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika za prowadzenie sprawy w I instancji w wysokości 720,00 zł ustalone w oparciu o § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. 2018, poz. 265), dla zainteresowanego PGE Obrót S.A. w R. dodatkowo wliczone zostały koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, zaś na rzecz zainteresowanego PGE Dystrybucja S.A. w L. zasądzono też koszty procesu w postępowaniu apelacyjnym w wysokości 640 zł, na które złożyły się koszty zastępstwa procesowego przed Sądem II instancji w wysokości 540 zł ustalonej na podstawie § 10 ust. 1 pkt 2 ww. Rozporządzenia oraz koszt opłaty od apelacji w wysokości 100 zł.

Sędzia SO Anna Maria Kowalik

(...)

Sędzia SO Anna Maria Kowalik