Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 lutego 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	Sędzia SO Małgorzata Perdion-Kalicka
Protokolant –	st.sekr.sądowy Jadwiga Skrzyńska

po rozpoznaniu 22 lutego 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) sp. z o.o. w Ż.

przeciwko Państwowemu Gospodarstwu Wodnemu Wody Polskie - Dyrektorowi Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W.

z udziałem zainteresowanej: Wspólnoty Mieszkaniowej ul. (...) w M.

o zawarcie umowy o odprowadzanie ścieków

na skutek odwołania od decyzji Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie - Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. z 7 października 2020 r.

Nr (...)

1.  uchyla zaskarżoną decyzję;

2.  zasądza od Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie - Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. na rzecz (...) sp. z o.o. w Ż. kwotę 820 zł (osiemset dwadzieścia złotych) z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka

Sygnatura akt: XVII AmW 53/21

UZASADNIENIE

Decyzją z 7 października 2020 r. nr (...) Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie we W. na podstawie przepisu art. 27e ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 27a ust. 3 pkt 3 oraz art. 27f ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2019 r., poz. 1437 ze zm.) (dalej: u.z.z.w.), w związku z art. 104 k.p.a., po rozpatrzeniu wniosku Wspólnoty Mieszkaniowej ul. (...), M., (...)-(...) Ż., w sprawie rozstrzygnięcia sporu dotyczącego odmowy zawarcia umowy na odprowadzanie ścieków przez (...) Sp. z o.o. w Ż. dla nieruchomości ul. (...), M., (...)-(...) Ż., nakazał (...) Sp. z o.o. w Ż. zawarcie umowy ze Wspólnotą Mieszkaniową, zarządzaną przez P. H., na odprowadzanie ścieków z nieruchomości położonej na działce nr (...), M. ul. (...), (...)-(...) Ż.. (decyzja Dyrektora (...) we W. z dnia 7 października 2020 r. k. 6-8 akt sąd.)

Odwołanie od powyższej decyzji złożył (...)Sp. z o. o. w Ż., zaskarżając ją w całości i zarzucił jej naruszenie:

1.  art. 32 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r., poz. 256, dalej jako „k.p.a.") w zw. z art. 65 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145, dalej jako „k.c.”) poprzez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że udzielone przez Powoda pełnomocnictwo (złożone wraz z zażaleniem na postanowienie wydane przez Pozwanego na podstawie art. 27e ust. 3 u.z.z.w.) upoważnia pełnomocnika wyłącznie do działania w sprawie ustanowienia na podstawie art. 27e ust. 3 u.z.z.w. warunków odprowadzania ścieków do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia sporu, podczas gdy złożone pełnomocnictwo jest pełnomocnictwem ogólnym, a zakres umocowania w żaden sposób nie został ograniczony do postępowania zażaleniowego,

2.  art. 40 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r., poz. 256 dalej jako „k.p.a.”) poprzez jego niezastosowanie i wadliwe doręczenie decyzji bezpośrednio Powodowi, a nie jego pełnomocnikowi,

3.  art 27e ust. 2 pkt 1, art. 2 pkt 4, art. 6 ust 1 oraz art. 17 ust. 1 u.z.z.w. w zw. z art. 6 i art. 28 k.p.a. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na nakazaniu Powodowi zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków ze Stroną (Wnioskodawcą) w sytuacji, gdy:

a.  Powód nie wykonywał i nie wykonuje na terenie Gminy (...) Ż. działalności gospodarczej z zakresu zbiorowego odprowadzania ścieków, nie zawierał umów o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków z odbiorcami z terenu tej Gminy, ani bezpośrednio nie świadczył na ich rzecz usługi oprowadzania ścieków,

b.  Powód nie posiada statusu przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego na terenie Gminy (...) Ż., a to z uwagi na brak zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie zbiorowego odprowadzania ścieków na tym obszarze, a tym samym nie posiada legitymacji do bycia stroną postępowania i adresatem decyzji, o której mowa w art. 27e ust. 1 u.z.z.w.,

c.  Powód nie określił taryfy dla zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy (...) Ż., jak również nic był i nic jest beneficjentem wydanej przez Pozwanego decyzji zatwierdzającej taryfę dla zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy (...) Ż., co w konsekwencji oznacza, że Pozwany poprzez wydaną decyzję zmusza Powoda do stosowania pozataryfowych cen i stawek opłat niezatwierdzonych, co stanowi delikt administracyjny w rozumieniu art. 29 ust. 1 pkt 1 u.z.z.w.,

d.  Powód nigdy nie przejawiał woli bezpośredniej obsługi odbiorców usług z tereny Gminy (...) Ż. i w konsekwencji nie występował i nie zamierza występować o wydanie decyzji administracyjnych wskazanych w pkt b i c,

e.  Gmina (...) Ż., według wiedzy Powoda, była wcześniej stroną umowy o odprowadzanie ścieków z nieruchomości wskazanej w zaskarżonej decyzji (umowa nr (...) z 13 października 2015 r. była zawarta z Panem S. A.), a tym samym pełniła funkcję przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego na jej obszarze i świadczyła usługi odprowadzania ścieków na podstawie taryfowych cen i stawek opłat, zatwierdzonych prawomocną, ostateczną decyzją organu regulacyjnego (tj. decyzją Powoda),

f.  Gmina (...) Ż. w dalszym ciągu jest stroną umów o odprowadzanie ścieków zawartych z mieszkańcami Gminy (...) Ż.,

2.  art. 55 ¹ k.c. w zw. z art. 2 pkt. 4 i 20 oraz art. 16 ust. 1 u.z.z.w. poprzez ich błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że:

a.  warunkiem wystarczającym uznania danego przedsiębiorcy za przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest spełnienie przesłanek z art. 551 k.c. oraz samo bycie właścicielem części urządzeń kanalizacyjnych, bez względu na to:

⚫

czy dany przedsiębiorca przejawia wolę wykonywania działalności z zakresu zbiorowego zaopatrzenia wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków,

⚫

czy dany przedsiębiorca legitymuje się zezwoleniem za prowadzenie zbiorowego odprowadzania ścieków, o którym mowa w art. 16 ust. 1 u.z.z.w. na terenie danej gminy,

⚫

czy wiąże go jakikolwiek stosunek prawny lub faktyczny z bezpośrednimi odbiorcami usług kanalizacyjnych,

b.  własność sieci kanalizacyjnej zlokalizowanej na terenie danej gminy samodzielnie przesądza o tym, że właściciel tej sieci prowadzi działalność z zakresu zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie tej gminy

3.  art. 27e ust 2 pkt 1 w zw. art. 6 ust 2 u.z.z.w. poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, że warunkiem wystarczającym do nakazania Powodowi zawarcia umowy o odprowadzanie ścieków ze Stroną (Wnioskodawcą) jest przyłączenie Strony do sieci Powoda oraz wystąpienie z pisemnym wnioskiem o zawarcie umowy, bez względu na to, że Powód nie legitymuje się zezwoleniem na prowadzenie zbiorowego odprowadzania ścieków, o którym mowa w art. 16 ust 1 u.z.z.w. na terenie Gminy (...) Ż.,

4.  art. 27e ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 6 ust 1 i 3 u.z.z.w. poprzez ich błędną wykładnię i nakazanie Powodowi zawarcia ze Stroną (Wnioskodawcą) umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków bez wskazania treści elementów przedmiotowo istotnych ( essentailia negotii) tejże umowy,

5.  art. 86 ust. 3 pkt. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2020 r., poz. 310, dalej jako „Prawo wodne”) w zw. z. art. 3 ust. 1 oraz art. 24b ust. 3 u.z.z.w. poprzez ich błędną wykładnię i uznanie, że aglomeracja jest podstawową jednostką terytorium, na którym prowadzone jest gospodarowanie ściekami komunalnymi, a w konsekwencji, że ustanowienie obszaru aglomeracji Ż. jest przesłanką uznania Powoda za podmiot faktycznie prowadzący działalność na terenie Gminy (...) Ż. w świetle przepisów u.z.z.w.,

6.  art. 124 § 1 i 2, art. 107 § 3 w zw. z art. 126 k.p.a. oraz art. 8, art. 9, art. 11 k.p.a. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na niezawarciu przez Pozwanego w zaskarżonej decyzji uzasadnienia faktycznego i prawnego wskazującego okoliczności faktyczne i prawne, którymi pozwanymi kierował się przy wydawaniu zaskarżonej decyzji, oceny zebranego w postępowaniu materiału dowodowego, wykładni stosowanych przepisów oraz oceny przyjętego stanu faktycznego w świetle obowiązującego prawa,

7.  art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie oraz dowolną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, co w konsekwencji doprowadziło do ustalenia błędnego stanu faktycznego sprawy, a polegające na:

a.  stwierdzeniu, że Powód faktycznie prowadzi działalność polegającą na odprowadzaniu i oczyszczaniu ścieków na terenie miejscowości M. i G.,

b.  pominięciu faktu samodzielnej, realizacji przez Gminę (...) Ż. zadania własnego w zakresie zbiorowego odprowadzania ścieków,

c.  pominięciu faktu, że Gmina (...) Ż. nigdy nie powierzyła realizacji zadania z zakresu zbiorowego odprowadzania ścieków ani w sferze publicznoprawnej innej gminie, ani w sferze bezpośredniej realizacji działalności żadnemu przedsiębiorstwu wodociągowo - kanalizacyjnemu, w tym Powodowi,

d.  pominięciu faktu dotychczasowego świadczenia przez Gminę (...) Ż. usług odprowadzania ścieków na swoim obszarze w oparciu o:

⚫

umowę o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków;

⚫

prawomocną, ostateczną decyzję Pozwanego nr (...) z dnia 9 sierpnia 2019 r. zatwierdzającą taryfę dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie gminy (...) (Gminy (...) Ż.) na okres 3 lat.

⚫

regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków, uchwalony przez Radę Gminy (...) na mocy uchwały nr (...)z dnia 26 marca 2019 roku,

e.  pominięciu okoliczności w postaci uwzględnienia przez Gminę (...) Ż. odbiorcy usług legitymującego się tytułem prawnym do nieruchomości wskazanej w zaskarżonej decyzji w kalkulacji taryfy dla zbiorowego odprowadzania ścieków, obowiązującej na terenie Gminy (...) Ż., na podstawie istnienia prawomocnej, ostatecznej decyzji Pozwanego nr (...) z dnia 9 sierpnia 2019 r. zatwierdzającej taryfę dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie gminy na okres 3 lat,

f.  pominięciu okoliczności wynikających z treści studium wykonalności projektu nr (...) pn. „Budowa i modernizacja sieci oraz urządzeń wodno-kanalizacyjnych w aglomeracji Ż.” w części dotyczącej strategii cenowej w postaci ustalenia przez Gminę (...) Ż. i Gminę (...) zasad samodzielnego świadczenia usług odprowadzania ścieków przez każdą z tych gmin na swoim terenie, w tym samodzielnego opracowywania taryf dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków dla terenu każdej z tych gmin,

g.  pominięciu okoliczności w postaci tego, że Regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków na obszarze Gminy(...), uchwalony przez Radę Gminy (...) na mocy uchwały nr (...) z dnia 26 marca 2019 roku wyraźnie wskazuje, że to Gmina (...) Ż. jest przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym.

Z uwagi na powyższe, powód wniósł:

1)  o uchylenie w całości zaskarżonej decyzji;

2)  na podstawie art. 135 k.p.a. o wstrzymanie przez Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie we W. wykonania zaskarżonej decyzji do czasu rozstrzygnięcia sprawy;

3)  na podstawie art. 479 ⁸⁵ k.p.c. o wstrzymanie przez Sąd wykonania zaskarżonej decyzji do czasu rozstrzygnięcia sprawy;

4)  o zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych, w tym, na podstawie § 15 ust 3 pkt 1, 2 i 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r, w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 265 tj., dalej także jako „rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych”) kosztów zastępstwa procesowego w wysokości trzykrotności stawki minimalnej, a także kwoty 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa:

(odwołanie powoda z dnia 23 października 2020 r. k. 9-26 akt sąd.)

W odpowiedzi na odwołanie Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie wniósł o jego oddalenie. (odpowiedź Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. na odwołanie z dnia 26 kwietnia 2021 r. k. 60-62 akt sąd.)

Pismem z dnia 10 sierpnia 2022 r. powód cofnął wniosek o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron oraz o rozpoznanie sprawy na rozprawie. (pismo powoda z dnia 10 sierpnia 2022 r. k. 92 akt sąd.)

W piśmie z 15 stycznia 2024 roku, na wypadek uznania w sprawie, że to powodowi należy przypisać status przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego, powód wskazał, że wyłącznie uchylenie decyzji będącej przedmiotem postępowania, w celu ponownego zajęcia się sprawą przez pozywany organ, pozwoli na efektywne i skuteczne zakończenie sporu, w tym właściwe określenie treści umowy mającej łączyć strony, a przede wszystkim umożliwi ustalenie cen i stawek opłat za odprowadzanie ścieków.

W ocenie powoda sąd nie jest władny do ustalania cen za odprowadzane ścieki (element ten nie mieści się w katalogu art. 6 ust. 3 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę), a tym samym wyrok nakazujący zawarcie umowy stronie powodowej byłoby niewykonalny, bo chociaż orzeczenie kształtowałoby treść stosunku zobowiązaniowego, to dopiero implikowałoby rozpoczęcie biegu terminu pierwszych 18 miesięcy prowadzenia działalności, o której mowa w art. 24i ust. 1 ustawy, w którym mogłaby być ustalona stawka opłaty za odprowadzanie ścieków w drodze decyzji przez pozwany organ, jednak do tego czasu strona powodowa nie dysponowałaby ceną, według której mogłaby dokonywać rozliczeń z odbiorcami usług. Powód wyraził również pogląd, że Sąd pomimo, iż jest sądem merytorycznym nie dysponuje wiedzą specjalistyczną oraz techniczną pozwalającą na ukształtowanie szczegółowych warunków umowy, np. w zakresie granic przestrzennych i obowiązku utrzymania oraz eksploatacji przyłącza kanalizacyjnego, a tym samym warunków usuwania awarii przyłącza kanalizacyjnego będącego w posiadaniu odbiorcy usług, czy ilości i jakości świadczonych usług kanalizacyjnych, a nadto ustaleń zawartych w zezwoleniu.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wspólnota Mieszkaniowa przy ul. (...), M., (dalej też jako „zainteresowana”, „wnioskodawca”) zwróciła się do (...) Sp. z o. o. w Ż. (również jako „powód”, „spółka”, (...)) o zawarcie umowy o odprowadzanie ścieków. (kopia wniosku Wspólnoty Mieszkaniowej z dnia 4 czerwca 2020 r. k. 8 akt adm.)

Spółka odmówiła zawarcia ww. umowy, powołując się na fakt braku zezwolenia na prowadzenia zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy (...) Ż., na terenie której znajduje się budynek wspólnoty mieszkaniowej ( kopia pisma powoda z dnia 9 czerwca 2020 r. wraz z załącznikami k. 9-11v akt adm.)

Wobec powyższego, Wspólnota zwróciła się do Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie o rozstrzygnięcie sporu dotyczącego odmowy zawarcia umowy na odprowadzanie ścieków przez (...)Sp. z o.o. w Ż. dla nieruchomości wnioskodawcy, położonej w miejscowości M., ul. (...). Ponadto na podstawie art. 27 e ust. 3 u.z.z.w. wniosła o określenie tymczasowych warunków odprowadzania ścieków do czasu rozstrzygnięcia przedmiotowego sporu. (pismo zainteresowanej z dnia 16 czerwca 2020 r. k. 7 akt adm.)

Wspólnota aktualnie nie posiada zawartej umowy na odbiór ścieków z nieruchomości położonej w miejscowości M., ul. (...), jednak nadal odprowadza ścieki do sieci kanalizacyjnej będącej własnością (...)Sp. z o.o. w Ż.. Ilość odprowadzanych ścieków nie jest opomiarowana, gdyż nieruchomość nie jest wyposażona w przepływomierz, a ustalenie ilości odprowadzanych ścieków jest możliwe jedynie na podstawie ilości wody dostarczonej do nieruchomości.

Przed zaistnieniem sporu wspólnotę łączyła umowa z Gminą (...)na odprowadzanie ścieków. Z kolei Gminę (...) Ż. łączyła z (...) umowa hurtowego odprowadzania ścieków.

Odbiór ścieków następował za pomocą urządzeń kanalizacyjnych będących własnością (...) (okoliczność bezsporna k. 6v akt sąd., odwołanie powoda k. 17v akt sąd, pismo powoda z 15.01. 2024.)

Dostawcą wody do nieruchomości Wspólnoty jest Gmina (...) Ż., na podstawie zawartej umowy. Zatem to także Gmina(...) ustala wielkość dostarczonej wody i pobiera opłaty za dostarczanie wody do nieruchomości.

Postanowieniem z dnia 9 września 2020 r. Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W., Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie określił tymczasowe warunki odprowadzania ścieków z nieruchomości położonej przy ul. (...), w miejscowości M. do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia sporu. W oparciu o nie Spółka ma odbierać ścieki z nieruchomości wspólnoty do czasu prawomocnego zakończenia postępowania, a Wspólnota uiszczać opłatę ustaloną ostatecznie w postanowieniu Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Ilość odprowadzanych ścieków z nieruchomości została określona w postanowieniu w oparciu o przeciętne normy zużycia na 30 m ^{( 3)} (postanowienie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. z dnia 9 września 2020 r. k. 53-54v akt adm., postanowienie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 10.03.2021r, wydane w sprawie XVII Amz 349/20)

(...) prowadzi działalność w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę oraz zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Gminy (...) Ż. , w oparciu o zezwolenie Burmistrza Miasta Ż. na prowadzenie tego rodzaju działalności ( okoliczności bezsporne). Przedsiębiorstwo dysponuje także zatwierdzoną przez organ regulacyjny tj. Państwowe Gospodarstwo Wody Polskie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. taryfą, która obowiązuje na terenie Gminy (...) o statusie miejskim Przewidziana w taryfie stawka jednostkowa opłaty za odprowadzanie ścieków na terenie Gminy (...) Ż. wynosi dla gospodarstw domowych 8,38 zł za m ^{( 3)} (decyzja Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. z dnia 30 maja 2018 r. k. 2-2v akt adm., taryfa k. 5 akt adm.)

Na terenie Gminy (...) Ż. usługi zbiorowego odprowadzania ścieków świadczyła Gmina (...) Ż., w tym zawierała umowy z odbiorcami usług (decyzja Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. z dnia 7 października 2020 r. k. 6v akt sąd., odwołanie powoda z dnia 23 października 2020 r. k. 16 akt sąd.)

Gmina (...) Ż. posiada Regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków uchwalony przez Radę Gminy(...) uchwałą z 26 marca 2019 r., opublikowany w Dzienniku Urzędowym Woj. (...) z 1.04.2019, pod poz. 986. ( pismo powoda z dnia 7 sierpnia 2020 r. k. 40 akt adm.). Zgodnie z § 5 ust. 1 Regulaminu to gmina zawiera, na wniosek przyszłego dostawcy ścieków (odbiorcy usług Gminy), umowy na odprowadzanie ścieków.

Gmina Wiejska Żary posiada taryfę na odprowadzenia ścieków na terenie Gminy (...) Ż. zatwierdzoną decyzją Państwowego Gospodarstwa Wody Polskie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W.. (okoliczności bezsporne)

Sieć kanalizacyjna, zlokalizowana na obszarze Gminy (...) Ż. została wybudowana w ramach wspólnego przedsięwzięcia Gminy (...) Ż. i Gminy (...) Ż. (Projekt nr (...) pn. Budowa i modernizacja sieci oraz urządzeń wodno-kanalizacyjnych w aglomeracji Ż.). Sieć ta znajduje się we władaniu (...) i stanowi własność tego przedsiębiorstwa (okoliczność bezsporna, odwołanie powoda z dnia 23 października 2020 r. k. 14v akt sąd. ). Znane jest Sądowi z urzędu i nie kwestionowane przez pozwanego, że studium wykonalności projektu nr (...) w części dotyczącej strategii cenowej, zostało ustalone pomiędzy Gminami w ten sposób, że Gmina (...) Ż. i Gmina (...) będą samodzielnie świadczyć usługi odprowadzania ścieków przez każdą z tych gmin na swoim terenie, w tym będą samodzielnie opracowywały taryfy dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków dla terenu każdej z tych gmin.

(...) wydawał warunki techniczne oraz dokonywał odbioru przyłącza dla nieruchomości przyłączanych do jego sieci kanalizacyjnej także z obszaru Gminy (...) Ż., w tym także w odniesieniu do Wspólnoty (rozwiązanie techniczne przyłącza kanalizacji sanitarnej k. 24-28 akt adm., protokół odbioru przyłączy kan. do sieci miejskie kan. k. 29-29v akt adm. k. 64 akt adm.)

W wyniku dokonanych przyłączeń odbiorców do sieci kanalizacyjnej Gmina (...) Ż. zawierała umowy o odprowadzanie ścieków z mieszkańcami Gminy (...) Ż. (okoliczności bezsporne k. 6v akt sąd.)

W oparciu o tę sieć kanalizacyjną (...) świadczył na rzecz Gminy (...) Ż. usługi hurtowego odbioru ścieków z terenu Gminy (...) Ż. (okoliczności niesporne). Umowa zawarta w tym przedmiocie na czas określony wygasła 31 lipca 2019 r., a strony nie zawarły kolejnej umowy, gdyż nie doszły do porozumienia co do wysokości wynagrodzenia za odprowadzenie 1 m ^{( 3)} ścieków z obszaru Gminy (...) Ż.. Ostatnia stawka jaką Gmina (...) uiszczała na rzecz (...) z tytułu hurtowego odbioru ścieków wynosiła 17,27 zł netto za m ^{( 3)} ścieków (okoliczności niesporne)

Uchwałą Sejmiku Województwa (...) z dnia 16 listopada 2015 r. wyznaczona została aglomeracja Ż. o równoważnej liczbie mieszkańców 41.954, z oczyszczalnią ścieków zlokalizowaną w Ż., której obszar obejmuje miasto Ż. oraz obszar z obszaru Gminy (...) miejscowości G., M. i Ł. (uchwała nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 16 listopada 2015 r. k. 1-1v akt adm.)

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o zgodne twierdzenia stron oraz powołane wyżej dokumenty, które nie były kwestionowane przez strony, a Sąd również nie znalazł podstaw, aby odmówić im wiarygodności. Stan faktyczny w powyższym zakresie był w rzeczywistości bezsporny między stronami, gdyż spór dotyczył w istocie oceny prawnej.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie, a decyzja Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. podlega uchyleniu.

Podstawę prawną dla wydania decyzji w sprawie niniejszej stanowił przepis art. 27e ust. 1 pkt 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. W myśl tej regulacji w razie odmowy zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, na wniosek strony, rozstrzyga organ regulacyjny w drodze decyzji. Rozstrzygnięcie organu regulacyjnego może polegać na nakazaniu przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu :

­– zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków,

– przywrócenia dostaw wody,

– otwarcia przyłącza kanalizacyjnego,

– przyłączenia do sieci.

Zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy ma art. 3 ust. 1 u.z.z.w., zgodnie z którym zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy. Przepis ten pozostaje w korelacji z art. 7 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym, który także wskazuje, że zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz. Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, w celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

Zgodnie natomiast z art. 3 ust. 1 i 2 ustawy o gospodarce komunalnej powierzenie wykonywania zadań z zakresu gospodarki komunalnej wymaga podjęcia uchwały powierzającej jej wykonywanie zadań podmiotowi, który posiada wymagane zezwolenie.

W myśl art. 2 ust. 4 u.z.z.w. przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym jest przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (tj. z dnia 8 grudnia 2020 r, Dz.U. z 2021 r. poz. 162), jeżeli prowadzi działalność gospodarczą w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków, oraz gminne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, prowadzące tego rodzaju działalność.

W myśl art. 3 ust. 2 u.z.z.w., w razie wspólnego wykonywania przez gminy zadania własnego w zakresie zbiorowego odprowadzania ścieków i zbiorowego zaopatrzenia w wodę, określone w ustawie prawa i obowiązki organów gminy wykonują odpowiednio właściwe organy:

1.  związku międzygminnego,

2.  gminy wskazanej w porozumieniu międzygminnym.

W światle treści powołanych wyżej uregulowań ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, gmina może wykonywać zadanie własne w zakresie zbiorowego odprowadzania ścieków poprzez powołanie specjalnej jednostki organizacyjno-prawnej lub przez własne organy, ewentualnie kilka gmin może w oparciu o porozumienie wspólnie wykonywać zadania własne w zakresie odprowadzanie ścieków.

Działalność gospodarcza w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków może być prowadzona w różnych formach organizacyjno-prawnych. Przedsiębiorstwo to może bowiem posiadać formę samorządowego zakładu budżetowego, spółki handlowej, przedsiębiorstwa państwowego lub spółdzielni. Może być prowadzone również przez osobę fizyczną będącą przedsiębiorcą (art. 3 ust. 1 Ustawy o gospodarce komunalnej).

Dostarczanie wody lub odprowadzanie ścieków odbywa się na podstawie pisemnej umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków zawartej między przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym a odbiorcą usług (art. 6 ust 1 u.z.z.w.). Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane do zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków z osobą, której nieruchomość została przyłączona do sieci i która wystąpiła z pisemnym wnioskiem o zawarcie umowy.

Umowa, zgodnie z art. 6 ust 3 uzzw zawiera w szczególności postanowienia dotyczące:

1) ilości i jakości świadczonych usług wodociągowych lub kanalizacyjnych oraz warunków ich świadczenia;

2) sposobu i terminów wzajemnych rozliczeń;

3) praw i obowiązków stron umowy;

3a) warunków usuwania awarii przyłączy wodociągowych lub przyłączy kanalizacyjnych będących w posiadaniu odbiorcy usług;

4) procedur i warunków kontroli urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych;

5) ustaleń zawartych w zezwoleniu, o których mowa w art. 18;

6) okresu obowiązywania umowy oraz odpowiedzialności stron za niedotrzymanie warunków umowy, w tym warunków wypowiedzenia.

Umowa może być zawarta z osobą, która posiada tytuł prawny do korzystania z nieruchomości, do której ma być dostarczana woda lub z której mają być odprowadzane ścieki, albo z osobą, która korzysta z nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym.

Jeżeli nieruchomość jest zabudowana budynkiem wielolokalowym lub budynkami wielolokalowymi, umowa, o której mowa w ust. 1, jest zawierana z ich właścicielem lub z zarządcą (art. 6 ust 5 uzzw).

W myśl art. 26 uzzw rozliczenia za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków są prowadzone przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne z odbiorcami usług na podstawie określonych w taryfach cen i stawek opłat oraz ilości dostarczonej wody i odprowadzonych ścieków. Jeżeli odbiorcą usług jest wyłącznie właściciel lub zarządca budynku wielolokalowego lub budynków wielolokalowych, jest on obowiązany do rozliczenia kosztów tych usług. Suma obciążeń za wodę lub ścieki nie może być wyższa od ponoszonych przez właściciela lub zarządcę na rzecz przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego.

Ilość odprowadzonych ścieków ustala się na podstawie wskazań urządzeń pomiarowych (art. 27 ust 4 uzzw). W razie braku urządzeń pomiarowych ilość odprowadzonych ścieków ustala się na podstawie umowy, jako równą ilości wody pobranej lub określonej w umowie. W rozliczeniach ilości odprowadzonych ścieków ilość bezpowrotnie zużytej wody uwzględnia się wyłącznie w przypadkach, gdy wielkość jej zużycia na ten cel ustalona jest na podstawie dodatkowego wodomierza zainstalowanego na koszt odbiorcy usług.

Natomiast ilość wody dostarczonej do nieruchomości ustala się na podstawie wskazania wodomierza głównego, a w przypadku jego braku - w oparciu o przeciętne normy zużycia wody. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej określi, w drodze rozporządzenia, przeciętne normy zużycia wody dla poszczególnych odbiorców usług, które stanowią podstawę ustalania ilości pobranej wody w razie braku wodomierza są ustalone w rozporządzeniu, z uwzględnieniem specyfikę poszczególnych odbiorców usług oraz wskaźniki średniego zużycia wody określone w szczególności dla gospodarstw domowych, usług oraz innej działalności w miastach i na wsiach (art. 27 ust 1 i 3 uzzzw).

Ustalony w sprawie stan faktyczny jednoznacznie wskazuje, że osią sporu między stronami jest to, który podmiot jest zobowiązany do świadczenia usług zbiorowego odprowadzania ścieków na rzecz odbiorców tych usług zamieszkałych na terenie Gminy (...) Ż., w szczególności który z alternatywnych podmiotów jest przedsiębiorstwem wodociągowo – kanalizacyjnym, o jakim mowa w art. 6 uzzw,

Z jednej strony istnieją racjonalne argumenty za przyjęciem, że podmiotem tym jest Gmina (...) Ż., ale też pewne racje pozwalają na uznanie, że podmiotem tym jest (...).

Kwestię tą analizował Sąd Najwyższy na skutek pytania prawnego, zadanego w sprawie o identycznym stanie faktycznym jak w sprawie niniejszej i w uchwale z dnia 13 września 2023 r. wydanej w sprawie I NZP 3/22, orzekł, że „ w sytuacji, w której nie jest możliwe przypisanie statusu przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego gminie, dopuszczalne jest nakazanie zawarcia umowy o odprowadzenie ścieków podmiotowi stanowiącemu spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością utworzoną przez gminę lub spółkę do której przystąpiła kolejna gmina (spółkę komunalną) i którą gmina wyposażyła w infrastrukturę potrzebną do wykonywania zbiorowego odprowadzania ścieków oraz która spełnia pozostałe przesłanki do nakazania zawarcia umowy, pomimo że spółka ta nie posiada zezwolenia, o jakim mowa art. 16 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2028). Nakazanie bowiem zawarcia umowy gminie niebędącej w posiadaniu sieci kanalizacyjnej i nie prowadzącej działalności w zakresie zbiorowego odprowadzania ścieków komunalnych, która natomiast zdecydowała się na wykonywanie zadania użyteczności publicznej dotyczącego zbiorowego odprowadzania ścieków komunalnych za pośrednictwem spółki komunalnej, którą wyposażyła w infrastrukturę, a z którą pozostaje w sporze nie kończyłoby zaistniałego sporu. Co więcej, w sytuacji braku faktycznego dostępu przez gminę do sieci kanalizacyjnej pozostającej w posiadaniu spółki komunalnej i jednoczesnej niemożności osiągnięcia porozumienia pomiędzy spółką komunalną i gminą, zachodziłby w praktyce brak możliwości wykonania przez gminę decyzji nakazującej zawarcie umowy”.

Abstrahując, od wątpliwości dotyczących możliwości sprawowania przez Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego wymiaru sprawiedliwości, z uwagi na tryb jej powołania z udziałem KRS, której legalność z uwagi na sposób powołania jej członków została podważona w licznych orzeczeniach sądów krajowych i międzynarodowych – należy stwierdzić, że zaprezentowana w uchwale wykładnia przedsiębiorstwa wodno - kanalizacyjnego ma na celu głównie ochronę interesu odbiorców usług.

Zatem, skoro w myśl zaprezentowanej wykładni Sądu Najwyższego, kluczowa dla określenia podmiotu zobowiązanego dla zawarcia umowy o odprowadzanie ścieków jest okoliczność do czyjej sieci kanalizacyjnej jest przyłączony odbiorca usług, to należy uznać, że podmiotem tym jest (...), a nie Gmina (...) Ż..

Brak zezwolenia, o którym mowa w art. 16 uzzw, którego nie posiada (...) i co przemawiałoby za wykluczeniem możliwości przypisania mu przymiotu przedsiębiorstwa wodno-kalnalizacyjnego, nie jest w ocenie Sądu w tym wypadku przeszkodą, o ile przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne spełnia wymogi, o których mowa w art. 16 ust. 2 uzzw, oraz gdy nie zachodzą okoliczności, o jakich mowa w art. 17b uzzw. Sąd Najwyższy słusznie wskazał, że „ przyjęcie innego założenia prowadziłoby do absurdalnego i niedopuszczalnego wniosku, że w sytuacji gdy rozstrzygnięcie sporu wymaga nakazania zawarcia umowy o odprowadzanie ścieków spółce komunalnej nielegitymizującej się zezwoleniem, o którym mowa w art. 16 uzzw, spółka taka musiałby jeszcze wystąpić o wydanie zezwolenia, a zatem rozstrzygnięcie sporu byłoby uzależnione od woli spółki odnośnie wystąpienia o wydanie zezwolenia oraz od wydania kolejnej decyzji administracyjnej, co byłoby sprzeczne z istotą wprowadzenia instytucji rozstrzygania sporów między przedsiębiorstwami wodociągowo-kanalizacyjnymi, a odbiorcami usług i w istocie prowadziłoby do braku zapewnienia ochrony odbiorców usług.”

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, stwierdzić należy, że zbiorowe odprowadzanie ścieków z obszaru Gminy (...) Ż. należy do obowiązków (...) sp. z o.o. w Ż., do którego sieci został przyłączony odbiorca usług.

Zasadniczo takie rozstrzygnięcie jest przedmiotem zaskarżonej decyzji, niemniej jednak podlegała ona uchyleniu, z uwagi na nieokreślenie warunków umowy, jaką powód musi zawrzeć z odbiorcą usług.

Także Sąd Najwyższy w powołanej uchwale z 13 września 2023 r. w sprawie I NZP 3/22 wskazał, że „ wydana decyzja powinna przede wszystkim rozstrzygać sprawę sporną dotyczącą odmowy zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne. Z całą pewnością nie jest takim rozstrzygnięciem ograniczenie się organu do nakazania zawarcia umowy bez wskazania istotnych elementów umowy. Badając sprawę sporu o zawarcie umowy organ nie może abstrahować od warunków tej umowy, czyniłoby to bowiem całkowicie nieskutecznym instrument rozstrzygania sporów wprowadzony w art. 27e uzzw. Zatem rozstrzygnięcie w sprawie spornej dotyczącej odmowy zawarcia umowy o odprowadzania ścieków, o którym mowy w art. 27e ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1 uzzw powinno zawierać istotne elementy umowy określone w art. 6 ust. 3 tej ustawy.”

Argumentacja Sądu Najwyższego zasługuje na uwzględnienie, gdyż w istocie tylko taki sposób rozstrzygnięcia sprawy eliminuje spór istniejący między stronami. W szczególności na kanwie sprawy niniejszej jest to kluczowe, gdyż clou sporu dotyczy warunku umowy, jakim jest cena za usługę odprowadzania ścieków. Decyzja o treści nakazującej jedynie zawarcie umowy, nie rozstrzyga więc tego sporu definitywnie, ale też nie mogłaby być wyegzekwowana przez uprawnionego w takiej formie, szczególnie, że każda ze stron dążyłaby do ukształtowania treści stosunku prawnego z uwzględnieniem własnej korzyści. Stąd rolą organu jest wydanie decyzji, która będzie zastępować umowę stron, a więc określi istotne elementy umowy.

Rację ma więc powód, zarzucając skarżonej decyzji w pkt 6 odwołania naruszenie art. 27e ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 6 ust. 1 i 3 u.z.z.w. poprzez ich błędną wykładnię i nakazanie powodowi zawarcia z wnioskodawcą umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków bez wskazania treści elementów przedmiotowo istotnych (essentailia negotii) tejże umowy. Sentencja decyzji ogranicza się do nakazania powodowi zawarcia umowy z zainteresowaną na odprowadzanie ścieków z konkretnej nieruchomości, bez podania warunków, na jakich umowa miałaby zostać zawarta. Tymczasem w świetle treści przepisu art. 6 ust. 3 u.z.z.w., umowa o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków zawiera w szczególności postanowienia dotyczące:

1)ilości i jakości świadczonych usług wodociągowych lub kanalizacyjnych oraz warunków ich świadczenia;

2)sposobu i terminów wzajemnych rozliczeń;

3)praw i obowiązków stron umowy;

3a) warunków usuwania awarii przyłączy wodociągowych lub przyłączy kanalizacyjnych będących w posiadaniu odbiorcy usług;

4)procedur i warunków kontroli urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych;

5)ustaleń zawartych w zezwoleniu, o których mowa w art. 18;

6)okresu obowiązywania umowy oraz odpowiedzialności stron za niedotrzymanie warunków umowy, w tym warunków wypowiedzenia.

Mając także na uwadze, że poszczególne elementy umowy nie wynikają z innych źródeł, np. regulaminu, zatwierdzonej taryfy itd., decyzja nakazująca zawarcie umowy, wydana na podstawie art. 27 ust. 2 pkt 1 u.z.z.w., powinna zawierać postanowienia, o których mowa w art. 6 ust. 3 u.z.z.w., czego w zaskarżonej decyzji zabrakło.

Należy zauważyć, że na gruncie podobnych rozwiązań obowiązujących na gruncie ustawy Prawo energetyczne (art. 8 ust. 1) czy ustawy Prawo telekomunikacyjne (art. 24 ust. 8) ukształtowała się praktyka znajdująca uznanie w orzecznictwie, iż decyzja administracyjna zastępująca umowę stron musi regulować wszystkie jej istotne elementy, aby po uprawomocnieniu się mogła kształtować stosunek prawny między stronami (tak Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 11 kwietnia 2018 r., sygn. akt VII AGa 243/18, Lex nr 2490967).

Praktyką organów regulacyjnych jest więc oparcie decyzji na projekcie umowy przygotowanym przez zobowiązanego do zawarcia umowy. Jest to kluczowe dla spraw, w których elementy techniczne, dotyczące np. jak w sprawie niniejszej sposobu przyłączenia, jak i jakości świadczonych usług (np. jakości ścieków), ale też sposobów opomiarowania ścieków, nie wynikają wprost z regulacji ustawowych, ale muszą być określone indywidulanie dla każdego odbiorcy usług.

Zważywszy także, że postanowienia umowy muszą charakteryzować się jednoznacznością, to konieczne jest, aby decyzje w tych kwestiach rozstrzygał pierwotnie organ regulacyjny, który jest wyspecjalizowanym organem, a nie Sąd, który jest wyznaczony do sprawowania kontroli nad decyzjami organu, szczególnie, że sposób działania organu oparty na przepisach k.p.a. w znacznej mierze ułatwia mu samodzielne zbieganie i gromadzenie dowodów. Rolą organu, stosownie do treści art. 7 k.p.a., statuującego zasadę prawdy obiektywnej, jest bowiem podejmowanie z urzędu lub na wniosek stron wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Tymczasem postępowanie sądowe, w tym także przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, opiera się na zasadzie procesu kontradyktoryjnego, w którym to strony muszą dostarczyć Sądowi dowody na poparcie swoich twierdzeń.

Sąd podziela także argumenty powoda wyrażone w piśmie procesowym z 15 stycznia 2024r i na rozprawie 22 lutego 2024r, który wskazywał na konieczność w miarę jednolitego ukształtowania stosunków umownych ze wszystkimi odbiorcami z obszaru Gminy (...) Ż., ale też uwzględnienia w każdej z umów indywidualnych, szczegółowych warunków związanych z technicznymi aspektami umowy, dotyczącymi czy to przyłączy kanalizacyjnych, czy to sposobu ustalania ilości odprowadzanych ścieków, czy jakości ścieków. Takie techniczne aspekty muszą być pierwotnie i indywidualnie ustalone przez organ regulacyjny z uwzględnieniem jego specjalizacji w tym obszarze. To tylko wiedza regulatora może zapewnić kompleksową ochronę interesów odbiorców usług, z uwzględnieniem wymagań ochrony środowiska i optymalizacji kosztów, co zagwarantuje odbiorcom końcowym jak najprzystępniejsze ceny za odbiór ścieków przy jednoczesnym wyliczeniu uzasadnionych kosztów ponoszonych przez przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjne.

Należy odwołać się w tym zakresie do poglądów doktryny, która „sprawę regulacyjną”. rozumie znaczenie szerzej niż klasyczną sprawę administracyjną rozstrzyganą przez organ administracji publicznej w drodze decyzji administracyjnej. W definicji sprawy regulacyjnej oprócz możliwości kształtowania sytuacji prawnej drogą aktów władczych i jednostronnych mieści się bowiem cały katalog przewidzianych prawem form działania podejmowanych przez organy regulacyjne na podstawie stosownego upoważnienia ustawowego, które łączy wspólny cel, jakim jest oddziaływanie na zachowania uczestników rynku oraz ochrona pewnych wartości, którym proces pełnej konkurencji zagraża (M. Banasik, Administracyjnoprawne formy działań regulacyjnych niezależnych organów administracji publicznej, Warszawa 2019, Legalis.)

Zasadne jest także przyjęcie poglądu, wyrażonego przez Sąd Najwyższy w wyroku w sprawie III SK 36/12, że stosowanie przepisów prawa materialnego przez sądy w sprawach regulacyjnych, jest w dużej mierze uzależnione od uprzedniego ustalenia przez organ regulacji na etapie postępowania administracyjnego, bądź wykazania przez strony w toku postępowania odwoławczego, zasad działania mechanizmów gospodarczych, których dotyczy kwestionowana decyzja.

Należy także podnieść, że ustalenie treści umowy wyrokiem sądowym, może stanowić istotną przeszkodę dla jej modyfikacji w przyszłości, co nie jest wykluczone, szczególnie przy umowach o charakterze ciągłym, zawartych na czas nieokreślony, jakimi są umowy o zbiorowe odprowadzanie ścieków. Podkreślenia bowiem wymaga, że ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, nie przewiduje możliwości modyfikacji takiej umowy, ustalonej wyrokiem sądu, wolą stron, tak jak to czyni ustawa prawo telekomunikacyjne, w odniesieniu do umów pomiędzy przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi, które także mogą być kreowane czy to decyzją administracyjną Prezesa UKE czy to wyrokiem sądu. Przy czym w przypadku operatorów telekomunikacyjnych, których mogą dotyczyć decyzje zastępujące umowę, jest to problem o tylne mniejszy, że liczba operatorów jest w skali kraju symboliczna w stosunku do liczby potencjalnych odbiorców usług przedsiębiorstw zajmujących się zbiorowym odprowadzaniem ścieków.

Powyższe liczne argumenty w ocenie Sądu przemawiają za tym, że to organ w razie odmowy zawarcia umowy winien pierwotnie ustalić treści umowy między stronami a nie Sąd.

W tym stanie rzeczy istniały podstawy do uchylenia zaskrzonej decyzji, o czym Sąd orzekł w pkt I sentencji wyroku, w oparciu o przepis art. 479 ⁵³ § 3 k.p.c.

Przy czym uchylenie decyzji w sprawie niniejszej nie kończy definitywnie sprawy administracyjnej zawisłej przed organem regulacyjnym, który będzie musiał w dalszym toku postępowania rozstrzygnąć spór o odmowę zawarcia umowy, poprzez określenie warunków umowy, jaką winien zawrzeć powód z zainteresowanym.

O kosztach procesu rozstrzygnięto, zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, przyjmując, że pozwany, jako strona przegrywająca sprawę, zobowiązany jest do zwrotu powodowi kosztów procesu, które obejmowały opłatę od odwołania uiszczoną przez powoda w kwocie 100 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika procesowego powoda w wysokości 720 zł ustalone na podstawie § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka

ZARZĄDZENIE

(...)

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka