Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 stycznia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 4 stycznia 2024 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z odwołania J. N.

od decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W.

z 10 marca 2023 r., nr: (...)

o wysokość emerytury policyjnej

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że do ustalenia podstawy wymiaru emerytury oprócz uposażenia należnego odwołującemu J. N. jako funkcjonariuszowi zalicza wynagrodzenie otrzymywane w latach 2005-2014 z tytułu umowy o pracę w Urzędzie Kontroli Skarbowej w B.;

2.  zasądza od Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. na rzecz J. N. koszty procesu w kwocie 180 zł (sto osiemdziesiąt) z odsetkami, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

Rafał Młyński

UZASADNIENIE

Stanowiska stron procesu

Decyzją z 10 marca 2023 r., nr: (...) Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W., po rozpatrzeniu wniosku z 30 stycznia 2023 r. ustalił J. N. prawo do emerytury policyjnej od 27 stycznia 2023 r. tj. od następnego dnia po zwolnieniu ze służby. Wysokość emerytury została zwiększona z tytułu inwalidztwa pozostającego w związku ze służbą. Wypłata emerytury została zawieszona w związku z pobieraniem korzystniejszego świadczenia tj. renty inwalidzkiej. Do obliczenia wysokości emerytury przyjęto okres kolejnych 10 lat tj. do 1 stycznia 2005 r. do 31 grudnia 2014 r., przyjmując dla każdego roku uposażenie w wysokości 0,00 zł (decyzja w aktach rentowych).

Odwołanie od decyzji wniósł J. N., wnosząc o jej zmianę poprzez ustalenie podstawy wymiaru emerytury z uwzględnieniem wynagrodzenia pobieranego przez ubezpieczonego w latach 2005-2014, a następnie ustalenie emerytury w oparciu o tak ustaloną podstawę wymiaru emerytury, podwyższenie z tytułu inwalidztwa oraz odpowiednią waloryzację. W uzasadnieniu odwołania wskazano, że odwołujący posiada ponad 25 letni staż służby, zaś w okresie od 1 stycznia 2005 r. do 31 grudnia 2014 r. pobierał wynagrodzenie, a nie uposażenie. Odwołujący wyjaśnił, że od 1994 r. był pracownikiem Urzędu Kontroli Skarbowej w T., a następnie Urzędu Kontroli Skarbowej w B.. Od 1 stycznia 1998 r. do 28 lutego 2017 r. odwołujący wykonywał obowiązki służbowe w komórkach organizacyjnych prowadzących czynności operacyjno-rozpoznawcze. Od 1 marca 2017 r. do 26 stycznia 2023 r. ubezpieczony pełnił służbę w (...) Urzędzie Celno-Skarbowym w T. na stanowisku st. eksperta pobierając uposażenie (odwołanie k. 3-8 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wskazując, że decyzja jest prawnie i faktycznie uzasadniona. Organ rentowy wskazał, że odwołujący w okresie od 2005 r. do 2014 r. pobierał wynagrodzenie, a nie uposażenie. Zdaniem organu rentowego, w odniesieniu do sytuacji odwołującego zachodził brak podstaw prawnych pozwalających przyjąć do podstawy wymiaru wynagrodzenia (odpowiedź na odwołanie k. 40-41 akt sprawy).

Ustalenia faktyczne

Odwołujący J. N. (ur. (...)) w okresie od 16 maja 1994 r. do 30 grudnia 1998 r. zatrudniony był w Urzędzie Kontroli Skarbowej w T. na stanowisku referenta i następnie starszego referenta (świadectwo pracy k. 8 akt rentowych).

Następnie odwołujący w okresie od 1 stycznia 1998 r. do 28 lutego 2017 r. zatrudniony był w komórkach organizacyjnych w rozumieniu art. 11g ust. 1 i 2 oraz art. 36 ust. 2 ustawy z 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej, w inspekcji celnej, jako inspektor prowadzący czynności dochodzeniowo-śledcze, o których mowa w art. 38 ust. 4 i 5 (zaświadczenie o przebiegu służby k. 11 akt rentowych, wysługa k. 20 akt rentowych).

W związku z wprowadzaną ustawą z 16 listopada 2016 r. przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej, na podstawie art. 165 ust. 7 tej ustawy, odwołującemu przedstawiono propozycję i warunki pełnienia służby w Służbie Celno-Skarbowej w Izbie Administracji Skarbowej w B.. Odwołujący przyjął propozycję określającą warunki pełnienia służby (propozycja służby z 17 maja 2017 r. k. 180 akt osobowych, oświadczenie z 31 maja 2017 r. w aktach osobowych odwołującego).

Do obowiązków odwołującego należało m.in. prowadzenie spraw operacyjnych, prowadzenie pracy z poufnymi źródłami informacji, stosowanie obserwacji, stosowanie techniki operacyjnej (zeznania odwołującego k. 91-92 akt sprawy).

Odwołujący otrzymał nagrodę jubileuszową w zw. z osiągnięciem z dniem 16 października 2017 r. służby wynoszącej 25 lat 5 (wniosek o przyznanie nagrody k. 189 i nast. w aktach osobowych).

Do wysługi emerytalnej uwzględniono łącznie 25 lat i 26 dni służby:

- od 1 stycznia 1998 r. do 28 lutego 2017 r. okresy zatrudnienia w kontroli skarbowej,

- od 1 marca 2017 r. do 26 stycznia 2023 r. służba w Służbie Celno-Skarbowej (wysługa k 20 akt rentowych).

Z tytułu zatrudnienia w Urzędzie Kontroli Skarbowej w B. w okresie od 2005 r. do 2014 r. odwołujący osiągał wynagrodzenie wykazane w zaświadczeniu Izby Administracji Skarbowej w B. z 27 czerwca 2023 r. (zaświadczenie k. 60 akt sprawy).

Odwołujący 30 stycznia 2023 r. wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury i renty inwalidzkiej (wniosek k. 2 akt rentowych).

W odpowiedzi na wniosek, organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję z 10 marca 2023 r., w której ustalił J. N. prawo do emerytury policyjnej od 27 stycznia 2023 r. tj. od następnego dnia po zwolnieniu ze służby. Wysokość emerytury została zwiększona z tytułu inwalidztwa pozostającego w związku ze służbą. Wypłata emerytury została zawieszona w związku z pobieraniem korzystniejszego świadczenia tj. renty inwalidzkiej. Do obliczenia wysokości emerytury przyjęto okres kolejnych 10 lat tj. do 1 stycznia 2005 r. do 31 grudnia 2014 r., przyjmując dla każdego roku uposażenie w wysokości 0,00 zł (decyzja w aktach rentowych).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wskazanych dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, aktach rentowych, aktach osobowych oraz na podstawie zeznań odwołującego, które były przydatne w szczególności do ustalenia charakteru wykonywanych obowiązków w ramach zatrudnienia. W zakresie zeznań odwołującego, Sąd dał im wiarę w całości, jako, że korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy. W ocenie Sądu Okręgowego, zebrany w sprawie materiał dowodowy jest na tyle kompletny i wiarygodny, że pozwalał dokonać bezspornych ustaleń faktycznych.

Rozważania prawne

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Istota sporu w przedmiotowej sprawie sprowadzała się do ustalenia czy organ rentowy przy obliczaniu wysokości emerytury policyjnej odwołującego, winien uwzględnić wynagrodzenie odwołującego z tytułu zatrudnienia w kontroli skarbowej.

Zgodnie z art. 12 ust 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (…), emerytura Emerytura policyjna przysługuje funkcjonariuszowi zwolnionemu ze służby, który w dniu zwolnienia posiada 15 lat służby w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służbie Celnej, Służbie Celno-Skarbowej lub w Służbie Więziennej, z wyjątkiem funkcjonariusza, który ma ustalone prawo do emerytury określonej w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obliczonej z uwzględnieniem okresów służby i okresów z nią równorzędnych.

Zgodnie natomiast z art. 18f ust. 1 ww. ustawy, podstawę wymiaru emerytury stanowi średnie uposażenie funkcjonariusza należne przez okres kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez funkcjonariusza.

Bezspornym jest, że odwołującemu zatrudnionemu w komórkach organizacyjnych Urzędu Kontroli Skarbowej zaproponowano pełnienie służby w związku z wprowadzeniem przepisów o Krajowej Administracji Skarbowej.

Propozycja pełnienia służby odwołującemu została przedstawiona na podstawie art. 165 ust. 7 ustawy z 16 listopada 2016 r. wprowadzającej ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej, zgodnie z którym Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, dyrektor izby administracji skarbowej oraz dyrektor Krajowej Szkoły Skarbowości składają odpowiednio pracownikom oraz funkcjonariuszom, w terminie do dnia 31 maja 2017 r., pisemną propozycję określającą nowe warunki zatrudnienia albo pełnienia służby, która uwzględnia posiadane kwalifikacje i przebieg dotychczasowej pracy lub służby, a także dotychczasowe miejsce zamieszkania

Zgodnie natomiast z art. 165 ust. 3 ww. ustawy, pracownicy zatrudnieni w izbach celnych oraz urzędach kontroli skarbowej oraz funkcjonariusze celni pełniący służbę w izbach celnych albo w komórkach urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych stają się z dniem wejścia w życie ustawy, o której mowa w art. 1, z zastrzeżeniem art. 170, odpowiednio pracownikami zatrudnionymi w jednostkach organizacyjnych Krajowej Administracji Skarbowej, zwanych dalej "jednostkami KAS", albo funkcjonariuszami Służby Celno-Skarbowej, zwanymi dalej "funkcjonariuszami", pełniącymi służbę w jednostkach KAS i zachowują ciągłość pracy i służby. W sprawach wynikających ze stosunku pracy i stosunku służbowego stosuje się przepisy dotychczasowe

W myśl art. 171 ust. 1 pkt 1 ustawy wprowadzającej ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej, w przypadku przyjęcia propozycji pełnienia służby, z dniem określonym w propozycji, dotychczasowy stosunek pracy na podstawie umowy o pracę, przekształca się w służbę w Służbie C.-Skarbowej. Zgodnie natomiast z ust. 2 pkt 2c ww. przepisu, do okresu służby w Służbie C.-Skarbowej, od którego zależą uprawnienia i świadczenia należne funkcjonariuszowi wlicza się okres pracy w urzędach kontroli skarbowej.

Co istotne dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy, do zmiany formy pełnienia obowiązków przez odwołującego tj. przejścia ze stosunku pracy do służby, doszło w sposób niezależny od odwołującego, na mocy ustawy wprowadzającej przepisy o Krajowej Administracji Skarbowej. Propozycja pełnienia służby została de facto zaproponowana odwołującego w związku z transformacją struktur administracji skarbowej, na skutek czego odwołujący nadal wykonywał tożsame obowiązki z tymi wykonywanymi w ramach stosunku pracy, jednak kontynuował ich wykonywanie w ramach służby i w ramach nowopowstałych struktur. Powyższe oznacza, że okres zatrudnienia w Urzędzie Kontroli Skarbowej winien być traktowany na równi z okresem służby w Służbie C.-Skarbowej, albowiem odwołujący nie mógł kontynuować wykonywania swoich obowiązków w ramach stosunku pracy, albowiem komórki organizacyjne w których odwołujący wykonywał pracę zostały zlikwidowane wraz z utratą mocy ustawy o kontroli skarbowej, stanowiącej podstawę funkcjonowania tych komórek.

W konsekwencji powyższego, ustawodawca przewidział w ustawie z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (…) przepis znajdujący zastosowanie wprost do sytuacji odwołującego. W art. 13 ust. 1 pkt 6 wskazano bowiem, że jako równorzędne ze służbą traktuje się okresy zatrudnienia w komórkach organizacyjnych, o których mowa w art. 11g ust. 1, 2 i art. 36 oraz jako inspektorzy prowadzący czynności dochodzeniowo-śledcze, o których mowa w art. 38 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z 2016 r. poz. 720, 1165 i 2261). W przedmiotowej sprawie bezspornym pozostaje, że okres zatrudnienia odwołującego, odpowiada ww. okresom zatrudnienia w komórkach organizacyjnych w myśl ww. przepisów ustawy o kontroli skarbowej, co znajduje potwierdzenie w zaświadczeniu o przebiegu służby dla celów emerytalnych i rentowych (k. 11 akt rentowych). Tym samym bezspornym pozostaje, że okres zatrudnienia w komórkach organizacyjnych Urzędu Kontroli Skarbowej należy traktować jako równorzędny do służby w Służbie C.-Skarbowej.

Wykładnia przepisów prawa prezentowana przez organ rentowy w zakresie art. 13 ust. 1 pkt 6a i 6b ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (…) jest rażąco błędna i prowadzi do kuriozalnej sytuacji zrównania wieloletniego okresu służby na rzecz państwa z wolontariatem, który nie wpływa na wysokość emerytury. Ewentualne uwzględnienie interpretacji organu rentowego prowadziłoby do sytuacji, w której wieloletnia służba nie ma wpływu na wysokość emerytury, albowiem okresy równorzędne do służby sprzed wprowadzenia ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej, nie wpływałyby na wysokość emerytury.

Interpretacja organu rentowego jako sprzeczna z podstawowymi zasadami logiki i sprzeciwia się woli ustawodawcy w zakresie traktowania jako równorzędnych okresów zatrudnienia w komórkach organizacyjnych w myśl ustawy o kontroli skarbowej z okresem służby. W ocenie Sądu Okręgowego, organ rentowy przy ustalaniu wysokości emerytury policyjnej odwołującego winien więc uwzględnić wynagrodzenie osiągane przez odwołującego w ramach zatrudnienia w komórkach organizacyjnych Urzędu Kontroli Skarbowej.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję poprzez ustalenie, że do podstawy wymiaru emerytury oprócz uposażenia należnego odwołującemu jako funkcjonariuszowi, zalicza wynagrodzenie otrzymywane w okresie od 2005 r. do 2014 r. z tytułu umowy o pracę w Urzędzie Kontroli Skarbowej w B. (pkt 1 wyroku).

Podstawę prawną rozstrzygnięcia o kosztach procesu stanowił art. 98 § 1 k.p.c., na mocy którego sąd zasądził od organu rentowego na rzecz odwołującego (jako strony wygrywającej) zwrot kosztów zastępstwa prawnego. Przy ustalaniu w niniejszej sprawie wynagrodzenia pełnomocnika zastępowanej strony miała zastosowanie regulacja § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Sędzia Rafał Młyński