Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 kwietnia 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

po rozpoznaniu 19 kwietnia 2023 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania Zakładu Gospodarki Komunalnej w D.sp. z o.o. z siedzibą w D.

przeciwko Państwowemu Gospodarstwu Wodnemu Wody Polskie - Dyrektorowi Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w G.

z udziałem I. B.

o zawarcie umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków

na skutek odwołania odwołującego od decyzji Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w G. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie z dnia 18 października 2022 r. znak: (...)

1.  zmienia decyzję Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie - Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w G. z dnia 18 października 2022 r. znak: (...)w ten sposób, że odmawia nakazania zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków przez Zakład Gospodarki Komunalnej w D. sp. z o.o. z siedzibą w D. dla nieruchomości położonej przy ul. (...), działka geodezyjna nr (...) w miejscowości D.,

2.  nie obciąża pozwanego Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie - Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w G. kosztami procesu.

Sędzia SO Małgorzata Wiliński

Sygn. akt XVII AmW 17/22

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 27 kwietnia 2023 r.

Decyzją z dnia 18 października 2022 r. Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie - Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w G. na podstawie:

- art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (DZ. U. 2018, poz. 2096 ze zm., dalej też k.p.a.),

- art. 27a ust. 3 pkt 3 w zw. z art. 27e ust. 1 pkt 1 i art. 27c ust. 1ustawy z dnia 07 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. z 2020 r. poz. 2028),

na wniosek I. B., w sprawie sporu z przedsiębiorstwem wodociągowo – kanalizacyjnym Zakład Gospodarki Komunalnej w D. sp. z o.o. z siedzibą w D., dotyczącego odmowy zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków dla nieruchomości stanowiącej działkę nr ew. (...) przy ul. (...) w D. – nakazał zawarcie umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków przez Zakład Gospodarki Komunalnej w D. sp. z o.o. w D. dla nieruchomości położonej przy ul. (...), działka geodezyjna (...) w m. D..

Odwołanie od decyzji wniosła Zakład Gospodarki Komunalnej w D. sp. z o.o. (k. 10-11) wnosząc o:

- uchylenie decyzji w całości,

- rozstrzygnięcie o kosztach postępowania według norm przepisanych,

zarzucając naruszenie:

- art. 6 ust. 1 i 2 1ustawy z dnia 07 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków , błąd w ustaleniach faktycznych sprawy, prowadzący do wadliwej subsumpcji przepisów, skutkujący nakazaniem zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków,

- art. 107 § 3 k.p.a. związane z niewyjaśnieniem okoliczności dotyczących przyłączenia nieruchomości odbiorcy usług do sieci wodociągowo – kanalizacyjnej spółki,

- art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. poprzez nakazanie zawarcia umowy bez wykazania elementów treści tej umowy, co powoduje niewykonalność decyzji.

W uzasadnieniu odwołania wskazano m.in., że w odniesieniu do przyłącza wodociągowego brak jest po stronie odbiorcy pomieszczenia na zamontowanie wodomierza, a wybudowany odcinek przyłącza nie łączy się z wewnętrzną instalacją wodociągową nieruchomości odbiorcy usług. Jeżeli chodzi o przyłącze kanalizacyjne, to zostało podniesione, że odcinek przyłącza nie łączy się z wewnętrzną instalacją kanalizacyjną odbiorcy usług. Bez wymienionych elementów przyłączy nie ma fizycznej możliwości dostawy wody i odbioru ścieków. W treści odwołania podniesiono nadto, że w protokole z dnia 04 listopada 2020 r., na którym oparło swą decyzję Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie – potwierdzono jedynie faktyczne wykonanie odcinka przyłączy wodociągowych od sieci do granicy działki do sieci kanalizacyjnej.

Pismem z dnia 07 grudnia 2022 r. swoje stanowisko w sprawie wyraził zainteresowany I. B. (k. 38-60). Pismo to zarządzeniem Przewodniczącego z dnia 27 stycznia 2023 r. zostało zwrócone (k. 83).

Kolejne pismo procesowe w/w zostało złożone w dniu 06 lutego 2023 r. (pismo z dnia 02 stycznia 2023 r. k. 99-114).

Pozwane Państwowe Gospodarstwo Wodne Polskie w odpowiedzi na odwołanie (k. 73-74), co do zasady wniosło o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swego stanowiska strona odniosła się do art. 6 ustawy z dnia 07 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. z 2020 r. poz. 2028), wskazując że organ regulacyjny bada jedynie spełnienie przesłanek w nim określonych. W aktach sprawy zalegał natomiast zarówno wniosek o zawarcie umowy, jak i protokół ze sprawdzenia przyłączy wodociągowo – kanalizacyjnych. Jeśli faktycznie brak jest dokonania przyłączenie z uwagi na brak urządzeń wchodzących w skład sieci wodno – kanalizacyjnej, to pozwana została prawdopodobnie wprowadzona w błąd przy wydawaniu decyzji.

Na rozprawie w dniu 19 kwietnia 2023 r. odwołująca i zainteresowany podtrzymały swoje stanowisko w sprawie.

Pełnomocnik Państwowego Gospodarstwa Wodnego - Wody Polskie powołał się na treść pisma strony odwołującej z dnia 16 września 2022 r., wskazując że na jego podstawie wydana została decyzja. Dopiero w toku postępowania procesowego okazało się, że jedna z przesłanek określonych w art. 6 ustawy nie została spełniona, co jest sprzeczne z oświadczeniem zawarty w przywołanym piśmie. Wobec powyższego pełnomocnik strony na wypadek uwzględnienia odwołania wniosła o zasądzenie od strony odwołującej kosztów procesu (k. 129v, adnotacja :11:41).

W toku postępowania pismem z dnia 09 grudnia 2023 r. Zakład Gospodarki Komunalnej w D. sp. z o.o. z siedzibą w D. wystąpił z wnioskiem o wstrzymanie wykonania decyzji (k. 61-69).

Postanowieniem z dnia 27 stycznia 2023 r. Sąd uwzględnił powyższy wniosek (k. 84).

Sąd Okręgowy – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 18 sierpnia 2017 r. Zakład Gospodarski Komunalnej w D. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w D. określiła warunki techniczne na wykonanie przyłączy wodociągowych i kanalizacji sanitarnej w ilości 9 kpl do planowanych nowych działek budowalnych powyżej działki drogowej nr (...) przy ul. (...) w D..

W warunkach tych określono m.in., że przyłączenie do wodociągu może nastąpić do istniejącego przewodu 90 mm PE ułożonego na działce nr (...). Włączenia należy dokonać za pomocą opasek przyłączeniowych do rur PE. Jeżeli natomiast chodzi o przyłączenie do kanalizacji, to może ono nastąpić poprzez przyłączenie do istniejącego przewodu kanalizacji sanitarnej 200 mm PCV ułożonego na działce nr (...) tzn. bezpośrednio do kinet kolejnych studni rewizyjnych. Każde przyłącze należy zakończyć korkiem kanalizacyjnym w granicy działki.

Dowód: okoliczność bezsporna wynikająca z kopii warunków technicznych z dnia 18 sierpnia 2017 r. k. 7 akt

administracyjnych.

W dniu 04 listopada 2020 r. przedstawiciel Zakładu Gospodarski Komunalnej w D. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w D. sporządził dokument zatytułowany „Protokół ze sprawdzenia przyłączy wodociągowych i kanalizacji sanitarnej wykonanych na działce drogowej (...) do działek nr (...) w m. D.”.

W treści protokołu w odniesieniu do przyłącza wodociągowego w ilości 9 szt. określono m.in.:

- sposób włączenia do 90 PE w drodze dz.nr (...),

- długość przyłączy do działek budowalnych, w tym do działki nr (...) m,

- ułożenie na głębokości ca 1,60 m ppt, w obsypce piaskowej, oznakowane taśmą metalizowana niebieską.

Natomiast co do przyłącza kanalizacji sanitarnej 9 szt stwierdzono m.in.:

- rodzaj materiału – 160 PCV SN8 lite SDR 34,

- włączenie do kinet istniejących w drodze dz.nr. (...) studni kanalizacyjnej sanitarnej 200 PVC,

- długość przyłączy do działek budowalnych, w tym to działki nr (...) m od studni o rzędnych 69,66/67,16 mnpm,

- zakończenie przyłączy korkiem tuż za granicami wymienionych działek,

- ułożenie przyłączy kanalizacji sanitarnej w obsypce piaskowej.

Dowód: okoliczność bezsporna wynikająca z kopii protokołu z dnia 04 listopada 2020 r. k. 8 akt

administracyjnych.

W dniu 26 lipca 2022 r. I. B. wystąpił z wnioskiem o zawarcie umowy o dostarczenie wody i odprowadzanie ścieków do nieruchomości stanowiącej działkę nr (...).

Pismem z dnia 27 lipca 2022 r. Zakład Gospodarki Komunalnej w D. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością odmówiła zawarcia umowy na dostawę wody i odbiór ścieków, wskazując że wykonana na działce (...) sieć wodno – kanalizacyjna nie została dopuszczona do użytkowania przez Państwowego Inspektora Nadzoru Budowlanego (decyzja (...) z dnia 12.12.2017 r.).

Dowód: okoliczność bezsporna wynikająca z kopii wniosku k. 9v akt administracyjnych,

okoliczność bezsporna wynikająca z kopii pisma z dnia 27 lipca 2022 r. k. 9 akt administracyjnych.

Pismem z dnia 29 sierpnia 2022 r. skierowanym do Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarski Wodnej w G. – Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, Zakład Gospodarki Komunalnej w D.spółka z ograniczoną odpowiedzialnością poinformowała, że warunki techniczne z dnia 15 grudnia 2017 r. zostały wydane przed uzyskaniem informacji o decyzji Państwowego Inspektora Nadzoru Budowlanego (decyzja (...)z dnia 12.12.2017 r.) odmawiającej inwestorowi zgody na użytkowanie sieci z uwagi na brak wybudowania stacji podnoszenia ciśnienia wody.

Dowód: okoliczność bezsporna wynikająca z kopii pisma z dnia 29 sierpnia 2022 k. 21 akt administracyjnych

okoliczność bezsporna wynikająca z decyzji z dnia 12 grudnia 2017 k. 22 akt administracyjnych

Kolejnym pismem z dnia 16 września 2022 r. Zakład Gospodarki Komunalnej w D.spółka z ograniczoną odpowiedzialnością dalej wyjaśniła, że działka nr (...) jest przyłączona do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, przy czym w protokole z dnia 04 listopada 2020 r. dokonując sprawdzenia przyłącza zastrzeżono, że zakład nie zapewni ciągłej dostawy wody z wymaganym ciśnieniem z uwagi na niewybudowanie stacji podnoszenia ciśnienia.

Dowód: okoliczność bezsporna wynikająca z kopii pisma z dnia 16 września 2022 k. 39 akt administracyjnych

Powyżej przedstawiony stan faktyczny ustalony został w oparciu o dokumenty zgromadzone w toku postępowania administracyjnego, mając w szczególności na uwadze normę art. 229 i 230 k.p.c.

Sąd Okręgowy – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Zasadniczą podstawę zaskarżone decyzji stanowił przepis art. 6 ustawy z dnia 07 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. z 2020 r. poz. 2028, dalej ustawa). Zgodnie z jego treścią dostarczanie wody lub odprowadzanie ścieków odbywa się na podstawie pisemnej umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków zawartej między przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym, a odbiorcą usług. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane do zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków z osobą, której nieruchomość została przyłączona do sieci i która wystąpiła z pisemnym wnioskiem o zawarcie umowy.

W omawianej sprawie bezspornym było, że I. B. wystąpił z wnioskiem o zawarcie umowy. Tym samym została spełniona pierwsza konieczna przesłana określona treścią przywołanego przepisu. W konsekwencji rozstrzygnięcie zaistniałego sporu odnosiło się de facto do oceny prawidłowości uznania przez Państwowe Gospodarstwo Wodne – Wody Polskie zaistnienia drugiej ustawowej przesłanki warunkującej zawarcie umowy.

Zdaniem odwołującej spółki nieruchomość stanowiąca działkę nr ew. (...) nie została przyłączona do sieci i brak jest przyłącza wodociągowego i kanalizacyjnego. W treści odwołania wskazano, że wybudowany przez zainteresowanego odcinek przyłącza nie łączy się z wewnętrzną instalacją wodociągową i kanalizacyjną nieruchomości odbiorcy usługi. Tym samym nie ma fizycznej możliwości dostawy wody i odbioru ścieków. W piśmie procesowym z dnia 09 grudnia 2022 r. (k. 61-65) strona uzupełniająco wskazała, że działka ta, nie została podłączona do sieci wodociągowej, ani kanalizacyjnej. Zdaniem strony, zainteresowany I. B. wybudował jedynie odgałęzienie sieci do granicy działki o numerze (...), a nie przyłącze w rozumieniu ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu. Odgałęzienia te nie łączą sieci wodociągowej i kanalizacyjnej usytuowanej w drodze z instalacją wewnętrzną w nieruchomości. Zostały zrealizowane jedynie do granic nieruchomości i zakończone korkiem.

Wobec przedstawionych twierdzeń strony odwołującej Sąd ocenił na podstawie jakich ustaleń została wydana zaskarżona decyzja. Analiza jej treści wskazuje, że jedyną podstawą w tym zakresie był protokół ze sprawdzenia przyłączy wodociągowych i kanalizacji sanitarnej z dnia 04 listopada 2020 r. W uzasadnieniu decyzji wskazano „ Przedmiotowa nieruchomość została przyłączona do sieci wodociągowej i sieci kanalizacyjnej. Okoliczność te potwierdza protokół ze sprawdzenia przyłączy wodociągowych i kanalizacji sanitarnej z dnia 04 listopada 2020 r. W protokole nawiązano do decyzji znak (...) z dnia 12 grudnia 2017 r. Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Powiecie S. odmawiającej wydania decyzji pozwolenia na użytkowanie przed zakończeniem wszystkich robót sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej informując, że spółka nie zapewni ciągłej dostawy wody z wymaganym ciśnieniem” (k. 8v).

Rzeczony dokument został załączony do akt postępowania administracyjnego (k. 8). Z jego treści wynika, że został on sporządzony z ramienia strony odwołującej i stwierdzono w nim, że:

- istnieje 9 przyłączy wodociągowych włączonych do rury 90 PE znajdującej się na działce (...) przyłączy kanalizacji sanitarnej włączonych do kinet istniejących w drodze znajdującej się w działce o nr (...),

- w odniesieniu do przyłączy wodociągowych, które mają zostać włączone do PE90 w drodze (...), określono długość przyłączy do wymienionych działek budowlanych, w tym działki nr (...) (6,4 metra),

- w odniesieniu do przyłączy kanalizacji sanitarnej, które mają zostać włączone do kinkiet istniejących w drodze na działce nr (...), studni kanalizacyjnej sanitarnej 200 PVC, określono długość przyłączy do wymienionych działek budowlanych, w tym działki nr (...) (4,8 metra od studni o rzędnych 69,66/67,16 mnpm),

- w odniesieniu do przyłączy kanalizacji sanitarnej wskazano nadto, że każde z nich zakończone jest korkiem tuż za granicami wymienionych działek.

Uwzględniając dane zawarte w przedstawionym protokole, Sąd odniósł jego treść do definicji i objaśnień zawartych w ustawie. Zgodnie z normą art. 2 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu:

- przyłącze wodociągowe, to odcinek przewodu łączącego sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową w nieruchomości odbiorcy usług wraz z zaworem za wodomierzem głównym;

- przyłącze kanalizacyjne to odcinek przewodu łączącego wewnętrzną instalację kanalizacyjną w nieruchomości odbiorcy usług z siecią kanalizacyjną, za pierwszą studzienką, licząc od strony budynku, a w przypadku jej braku do granicy nieruchomości gruntowej.

Przedstawione definicje wskazują, że aby stwierdzić istnienie przyłącza wodociągowego, te musi być połączone z właściwą instalacją w nieruchomości odbiorcy wraz z zaworem za wodomierzem głównym. Taka wykładnia przepisu nie budzi wątpliwości.

Wątpliwości interpretacyjne pojawiają się natomiast w odniesieniu do wykładni pojęcia przyłącza kanalizacyjnego. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22 czerwca 2017 r. sygn. akt III SZP 2/16 ( opubl. OSNP 2018 nr 1, poz. 10, str. 105, Legalis nr 1612208) wykładnia przepisu art. 2 pkt 5 ustawy skłania do przyjęcia tezy, że sformułowano w nim tylko dwa warianty przyłącza kanalizacyjnego, przy czym zastosowanie każdego z nich zostało uzależnione od kwestii techniczno-faktycznej, jaką jest istnienie studzienki na nieruchomości wymagającej podłączenia do sieci. Na taki sposób rozumienia powołanego przepisu wskazuje w szczególności użyty w nim zwrot: „a w przypadku jej braku”, z którym ustawodawca wiąże wyznaczenie końca przyłącza na granicy nieruchomości, odnosząc go jednak wyłącznie do sytuacji, gdy studzienki nie ma. Jeżeli zaś między instalacją kanalizacyjną w budynku a siecią kanalizacyjną jest studzienka, to do wyznaczenia granic przyłącza stosuje się tylko ten fragment art. 2 pkt 5 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu, który brzmi następująco: „odcinek przewodu łączącego wewnętrzną instalację kanalizacyjną w nieruchomości odbiorcy usług z siecią kanalizacyjną, za pierwszą studzienką, licząc od strony budynku”. Wykładnia tego fragmentu przepisu z uwzględnieniem reguł językowych musi natomiast prowadzić do wniosku, że sformułowanie „za pierwszą studzienką, licząc od strony budynku” może oznaczać jedynie tę część (odcinek) przewodu kanalizacyjnego, która znajduje się już za studzienką i kończy się na sieci, widzianą z pozycji osoby stojącej tyłem do budynku i patrzącej w kierunku studzienki. Taką wykładnię wzmacnia dodatkowo przyjęta w przepisie perspektywa, w myśl której będący przyłączem kanalizacyjnym odcinek przewodu jest definiowany od strony wewnętrznej instalacji kanalizacyjnej w nieruchomości odbiorcy w kierunku sieci kanalizacyjnej.

Dalej Sąd Najwyższy wyjaśnił nadto, że zarówno w potocznym jak i jurydycznym rozumieniu, przyłącze jest odcinkiem łączącym sieć przedsiębiorcy przesyłowego z instalacją odbiorcy. Odbiorcą jest zaś ten, kto otrzymuje lub pobiera określone media na podstawie umowy z przedsiębiorcą ( M. Balwicka-Szczyrba, 1.2. Zakres pojęcia „urządzenie przesyłowe” (w:) Korzystanie z nieruchomości.). Zatem urządzenie przesyłowe z art. 49 k.c. kończy się na urządzeniu wewnętrznym odbiorcy, która to instalacja nie służy ani doprowadzaniu, ani odprowadzaniu. W przypadku przyłącza wodociągowego miejsce to zostało ustawowo określone jednoznacznie - instalacja odbiorcy usług zaczyna się zaraz za zaworem z wodomierzem głównym. W przypadku przyłącza kanalizacyjnego ustawodawca nie był aż tak jednoznaczny. Posłużenie się kryterium studzienki, dostarcza jednak argumentów przemawiających za tym, że to właśnie na studzience kończy się instalacja odbiorcy usług przedsiębiorstwa kanalizacyjnego.

W uchwale tej zwrócono nadto uwagę, że ustawa o zaopatrzeniu, posługując się pojęciem „wewnętrznej instalacji kanalizacyjnej w nieruchomości”, nie definiuje tego pojęcia. Nie dostarcza też żadnych innych kryteriów, za pomocą których można byłoby dokonać rozgraniczenia między instalacją wewnętrzną i zewnętrzną. Jeśli jednak pod pojęciem nieruchomości rozumie się w prawie cywilnym nie tylko grunt, ale również budynek (część budynku) stanowiący odrębny od gruntu przedmiot własności (art. 46 § 1 k.c.), to uprawnione jest przyjęcie, że „wewnętrzną instalacją kanalizacyjną w nieruchomości” jest instalacja kanalizacyjna umieszczona w przyłączanej do sieci nieruchomości gruntowej lub nieruchomości budynkowej. Jeżeli więc do sieci kanalizacyjnej jest podłączany sam budynek (mający status nieruchomości w rozumieniu prawa cywilnego), wówczas wewnętrzną instalację kanalizacyjną w nieruchomości stanowi instalacja tego budynku. Jeżeli zaś do sieci ma być podłączona „nieruchomość gruntowa”, to wewnętrzną instalacją kanalizacyjną w nieruchomości jest instalacja umieszczona w gruncie (oraz w budynku na nim posadowionym).

Warto nadto odwołać się do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 2004 r. w sprawie o sygn. akt III SK 39/04 ( opubl. OSNP 2005 nr 6, poz. 89, str. 274, Legalis nr 67778), w którym zwrócono uwagę na sekwencję zdarzeń prowadzących do przyłączenia do sieci kanalizacyjnej. Podmiot ubiegający się o przyłączenie musi najpierw zabudować nieruchomość w taki sposób, by została ona wyposażona w „wewnętrzne instalacje” kanalizacyjne (co najczęściej wiąże się z postawieniem budynku wyposażonego w takie instalacje), następnie musi wybudować przyłącza, a dopiero potem żądać przyłączenia do sieci.

Przenosząc powyższe na grunt omawianej sprawy, przywołany protokół okoliczności istnienia odcinka przewodu, łączącego sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową i kanalizacyjną w nieruchomości odbiorcy, nie potwierdza. Strona odwołująca, która jest zresztą autorem protokołu stanowiącego podstawę ustaleń organu regulacyjnego, istnieniu takich przyłączy zaprzeczyła. Zdaniem odwołującej mamy tu do czynienia z wybudowaniem odgałęzienia od sieci wodociągowej i kanalizacyjnej znajdującej się w działce drogowej (...) do granicy z działką (...). Nie ma natomiast przewodu, który:

- łączyłby wewnętrzną instalację wodociągową w nieruchomości (...) z odgałęzieniem sieci,

- łączyłby wewnętrzną instalację kanalizacyjną nieruchomości (...) z odgałęzieniem sieci.

Okoliczności tej nie wykazała także strona zainteresowana. W toku postępowania sądowego nie przedstawiono żadnych dowodów wskazujących na to, że na nieruchomości stanowiącej działkę ewidencyjna nr (...) istnieje wewnętrzna instalacja wodociągowa wraz z zaworem za wodomierzem głównym oraz wewnętrzna instalacja kanalizacyjna za pierwszą studzienką, licząc od strony budynku, a w przypadku jej braku do granicy nieruchomości gruntowej. Wbrew twierdzeniom w/w okoliczności tej nie potwierdza protokół z dnia 04 listopada 2020 r. Z protokołu tego wynika, że jedynie na działce nr (...) wybudowano odgałęzienia do granicy z nieruchomością nr (...). Oceny tej nie zmienia błędnie użyta w treści protokołu nomenklatura, która nie koreluje z treścią definicji ustawowych przyłącza kanalizacyjnego i wodociągowego. Okoliczność niewłaściwej interpretacji treści tegoż protokołu w toku rozprawy przyznała strona pozwana.

W toku sprawy nie został przedstawione żadne dowody że takie fizyczne przyłącza istnieją. Sąd przypomina natomiast, że postępowanie sądowe przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest postępowaniem kontradyktoryjnym, w którym uwzględnia się materiał dowodowy zgromadzony w postępowaniu administracyjnym, co nie pozbawia tym samym stron możliwości podnoszenia nowych twierdzeń faktycznych i nowych dowodów, według zasad obowiązujących w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zobowiązany jest do wszechstronnego zbadania wszystkich istotnych okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu zasad rozkładu ciężaru dowodu i obowiązku stron w postępowaniu dowodowym ( vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 lutego 2007 r., sygn. akt VI ACa 952/06). Ewentualne naruszenie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w toku prowadzonego postępowania administracyjnego nie jest przedmiotem postępowania przed tutejszym Sądem, jak również nie stanowi samoistnej podstawy uchylenia decyzji w tym postępowaniu, albowiem nie ma ono wpływu na ocenę prawidłowości zaskarżonej decyzji. Wniesienie odwołania od decyzji administracyjnej wszczyna bowiem postępowanie sądowe, w którym Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów rozpoznaje sprawę od nowa, w zakresie przedmiotu sprawy. Należy również stwierdzić, że specyficzny tryb postępowania, z jakim mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie, zasadza się na założeniu, że organ w toku postępowania administracyjnego gromadzi dowody na poparcie swoich twierdzeń, zaś strona odwołująca, w procesie zwalcza te dowody przedstawiając sądowi inne dowody, które zmierzają do obalenia twierdzeń organu. To samo dotyczy działań strony zainteresowanej, z tym że te determinowane są tym, do stanowiska której ze stron, taki podmiot zainteresowany się przychyla. Sąd na nowo przeprowadza zatem postępowanie dowodowe, gromadząc materiał dowodowy w postępowaniu sądowym, z tego też względu przebieg postępowania administracyjnego nie ma wpływu na ostateczną decyzję podejmowaną przez Sąd. Do odwołującego należy zatem wykazanie, że zaprezentowane przez organ dowody nie pozwalają na konkluzję taką jak w decyzji. Podobnie zainteresowany, w zależności od tego czy wnosi o utrzymanie, zmianę czy uchylenie decyzji, powinien zaoferować odpowiednie twierdzenia i wykazać je stosownymi dowodami. Rzeczą Sądu nie jest zastąpienie organu i przeprowadzenie postępowania od początku, a jedynie ocena legalności decyzji i w zależności od przewidzianych prawem możliwości bądź zmiana decyzji bądź jej uchylenie. W sytuacji, gdy organ stosownych dowodów nie dostarczył i decyzja nie znajduje odzwierciedlenia w zgromadzonym materiale dowodowym, na odwołującym się nie spoczywa ciężar przeprowadzenia dowodu przeciwnego. Na podstawie tak zebranego materiału dowodowego Sąd dokonuje ustaleń faktycznych oraz dokonuje subsumcji przepisów do ustalonego stanu faktycznego, czego skutkiem jest wydanie rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Zgodnie więc z ugruntowanym w orzecznictwie poglądem ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 1991 r., sygn. akt III CRN 120/91, Lex nr 3724; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 r., sygn. akt I CKN 265/98, Lex nr 35385; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 1999 r., sygn. akt I CKN 351 /99, Lex nr 38556; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2001 r., sygn. akt I CKN 1036/98, Lex nr 52708) Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie może ograniczyć rozpoznania sprawy wynikającej z odwołania od decyzji tylko do funkcji sprawdzającej prawidłowość postępowania administracyjnego, które poprzedza postępowania sądowe. Przekazanie odwołania wszczyna kontradyktoryjne postępowanie cywilne, którego celem nie jest przeprowadzenie kontroli postępowania administracyjnego, ale merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy.

W toku rozprawy jaka odbyła się w dniu 19 kwietnia 2023 r. strona odwołując podtrzymała wniesione odwołanie. Strona pozwana, wobec twierdzeń przeciwnika, przyznała, że decyzja wydana została w oparciu o błędną interpretację protokołu z dnia 04 listopada 2020 r.

Zainteresowany I. B. wniósł o oddalenie odwołania, składając oświadczenie że przyłącza kanalizacyjne i wodnokanalizacyjne istnieją. Nie przedstawił jednak na tę okoliczność żadnych nowych dowodów, co wobec przedstawionej wyżej wykładni przepisów prawa, w kontekście treści protokołu z dnia 04 listopada 2020 r., okazało się niewystarczające.

Powyższe skutkowało zmianą zaskarżonej decyzji na odmowę nakazania zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków przez Zakład Gospodarki Komunalnej w D. sp. z o.o. w D. dla nieruchomości położonej przy ul. (...), działka geodezyjna (...) w m. D..

Zgodnie z treścią art.479 ⁸⁶ § 2 k.p.c. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w razie uwzględnienia odwołania uchyla albo zmienia w całości lub w części zaskarżoną decyzję i orzeka co do istoty sprawy. Uchylenie decyzji w całości lub w części następuje wyjątkowo. Co do zasady dotyczy to sytuacji, w których występuje istotna wadliwość decyzji, która w postępowaniu administracyjnym uzasadniałaby stwierdzenie jej nieważności (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 29 maja 1991 r., sygn. akt III CRN 120/91, opubl. OSNCP 1992, Nr 5, poz. 87; postanowienie Sądu Najwyższego z 11 sierpnia 1999 r., sygn. akt I CKN 351/99, opubl. OSNC 2000, Nr 3, poz. 47). Uchylenie decyzji w całości powinno zatem nastąpić wówczas, gdy wydanie jej nastąpiło bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa materialnego, jak i również wtedy, gdy została ona skierowana do podmiotu niebędącego stroną w sprawie, a także gdy dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną. Podstawą do uchylenia decyzji Prezesa Urzędu jest także potrzeba dokonania w całości niezbędnych dla rozstrzygnięcia sprawy ustaleń ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 sierpnia 2009 r., sygn. akt III SK 5/09, opubl. LEX nr 794890).

Uwzględniając powyższe Sąd uznał, że materiał dowodowy sprawy pozwalał na ocenę zaistniałe stanu faktycznego, co powinno skutkować zmianą wydanej decyzji, a nie jej uchyleniem.

Co do kosztów procesu, zasadniczo w myśl art. 98 k.p.c. odpowiedzialność za wynik postępowania ponosi strona przegrywająca proces, na której spoczywa obowiązek zwrotu wszelkich kosztów postępowania na rzecz przeciwnika. W niniejszej sprawie, wobec zmiany decyzji, za taką stronę należało uznać Państwowe Gospodarstwo (...) – Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarski Wodnej w G..

Na rozprawie w dniu 19 kwietnia 2023 r. pełnomocnik pozwanego wniósł jednak, z uwagi na okoliczności sprawy, o zasądzenia kosztów procesu. Wobec tego Sąd rozważył, czy w sprawie zachodziły podstawy do zastosowania normy art. 101 k.p.c. Zgodnie z jego treścią zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu. Zdaniem strony pozwanej wydając decyzję opierała się na treści pisma strony odwołującej z dnia 16 września 2022 r. i dopiero w toku procesu okazało się, że przesłanka z art. 6 ust. 2 ustawy o zaopatrzeniu nie została spełniona. Przywołane pismo stanowiło odpowiedź na wezwanie organu z dnia 07 września 2022 r., w którym wprost określono, że organ żąda wyjaśnienia, czy nieruchomość stanowiąca działkę geodezją nr (...) jest przyłączona do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej ( k. 29 akt administracyjnych). W odpowiedzi na wezwanie pismem z dnia 16 września 2022 r. strona odwołując wskazała, że działka nr (...) jest przyłączona do sieci, a jedynie niedopuszczenie sieci wodno – kanalizacyjnej do użytkowania stanowi przeszkodę zawarcia umowy dotyczącej działki nr (...).

Powyższe okoliczności wskazują, że faktycznie można uznać, że strona pozwana nie dała podstaw do wytoczenia powództwa, co stanowi wypełnienie pierwszej części dyspozycji przepisu art. 101 k.p.c. Nie została jednak spełniona druga konieczna przesłanka dla jego zastosowania tj. uznanie odwołania przy pierwszej czynności procesowej. Taką pierwszą czynnością procesową była odpowiedź na odwołanie, w której strona pozwana wniosła o oddalenie odwołania (k. 73). W tej sytuacji warunki określone w art. 101 k.p.c. nie zostały spełnione.

Pomimo przegrania procesu przez stronę pozwaną Sąd uznał natomiast, że w sprawie jest podstawa do zastosowania normy art. 102 k.p.c. Przepis ten stanowi, że w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Takie wyjątkowe okoliczności, wynikające z wprowadzenia Państwowego Gospodarstwa (...) – Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarski Wodnej w G. w błąd przez stronę odwołującą, zachodziły w sprawie niniejszej.

03.07.2023 r.

SSO Małgorzata Wiliński

Sygn. akt XVII AmE 17/22

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem, oraz pouczenie o sposobie i terminie wniesienia apelacji, proszę doręczyć uczestnikowi I. B..

03.07.2023 r.

SSO Małgorzata Wiliński