Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 maja 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

po rozpoznaniu 21 maja 2024 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z odwołania (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ż.

przeciwko Państwowemu Gospodarstwu Wodnemu Wody Polskie Dyrektorowi Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W.

z udziałem Wspólnoty Mieszkaniowej ul. (...) M. (...)

o zawarcie umowy na odprowadzanie ścieków

na skutek odwołania (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ż. od decyzji Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. z 7 października 2020 r. Nr (...)

1.  uchyla zaskarżoną decyzję;

2.  zasądza od Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie - Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. na rzecz (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ż. kwotę 837 (osiemset trzydzieści siedem) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów postępowania.

SSO Ewa Malinowska

XVII AmW 50/21

UZASADNIENIE

Decyzją z 7 października 2020 r. Nr (...)Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie we W. na podstawie art. 27e ust. 1 pkt 1) i ust. 2 pkt 1) w związku z art. 27a ust. 3 pkt 3) oraz art. 27f ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r. poz. 1437 ze zm. - dalej u.z.z.w.) w związku z art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2020 r., poz. 2056 ze zm.- dalej k.p.a.), po rozpatrzeniu wniosku Wspólnoty Mieszkaniowej ul. (...), M. (...), (...)-(...) Ż., zarządzanej przez P. H. (...), (...)-(...) Ż. w sprawie rozstrzygnięcia sporu dotyczącego odmowy zawarcia umowy na odprowadzanie ścieków przez (...) Sp. z o.o. w Ż. dla nieruchomości ul. (...), M. (...), (...)-(...) Ż., nakazał (...) Sp. z o.o. w Ż. zawarcie umowy z Wspólnotą Mieszkaniową ul. (...), M. (...), (...)-(...) Ż., zarządzanej przez P. H. (...), (...)-(...) Ż. na odprowadzanie ścieków z nieruchomości położonej na działce (...), ul. (...), M. (...), (...)-(...) Ż..

(decyzja k. 6-8v)

(...) Sp. z o.o. w Ż. zaskarżył w całości powyższą decyzję i zarzucił zaskarżonej decyzji naruszenie:

1.  art. 32 ustawy k.p.a. w zw. z art. 65 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145 dalej jako „k.c.”) poprzez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że udzielone przez powoda pełnomocnictwo (złożone wraz z zażaleniem na postanowienie wydane przez pozwanego na podstawie art. 27e ust. 3 u.z.z.w.) upoważnia pełnomocnika wyłącznie do działania w sprawie ustanowienia na podstawie art. 27e ust. 3 u.z.z.w. warunków odprowadzania ścieków do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia sporu, podczas gdy złożone pełnomocnictwo jest pełnomocnictwem ogólnym, a zakres umocowania w żaden sposób nie został ograniczony do postępowania zażaleniowego,

1.  art. 40 § 2 k.p.a. poprzez jego niezastosowanie i wadliwe doręczenie decyzji bezpośrednio powodowi, a nie jego pełnomocnikowi

2.  art. 27e ust. 2 pkt 1, art. 2 pkt 4, art. 6 ust. 1 oraz art. 17 ust. 1 u.z.z.w. w zw. z art. 6 i art. 28 k.p.a. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na nakazaniu powodowi zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków ze stroną (wnioskodawczynią) w sytuacji gdy:

a)  powód nie wykonywał i nie wykonuje na terenie Gminy (...)działalności gospodarczej z zakresu zbiorowego odprowadzania ścieków, nie zawierał umów o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków z odbiorcami z terenu tej gminy, ani bezpośrednio nie świadczył na ich rzecz usługi odprowadzania ścieków,

b)  powód nie posiada statusu przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego na terenie Gminy (...), a to z uwagi na brak zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie zbiorowego odprowadzania ścieków na tym obszarze, a tym samym nie posiada legitymacji do bycia stroną postępowania i adresatem decyzji, o której mowa w art. 27e ust. 1 u.z.z.w.

c)  powód nie określił taryfy dla zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy (...), jak również nie był i nie jest beneficjentem wydanej przez pozwanego decyzji zatwierdzającej taryfę dla zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy (...) co w konsekwencji oznacza, że pozwany poprzez wydaną decyzję zmusza powoda do stosowania pozataryfowych cen i stawek opłat niezatwierdzonych, co stanowi delikt administracyjny w rozumieniu art. 29 ust. 1 pkt 1 u.z.z.w.,

d)  powód nigdy nie przejawiał woli bezpośredniej obsługi odbiorców usług z terenu Gminy (...)i w konsekwencji nie występował i nie zamierza występować o wydanie decyzji administracyjnych wskazanych w pkt. b i c,

e)  Gmina (...), według wiedzy powoda, była wcześniej stroną umowy o odprowadzanie ścieków z nieruchomości wskazanej w zaskarżonej decyzji (umowa nr. (...) z 13 października 2015 r. była zawarta z Panem S. A.), a tym samym pełniła funkcję przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego na jej obszarze i świadczyła usługi odprowadzania ścieków na podstawie taryfowych cen i stawek opłat, zatwierdzonych prawomocną, ostateczną decyzją organu regulacyjnego (tj. decyzją powoda),

f)  Gmina (...)w dalszym ciągu jest stroną umów o odprowadzanie ścieków zawartych z mieszkańcami Gminy (...)

3.  art. 55 ¹ k.c. w zw. z art. 2 pkt 4 i 20 oraz art. 16 ust. 1 u.z.z.w. poprzez ich błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że:

a)  warunkiem wystarczającym uznania danego przedsiębiorcy za przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest spełnienie przesłanek z art. 55 ¹ k.c. oraz samo bycie właścicielem części urządzeń kanalizacyjnych, bez względu na to:

⚫

czy dany przedsiębiorca przejawia wolę wykonywania działalności z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków,

⚫

czy dany przedsiębiorca legitymuje się zezwoleniem na prowadzenie zbiorowego odprowadzania ścieków, o którym mowa w art. 16 ust. 1 u.z.z.w. na terenie danej gminy,

⚫

czy wiąże go jakikolwiek stosunek prawny lub faktyczny z bezpośrednimi odbiorcami usług kanalizacyjnych,

b)  własność sieci kanalizacyjnej zlokalizowanej na terenie danej gminy samodzielnie przesądza o tym, że właściciel tej sieci prowadzi działalność z zakresu zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie tej gminy,

4.  art. 27e ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 6 ust. 2 u.z.z.w. poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, że warunkiem wystarczającym do nakazania powodowi zawarcia umowy o odprowadzanie ścieków ze stroną (wnioskodawczynią) jest przyłączenie strony do sieci powoda oraz wystąpienie z pisemnym wnioskiem o zawarcie umowy, bez względu na to, że powód nie legitymuje się zezwoleniem na prowadzenie zbiorowego odprowadzania ścieków, o którym mowa w art. 16 ust. 1 u.z.z.w. na terenie Gminy (...);

5.  art. 27e ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 6 ust. 1 i 3 u.z.z.w. poprzez ich błędną wykładnię i nakazanie powodowi zawarcia ze stroną (wnioskodawczynią) umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków bez wskazania treści elementów przedmiotowo istotnych (essentialia negotii) tejże umowy;

6.  art. 86 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2020 r., poz. 310; dalej jako „Prawo wodne”) w zw. z art. 3 ust. 1 oraz art. 24b ust. 3 u.z.z.w. poprzez ich błędną wykładnię i uznanie, że aglomeracja jest podstawową jednostką terytorium, na którym prowadzone jest gospodarowanie ściekami komunalnymi, a w konsekwencji, że ustanowienie obszaru aglomeracji Ż. jest przesłanką uznania powoda za podmiot faktycznie prowadzący działalność na terenie Gminy (...) w świetle przepisów u.z.z.w.;

7.  art. 124 § 1 i 2, art. 107 § 3 w zw. z art. 126 k.p.a. oraz art. 8, art. 9, art. 11 k.p.a. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na nie zawarciu przez pozwanego w zaskarżonej decyzji uzasadnienia faktycznego i prawnego wskazującego okoliczności faktyczne i prawne, którymi pozwany kierował się przy wydawaniu zaskarżonej decyzji, oceny zebranego w postępowaniu materiału dowodowego, wykładni stosowanych przepisów oraz oceny przyjętego stanu faktycznego w świetle obowiązującego prawa;

8.  art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie oraz dowolną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, co w konsekwencji doprowadziło do ustalenia błędnego stanu faktycznego sprawy, a polegające na:

a)  stwierdzeniu, że powód faktycznie prowadzi działalność polegającą na odprowadzaniu i oczyszczaniu ścieków a terenie miejscowości M. (...) i G.,

b)  pominięciu faktu samodzielnej realizacji przez Gminę (...) zadania własnego w zakresie zbiorowego odprowadzania ścieków,

c)  pominięciu faktu samodzielnej realizacji przez Gminę (...) zadania własnego w zakresie zbiorowego odprowadzania ścieków,

d)  pominięciu faktu, że Gmina (...) nigdy nie powierzyła realizacji zadania z zakresu zbiorowego odprowadzania ścieków ani w sferze publicznoprawnej innej gminie, ani w sferze bezpośredniej realizacji działalności żadnemu przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu, w tym powodowi,

e)  pominięciu faktu dotychczasowego świadczenia przez Gminę (...) usług odprowadzania ścieków na swoim obszarze w oparciu o:

⚫

umowę o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków zawartą ze stroną (wnioskodawczynią)

⚫

prawomocną ostateczną decyzję pozwanego nr (...) z dnia 9 sierpnia 2019 r. zatwierdzającą taryfę dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie gminy Ż. (Gminy (...) na okres 3 lat,

⚫

regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków uchwalony przez Radę Gminy Ż. na mocy uchwały nr (...) z dnia 26 marca 2019 roku,

f)  pominięciu okoliczności w postaci uwzględnienia wnioskodawczyni jako odbiorcy usług przez Gminę (...) w kalkulacji taryfy dla zbiorowego odprowadzania ścieków obowiązującej na terenie Gminy (...) na podstawie istnienia prawomocnej, ostatecznej decyzji pozwanego nr (...) z dnia 9 sierpnia 2019 r. zatwierdzającej taryfę dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie gminy na okres 3 lat,

g)  pominięciu okoliczności wynikających z treści studium wykonalności projektu nr (...) „(...)” w części dotyczącej strategii cenowej w postaci ustalania przez Gminę (...) i Gminę (...) zasad samodzielnego świadczenia usług odprowadzania ścieków przez każdą z tych gmin na swoim terenie, w tym samodzielnego opracowywania taryf dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków dla terenu każdej z tych gmin,

h)  pominięciu okoliczności w postaci tego, że Regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków na obszarze Gminy (...), uchwalony przez Radę Gminy Ż. na mocy uchwały nr (...) z dnia 26 marca 2019 roku wyraźnie wskazuje, że to Gmina (...) jest przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym.

Wobec powyższego powód wniósł o:

1.  uchylenie zaskarżonej decyzji w całości,

2.  wstrzymanie przez Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie we W. wykonania zaskarżonej decyzji do czasu rozstrzygnięcia sprawy,

3.  wstrzymanie przez Sąd wykonania zaskarżonej decyzji do czasu rozstrzygnięcia sprawy,

4.  zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości trzykrotności stawki minimalnej, a także kwoty 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa

Dodatkowo powód wniósł na podstawie art. 248 k.p.c. o zobowiązanie Gminy (...) do przedłożenia pisemnej informacji (lub dokumentu) dotyczącej ilości zawartych aktualnie (tj. na dzień złożenia odwołania) umów o odprowadzanie ścieków z mieszkańcami Gminy (...) jako odbiorcami usług w rozumieniu art. 2 pkt 3 u.z.z.w., jednocześnie wskazując, że powód w dniu 22 maja 2020 r. zwrócił się do Gminy (...)z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej w zakresie ilości umów o zbiorowe odprowadzanie ścieków zawartych przez Gminę (...) z mieszkańcami tej Gminy, jednak informacja ta nie została udzielona. A na wypadek zakwestionowania przez pozwanego lub stronę kalkulacji ceny odbioru ścieków z terenu Gminy (...)(w tym odbioru ścieków od strony - wnioskodawczyni) wniósł o zobowiązanie powoda do przedłożenia dokumentów źródłowych stanowiących podstawę wyliczenia kosztów świadczenia przez powoda usługi odbioru ścieków z terenu Gminy (...), w tym strony (wnioskodawczyni) oraz dopuszczenie i przeprowadzenie z tychże dokumentów dowodu na fakt wysokości kosztów świadczenia przez powoda usługi odbioru ścieków z terenu Gminy (...).

(odwołanie, k. 9-26v)

W odpowiedzi na odwołanie Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie wnosił o oddalenie odwołania.

(odpowiedź na odwołanie – k. 56-58v)

Zainteresowana Wspólnota Mieszkaniowa ul. (...), M. (...), (...)-(...) Ż., zarządzana przez P. H. (...), (...)-(...) Ż. nie zajęła stanowiska w sprawie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wspólnota Mieszkaniowa ul. (...), M. (...), (...)-(...) Ż. miała zawartą umowę z Gminą Ż. o dostawę wody i odbiór ścieków dla nieruchomości działka (...), ul. (...), M. (...), (...)-(...) Ż..

(bezsporne)

Umowa ta została rozwiązana za porozumieniem stron.

( bezsprone)

W dniu 4 czerwca 2020 r. Wspólnota Mieszkaniowa ul. (...), M. (...), (...)-(...) Ż., zarządzana przez P. H. (...), (...)-(...) Ż. wystąpiła do (...)Sp. z o.o. w Ż. o zawarcie umowy o odprowadzanie ścieków z nieruchomości położonej w miejscowości M. (...), (...)-(...) Ż..

(wniosek k. 10 akt adm.; wniosek k. 27-28 akt adm.)

Przedsiębiorstwo odmówiło zawarcia umowy z wnioskodawczynią, powołując się na fakt braku zezwolenia na prowadzenia zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy(...).

(pismo k. 11v akt adm., pismo 26v akt adm.)

W dniu 22 czerwca 2020 r. do Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie wpłynął wniosek Wspólnoty Mieszkaniowej ul. (...), M. (...), (...)-(...) Ż., zarządzanej przez P. H. (...), (...)-(...) Ż. z dnia 16 czerwca 2020 r. o rozstrzygnięcie sporu dotyczącego odmowy zawarcia umowy na odprowadzanie ścieków przez (...)Sp. z o.o. w Ż. dla nieruchomości wnioskodawczyni. Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie powiadomił strony o wszczęciu postępowania w przedmiotowej sprawie.

(pismo k. 9 akt adm.; bezsporne)

Zainteresowany aktualnie nie posiada zawartej umowy na odprowadzanie ścieków z nieruchomości działka nr (...), M. (...), ul. (...), (...)-(...) Ż., jednak nadal odprowadza ścieki do sieci kanalizacyjnej będącej własnością Zakładu (...) Sp. z o.o. w Ż..

(bezsporne)

W dniu 5 sierpnia 2020 r. Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie wydał decyzję zaskarżoną w niniejszym postępowaniu .

(decyzja k. 6-8v)

(...) Sp. z o.o. w Ż. prowadzi działalność w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę oraz zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy (...)w oparciu o zezwolenie Burmistrza Miasta Ż. na prowadzenie tego rodzaju działalności .

(okoliczność niesporna).

Spółka posiadała zatwierdzoną przez Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie taryfę, która obowiązywała na terenie Gminy Ż. o statusie miejskim. Decyzją z 10 czerwca 2020 r. Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie stwierdził nieważność ww. decyzji. Aktualnie na terenie Gminy (...)obowiązują taryfy poprzednie.

(decyzja k. 2v akt adm., okoliczności niesporne)

Na terenie Gminy (...)usługi zbiorowego odprowadzania ścieków świadczyła Gmina (...) w oparciu o uchwałę Rady Gminy Ż. z 28 grudnia 2006 r.

(dowód: uchwała k. 30-34v akt adm.).

Gmina(...) posiada Regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków uchwalony przez Radę Gminy Ż. uchwałą z 26 marca 2019 r. opublikowany w Dzienniku Urzędowym Woj. (...) z (...) r., pod poz. (...), który zastąpił poprzedni Regulamin z (...) r. Zgodnie z § 5 ust. 1 Regulaminu to gmina zawiera umowy na wniosek przyszłego dostawcy ścieków (odbiorcy usług Gminy) na odprowadzanie ścieków.

(dowód: uchwała k akt adm.)

Gmina (...) posiada taryfę na odprowadzenie ścieków na terenie Gminy (...) zatwierdzoną decyzją Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. Państwowego Gospodarstwa Wody Polskie z 9 sierpnia 2019 r.

(okoliczność niesporna).

Sieć kanalizacyjna znajdująca się na obszarze Gminy (...) która została wybudowana w ramach wspólnego przedsięwzięcia Gminy(...) i Gminy (...) (Projekt nr (...) Budowa i modernizacja sieci oraz urządzeń wodno-kanalizacyjnych w aglomeracji Ż.), a która znajduje się we władaniu (...) stanowi własność Spółki. Znane jest Sądowi z urzędu, że w studium wykonalności projektu nr (...) w części dotyczącej strategii cenowej, zostało ustalone pomiędzy Gminami, że Gmina (...)i Gmina (...) będą samodzielnie świadczyć usługi odprowadzania ścieków przez każdą z tych gmin na swoim terenie, w tym będą samodzielnie opracowywały taryf dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków dla terenu każdej z tych gmin.

(pismo k. 36-38v akt adm., Kartoteka skrócona majątku trwałego k. 39-40v akt adm., fakt bezsporny).

Spółka wydawała warunki techniczne oraz dokonywała odbioru przyłącza dla nieruchomości przyłączanych do sieci kanalizacyjnej.

(pisma k. 29-38v akt adm., pismo k. 39-47 akt adm., protokół k. 38 akt adm.)

W wyniku dokonanych przyłączeń odbiorców do sieci kanalizacyjnej Gmina (...)zawierała z mieszkańcami Gminy (...) umowy o odprowadzanie ścieków.

(umowa k. 48v akt adm.)

Odbiór ścieków z terenu Gminy (...) do 31 lipca 2019 r. był regulowany między Spółką a Gminą (...) umową hurtowego odbioru ścieków z dnia 10 grudnia 2018 r. Na mocy tej umowy strony ustaliły cenę za 1 m ^{( 3 )}odebranych ścieków w wysokości 17,27 zł netto. Następnie strony prowadziły dalsze negocjacje odnośnie do wysokości ceny za usługę hurtowego odbioru ścieków, ale nie doszły do porozumienia. Umowa ta wygasła z dniem 31 lipca 2019 r.

(pismo k. 33-34v, okoliczności niesporne).

Spółka w dalszym ciągu odbiera ścieki z terenu Gminy (...). Kwestia rozliczeń stanowi przedmiot odrębnego postępowania sądowego, bowiem Spółka wystąpiła przeciwko Gminie z pozwem o bezumowne korzystanie z usług hurtowego odbioru ścieków.

(okoliczność bezsporna)

Uchwałą Sejmiku Województwa (...) z 16 listopada 2015 r. wyznaczona została aglomeracja Ż. o równoważnej liczbie mieszkańców 41.954, z oczyszczalnią ścieków zlokalizowaną w Ż., której obszar obejmuje miasto Ż. oraz w obszarze Gminy Ż. miejscowości G., M. (...) i Ł..

(uchwała, k. 1v akt adm. )

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym i sądowym oraz fakty powszechnie znane, które nie były kwestionowane przez żadną ze stron niniejszego postępowania. Okoliczności znane Sądowi z urzędu to te, o których Sąd powziął wiedzę przy rozpoznawaniu zażaleń na postanowienia określające tymczasowe warunki odbioru ścieków, odnoszących się zasadniczo do tego samego sporu, a dotyczących tylko innych podmiotów przyłączonych do sieci powoda na obszarze Gminy (...)

Sąd nie zobowiązał, na podstawie art. 248 k.p.c., Gminy (...) do przedłożenia pisemnej informacji (lub dokumentu) dotyczącej ilości zawartych aktualnie (tj. na dzień złożenia odwołania) umów o odprowadzanie ścieków z mieszkańcami Gminy (...) jako odbiorcami usług w rozumieniu art. 2 pkt 3 u.z.z.w. oraz nie dopuścił dowodów wskazanych przez powoda w pozwie, gdyż dane te nie były istotne dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie, a decyzja Prezesa URE podlega uchyleniu.

Zasadniczą kwestią w niniejszej sprawie, istotną dla oceny złożonego przez Powoda odwołania, było ustalenie czy to Powód, na terenie Gminy (...) posiada status przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego w rozumieniu art. 2 pkt 4 u.z.z.w. co jest warunkiem uznania go za adresata obowiązku nałożonego zaskarżoną Decyzją – tj. zawarcia umowy o odbiór ścieków.

Decyzja w niniejszej sprawie wydana została na podstawie art. 27e ust. 1 pkt 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, zgodnie z którym w razie odmowy zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, na wniosek strony, rozstrzyga organ regulacyjny w drodze decyzji. Rozstrzygnięcie organu regulacyjnego może polegać na nakazaniu przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu:

­– zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków,

– przywrócenia dostaw wody,

– otwarcia przyłącza kanalizacyjnego,

– przyłączenia do sieci.

Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie nakazał (...) Sp. z o.o. w Ż. zawarcie umowy z M. W. na odprowadzanie ścieków z należącej do zainteresowanej nieruchomości uznając, że powód, na terenie Gminy (...), posiada status przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego w rozumieniu art. 2 pkt 4 u.z.z.w. Zgodnie z tym przepisem przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym jest przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (tj. z dnia 8 grudnia 2020 r, Dz.U. z 2021 r. poz. 162), jeżeli prowadzi działalność gospodarczą w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków, oraz gminne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, prowadzące tego rodzaju działalność.

Istotne znaczenie w sprawie ma jednak to, że zgodnie z art. 3 ust. 1 u.z.z.w., zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy. Wynika to także z art. 7 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym , który wskazuje, że zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz. Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, w celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

Zgodnie natomiast z art. 3 ust. 1 i 2 ustawy o gospodarce komunalnej powierzenie wykonywania zadań z zakresu gospodarki komunalnej wymaga podjęcia uchwały powierzającej jej wykonywanie zadań podmiotowi, który posiada wymagane zezwolenie. Działalność gospodarcza w zakresie zbiorowego zaopatrzenia wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków może być prowadzona w różnych formach organizacyjno-prawnych. Przedsiębiorstwo to może bowiem posiadać formę samorządowego zakładu budżetowego, spółki handlowej, przedsiębiorstwa państwowego lub spółdzielni. Może być prowadzone również przez osobę fizyczną będącą przedsiębiorcą (art. 3 ust. 1 Ustawy o gospodarce komunalnej).

Ponadto wskazana wyżej działalność, w zakresie zbiorowego zaopatrzenia wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków, może być prowadzona przez samą gminę. Gmina w takim wypadku jest uznawana za prowadzącą działalność gospodarczą (por. uchwała SN z 24 lipca 2013 roku, III ZP 43/13) i posiada również status przedsiębiorstwa wodociągowo – kanalizacyjnego w rozumieniu art. 2 ust. 4 u.z.z.w.

Przemawia za tym także art. 17 b pkt 5 u.z.z.w., w myśl którego wójt, burmistrz, prezydent miasta odmawia udzielenia zezwolenia lub może ograniczyć jego zakres w stosunku do wniosku o udzielenie zezwolenia, jeżeli na obszarze gminy działalność w zakresie zbiorowego zaopatrzenia wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków prowadzi gmina (…).

W konsekwencji zatem przyjąć należy, że niezależnie od pewnych swoich uprawnień regulacyjnych gmina może być – co do zasady – traktowana jako przedsiębiorstwo wodociągowo- kanalizacyjne w rozumieniu przepisu art. 2 pkt 4 u.z.z.w. Dochodzi do tego właśnie w sytuacji wykonywania zadań przedsiębiorstwa wodociągowo – kanalizacyjnego przez samą gminę.

W odniesieniu do kwestii, który podmiot na gruncie niniejszego stanu faktycznego powinien być uznany za przedsiębiorstwo wodnokanalizacyjne w analogicznej sprawie wydana została uchwała Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego w dniu 13 września 2023 r. pod sygn. I NZP 3/22 (Legalis).

W uchwale stwierdzono, że: „1) w sytuacji, w której nie jest możliwe przypisanie statusu przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego gminie, dopuszczalne jest nakazanie zawarcia umowy o odprowadzenie ścieków podmiotowi stanowiącemu spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością utworzoną przez gminę lub spółkę do której przystąpiła kolejna gmina (spółkę komunalną) i którą gmina wyposażyła w infrastrukturę potrzebną do wykonywania zbiorowego odprowadzania ścieków oraz która spełnia pozostałe przesłanki do nakazania zawarcia umowy, pomimo że spółka ta nie posiada zezwolenia, o jakim mowa art. 16 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2028). 2) Rozstrzygnięcie w sprawie spornej dotyczącej odmowy zawarcia umowy o odprowadzania ścieków, o którym mowy w art. 27e ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2028) powinno zawierać istotne elementy umowy określone w art. 6 ust. 3 tej ustawy.

Sąd Najwyższy doszedł do takiego przekonania w kontekście pierwszej postawionej tezy uznając, że na gruncie wykładni językowej przepisów ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków nie jest możliwe znalezienie odpowiedzi na przedstawione zagadnienie prawne. Niezbędne stało się więc sięgnięcie do wykładni funkcjonalnej, systemowej i celowościowej, dopuszczalnej ze względu na konieczność ochrony założenia racjonalności prawodawcy.

Sąd Najwyższy wskazał na szczególną pozycję w gospodarce komunalnej spółek komunalnych. Podniósł, iż jak się wskazuje, jednostka samorządu terytorialnego uprawniona jest do utworzenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, art. 2 ustawy o gospodarce komunalnej) i spółka taka stanowi instrument, za pomocą którego wykonywane są zadania tej jednostki. Spółka taka może zostać utworzona wyłącznie w celu wykonywania przez daną jednostkę samorządu terytorialnego należących do jej kompetencji zadań publicznych własnych bądź zleconych. Uchwała powierzająca takiej spółce wykonywanie zadań własnych gminy stanowi zarazem podstawę zlecenia spółce wykonywania tych zadań (zob. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z 2 lipca 2015 r., II GSK 1188/14, z 3 grudnia 2015 r., II OSK 2590/15). Jak zauważył, przyjmuje się nawet, że spółka komunalna jest jednostką organizacyjną gminy (powiatu, województwa), jeżeli występuje odpowiednia więź między gminą i spółką, przy czym brak ustalonych jednoznacznych kryteriów do określenia tej więzi (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 5 października 2022 r., I SA/Sz 375/22; zob. też C. Banasiński, K. M. Jaroszyński objaśnienia do art. 2 (w:) C. Banasiński, K. M. Jaroszyński, Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz, Warszawa 2017). Powołał się przy tym na orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazujące też, że ze ściśle powiązanych ze sobą przepisów ustawy o samorządzie gminnym (art. 7 oraz art. 9) i przepisów ustawy o gospodarce komunalnej (art. 2 i art. 3), wynika, że w zakresie wykonywania zadań użyteczności publicznej (a tego rodzaju zadaniem jest także usuwanie i oczyszczania ścieków komunalnych - art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym) gmina może przyjąć dwa różne rozwiązania organizacyjne: 1) wykonywać te zadania za pośrednictwem utworzonych przez siebie w tym celu jednostek organizacyjnych, w szczególności zakładów budżetowych lub spółek prawa handlowego (art. 9 ust. 1 i 3 ustawy o samorządzie gminnym i art. 2 ustawy o gospodarce komunalnej), lub 2) za pośrednictwem innych, organizacyjnie niepowiązanych z gminą podmiotów: osób fizycznych, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej. Podstawą powierzenia wykonywania tych zadań spółce komunalnej jest przy tym sam akt organu gminy powołujący do życia tę jednostkę i określający przedmiot jej działania (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11 sierpnia 2005 r., II GSK 105/05).

Sąd Najwyższy w odniesieniu do powyższego zwrócił uwagę, że w przypadku spółki komunalnej utworzonej w celu realizacji zadania o charakterze użyteczności publicznej w postaci wybudowania sieci kanalizacyjnej i odprowadzania ścieków, potwierdzenie koncepcji uznania spółki komunalnej za jednostkę organizacyjną gminy znajduje się w art. 2 pkt 4, art. 16 ust. 3, art. 17b oraz w art. 24c u.z.z.w., w których mowa jest o „gminnych jednostkach organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej”. Według Sądu Najwyższego z przepisów tych można zatem wywodzić istnienie gminnych jednostek organizacyjnych posiadających osobowość prawną, które realizują określone zadania jednostki samorządu terytorialnego.

Sąd Najwyższy wskazał, że nie można przy odpowiedzi na przedstawione zagadnienie pominąć okoliczności, że spółka komunalna wprawdzie jest spółką prawa handlowego, jednak utworzoną przez jednostkę lub jednostki samorządu terytorialnego w celu wykonywania spoczywających na tworzących ją jednostkach samorządowych zadań publicznych, a działalność tych spółek opiera się na korzystaniu z mienia komunalnego i nie powinna być nastawiona na zysk, ale na zaspokajanie zbiorowych potrzeb społeczności lokalnej. Ta specyfika spółek komunalnych jest w sposób szczególny widoczna przy realizowaniu przez te spółki zadań z zakresu zaopatrywaniu w wodę i odprowadzaniu ścieków, które dotyczą zaspokajania podstawowych potrzeb o charakterze egzystencjalnym i mają kluczowe znaczeniu dla organizacji społeczeństwa. To natomiast realizacja zadania o charakterze użyteczności publicznej o tak istotnym znaczeniu jak odprowadzanie ścieków i związana z tym ochrona interesów społeczności lokalnej, powinna stanowić podstawowy wyznacznik przy dokonywaniu interpretacji przepisów regulujących problematykę zawierania umów o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków z osobami, których nieruchomości zostały przyłączone do sieci kanalizacyjnej.

Po pierwsze więc Sąd Najwyższy wskazał, że z brzmienia przepisu art. 2 pkt 4 u.z.z.w. wynika, że kluczowe znaczenie dla ustalenia tego czy gmina, czy też określony przedsiębiorca, jest przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym jest zakres przedmiotowy faktycznie prowadzonej działalności. Z kolei wybudowanie infrastruktury kanalizacyjnej i następnie przyłączanie odbiorców przez spółkę komunalną do posiadanej przez nią sieci, przemawia za tym, że spółce takiej należy przypisać status przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego. W świetle przywołanego orzecznictwa Sąd Najwyższy przyjął, że nie ma wątpliwości, że w sytuacji utworzenia przez gminę spółki komunalnej (także gdy następnie do spółki przystąpiła kolejna gmina) w celu wybudowania sieci kanalizacyjnej i realizowania zadania zbiorowego odprowadzania ścieków i wyposażenia jej przez gminę (lub przez gminy w przypadku przystąpienia kolejnej gminy) w infrastrukturę kanalizacyjną, z całą pewnością nie można przypisać gminie statusu przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego. Mamy bowiem do czynienia w takiej sytuacji z realizacją przez gminę jej zadań w zakresie gospodarki wodno-ściekowej za pośrednictwem utworzonej w tym celu spółki komunalnej, a zatem status przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego, w sensie przedmiotowym, przysługuje tej spółce komunalnej, a nie gminie. To zatem taka spółka powinna wywiązywać się z obowiązków przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego. W szczególności oznacza to obowiązek zawarcia umowy o odprowadzanie ścieków z osobą, której nieruchomość została przyłączona do sieci będącej w posiadaniu takiej spółki.

Po drugie Sąd Najwyższy zauważył, że treść art. 6 ust. 2 u.z.z.w. wyraźnie stanowi o tym, że o obowiązku zawarcia umowy o odprowadzanie ścieków stanowi fakt przyłączenia nieruchomości do sieci. Zaznaczył, że z tego przepisu można wywnioskować, że w sytuacji, gdy spółka komunalna jest właścicielem i posiadaczem sieci, a dana nieruchomość została do tej sieci przyłączona (a zatem istnieją techniczne możliwości świadczenia usług), na spółce takiej ciąży obowiązek zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków z osobą, która nieruchomość jest przyłączona do sieci i która wystąpiła z pisemnym wnioskiem o zawarcie umowy.

Po trzecie Sąd Najwyższy podniósł, że należy mieć na uwadze rozróżnienie prowadzenia gospodarki komunalnej w formie spółek prawa handlowego, o jakim mowa w art. 2 ustawy o gospodarce komunalnej, od powierzenia tych zadań spółkom prawa handlowego w drodze umowy, o jakim mowa w art. 3 ust. 1 tej ustawy. Z powyższym rozróżnieniem koresponduje art. 3 ust. 2 ustawy o gospodarce komunalnej, zgodnie z którym, jeżeli do prowadzenia danego rodzaju działalności na podstawie innych ustaw jest wymagane uzyskanie zezwolenia, jednostki samorządu terytorialnego mogą powierzyć wykonywanie zadań wyłącznie podmiotowi posiadającemu wymagane zezwolenie. Wydanie zezwolenia jest zatem, w ocenie Sądu Najwyższego, wymagane wówczas, gdy gmina powierza wykonanie swoich zadań spółce zewnętrznej, niebędącej spółką komunalną. Analogiczny wymóg nie został sformułowany w ustawie o gospodarce komunalnej w odniesieniu do spółki komunalnej tworzonej przez gminę w celu realizacji określonego zadania publicznego.

Po czwarte Sąd Najwyższy zaznaczył, że kluczowa dla oceny dopuszczalności nakazania zawarcia umowy o odprowadzanie ścieków, będącemu spółka komunalną, przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu nie posiadającemu zezwolenia, o którym mowa w art. 16 ust. 1 u.z.z.w., pozostaje sama funkcja i cel wprowadzenia zezwolenia przewidzianego w art. 16 u.z.z.w. oraz zależności występujące pomiędzy tym zezwoleniem, a wprowadzoną w art. 27e u.z.z.w. instytucją rozstrzygania sporów. Z jednej strony Sąd Najwyższy stwierdził, że odpowiedź na pytanie o to, czy dopuszczalne jest nałożenie w drodze decyzji obowiązku zawarcia umowy o odprowadzenie ścieków na mocy art. 27e u.z.z.w. na przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne nieposiadające zezwolenia, o którym mowa w art. 16 u.z.z.w., jest uzależniona od tego, czy na przedsiębiorstwie takim faktycznie ciąży obowiązek uzyskania zezwolenia. Jednocześnie wskazał zaś, że pomimo, iż z literalnego brzmienia art. 16 ust. 3 u.z.z.w. wynika, że obowiązek uzyskania zezwolenia nie ciąży wyłącznie na gminnych jednostkach organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, co wskazuje na to, iż spółka komunalna ma obowiązek uzyskania zezwolenia, poprzestanie na wykładni językowej art. 16 u.z.z.w. nie jest wystarczające, konieczne jest zastosowanie wykładni funkcjonalnej, systemowej i celowościowej.

Przechodząc do pozajęzykowych metod wykładni art. 16 u.z.z.w. w pierwszej kolejności Sąd Najwyższy zaznaczył, że zezwolenie ma służyć wymuszeniu na podmiotach ubiegających się o takie zezwolenia, aby spełniały one określone warunki czy też rygory (obowiązki), istotne z punktu widzenia konieczności ochrony pewnych dóbr. Wywiódł, iż w sytuacji, gdy gmina tworzy spółkę w celu budowy sieci kanalizacyjnej, także w sytuacji, gdy przystępuje do niej kolejna gmina na mocy porozumienia międzygminnego, i którą ta gmina lub gminy wyposażyły w infrastrukturę potrzebną do wykonywania zbiorowego odprowadzania ścieków na ich terenie, a infrastruktura ta jest faktycznie wykorzystywana do odprowadzania ścieków, w tym nieruchomości są przyłączone do sieci (a zatem spełnione są wymogi techniczne), odpada podstawowa przesłanka przemawiająca za koniecznością uzyskania zezwolenia, tj. uniemożliwienie dostępu do świadczenia usług podmiotom nieposiadającym odpowiednich środków finansowych i technicznych. Za koniecznością uzyskania zezwolenia nie przemawia zatem potrzeba ochrony odbiorców usług, skoro spółka taka niewątpliwie spełnia wszelkie wymagania.

Konieczne jest uwzględnienie jeszcze jednak dodatkowych aspektów. Sąd Najwyższy stwierdził, że należy wziąć pod uwagę racje społeczne i ekonomiczne.

Wskazał, że przypadku zaistnienia sporu pomiędzy gminą, a taką spółką komunalną, przy literalnej interpretacji art. 16 ust. 3 u.z.z.w. odbiorcy usług zostaliby pozbawieni możliwości uzyskania ochrony przewidzianej w u.z.z.w.. Z powodu braku zezwolenia nie można byłoby bowiem nakazać zawarcia umowy o odprowadzanie ścieków spółce komunalnej za pośrednictwem której gmina zdecydowała się realizować zadanie w postaci zbiorowego odprowadzania ścieków, a jednocześnie nakaz taki nie mógłby być nałożony na gminę, skoro nie dysponuje ona siecią, a jej jednostki organizacyjne, ani urząd gminy, nie prowadzą zbiorowego odprowadzania ścieków. Wobec powyższego Sąd Najwyższy wywiódł, że racje o charakterze społecznym i ekonomicznym, przemawiają, za tym aby uznać, iż na mocy art. 16 ust. 3 u.z.z.w. wymóg uzyskania zezwolenia, o którym mowa w art. 16 ust. 1 u.z.z.w. nie dotyczy także spółki komunalnej, którą gmina powołała lub do której dana gmina przystąpiła (w szczególności jako udziałowiec mniejszościowy) i za pośrednictwem której gmina zdecydowała się na wykonywanie zadania użyteczności publicznej dotyczącego zbiorowego odprowadzania ścieków komunalnych wyposażając ją w infrastrukturę, w sytuacji gdy spółka ta jest w posiadaniu sieci, rozpoznawała wnioski o warunki techniczne i przyłączenie do sieci oraz dokonywała odbiorów poszczególnych przyłączy do sieci, wykazując w ten sposób zdolność to prowadzenia działalności w zakresie odprowadzania ścieków, a z którą to spółką gmina pozostaje w sporze. W dalszym więc ciągu Sąd Najwyższy perorował, że jeśli organ regulacyjny w toku rozstrzygania sporu ustali, że gminie nie można przypisać statusu przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego z uwagi na to, że zdecydowała się ona na wykonywanie zadania użyteczności publicznej dotyczącego zbiorowego odprowadzania ścieków komunalnych za pośrednictwem spółki komunalnej, także spółki komunalnej, do której przystąpiła jako mniejszościowy udziałowiec, którą wyposażyła w infrastrukturę, dla rozstrzygnięcia sporu konieczne może okazać się nałożenie obowiązku na spółkę komunalną nieposiadającą zezwolenia, o którym mowa w art. 16 ust.1 u.z.z.w.. W sytuacji, gdy spółka komunalna została, powołana do wykonywania należących do gminy zadań publicznych w zakresie odprowadzania ścieków lub do której gmina przystąpiła w celu realizacji tych zadań, a co istotniejsze została ona przez gminę wyposażona w infrastrukturę kanalizacyjną na terenie gminy, co świadczy o ścisłym powiązaniu pomiędzy gminą a tą spółka, a jednocześnie zaistniał spór pomiędzy gminą i spółką, dla rozstrzygnięcia sporu i zapewnienia ochrony odbiorców usług konieczne jest przyjęcie, że w odniesieniu do takiej spółki zastosowanie znajduje wyjątek, o jakim mowa w art. 16 ust. 3 u.z.z.w.. Nakazanie bowiem zawarcia umowy gminie niebędącej w posiadaniu sieci kanalizacyjnej i nie prowadzącej działalności w zakresie zbiorowego odprowadzania ścieków komunalnych, która natomiast zdecydowała się na wykonywanie zadania użyteczności publicznej dotyczącego zbiorowego odprowadzania ścieków komunalnych za pośrednictwem spółki komunalnej, którą wyposażyła w infrastrukturę, a z którą pozostaje w sporze nie kończyłoby zaistniałego sporu. Co więcej, w sytuacji braku faktycznego dostępu przez gminę do sieci kanalizacyjnej pozostającej w posiadaniu spółki komunalnej i jednoczesnej niemożności osiągnięcia porozumienia pomiędzy spółką komunalną i gminą, zachodziłby w praktyce brak możliwości wykonania przez gminę decyzji nakazującej zawarcie umowy.

W kontekście drugiej postawionej na wstępie przez Sąd Najwyższy tezy Sąd ten stwierdził, że wydając decyzję na podstawie art. 27e ust. 2 u.z.z.w. organ regulacyjny powinien określić istotne elementy umowy określone w art. 6 ust. 3 u.z.z.w.

Sąd Najwyższy wyszedł z założenia, że pomimo tego, że w art. 27e ust. 2 pkt 1 u.z.z.w. mowa jest o „nakazaniu” zawarcia umowy, co może prowadzić do wniosku, iż kompetencja organu regulacyjnego ograniczona jest do nakazania przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu zawarcia umowy (złożenia oświadczenia woli) z określoną osobą, ewentualnie do stwierdzenia obowiązku zawarcia umowy z taką osobą, to już uwzględnienie brzmienia ust. 1 pkt 1 tego samego artykułu, nawet na gruncie czysto językowym prowadzi do wniosku, że ta kompetencja organu nakierowana jest na rozstrzygnięcie zaistniałego sporu dotyczącego odmowy zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne. Wydana przez organ decyzja powinna zatem przede wszystkim rozstrzygać sprawy sporne dotyczące odmowy zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne. Sąd Najwyższy wskazał, iż z całą pewnością nie jest takim rozstrzygnięciem ograniczenie się organu do nakazania zawarcia umowy bez wskazania istotnych elementów umowy. Podkreślił, iż badając sprawę sporu o zawarcie umowy organ nie może abstrahować od warunków tej umowy, czyniłoby to bowiem całkowicie nieskutecznym instrument rozstrzygania sporów wprowadzony w art. 27e u.z.z.w.

Sąd Najwyższy uznał, że powyższe znajduje potwierdzenie także w brzmieniu art. 27e ust. 3 u.z.z.w., zgodnie z którym, na wniosek jednej ze stron organ regulacyjny może określić, w drodze postanowienia, na które służy zażalenie, warunki zaopatrzenia w wodę lub odprowadzania ścieków, lub przyłączenia do sieci do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia sporu. Skoro bowiem organ regulacyjny może określić „warunki odprowadzania ścieków” do czasu rozstrzygnięcia sporu, to tym bardziej rozstrzygając spór powinien w decyzji warunki te określić. Sąd Najwyższy stwierdził, że organ wydając decyzję nakazującą zawarcie umowy o odprowadzanie ścieków w sposób konstytutywny orzeka o powstaniu stosunku zobowiązaniowego między stronami. To bowiem decyzja kreująca bezpośrednio stosunek prawny zapewnia skuteczną realizację uprawnienia podmiotu ubiegającego się o zawarcie umowy o odprowadzanie ścieków. Wydanie takiej decyzji nie wymaga wszczynania dalszych postępowań sądowych ani egzekucyjnych oraz nie wiąże się z nią ryzyko dalszego uchylania się od obowiązku zawarcia umowy przez podmiot zobowiązany.

Sąd Najwyższy zwrócił uwagę na podobieństwo przyjętego w art. 27e u.z.z.w. uregulowania rozstrzygania sporów pomiędzy przedsiębiorstwami wodociągowo-kanalizacyjnymi a odbiorcami usług, z regulacją dotyczącą rozstrzygania sporów przyjętą na gruncie ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (dalej p.e.) w art. 8 p.e. Na gruncie tego przepisu Sąd Najwyższy stwierdził, że art. 8 ust. 1 p.e. w odniesieniu do określonej w nim kompetencji regulatora dotyczącej rozstrzygnięcia sporu zobowiązaniowego (co do zasady cywilnoprawnego), pomimo abstrakcyjnego i lapidarnego ujęcia jest samoistnym źródłem prawa, co eliminuje potrzebę sięgania do konstrukcji cywilistycznych (art. 64 KC). Decyzja Prezesa URE „zastępuje” oświadczenia woli stron, w funkcjonalnym znaczeniu „zastępstwa” natomiast według charakteru prawnego decyzji stanowi ona podstawę samoistnego ukształtowania stosunku zobowiązanego w zakresie spraw spornych między stronami. Sąd Najwyższy zaznaczył jednocześnie, że kompetencja organu administracyjnego w sprawach cywilnych musi być traktowana jako regulacja specjalna (wyjątkowa). „Legitymizuje” tę kompetencję pragmatyczna potrzeba rozstrzygnięcia sporu (zasada efektywności) w zakresie odmowy zawarcia umowy o przyłączenie do sieci przez podmiot, który jest do tego zobowiązany. Granicą „rozciągnięcia” struktury administracyjnej na stosunek zasadniczo umowny ze względu na potrzebę zapewnienia efektywnej, skutecznej ochrony podmiotowi uprawnionemu do zawarcia umowy o przyłączenie - jest „sporność sprawy” (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 12 kwietnia 2011 r., III SK 42/10).

Pogląd ten został zaaprobowany w orzecznictwie sądów powszechnych i piśmiennictwie. W judykaturze wyjaśniono, że „orzekając o zawarciu umowy, w trybie art. 8 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne, Prezes URE obowiązany jest ustalić wszystkie istotne okoliczności danej sprawy niezbędne dla jej rozstrzygnięcia.”), (...) („Wydając decyzję o przyłączenie do sieci energetycznej Prezes URE powinien orzec o zawarciu między przedsiębiorstwem energetycznym a odbiorcą odpowiedniej umowy, a więc ukształtować stosunek prawny między tymi stronami (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 25 maja. 2012 r., VI ACa 1510/11).

Sąd Najwyższy zważył, iż uwagi poczynione na gruncie art. 8 ustawy prawo energetyczne odnieść można także do rozwiązania przyjętego w art. 27e u.z.z.w.

Abstrahując od podnoszonej w orzecznictwie sądów kwestii problemu prawidłowości usytuowania Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego w strukturze Sądu Najwyższego wskazać należy, że argumentacja Sądu Najwyższego nie rozwiewa wątpliwości.

W niniejszej sprawie – w istocie – nie chodzi o brak zezwolenia na prowadzenie działalności związanej z odprowadzaniem ścieków przez Powodową spółkę (istotnie nie musi go posiadać – jako jednostka gminy) ale o to, czy posiada ona status przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjnego w Gminie (...) Wszystkie okoliczności zaś zdają się prowadzić do wniosku, że tak nie jest – funkcję tę pełni bowiem sama Gmina, zresztą sama ułożyła taką strukturę.

W cenie Sądu nie budzi wątpliwości, że Gmina (...) samodzielnie wykonywała zadanie własne w zakresie odprowadzania ścieków. To Gmina (...) zawierała z (...) umowy hurtowego odbioru ścieków (ostatnia umowa podpisana została 10 grudnia 2018 r; i strony ustaliły w niej cenę za 1 m ^{( 3 )}hurtowo odbieranych ścieków w wysokości 17,27 zł netto). Ponadto Gmina (...) uzyskała na swoją rzecz, decyzją Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie z 9 sierpnia 2019 roku nr (...) taryfę dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie gminy Ż. na okres 3 lat. Projekt taryfy opracowany został przez Gminę, zgodnie zaś z art. 20 ust. 1 u.z.z.w. taryfę określa przedsiębiorstwo wodociągowo – kanalizacyjne.

Ponadto do momentu rozwiązania dotychczas obowiązujących umów o dostawę usług (odbioru ścieków) z mieszkańcami, stroną tych umów, na terenie Gminy (...)(jako dostawca usługi odbioru ścieków), była Gmina (...). Zgodnie z art. 6 ust. 1 u.z.z.w., występując jako strona tych umów, Gmina musiała mieć status przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjnego, o którym mowa w art. 2 pkt 4 u.z.z.w. Gmina mogła być stroną takiej umowy bowiem tylko wtedy, kiedy jednocześnie pełniła funkcję przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego.

Istotne znaczenie ma także to, że zgodnie z obowiązującym w Gminie (...) Regulaminem dostarczania wody i odprowadzenia ścieków na obszarze Gminy Ż.(załącznik do uchwały nr (...) Rady Gminy Ż. z dnia 26 marca 2019 r.) dostawcą usług – jest zakład – przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, o którym mowa art. 6 u.z.z.w. (§ 1 ust. 2 lit. d), a w myśl § 5 ust. 1 Regulaminu to gmina zawiera umowę na wniosek przyszłego dostawcy ścieków. Podobna regulacja występowała w Regulaminie świadczenia usługi zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie własnej Gminy przez Urząd Gminy Ż. uchwalonym dnia 28 grudnia 2006 r.

Wskazać należy, że usług zbiorowego odprowadzania ścieków na rzecz mieszkańców Gminy (...)nie mógł bezpośrednio świadczyć (...), gdyż nie posiadał zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbiorowego zaopatrzenia wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy (...) a Gmina (...) nie powierzyła mu zadania własnego dotyczącego obszaru tej gminy. Zezwolenie takie w Gminie (...) w ogóle nie zostało wydane, gdyż w sytuacji gdy Gmina sama pełni funkcję przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego, nie spoczywa na niej obowiązek uzyskania takiego zezwolenia.

Oznacza to, że Gminę (...) należy traktować na jej terenie jako przedsiębiorstwo wodociągowo – kanalizacyjne, na którym ciąży obowiązek zbiorowego odprowadzania ścieków, a więc i zawierania umów o odprowadzanie ścieków z nieruchomości położonych na terenie Gminy (...). Gmina (...) w tym zakresie powinna być nadal traktowana jako przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, w rozumieniu art. 2 pkt 4 u.z.z.w.

Wątpliwa jest, podnoszona przez Pozwanego argumentacja, iż przesądzającym dla uznania Powoda za przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest to, że Powód jest przedsiębiorstwem w rozumieniu art. 55 ¹ k.c., oraz że faktycznie prowadzi działalność gospodarczą polegającą na odprowadzaniu i oczyszczaniu ścieków. Abstrahuje od całego otoczenia prawnego, które musi zaistnieć, aby przedsiębiorstwo prowadzące faktycznie usługi odbioru ścieków mogło zostać uznane za przedsiębiorstwo wodno-kanalizacyjne w rozumieniu u.z.z.w. Na gruncie przepisów u.z.z.w. oraz Ustawy o gospodarce komunalnej nie ma bowiem prawnych przeszkód, aby przedsiębiorstwem wodno-kanalizacyjnym w rozumieniu u.z.z.w. był podmiot prowadzący działalność w dowolnej formie prawnej, będący przedsiębiorstwem (art. 55 ¹ k.c.) lub też sama gmina, które nie mają faktycznej możliwości świadczenia usług odbioru ścieków - nie dysponują własną infrastrukturą, a swoje usługi świadczą, posługując się infrastrukturą podmiotu trzeciego – np. na podstawie umowy cywilnoprawnej. W takiej sytuacji wszystkie obowiązki związane z koniecznością uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności, uzyskania taryfy itd. spoczywają na tym przedsiębiorcy (lub gminie), który niejako organizuje system odbioru ścieków, nie mając ku temu własnych mocy (nie posiadającemu stosownej infrastruktury), ale wszelako powierzono mu uchwałą prowadzenie odbioru ścieków, posiada zezwolenie na prowadzenie takiej działalności od gminy (nie dotyczą te wymogi to samej gminy), zatwierdzoną taryfę. Dlatego sam fakt dysponowania (władania) infrastrukturą do odbioru ścieków nie przesądza o tym, że podmiot władający tą infrastrukturą posiada status przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego w rozumieniu art. 2 pkt 4 u.z.z.w.

W Gminie (...)to Gmina przyjęła na siebie samą spoczywający na niej obowiązek (zadanie własne) związane z odbiorem ścieków, korzystając z infrastruktury podmiotu trzeciego – Powodowej spółki – na podstawie umowy cywilnoprawnej. Zatem sam fakt, że Powód jest przedsiębiorstwem w rozumieniu art. 55 ^{( 1)} k.c. oraz dysponuje infrastrukturą pozwalającą na odbiór ścieków od mieszkańców gminy nie determinuje jego pozycji jako przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego w rozumieniu u.z.z.w. zobligowanego do zawarcia umów na odprowadzanie ścieków z terenu Gminy(...)

Podobnie niezasadny jest argument oparty na tym, że miejscowości M. (...), G. oraz miasto Ż. stanowią obszar jednej aglomeracji. Zgodnie z art. 86 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (tekst jedn. z 2020 r. poz. 310 ze zm.) przez aglomerację należy rozumieć teren, na którym zaludnienie lub działalność gospodarcza są wystarczająco skoncentrowane, aby ścieki komunalne były zbierane i przekazywane do oczyszczalni ścieków albo do końcowego punktu zrzutu tych ścieków. Zatem chodzi w tym przepisie o wyznaczenie terenu, z którego ścieki będą zbierane i przekazywane do jednej oczyszczalni ścieków albo punktu zrzutu. Powołanie zatem aglomeracji w oparciu o ww. przepisy nie uzasadnia tezy, iż odprowadzeniem ścieków musi zajmować się jedno i to samo przedsiębiorstwo wodociągowo – kanalizacyjne.

Tworzenie aglomeracji ma obniżać koszty gospodarki wodno-kanalizacyjnej poprzez umożliwienie gminom wspólnego wykonywania zadań własnych związanych z kanalizacją i oczyszczaniem ścieków na podstawie porozumień umożliwiających np. wybudowanie wspólnej oczyszczalni, systemu kanalizacyjnego itd. W niniejszej sprawie porozumienie międzygminne zawarte pomiędzy Gminą (...) oraz miastem Ż. umożliwiło wspólną realizację projektu dotyczącego budowy sieci kanalizacyjnej, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej. Gmina (...) nie powierzyła jednak swojego zadania własnego, dotyczącego odbioru ścieków innemu podmiotowi. Gmina (...) zdecydowała się sama, dokonywać odbioru ścieków od mieszkańców, samodzielnie przejmując rolę przedsiębiorstwo wodno-kanalizacyjnego, co możliwe było wskutek zawarcia z powodem umowy cywilnoprawnej hurtowego odbioru ścieków, na podstawie której to powód odbierał ścieki od mieszkańców Gminy. Nie jest istotne dla ustalenia podmiotu zobowiązanego do odprowadzania ścieków z obszaru określonej gminy to, kto dysponuje tytułem prawnym do sieci kanalizacyjnej, zlokalizowanej na jej obszarze, ale to na kim ciąży formalnoprawny obowiązek odprowadzania ścieków.

W konsekwencji należało podzielić zwarte w odwołaniu stanowisko powoda, iż na terenie Gminy (...) status przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjnego w rozumieniu u.z.z.w. posiada wyłącznie sama Gmina (...). Posiadanie statusu przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego w rozumieniu art. 2 pkt 4 u.z.z.w. przez podmiot innych niż gmina, wymaga zaś uprzedniego powierzenia przez gminę realizacji obowiązku wynikającego z art. 7 ust. 1 pkt 3 Ustawy o samorządzie gminnym w zakresie dostarczania wody i doprowadzania ścieków (por. Wyrok SN z 30 czerwca 2021 roku, sygn. akt IV CSKP 39/21).

W związku z powyższym, w ocenie Sądu, brak jest podstaw prawnych do nałożenia na (...) sp. z o.o. w Ż. obowiązku odprowadzania ścieków od odbiorców zlokalizowanych na terenie Gminy (...) Zaskarżona decyzja narusza zatem art. 27e ust. 2 pkt 1, art. 2 pkt 4, art. 6 ust. 1 oraz art. 17 ust. 1 u.z.z.w w związku z art. 6 i art. 28 k.p.a., gdyż pozwany nie był uprawniony do wydania, na podstawie art. 27 ust. 2 pkt 1 u.z.z.w. decyzji nakazującej zawarcie umowy na odbiór ścieków powodowej spółce, co skutkuje koniecznością jej uchylenia.

Nawet gdyby jednak podzielić stanowisko zawarte w cytowanej uchwale i przyjąć, że Powód mógł zostać adresatem zaskarżonej Decyzji, to i tak jest ona wadliwa w stopniu prowadzącym do jej uchylenia.

Rację ma zaś powód, zarzucając skarżonej Decyzji w pkt 6 odwołania naruszenie art. 27e ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 6 ust. 1 i 3 u.z.z.w. poprzez ich błędną wykładnię i nakazanie powodowi zawarcia z wnioskodawczynią umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków bez wskazania treści elementów przedmiotowo istotnych (essentailia negotii) tejże umowy. Sentencja Decyzji ogranicza się do nakazania powodowi zawarcia umowy z zainteresowaną na odprowadzanie ścieków z konkretnej nieruchomości, bez podania warunków, na jakich umowa miałaby zostać zawarta. Brak wytycznych w tym zakresie powoduje po stronie powoda niemożność stwierdzenia na jakich właściwie warunkach ma wykonać Decyzję, co ostatecznie mogłoby prowadzić do arbitralnego ustalenia przez niego tychże warunków, umożliwiając narzucenie zainteresowanemu w umowie m.in. dowolnie określonych przez powoda stawek za odbiór ścieków, a w razie odmowy zastosowania się przez niego do wydanej decyzji, utrudnia dochodzenie jej wykonania z zastosowaniem środków egzekucji administracyjnej.

Dodatkowo wskazać należy, że na gruncie podobnych rozwiązań obowiązujących na gruncie ustawy Prawo energetyczne (art. 8 ust. 1) czy ustawy Prawo telekomunikacyjne (art. 24 ust. 8) ukształtowała się praktyka znajdująca uznanie w orzecznictwie, iż decyzja administracyjna zastępująca umowę stron musi regulować wszystkie jej istotne elementy, aby po uprawomocnieniu się mogła kształtować stosunek prawny między stronami (tak Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 11 kwietnia 2018 r., sygn. akt VII Aga 243/18, Lex nr 2490967).

Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do zmiany skarżonej Decyzji i samodzielnego ustalenia treści umowy, która miałaby wiązać powodowe przedsiębiorstwo z zainteresowanym. W tym miejscu należy wskazać, że już art. 20 ust. 2 u.z.z.w. wskakuje, że przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne określa taryfę na podstawie niezbędnych przychodów po dokonaniu ich alokacji na poszczególne taryfowe grupy odbiorców usług. Natomiast art. 24b ustawy określa, że taryfa podlega zatwierdzeniu przez organ regulacyjny, z wyłączeniem taryfy zmienionej w związku ze zmianą stawki podatku od towarów i usług. Z uwagi na to, co jest wiadomym Sądowi z urzędu, taryfa dla terenu Gminy (...), nie została przygotowana, Sąd nie jest w stanie określić cen i stawek opłat, na podstawie których strony miałyby dokonywać rozliczeń. Dopuszczenie w każdej z około 300 spraw biegłego, który określiłby odpowiednie stawki za odprowadzenie ścieków jest nieracjonalne i zbyt kosztowne. Mając zaś na uwadze różne położenie nieruchomości zainteresowanych i różne odległości od przyłączy kanalizacyjnych opłaty te mogłyby zostać przez biegłego ocenione różnie dla każdego z zainteresowanych, co jest zaprzeczeniem utworzenia taryfy dla poszczególnej grupy odbiorców zgodnie z zasadami określonymi w art. 20 i nast. u.z.z.w. Żaden z przepisów nie daje Sądowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów delegacji do przygotowania taryfy, jest to domena określonego przepisami przedsiębiorcy, a jej zatwierdzenie powierzono określonemu Organowi (art. 24b i nast. u.z.z.w.). Co więcej Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie dostał upoważnienia do rozpoznawania spraw spornych w kwestii zatwierdzanych przez Organ taryf- inaczej niż uczyniono to np. w przypadku decyzji taryfowych Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

Organ regulacyjny rozstrzygając spór wydał decyzję, która pozostawia wątpliwości co do jej wykonalności i rzeczywistego rozstrzygnięcia sporu. Zgodnie ze wskazaną uchwała to na Organie leży, zgodnie z art. 27e u.z.z.w. obowiązek wydania takiej decyzji, która całościowo rozstrzygałby spór i to właśnie Organ (Wody Polskie) ma uprawnienie do kształtowania treści umowy. Takie uprawnienie nie przysługuje Sądowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Wynika to jednoznacznie i wprost z kompetencji przekazanej odpowiedniemu Dyrektorowi Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie normą wynikająca z art. 27e ustawy. Oczywiście na podstawie art. 479 ⁸⁶ k.p.c. rozstrzygnięcie organu regulacyjnego podlega kontroli Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który w razie uwzględnienia odwołania, uchyla lub zmienia w całości lub w części skarżona decyzję, ale nie ma kompetencji do ukształtowania stosunku prawnego miedzy stronami, jeżeli nie został on w ogóle zawarty w skarżonej decyzji. To Organ ma szczegółową wiedzę co do istotnych elementów umowy określonych w art. 6 ust. 3 ustawy i ich kształtowania na terenie będącym w kompetencji odpowiedniego Dyrektora Regionalnego Wód Polskich.

Nadto zdaniem Sądu Okręgowego wydanie przez ten Sąd orzeczenia zastępującego umowę (a nie jedynie np. zmieniające poszczególne zapisy decyzji zastępującej umowę) powoduje znaczne komplikacje w przypadku potrzeby zmiany takiej umowy. Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków nie zawiera odpowiednika art. 28 ust. 5 i 6 ustawy Prawo telekomunikacyjne. Tym samym możliwość zmiany warunków umowy określonej wyrokiem powodować będzie potrzebę złożenia powództwa do odpowiedniego Sądu, jako sprawy cywilnej o ustalenie. Zmiana umowy z uwagi na treść art. 27a u.z.z.w. pozostaje poza kognicją Organu, jak i Sądu OKiK.

W świetle powyższego wskazać należy, że ustawodawca w sprawach tego rodzaju przewidział tryb hybrydowy (administracyjno-sadowy). Wynika to wprost z treści przepisów. Brak jest zatem podstaw, aby pozbawiać strony prawa jednej z przewidzianych instancji i do uzyskania kompletnego rozstrzygnięcia w toku postępowania administracyjnego zgodnie zarówno z przepisami k.p.a. jak i przepisów prawa materialnego. Brak jest też podstaw do tego, aby sąd przejmował rolę regulatora zastrzeżoną dla organu administracyjnego. Sąd nie ma możliwości dokonania ustaleń, które zastąpiłyby – wymaganą przepisami ustawy – taryfę. Odrębne ustalenia dla każdego ze sporu stałyby w jawnej sprzeczności z zamysłem ustawodawcy, aby kwestii odpłatności za te usługi była uregulowana jednolicie, w warunkach gminy – za pomocą postępowania o zatwierdzenie taryfy. To jest jeden z zasadniczych elementów sprawowania funkcji regulatora przez Wody Polskie. Co również nie bez znaczenia, stroną decyzji dotyczących zatwierdzenia taryf dla przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych jest także organ samorządu, który nie bierze udziału w tym postępowaniu. Ma on zaś potencjalny wpływ na wysokość taryf, chociażby przez uprawnienie do zwolnień podmiotowych z podatków i dopłat (art. 24 ust. 6 u.z.z.w.).

Również istotne jest to, że organ regulacyjny dysponuje szeroką, nie odnoszącą się do warunków tylko jednej gminy, wiedzą na temat składowych danych istotnych dla zatwierdzania taryf. Właśnie ta wiedza pozwala mu na sprawowanie roli regulatora i realizacji jednej z zasadniczych reguł jakie wprowadza ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę, tj. zasady ochrony interesów odbiorców usług, z uwzględnieniem wymagań ochrony środowiska i optymalizacji kosztów, zagwarantowania odbiorcom końcowym jak najprzystępniejszych cen za wodę i odbiór ścieków przy jednoczesnym wyliczeniu uzasadnionych kosztów ponoszonych przez przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjne.

Dlatego też Sąd nie znajduje żadnych podstaw do wydawania orzeczenia, które mogłoby zastąpić umowę o odprowadzanie ścieków. Taka umowa powinna być częścią decyzji Organu, a Sąd mógłby orzekać co do kwestii spornych powstałych na kanwie takiej decyzji.

Mając powyższe na uwadze Sąd w oparciu o przepis art. 479 ⁸⁶ § 2 k.p.c. orzekł o uchyleniu zaskarżonej decyzji.

W związku z tym, że powód cofnął wniosek o rozpoznanie sprawy na rozprawie, a stanowisko stron zostało jednoznacznie wyjaśnione w złożonych pismach procesowych, Sąd na podstawie art. 148 ¹§1 k.p.c. wydał wyrok na posiedzeniu niejawnym.

O kosztach postępowania rozstrzygnięto na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty procesu oraz § 20 w zw. z § 14 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z 2 października 2015 roku (tj. z 3 stycznia 2018 roku, Dz. U. z 2018 r. poz. 265) Sąd nie uwzględnił wniosku powoda w zakresie zasądzenia na jego rzecz wielokrotności stawki minimalnej kosztów zastępstwa procesowego. Pomimo, że sprawa ma skomplikowany charakter i wymagała zwiększonego nakładu pracy pełnomocnika, to pomiędzy stronami toczy się bardzo wiele spraw opartych na tym samym stanie prawnym jak i faktycznym, w których powód jest reprezentowany przez tą samą kancelarię prawną. Okoliczność ta jest znana Sądowi z urzędu. W poszczególnych sprawach pełnomocnik powoda powiela więc jednolite stanowisko wypracowane w sprawie, co nie wiąże się już z takim znacznym nakładem pracy.

SSO Ewa Malinowska