Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 kwietnia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Arkadiusz Zagrobelny

Protokolant – Sekretarz sądowy Dominika Zajdowska

po rozpoznaniu w dniu 23 kwietnia 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania K. M.

przeciwko Państwowemu Gospodarstwu Wodnemu Wody Polskie Dyrektorowi Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W.

z udziałem zainteresowanego „ (...)” sp. z o.o. w Z.

o zawarcie umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków

na skutek odwołania K. M. od decyzji Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. z dnia 19 sierpnia 2022 r. znak: (...)

oddala odwołanie.

/sędzia Arkadiusz Zagrobelny/

Sygn. akt XVII AmW 14/22

Uzasadnienie wyroku z 30 kwietnia 2024 r.

Decyzją z 19 sierpnia 2022 r., Nr (...)Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, działając na podstawie art. 104 § 1 i § 2, art. 66 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 735, dalej jako: „K.p.a.") oraz art. 27a ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2020 r. poz. 2028) w związku z art. 27e ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2020 r. poz. 2028, zwanej dalej „u.z.z.w. "), po wszczęciu postępowania na wniosek K. M., ul. (...), (...)-(...) Z. w sprawie sporu pomiędzy Wnioskodawcą a przedsiębiorstwem wodociągowo- kanalizacyjnym, tj. „ (...)" Sp. z o.o., ul. (...), (...)-(...) Z. dotyczącego odmowy zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków dla nieruchomości nr (...) przy ulicy (...) w miejscowości Z., postanowił odmówić nakazania przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu, tj. „ (...)" Sp. z o.o. zawarcia umowy na zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków dla nieruchomości nr. (...) przy ulicy (...) w miejscowości Z. (Decyzja Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. z dnia 19 sierpnia 2022 r. – k. 7 akt sądowych).

Powód – K. M., zaskarżył ww. rozstrzygnięcie w całości, domagając się uchylenia decyzji. Powód stał na stanowisku, iż nakazanie przedsiębiorstwu „(...)” Sp. z o.o. zawarcia z Powodem umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków dla nieruchomości nr. (...) przy ulicy (...) w miejscowości Z. znajduje uzasadnienie w brzmieniu art. 6 ust. 2 ustawy z 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Odwołanie – k. 10 akt sądowych).

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ podtrzymał stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji i wniósł o oddalenie odwołania (Pismo Pozwanego – k. 45 akt sądowych).

Zainteresowany „ (...)" Sp. z o.o. z siedzibą w Z. nie zajął stanowiska w sprawie.

Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Spółdzielnia Mieszkaniowa z (...) w Z. posiada zawartą z przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym „(...)” sp. z o. o. z siedzibą w Z. umowę o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków dla całego kompleksu domów jednorodzinnych położonych w Z. przy ul. (...).

Dowód: okoliczność bezsporna; Pismo Spółki z 15 lipca 2022 r. – k. 18 akt administracyjnych;

Zastosowane w powyższym kompleksie rozwiązanie techniczne mające na celu podłączenie wody do ulicy (...), prowadzone jest przez jedno przyłącze bezpośrednio do pierwszej nieruchomości, gdzie zamontowany jest wodomierz główny. Rozprowadzenie do następnych budynków odbywa się przez instalację prowadzoną w piwnicach kolejnych budynków, które nie posiadają odrębnych przyłączy.

Dowód: okoliczność bezsporna; Pismo Spółki z 15 lipca 2022 r. – k. 18 akt administracyjnych;

K. M. od 2010 roku posiada prawo własności do nieruchomości położonej przy ulicy (...) w Z., zabudowanej domem jednorodzinnym w zabudowie szeregowej.

Dowód: okoliczność bezsporna; Wniosek z 23 maja 2022 roku – k. 3 akt adm.; Przesłuchanie P. K. M. - protokół rozprawy z 23.04.2024 r., godz. 00:43:13.

Wnioskodawca nie jest członkiem spółdzielni mieszkaniowej, która pośredniczy w rozliczeniach pomiędzy odbiorcami usługi i przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym. Wnioskodawca uiszcza opłaty za dostawę wody i odprowadzanie ścieków, zgodnie z wystawioną przez Spółdzielnię fakturę. Faktura ta obejmuje również dodatkowe opłaty, takie jak m.in. „opłata administracyjna”.

Dowód: okoliczność bezsporna; przesłuchanie P. K. M. - protokół rozprawy z 23.04.2024 r., godz. 00:15:12.

Pismem z dnia 30 kwietnia 2022 r. Wnioskodawca wystąpił do przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego „(...)” sp. z o. o. z wnioskiem o zawarcie umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków dla nieruchomości nr. (...) przy ulicy (...) w miejscowości Z..

Dowód: Wniosek z 30 kwietnia 2022 r. – k. 5 akt adm.;

W odpowiedzi na powyższy wniosek, przedsiębiorstwo poinformowało o odmowie zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków dla nieruchomości Wnioskodawcy, ze względu na brak istniejącej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w drodze dojazdowej do posesji położonej przy ulicy (...) w Z.. Spółka „(...)” sp. z o. o. wskazała ponadto, iż na podstawie otrzymanych warunków przyłączenia możliwe będzie wykonanie dokumentacji technicznej, a następnie – wybudowanie przyłącza, zaś z chwilą jego odbioru, możliwe będzie zawarcie umowy i dokonanie montażu nowego wodomierza głównego.

Dowód: Pismo Spółki z 15 maja 2022 r. – k. 4 akt adm.;

Wobec powyższego, wnioskiem datowanym na dzień 23 maja 2022 roku K. M. zwrócił się do Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie o rozstrzygnięcie sporu pomiędzy Wnioskodawcą, a przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym, tj. „ (...)" Sp. z.o.o. dotyczącego odmowy zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków dla nieruchomości nr. (...) przy ulicy (...) w miejscowości Z..

Dowód: Wniosek z 23 maja 2022 roku – k. 3 akt adm.; okoliczność bezsporna;

W związku z tym, organ wszczął postępowanie administracyjne o czym poinformował strony zawiadomieniem z 01 lipca 2022 r. W piśmie tym, organ pouczył strony o możliwości, terminie i sposobie zapoznania się z materiałem dowodowym zgromadzonym w postępowaniu.

Dowód: Zawiadomienie o wszczęciu postępowania z 01 lipca 2022 r. – k. 14 akt adm.

W dniu 25 lipca 2022 roku Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. Państwowego Gospodarstwa (...), poinformował strony o zakończeniu gromadzenia materiałów w przedmiotowej sprawie oraz o możliwości wypowiedzenia się, co do zebranych w sprawie dowodów i materiałów, a także zgłoszonych żądań.

Dowód: Zawiadomienie z 25 lipca 2022 r. – k. 40 akt adm.;

Pismem z dnia 3 sierpnia 2022 roku K. M. skorzystał z przysługującego mu w tym zakresie uprawnienia.

Dowód: Pismo z 03 sierpnia 2022 r. – k. 44 akt adm.;

Ustalając powyższy stan faktyczny Sąd oparł się na niespornych twierdzeniach stron (art. 229 k.p.c. oraz art. 230 k.p.c.) – w tym na twierdzeniach powoda na rozprawie w dniu 23.04.2024 r.) . Twierdzenia te, mając oparcie w znajdujących się w aktach sprawy dokumentach (art. 245 oraz art. 246 k.p.c.) nie budziły wątpliwości Sądu.

Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył co następuje:

Odwołanie podlegało oddaleniu.

W niniejszym postępowaniu, osią sporu była dokonana przez organ regulacyjny odmowa uwzględnienia wniosku Powoda o nakazanie przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu tj. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Z. zawarcia umowy na zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków dla nieruchomości nr (...) przy ulicy (...) w miejscowości Z..

Podstawę prawną dla wydania rozstrzygnięcia stanowił przepis art. 27e ust. 1 i 2 u.z.z.w. W myśl tego unormowania, w sprawach spornych dotyczących:

1)  odmowy zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne,

2)  odcięcia dostawy wody lub zamknięcia przyłącza kanalizacyjnego, lub odmowy przyłączenia do sieci nieruchomości osobie ubiegającej się o przyłączenie nieruchomości do sieci

- na wniosek strony rozstrzyga organ regulacyjny w drodze decyzji.

Rozstrzygnięcie organu regulacyjnego, o którym mowa w ust. 1, może polegać na nakazaniu przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu:

1)  zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków;

2)  przywrócenia dostawy wody;

3)  otwarcia przyłącza kanalizacyjnego;

4)  przyłączenia do sieci.

Warto nadmienić, iż treść przytoczonego przepisu w sposób jednoznaczny określa wszystkie możliwe rodzaje rozstrzygnięć, jakie może wydać organ regulacyjny, gdyż przepis wymienia je w sposób enumeratywny.

Wzajemne prawa i obowiązki pomiędzy podmiotami dostarczającymi wodę lub odprowadzającymi ścieki a odbiorcami usług świadczonych przez przedsiębiorstwo zostały przez ustawodawcę określone w art. 6 u.z.z.w. Zgodnie z jego brzmieniem, dostarczanie wody lub odprowadzanie ścieków odbywa się na podstawie pisemnej umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków zawartej między przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym a odbiorcą usług (ust. 1), przy czym przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane do zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków z osobą, której nieruchomość została przyłączona do sieci i która wystąpiła z pisemnym wnioskiem o zawarcie umowy (ust. 2).

Z przytoczonych regulacji wynika, że ustawodawca nie wymaga od osoby ubiegającej się o zawarcie umowy niczego więcej, jak tylko fizycznego przyłączenia do sieci oraz złożenia pisemnego wniosku o zawarcie umowy (Wyrok NSA z 23.09.2022 r., III OSK 1288/21, System Informacji Prawnej LEX nr 3429828.).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, należy wskazać, iż kluczowe dla rozstrzygnięcia było ustalenie, czy nieruchomość Powoda, jest podłączona do sieci. Mając na względzie całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego, Sąd doszedł do przekonania, iż dokonana przez organ regulacyjny odmowa nakazania przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu zawarcia z Powodem umowy na zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków do nieruchomości położonej przy ul. (...) w Z. była słuszna. Przedmiotowa nieruchomość nie jest bowiem przyłączona do sieci w rozumieniu art. art. 6 ust. 2 u.z.z.w.

Strona powodowa domagała się nakazania zawarcia umowy na zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków do nieruchomości położonej przy ul. (...) w Z., wskazując w odwołaniu, iż nieruchomość ta jest zaopatrzona w wodomierze oraz przyłączona do miejskiej sieci wodociągowo-kanalizacyjnej. Sąd w omawianej kwestii podzielił jednakże pogląd prezentowany w zaskarżonym rozstrzygnięciu, że wobec obecnie istniejących warunków technicznych nie jest możliwe wykonanie przyłączenia do sieci. Ustalono bowiem, że podłączenie wody do ulicy (...), prowadzone jest przez jedno przyłącze bezpośrednio do pierwszej nieruchomości, gdzie zamontowany jest wodomierz główny. Rozprowadzenie do następnych budynków odbywa się przez instalację prowadzoną w piwnicach kolejnych budynków, które nie posiadają odrębnych przyłączy (w rozumieniu ustawy). Jak trafnie podniósł organ – dopiero po zrealizowaniu sieci rozdzielczej w drodze wewnętrznej graniczącej z nieruchomością, nastąpi możliwość przyłączenia do sieci.

Powyższe oznacza, że leżący po stronie przedsiębiorstwa obowiązek zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków, wystąpi dopiero po przyłączeniu nieruchomości do sieci, do czego zresztą obliguje zainteresowanego brzmienie art. 15 ust. 4 u.z.z.w. Zgodnie z jego treścią, przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane przyłączyć do sieci nieruchomość osoby ubiegającej się o przyłączenie nieruchomości do sieci, jeżeli są spełnione warunki przyłączenia określone w regulaminie, o którym mowa w art. 19, oraz istnieją techniczne możliwości świadczenia usług.

Ponadto, przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane zapewnić budowę urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych, ustalonych przez gminę w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, w zakresie uzgodnionym w wieloletnim planie rozwoju i modernizacji, o którym mowa w art. 21 ust. 1. (art. 15 ust. 1 u.z.z.w) Realizację budowy przyłączy do sieci oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci (art. 15 ust. 2 u.z.z.w).

Przy czym, jak podkreślił Sąd Najwyższy w uchwale z 22 czerwca 2017 r., III SZP 2/16, przepis art. 15 ust. 2 uzzwoś można traktować jako nakładający na osobę ubiegającą się o przyłączenie do sieci wyłącznie obowiązek finansowego i organizacyjnego zastąpienia przedsiębiorstwa sieciowego w realizacji brakującego „odcinka sieci”, który pozwoli na doprowadzenie wody i odprowadzenie ścieków z nieruchomości (Uchwała SN(7) z 22.06.2017 r., III SZP 2/16, OSNP 2018, nr 1, poz. 10, System Informacji Prawnej LEX).

Określając normatywnie działania przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych, ustawodawca w obrębie przyłączania nieruchomości do sieci, wprowadzając art. 19a ustawy zaopatrzeniowej, przesądził, że ich realizacja obejmuje obowiązki dotyczące: pisemnego potwierdzania złożenia przez podmiot ubiegający się o przyłączenie do sieci wniosku o wydanie warunków przyłączeniowych, zachowania terminowości wydawania pisemnych warunków przyłączenia do sieci, tj. w ciągu 21 dni (w przypadku przyłączy dotyczących budynków mieszkalnych jednorodzinnych bądź w zabudowie zagrodowej) lub 45 dni (w pozostałych przypadkach), informowania wnioskodawcy o przedłużeniu terminu rozpatrzenia wniosku o wydanie warunków przyłączenia z uzasadnieniem przyczyn tego stanu rzeczy odpowiednio o kolejne 21 bądź 45 dni, stosowania wniosków o wydanie warunków przyłączenia do sieci, których zakres ustalono ustawowo, a od których przedsiębiorstwo nie może odstąpić, nakładając na wnioskodawców wymogi nieznane ustawie, respektowania dwuletniego termin ważności warunków od dnia ich wydania i związania przedsiębiorstwa ich treścią, przyłączenia wnioskodawcy do sieci zgodnie z wydanymi warunkami, zakazu pobierania opłat za wydanie warunków przyłączenia do sieci oraz za odbiór przyłącza, jak też za wpięcie do sieci czy też zezwolenia z tym związane, obowiązku pisemnego uzasadnienia przyczyn ewentualnej odmowy wydania warunków przyłączenia do sieci (P. Szuwalski, Warunki przyłączenia do sieci - obowiązki przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych w związku ze zmianami przepisów prawa od 19 września 2020 r., System Informacji Prawnej LEX/el. 2020.).

Na marginesie warto zauważyć, że artykuł 2 pkt 6 ustawy, definiuje pojęcie "przyłącze wodociągowe" jako "odcinek przewodu łączącego sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową w nieruchomości odbiorcy usług wraz z zaworem za wodomierzem głównym". W przedmiotowym postępowaniu, zawarcie umowy z przedsiębiorstwem, niewątpliwie musi poprzedzać budowa nowego odcinka sieci (w drodze dojazdowej). W dacie wyrokowania, przedsięwzięcie to nie zostało zrealizowane. W dalszej kolejności, strona powodowa może ubiegać się o określenie warunków przyłączenia. Na podstawie otrzymanych warunków przyłączenia możliwe będzie wykonanie dokumentacji technicznej, a następnie – wybudowanie przyłącza, zaś z chwilą jego odbioru - zawarcie umowy i dokonanie montażu nowego wodomierza głównego. Złożenie przez Powoda wniosku o zawarcie umowy, musi być więc nastąpić po spełnieniu powyższych warunków.

Zarówno na etapie postępowania administracyjnego, jak i sądowego, Powód kilkukrotnie podkreślał, iż od 2010 roku posiada pełne prawo własności nieruchomości przy ul. (...). Okoliczność ta jest przez stronę powodową poniekąd utożsamiana z przyłączeniem do sieci. Nie ulega jednak wątpliwości Sądu, iż dla tej, wyodrębnionej nieruchomości, nie zostały określone warunki, o których stanowi przytoczony wyżej art. 19a u.z.z.w. Konsekwencją tego stanu jest uiszczanie przez Powoda opłat za dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków na rzecz Spółdzielni, bowiem to Spółdzielnia posiada zawartą umowę na ww. usługi, obejmującą swym zakresem m.in. nieruchomość powoda.

Na marginesie warto dodać, że podniesione przez Powoda kwestie dotyczące wysokości faktur, jak również zawartych w nich dodatkowych opłat, takich jak np. „opłata administracyjna” znajdują się poza obszarem zainteresowania Sądu w niniejszym postępowaniu. Sprawa tocząca się przez tut. Sądem dotyczy bowiem sporu pomiędzy powodem a pozwanym (tj. organem regulacyjnym), nie zaś powodem i Spółdzielnią (w związku z opłatami związanymi z dostarczaniem wody i odprowadzaniem ścieków).

W kontekście przedstawionych rozważań należało uznać, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa i znajduje oparcie w przepisach prawa.

Mając powyższe na uwadze, Sąd oddalił wniesione przez powoda odwołanie na podstawie art. 479 ⁸⁶§ 1 k.p.c.

/SSO Arkadiusz Zagrobelny/

Sygn. akt XVII AmW 14/22

ZARZĄDZENIE

1)  (...)

a)  (...)

2)  (...)

/sędzia Arkadiusz Zagrobelny)