Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

XVII Ka 928/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Lesznie z dnia 8 czerwca 2021 r., sygn. akt II K 526/20

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

J. W. (1)

Oskarżona była uprzednio karana za czyn z art. 65 § 3 k.k.s.

informacja z Krajowego Rejestru Karnego

k.350

2.1.1.2.

J. W. (1)

Synowa oskarżonej M. W. odmówiła składania zeznań w sprawie.

oświadczenie M. W. z dnia 26 października 2021 r.

k. 355-357

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1.

informacja z Krajowego Rejestru Karnego

wiarygodny dokument urzędowy niekwestionowany przez strony

oświadczenie M. W. z dnia 26 października 2021 r

wiarygodny dokument niekwestionowany przez strony

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

1. obraza przepisów postępowania, mająca wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 183 1 k.p.k. w zw. z art. 177 k.p.k. poprzez dokonanie niepełnej analizy zgromadzonych i ujawnionych w sprawie dowodów, w szczególności nieprzeprowadzenia na rozprawie dowodu z zeznań świadka M. W. co skutkowało dokonaniem nietrafnej oceny wyjaśnień oskarżonej J. W. (1), którym Sąd w całości dał wiarę, sprzecznej z pozostałym w sprawie materiałem dowodowym, zasadami logiki i doświadczenia życiowego oraz z przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów,

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, będący skutkiem pominięcia istotnych okoliczności wynikających z zebranego materiału dowodowego, w tym z zeznań świadka M. W., a co za tym idzie bezkrytycznej i nietrafnej oceny wyjaśnień oskarżonej w korelacji z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, powodującej bezzasadne przyjęcie przez Sąd, że nie można przypisać sprawstwa oskarżonej co do zarzucanych jej czynów, podczas gdy kompleksowa prawidłowa ocena ujawnionych dowodów i okoliczności we wzajemnym powiązaniu nieodparcie prowadzi do odmiennego wniosku.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na wstępie wypada zauważyć, że podstawową zasadą procesu karnego jest zasada prawdy obiektywnej wyrażona w art. 2 § 2 k.p.k., której winny odpowiadać ustalenia faktyczne stanowiące podstawę rozstrzygnięć. Zobowiązuje to sąd – jak i inne organy procesowe – do podjęcia wszelkich dostępnych środków procesowych niezbędnych dla dotarcia do tej prawdy ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 maja 1983 r., II KR 108/83, OSNPG 1983/10/109). Z powyższą regułą związana jest zasada swobodnej oceny dowodów (art. 7 k.p.k.). W myśl tej zasady ustalenia faktyczne wyroku powinny być dokonywane na podstawie wszechstronnej analizy przeprowadzonych dowodów, pozbawionej błędów natury faktycznej czy logicznej oraz zgodnej ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, prowadzącej do sędziowskiego przekonania, odzwierciedleniem którego powinno być uzasadnienie orzeczenia ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 września 1974 r., II KR 114/74, OSNKW 1975/2/28). Przekonanie zatem sądu orzekającego o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k. wtedy tylko, gdy jest poprzedzone: ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy; stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego; jest wyczerpujące i logiczne, z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 22 lutego 1996 r., II KRN 199/95, OSN PiPr 1996/10/10 oraz z dnia 16 grudnia 1974r., Rw 618/74, OSNKW 1975/3-4/47).

Odnosząc powyższe do realiów przedmiotowej sprawy Sąd Okręgowy uznał, że przeprowadzona przez Sąd I instancji ocena dowodów nie spełnia wyżej wskazanych kryteriów prawidłowej oceny, nie została bowiem poprzedzona ujawnieniem całokształtu okoliczności sprawy.

W obecnym stanie sprawy uniewinnienie oskarżonej było przedwczesne. Nie wykorzystano bowiem istniejących możliwości dowodowych w celu wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy. Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku Sąd I instancji uznał, że oświadczenia oskarżonej, w których przyznaje się ona do zarzucanych jej czynów nie stanowią koronnego dowodu w sprawie. Jednocześnie Sąd odmówił przeprowadzenia innych dowodów, mogących przyczynić się do wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy. Jest to szczególnie istotne wobec sprzecznych oświadczeń oskarżonej. Podczas pierwszego przesłuchania w postępowaniu przygotowawczym J. W. (1) przyznała się do zarzucanych jej czynów, natomiast na rozprawie przed Sądem nie podtrzymała tych wyjaśnień i nie przyznając się do zarzutów wskazała, że zabezpieczone papierosy i tytoń należały do jej syna. Tak nagła zmiana postawy oskarżonej powinna skłonić Sąd do przeprowadzenia postępowania dowodowego w sposób szczególnie wnikliwy i drobiazgowy w celu właściwego wyjaśnienia okoliczności sprawy, umożliwiającego prawidłową ocenę wyjaśnień oskarżonej i stwierdzenie w jakiej części wyjaśnienia te zasługują na wiarę. W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji przedwcześnie uznał wiarygodność wyjaśnień oskarżonej - jedynie na tej podstawie, że działalność gospodarcza, w ramach której prowadzony był sklep, formalnie była zarejestrowana na jej syna. Należy przy tym zauważyć, że oskarżona była już uprzednio karana za przestępstwo z art. 65 § 3 k.k.s., co może rzutować na ocenę przyjętej przez nią linii obrony. Sąd I instancji powinien zatem zapoznać się z aktami wskazanej sprawy. Dodatkowo Sąd I instancji powinien ustalić, czy oskarżona była karana za podobne czyny stanowiące wykroczenia z art. 65 § 4 kks, ewentualnie zapoznać się z aktami spraw. Weryfikacja oświadczeń oskarżonej powinna również zostać poprzedzona przesłuchaniem M. W. i J. W. (2). Bez podjęcia stosownych czynności dowodowych w tym zakresie nie można antycypować ich wyników tak jak uczynił to Sąd I instancji. Należy przy tym zauważyć, że fakt prowadzenia sklepu (...) przez J. W. (2) i wniosek, że to on organizuje towar do tego sklepu sam w sobie nie wyłącza odpowiedzialności oskarżonej. W doktrynie wskazuje się bowiem, że znamię przechowywania wyrobu akcyzowego, o którym mowa w art. 65 § 1 k.k.s., oznacza jego przetrzymanie na żądanie czy za zgodą innej osoby, z jednoczesnym obowiązkiem zwrotu. Sąd Rejonowy stwierdził, że oskarżona mogła przyznawać się do winy wyłącznie na tej podstawie, że papierosy i tytoń znaleziono w domu, w którym ona mieszka. Należy jednak zauważyć, że oskarżona nie ograniczyła się do oświadczenia, iż przyznaje się do zarzutów ale wskazała w wyjaśnieniach, że wszystkie znalezione papierosy i tytoń należą do niej. Nie ustalono przy tym do kogo należy nieruchomość i kto w niej stale zamieszkuje. Ustalenia wymagało również także gdzie dokładnie towar objęty zarzutami został znaleziony i kto dysponował danymi pomieszczeniami. W przypadku gotówki zostało to dokładnie opisane w protokole przeszukania ze wskazaniem szafy w pokoju oskarżonej, takiej precyzji zabrakło co do położenia papierosów i tytoniu. Z protokołu przeszukania wynika jedynie, że dotyczyło ono pomieszczeń mieszkalnych, gospodarczych i związanych z działalnością sklepu, bez wskazania konkretnych pomieszczeń i co w nich znaleziono. Należało zatem podjąć próbę uzyskania bardziej precyzyjnych informacji poprzez przesłuchanie funkcjonariuszy, którzy dokonywali przeszukania.

Reasumując powyższe rozważania Sąd Okręgowy uznał, że postępowanie dowodowe w przedmiotowej sprawie zostało przeprowadzone w sposób niezwykle skrótowy, bez wykorzystania dostępnych dowodów w celu wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy, co osłabia zaufanie do przeprowadzonej oceny i poczynionych na jej podstawie ustaleń faktycznych, skutkujących uniewinnieniem oskarżonej od postawionych jej zarzutów.

Wobec istotnych braków w postępowaniu dowodowym i niewyjaśnienia całokształtu okoliczności sprawy, co omówiono powyżej, nie było możliwe jednoznaczne wypowiedzenie się co do zasadności podniesionego w apelacji zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z przyczyn wyżej przedstawionych Sąd Okręgowy uznał, że zaskarżony wyrok zapadł przedwcześnie, bez wszechstronnego wyjaśnienia całokształtu okoliczności sprawy, wobec czego, nie przesądzając kwestii odpowiedzialności oskarżonej, uwzględnił jako zasadny wniosek apelacji o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Jak przedstawiono powyżej, zachodzi w przedmiotowej sprawie konieczność przeprowadzenia na nowo w całości przewodu sądowego w celu przeprowadzenia wskazanych dowodów i wyjaśnienia całokształtu okoliczności sprawy, które pozwolą na prawidłowe zweryfikowanie wyjaśnień oskarżonej i poczynienie prawidłowych ustaleń faktycznych w kontekście stawianych jej zarzutów.

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Ponownie rozpoznając sprawę Sąd I instancji powinien jeszcze raz przeprowadzić wszystkie dowody dotychczas przeprowadzone - z uwzględnieniem wyżej przedstawionych zastrzeżeń co do sposobu ich przeprowadzenia w tym postępowaniu, a nadto uzupełnić postępowanie dowodowe i przeprowadzić dowody, co do których potrzebę przeprowadzenia powyżej uzasadniono. Co prawda M. W. na etapie postępowania apelacyjnego złożyła oświadczenie, że zamierza skorzystać z prawa do odmowy składania zeznań, ale oświadczenia takiego nie złożył syn oskarżonej J. W. (2), wobec czego jego przesłuchanie jest możliwe. Następnie Sąd powinien dokonać wszechstronnej i wnikliwej oceny dowodów i wynikających z nich okoliczności oraz poczynić ustalenia faktyczne analizując czy uzasadniają one postawione oskarżonej zarzuty.

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS

Anna Judejko

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

cały wyrok

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana