Sygn. akt XXIII Zs 98/23
Dnia 27 listopada 2023 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy i Zamówień Publicznych w składzie:
Przewodniczący: sędzia Arkadiusz Kucharski
Protokolant: Weronika Banach
po rozpoznaniu w dniu 27 listopada 2023 r. w Warszawie na rozprawie
sprawy w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego z udziałem
zamawiającego : (...) S.A. w K.
odwołującego : (...) S.A. we W.
na skutek skargi zamawiającego
od wyroku Krajowej Izby Odwoławczej w W.
z dnia 31.08.2023 r., sygn. akt KIO 2447/23
oddala skargę,
zasądza od (...) S.A. w K. na rzecz (...) S.A. we W. 3617 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania skargowego.
sędzia Arkadiusz Kucharski
Sygn. akt XXIII Zs 98/23
Zamawiający :
(...) spółka akcyjna z siedziba w K. prowadził postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego
na dostawę łączników SN napowietrznych i wnętrzowych sterowanych ręcznie na potrzeby (...) S.A.
W dniu 18 sierpnia 2023 roku (...) spółka akcyjna z siedzibą we W., działając na podstawie na podstawie art. 513 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 poz. 1710 ze zmianami; dalej „ustawa”, „Pzp”), wniósł odwołanie wobec czynności i zaniechań Zamawiającego w przedmiotowym podstępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
art. 226 ust. 1 pkt 3 ustawy w zw. z art. 63 ust. 1 ustawy przez zaniechanie odrzucenia oferty Instytutu (...) w B. (dalej: Instytut), pomimo iż oferta jest niezgodna z ustawą, ponieważ nie została złożona w formie elektronicznej;
art. 63 ust. 1 ustawy w zw. z art. 78 (1) Kodeksu cywilnego z uwagi uznanie prawidłowości oferty Instytutu i dokonanie jej wyboru, pomimo, że ta nie została złożona w formie elektronicznej tj. nie została opatrzona kwalifikowanym podpisem elektronicznym;
art. 107 ust. 2 ustawy w zw. z §6 i § 7 rozporządzenia
w sprawie sposobu sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań technicznych
dla dokumentów elektronicznych oraz środków komunikacji elektronicznej
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie, przez zaniechanie wezwania do uzupełnienia przedmiotowych środków dowodowych, które złożono w nieprawidłowej formie.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości oraz nakazanie Zamawiającemu:
nieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
dokonanie ponownego badania i oceny złożonych oferty i odrzucenie oferty Instytutu (...) w B.,
zasądzenia od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania odwoławczego.
Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, wnosząc o jego oddalenie w całości.
Wyrokiem z dnia 31 sierpnia 2023 r. Krajowa Izba Odwoławcza w przeważającej części uwzględniła odwołanie. Konkretnie KIO orzekła w ten sposób, że :
- w pkt 1 : Uwzględnia odwołanie w części tj. w zakresie zarzutu naruszenia art. 226 ust. 1 pkt
3 w zw. z art. 63 ust.1 ustawy Prawo zamówień publicznych oraz w zakresie zarzutu naruszenia art. 63 ust. 1 ustawy Prawo zamówień Publicznych w zw. z art. 78
(
1) Kodeksu cywilnego. Nakazuje Zamawiającemu, w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego pod nazwą
Dostawa łączników SN napowietrznych i wnętrzowych sterowanych ręcznie
na potrzeby (...) S.A. unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej tj. oferty wykonawcy Instytut (...)
w B.. Nakazuje odrzucenie oferty wykonawcy Instytut (...) w B. na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 63 ust.1 ustawy Prawo zamówień publicznych w zw. z art. 781 Kodeksu cywilnego.
Zarzut naruszenia art. 107 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych
w zw. z § 6 i § 7 rozporządzenia
w sprawie sposobu sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań technicznych dla dokumentów elektronicznych oraz środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie, jest niezasadny.
- w pkt 2 : Kosztami postępowania obciąża Zamawiającego
(...) spółka akcyjna
z siedziba w K. oraz
wykonawcę
(...) spółka akcyjna z siedzibą we W. i: zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
(...) spółka akcyjna z siedzibą we W. tytułem wpisu od odwołania, zasądza od wykonawcy
(...) spółka akcyjna z siedzibą we W.
na rzecz Zamawiającego
(...) spółka akcyjna
z siedziba
w K. kwotę 1 200,00 zł (słownie: jeden tysiąc dwieście złotych zero groszy) tytułem wynagrodzenia pełnomocnika stosownie do wyniku postępowania, zasądza od Zamawiającego(...)
spółka akcyjna
z siedziba
w K. na rzecz wykonawcy
(...) spółka akcyjna z siedzibą we W. kwotę 12 400,00 zł (słownie: dwanaście tysięcy czterysta złotych zero groszy) tytułem wynagrodzenia pełnomocnika i poniesionego wpisu stosownie do wyniku postępowania.
Poniżej SO zacytuje ustalenia i rozważania KIO, które zostały wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia.
KIO na wstępie swojego stanowiska wskazała podstawy prawne oraz przytoczyła przepisy prawa:
- art. 63 ust. 1 ustawy - W postępowaniu o udzielenie zamówienia lub konkursie o wartości równej lub przekraczającej progi unijne ofertę, wniosek o dopuszczenie do udziału
w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub w konkursie, wniosek, o którym mowa w art. 371 ust. 3, oraz oświadczenie, o którym mowa w art. 125 ust. 1, składa się, pod rygorem nieważności, w formie elektronicznej.
- art. 226 ust. 1 ustawy - Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli: (…)
3) jest niezgodna z przepisami ustawy,
- art. 107 ust. 2 ustawy - Jeżeli wykonawca nie złożył przedmiotowych środków dowodowych lub złożone przedmiotowe środki dowodowe są niekompletne, zamawiający wzywa do ich złożenia lub uzupełnienia w wyznaczonym terminie, o ile przewidział to w ogłoszeniu o zamówieniu lub dokumentach zamówienia,
- art. 516 ust. 1 ustawy - Odwołanie zawiera:
(…)
7) wskazanie czynności lub zaniechania czynności zamawiającego, której zarzuca się niezgodność z przepisami ustawy, lub wskazanie zaniechania przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia lub zorganizowania konkursu na podstawie ustawy;
8) zwięzłe przedstawienie zarzutów;
9) żądanie co do sposobu rozstrzygnięcia odwołania;
10) wskazanie okoliczności faktycznych i prawnych uzasadniających wniesienie odwołania oraz dowodów na poparcie przytoczonych okoliczności.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1963 roku Kodeks cywilny (tj. z dnia 2 sierpnia 2023 r. Dz.U. z 2023
r. poz. 1610)
Art. 78(1)
§ 1. Do zachowania elektronicznej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej i opatrzenie go kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
§ 2. Oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej.
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie sposobu sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań technicznych dla dokumentów elektronicznych oraz środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie (Dz.U. z 2020 r. poz. 2452)
§ 6
1. W przypadku gdy podmiotowe środki dowodowe, przedmiotowe środki dowodowe, inne dokumenty, w tym dokumenty, o których mowa w art. 94 ust. 2 ustawy, lub dokumenty potwierdzające umocowanie do reprezentowania odpowiednio wykonawcy, wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego, podmiotu udostępniającego zasoby na zasadach określonych w art. 118 ustawy lub podwykonawcy niebędącego podmiotem udostępniającym zasoby na takich zasadach, zwane dalej „dokumentami potwierdzającymi umocowanie do reprezentowania”, zostały wystawione przez upoważnione podmioty inne niż wykonawca, wykonawca wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia, podmiot udostępniający zasoby lub podwykonawca, zwane dalej „upoważnionymi podmiotami”, jako dokument elektroniczny, przekazuje się ten dokument.
2. W przypadku gdy podmiotowe środki dowodowe, przedmiotowe środki dowodowe, inne dokumenty, w tym dokumenty, o których mowa w art. 94 ust. 2 ustawy, lub dokumenty potwierdzające umocowanie do reprezentowania, zostały wystawione przez upoważnione podmioty jako dokument w postaci papierowej, przekazuje się cyfrowe odwzorowanie tego dokumentu opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a w przypadku postępowań lub konkursów o wartości mniejszej niż progi unijne, kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym, poświadczające zgodność cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej.
3. Poświadczenia zgodności cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej, o którym mowa w ust. 2, dokonuje w przypadku:
1) podmiotowych środków dowodowych oraz dokumentów potwierdzających umocowanie do reprezentowania - odpowiednio wykonawca, wykonawca wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia, podmiot udostępniający zasoby lub podwykonawca, w zakresie podmiotowych środków dowodowych lub dokumentów potwierdzających umocowanie do reprezentowania, które każdego z nich dotyczą;
2) przedmiotowych środków dowodowych - odpowiednio wykonawca lub wykonawca wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia;
3) innych dokumentów, w tym dokumentów, o których mowa w art. 94 ust. 2 ustawy - odpowiednio wykonawca lub wykonawca wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia, w zakresie dokumentów, które każdego z nich dotyczą.
4. Poświadczenia zgodności cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej, o którym mowa w ust. 2, może dokonać również notariusz.
5. Przez cyfrowe odwzorowanie, o którym mowa w ust. 2-4 oraz § 7 ust. 2-4, należy rozumieć dokument elektroniczny będący kopią elektroniczną treści zapisanej w postaci papierowej, umożliwiający zapoznanie się z tą treścią i jej zrozumienie, bez konieczności bezpośredniego dostępu do oryginału.
§ 7
1. Podmiotowe środki dowodowe, w tym oświadczenie, o którym mowa w art. 117 ust. 4 ustawy, oraz zobowiązanie podmiotu udostępniającego zasoby, przedmiotowe środki dowodowe, dokumenty, o których mowa w art. 94 ust. 2 ustawy, niewystawione przez upoważnione podmioty, oraz pełnomocnictwo przekazuje się w postaci elektronicznej i opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a w przypadku postępowań lub konkursów o wartości mniejszej niż progi unijne, kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym.
2. W przypadku gdy podmiotowe środki dowodowe, w tym oświadczenie, o którym mowa w art. 117 ust. 4 ustawy, oraz zobowiązanie podmiotu udostępniającego zasoby, przedmiotowe środki dowodowe, dokumenty, o których mowa w art. 94 ust. 2 ustawy, niewystawione przez upoważnione podmioty lub pełnomocnictwo, zostały sporządzone jako dokument w postaci papierowej i opatrzone własnoręcznym podpisem, przekazuje się cyfrowe odwzorowanie tego dokumentu opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a w przypadku postępowań lub konkursów, o wartości mniejszej niż progi unijne, kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym, poświadczającym zgodność cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej.
3. Poświadczenia zgodności cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej,
o którym mowa w ust. 2, dokonuje w przypadku:
1) podmiotowych środków dowodowych - odpowiednio wykonawca, wykonawca wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia, podmiot udostępniający zasoby lub podwykonawca, w zakresie podmiotowych środków dowodowych, które każdego z nich dotyczą;
2) przedmiotowego środka dowodowego, dokumentu, o którym mowa w art. 94 ust. 2 ustawy, oświadczenia, o którym mowa w art. 117 ust. 4 ustawy, lub zobowiązania podmiotu udostępniającego zasoby - odpowiednio wykonawca lub wykonawca wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia;
3) pełnomocnictwa - mocodawca.
4. Poświadczenia zgodności cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej,
o którym mowa w ust. 2, może dokonać również notariusz.
Dalej KIO odniosła się do zarzutów 1 i 2 odwołania tj. naruszenia:
- art. 226 ust. 1 pkt 3 ustawy w zw. z art. 63 ust. 1 ustawy przez zaniechanie odrzucenia oferty Instytutu (...) w B. (dalej: Instytut), pomimo iż oferta jest niezgodna z ustawą, ponieważ nie została złożona w formie elektronicznej,
- art. 63 ust. 1 ustawy w zw. z art. 78 (1) Kodeksu cywilnego z uwagi uznanie prawidłowości oferty Instytutu i dokonanie jej wyboru, pomimo, że ta nie została złożona w formie elektronicznej tj. nie została opatrzona kwalifikowanym podpisem elektronicznym
Izba zarzuty te (tj. zarzut 1 i 2) uznała za zasadne.
Izba ustaliła, że w zakresie zarzutu 1 i 2 odwołania, że w specyfikacji warunków zamówienia (dalej: „SWZ”) Zamawiający określił:
4.2 Opis sposobu przygotowania oferty
4.2.1 Zawartość oferty
Oferta musi zawierać:
4.2.1.1 Wypełniony Formularz Oferty w formie elektronicznej na Platformie Zakupowej
Grupy (...).
4.2.1.2 Wypełnione i podpisane Oświadczenie (wg Załącznika nr 1 do SWZ);
4.2.1.3 Formularz Cenowy, stanowiący Załącznik nr 1 do Oświadczenia;
(…)
4.2.2 Szczegółowy opis sposobu przygotowywania oferty
4.2.2.1 Ofertę przygotowuje się i składa zgodnie z postanowieniami SWZ.
4.2.2.2 Ofertę sporządza się w języku polskim i składa w formie elektronicznej za
pośrednictwem Platformy Zakupowej Grupy (...) za pomocą formularzy
elektronicznych umieszczonych na stronie internetowej https://(...).pl/,
dostępnych po zalogowaniu na konto użytkownika i przystąpieniu Wykonawcy do
Postępowania.
(…)
4.2.2.5 Oferta winna być napisana w języku polskim, sporządzona na formularzach
elektronicznych dostępnych na Platformie Zakupowej Grupy (...). Dokumenty
i oświadczenia sporządzone w języku obcym powinny być przetłumaczone na język
polski, chyba że w treści SWZ określono inaczej. Formularze załączane do oferty
powinny być zgodne ze wzorami formularzy stanowiącymi załączniki do
Specyfikacji.
Wykonawca składając ofertę generuje formularz ofertowy, który zawiera wszystkie
wartości wprowadzone w ofercie oraz wykaz dodanych załączników. Tak
przygotowana oferta zostaje podpisana całościowo (formularz oferty wraz
z załącznikami) z wykorzystaniem dostępnych narzędzi bezpośrednio na Platformie
Zakupowej. Poświadczenia za zgodność z oryginałem dokonuje odpowiednio
Wykonawca, podmiot na którego zdolnościach lub sytuacji polega Wykonawca,
Wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia publicznego albo
podwykonawca, w zakresie dokumentów, które każdego z nich dotyczą. Oferta
powinna zostać sporządzona zgodnie z Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów
z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie sposobu sporządzania i przekazywania
informacji oraz wymagań technicznych dla dokumentów elektronicznych oraz
środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego lub konkursie. Wymagania techniczne dotyczące podpisywania ofert
podpisem elektronicznym wskazane są w instrukcji „Konfiguracja podpisu
kwalifikowanego” dostępnej Systemie w zakładce „Regulaminy i instrukcje”.
4.2.2.6 Nie dopuszcza się podpisywania dokumentów i oświadczeń
za pośrednictwem ePUAP oraz e-dowodu.
(…)
4.2.2.19 Wykonawca wypełnia Formularz Oferty w formie elektronicznej na Platformie
Zakupowej Grupy (...) oraz Oświadczenie, którego wzór stanowi Załącznik nr
1 do SWZ.
4.2.3 Opis sposobu obliczenia Ceny
(…)
4.2.3.2 Wykonawca podaje Cenę w Formularzu Oferty w formie elektronicznej na Platformie Zakupowej Grupy (...).
(…)
4.2.3.4 Wykonawca sporządza i przedstawia w ofercie kalkulację Ceny wg wymogów
określonych w Formularzu Cenowym, którego wzór stanowi Załącznik nr 1 do Oświadczenia, stanowiącego Załącznika nr 1 do SWZ.
(…)
3.7 Wymagania dla dostaw oraz dokumenty i oświadczenia na potwierdzenie spełnienia tych
wymagań
(…)
3.7.2 Na potwierdzenie spełniania powyższego wymagania dla poszczególnych zadań, Wykonawca przekaże Zamawiającemu:
3.7.2.1 Podpisany formularz: Charakterystyka techniczna łączników 20kV sterowanych ręcznie (wg Załącznika nr 2 do Umowy)
3.7.2.2 Podpisany Formularz cenowy – stanowiący załącznik do Oświadczenia (wg Załącznika nr 1 do Specyfikacji).
Izba stwierdziła, że zarzuty odwołania (tj. zarzut 1 i 2) w warstwie argumentacji faktycznej podniesionej w treści uzasadnienie odwołania dotyczą jednego z dokumentów jakie miały zostać złożone przez wykonawcę tj. Formularza cenowego stanowiącego w SWZ załącznik nr 1 do Oświadczenia, który to dokument stanowi załącznik nr 1 do SWZ.
Nie było sporne między stronami, że wykonawca Instytut (...) w B. (dalej: Instytut) przedstawił w składanej ofercie dokument stanowiący Formularz cenowy.
Spornym było natomiast to, czy skutecznym dla złożenia oferty w postępowaniu wystarczające było podpisanie kwalifikowanym podpisem elektronicznym Formularza oferty generowanego
na platformie zakupowej oraz załączenie Formularza cenowego, czy też dla skuteczności i prawidłowości złożenia oferty w postępowaniu niezbędne było podpisanie kwalifikowanym podpisem elektronicznym Formularza cenowego.
W ocenie Odwołującego przedstawiony przez Instytut Formularz cenowy nie został podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym, stanowi tylko odwzorowanie cyfrowe dokumentu sporządzonego w formie pisemnej i został złożony w postaci elektronicznej ale nie w wymaganej formie elektronicznej.
W ocenie Izby stanowisko prezentowane przez Odwołującego co do istoty problemu uznać należy za zasadne.
Mając na uwadze treść SWZ stwierdzić należy, że w przedmiotowym postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego Zamawiający określił jednoznacznie, że oferta musi zawierać między innymi (pkt 4.2.1 SWZ) wypełniony Formularz ofertowy, dokument generowany na platformie zakupowej, wypełnione i podpisane Oświadczenie załącznik nr 1 do SWZ. W odniesieniu do tych dokumentów Zamawiający wprowadził dodatkową regulację w SWZ (pkt 4.2.2.19 SWZ), wskazując że „Wykonawca wypełnia Formularz Oferty w formie elektronicznej na Platformie Zakupowej Grupy (...) oraz Oświadczenie, którego wzór stanowi Załącznik nr 1 do SWZ.” Natomiast zgodnie z pkt 4.2.1 oferta musiała zawierać jeszcze Formularz cenowy, którego wzór został określony w SWZ przez Zamawiającego jako załącznik do Oświadczenia stanowiącego załącznik nr 1 do SWZ. W tym postępowaniu Zamawiający jednoznacznie wskazał, że oferta, aby mogła być uznana za ofertę odpowiadającą wymaganiom Zamawiającego musi zawierać również Formularz cenowy.
Obowiązkiem wykonawcy składającego ofertę zgodnie z SWZ (pkt 4.2.3.4 SWZ) było sporządzenie i przedstawienie w ofercie kalkulacji Ceny wg wymogów określonych w Formularzu cenowym, którego wzór stanowi Załącznik nr 1 do Oświadczenia, stanowiącego Załącznika nr 1 do SWZ. Wynika z powyższego jednoznacznie, że niezbędne było złożenie w ofercie dokumentu Formularz cenowy.
W ocenie Izby, powyższe regulacje SWZ jednoznacznie wskazują, że na platformie zakupowej wypełnione zostały wskazane: Formularz oferty i Oświadczenie, oraz to, że te dokumenty
mogły zostać podpisane kwalifikowanym podpisem elektronicznym na platformie zakupowej. Okoliczność ta nie była kwestionowana w żadnym zakresie przez Odwołującego, co pozwala na uznanie, że w odniesieniu do powyższych dokumentów tj. Formularza oferty oraz Oświadczenia oświadczenie woli wykonawcy Instytutu zostało złożone w postaci elektronicznej i opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, co gwarantowało zachowanie formy elektronicznej wymaganej zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi.
Jednakże w zakresie podnoszonej argumentacji Odwołujący wskazywał, że o niezgodności oferty z przepisami ustawy skutkującej odrzuceniem tej oferty (art. 226 ust. 1 pkt 3 ustawy) przesądza Formularz cenowy, który nie został złożony w formie elektronicznej. Upatrywał tego w tym, że Formularz ten nie został podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
W tym zakresie oceny podniesionych zarzutów odwołania niezbędne jest również odniesienie do regulacji zawartej w SWZ w punkcie 4.2.2.5 tj. że „wykonawca składając ofertę generuje formularz ofertowy, który zawiera wszystkie wartości wprowadzone w ofercie oraz wykaz dodanych załączników. Tak przygotowana oferta zostaje podpisana całościowo (formularz oferty wraz z załącznikami) z wykorzystaniem dostępnych narzędzi bezpośrednio na Platformie Zakupowej.”
Z postanowienia powyższego nie wynika w żaden sposób, że podpisanie oferty „całościowo (formularz oferty wraz z załącznikami)” to podpisanie jedynie Formularza oferty (czy też Formularza oferty i Oświadczenia) z wykorzystaniem dostępnych narzędzi bezpośrednio na Platformie zakupowej, a przez to „rozciągnięcie” podpisu na pozostałe załączone na platformie dokumenty. Z przedstawionego przez Zamawiającego dowodu wynika – a czego Zamawiający nie kwestionował – że podpisany został jedynie Formularz oferty, czyli dokument jaki został sporządzony na platformie zakupowej. Faktem jest, że w dokumencie sporządzonym z zachowaniem postaci elektronicznej i podpisanym kwalifikowanym podpisem elektronicznym wymienione zostały załączniki, w tym Formularz cenowy. Jednakże fakt, że jakiś załącznik został wymieniony nie powoduje „z automatu”, że jest on również podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Mając na uwadze wymagania art. 63 ustawy, podkreślić należy, że ofertę w postępowaniu składa się w formie elektronicznej. Formularz cenowy w tym postępowaniu składał się na ofertę, a jego treść zawierała oświadczenie woli tego wykonawcy co do oferowanego przedmiotu jak również co do cen jednostkowych. Zgodnie z określeniem w SWZ (pkt 3.7.2.2 SWZ) Zamawiający jednoznacznie określił, że Formularz cenowy ma zostać podpisany. Choć jest to część SWZ odnosząca się do wymagań dotyczących wymagań dla dostaw oraz dokumentów i oświadczeń jakie mają zostać złożone w takich okolicznościach, to określa niewątpliwie w sposób jednoznaczny wskazanie do podpisania tego konkretnego dokumentu. Jednocześnie treść tego dokumentu jednoznacznie przesądzą o tym, że jest to oświadczenie woli wykonawcy (art. 66 Kodeksu cywilnego) i nie stanowi ono przedmiotowego środka dowodowego co wynika z faktu, że taki dokument musi zawierać informacje o zgodności oferowanych dostaw z wymaganiami Zamawiającego. W ocenie Izby sam fakt wskazania, że jest to „Formularz cenowy” składany w postępowaniu określa istotny element tego dokumentu tj. wskazanie cen jednostkowych. Dodatkowo dokument ten zawiera informację na temat zindywidualizowania przedmiotu oferowanego w postępowaniu. Taka indywidualizacja oferowanego Zamawiającemu przedmiotu musi być również kwalifikowana w kategoriach oświadczenia woli składanego Zamawiającemu (oferta). Dla skuteczności złożenia oferty w formie elektronicznej niezbędnym jest złożenie oświadczenia woli w formie elektronicznej i opatrzenie go kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
W przypadku dokumentu Formularza cenowego złożonego przez wykonawcę Instytut nie został on podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym, co znalazło odzwierciedlenie w zarzutach odwołania. Poza przedmiotem zarzutów odwołania pozostawała forma sporządzenia tego Formularza cenowego. Niemniej dokument Formularz cenowy przedstawiony przez Instytut nie został podpisany przez tego wykonawcę kwalifikowanym podpisem elektronicznym, dokument ten stanowi ofertę w znaczeniu oświadczenia woli wykonawcy co do cen jednostkowych oraz zindywidualizowania oferowanego przedmiotu zamówienia, a w konsekwencji prowadzi to do wniosku, że wykonawca Instytut nie złożył oferty wymaganej przez Zamawiającego w SWZ. W tych okolicznościach sprawy odwoławczej Izba za zasadne uznała zarzuty naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 63 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych oraz w zakresie zarzutu naruszenia art. 63 ust. 1 ustawy Prawo zamówień Publicznych w zw. z art. 781 Kodeksu cywilnego, a w konsekwencji nakazała Zamawiającemu odrzucenie oferty wykonawcy Instytut (...) w B. na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 63 ust.1 ustawy Prawo zamówień publicznych w zw. z art. 781 Kodeksu cywilnego. Izba zaznacza również, że podnoszona przez Zamawiającego w trakcie rozprawy argumentacja, że formalizm postępowania o udzielnie zamówienia nie jest celem samym w sobie w ocenie Izby po pierwsze potwierdziła zasadność podnoszonych zarzutów odwołani. Po drugie, formalizm postępowania niezasadnie utożsamiony został przez Zamawiającego z odstąpieniem od zasad opisanych w SWZ (tak pkt 3.7.2.2 SWZ) oraz wynikających z powszechnie obowiązujących przepisów Kodeksu cywilnego, których stosowanie w postępowaniu o zamówienie publiczne wynika jednoznacznie z art. 14 ustawy.
Dalej KIO odniosła się także do zarzutu 3 odwołania ( co do którego odwołanie zostało oddalone i którego NIE dotyczy skarga) , tj. naruszenia art. 107 ust. 2 ustawy w zw. z §6 i § 7 rozporządzenia w sprawie sposobu sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań technicznych dla dokumentów elektronicznych oraz środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie, przez zaniechanie wezwania do uzupełnienia przedmiotowych środków dowodowych, które złożono w nieprawidłowej formie.
Co do tego zarzutu KIO wskazała, że w zakresie przedstawionej w odwołaniu argumentacji uzasadniającej podniesiony zarzut (zarzut 3) Odwołujący na wstępie zarzutu przedstawia stan faktyczny sprawy określony w SWZ. W odniesieniu do przedmiotowych środków dowodowych w treści uzasadnienia zarzutu odwołania brak jest wskazani o jakie przedmiotowe środki dowodowe chodzi Odwołującemu, nie ma również odniesienie, że Odwołujący odnosi się do wszystkich przedmiotowych środków dowodowych wymienionych w SWZ. Jedyne ogólne odniesienie do punktu 3.7.2 SWZ nie zastępuje i nie wyczerpuje obowiązku wskazania o jakie przedmiotowe środki dowodowe chodziło Odwołującemu. Tym bardziej, że wskazanie z punktu 3.7.2 SWZ odnosi się do szerszego zakresu dokumentów niż tylko przedmiotowe środki dowodowe (co znalazło już odzwierciedlenie w uzasadnieniu rozpoznania zarzutów 1
i 2). Izba nie może zastępować wykonawcy w poszukiwaniu argumentacji faktycznej czy też określeniu zakresu zarzutu odwołania. Podkreślić należy, że również sama treść zarzutu jest ogólnikowa.
Izba podkreśliła, że wykonawca składający odwołanie obowiązany jest do skonkretyzowania swojego stanowiska przez podanie uzasadnienia faktycznego oraz jednoznacznego odniesienia się do czynności czy zaniechań Zamawiającego. Izba nie może domyślać się intencji czy zamierzeń Odwołującego, jak również Izba nie może podejmować za Odwołującego czynności zmierzających do sprecyzowania zakresu zarzutu. Izba podkreśla, że Wykonawca składając odwołanie w postępowaniu zobowiązany jest do przedstawienia w odwołaniu okoliczności faktycznych i prawnych oraz dowodów na poparcie przytoczonych okoliczności, w szczególności zobowiązany jest do określenia zakresu zarzutu i jego sprecyzowania.
W ramach środków ochrony prawnej następuje ocena działania Zmawiającego (podejmowanych przez niego czynności w postępowaniu bądź bezprawnych zaniechań), pod względem zgodności z przepisami ustawy. Jednakże, aby to było możliwe niezbędne jest podanie argumentacji faktycznej przez Odwołującego. Tym samym odwołanie powinno wyrażać zastrzeżenia wobec dokonanych przez Zamawiającego czynności lub zaniechań, co oznacza obowiązek zaprezentowania przez Odwołującego nie tylko podstawy prawnej takich zastrzeżeń, ale przede wszystkim argumentacji odnoszącej się postulowanej oceny. Oznacza to zatem konieczność odniesienia się do elementów stanu faktycznego, jak również podjętych czynności lub zaniechań Zamawiającego w taki sposób, który pozwoli na uznanie, że podniesione zostały konkretne i uzasadnione faktycznie zarzuty wobec tych czynności lub zaniechań przypisanych Zamawiającemu. To oznacza, że odwołanie powinno konkretyzować wskazane naruszenie danego przepisu ustawy oraz zawierać uzasadnienie wskazujące argumentację faktyczną pozwalającą na zapoznanie się ze stanowiskiem Odwołującego, jego twierdzeniami i przyczynami, wskazującymi, że takie stanowisko zasługuje na aprobatę.
Orzecznictwo sądów powszechnych jak również Krajowej Izby Odwoławczej wskazuje na potrzebę ścisłego odczytywania treści zarzutu, w tym przede wszystkim niedopuszczalność wykraczania poza jego treść. Jak wskazano, w nieprzerwanie aktualnym orzeczeniu, w wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z 29 czerwca 2009 r. sygn. akt X Ga 110/09, „Jeśli więc strona nie odwołuje się do konkretnych okoliczności faktycznych to skład orzekający nie może samodzielnie ich wprowadzić do postępowania tylko dlatego, że można je przyporządkować określonej, wskazanej w odwołaniu kwalifikacji prawnej.”
Na potrzebę ścisłego traktowania pojęcia zarzutu wskazał również Sąd Okręgowy w Rzeszowie w uzasadnieniu wyroku z dnia 18 kwietnia 2012 r. w sprawie o sygn. akt I Ca 117/12: „Z analizy powyższych przepisów można wyciągnąć dwa zasadnicze wnioski dla niniejszej sprawy. Po pierwsze, zarówno granice rozpoznania sprawy przez KIO jak i Sąd są ściśle określone przez zarzuty odwołania, oparte na konkretnej i precyzyjnej podstawie faktycznej. Sąd w postępowaniu toczącym się na skutek wniesienia skargi jest związany podniesionymi w odwołaniu zarzutami i wyznaczonymi przez nie granicami zaskarżenia.”
W orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej również ugruntowany jest również pogląd, że dla oceny zrzutu kluczowe znaczenie ma podanie w treści odwołania uzasadnienia faktycznego, wyczerpującego i zawierającego argumentację pozwalającą na ocenę poprawności zachowań (czynności, zaniechań) Zamawiającego, które kwestionuje we wniesionym odwołaniu Odwołujący. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się również, że powód nie jest obowiązany do wskazania w pozwie podstawy prawnej swego roszczenia. „Zgodnie z zasadą da mihi factum, dabo tibi ius – wynikającą w polskim prawie procesowym z nałożenia na powoda jedynie obowiązku przytoczenia okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie – konstrukcja prawna podstawy rozstrzygnięcia należy do sądu.” (wyrok Sądu najwyższego z dnia 26 czerwca 1997 roku sygn. akt I CKN 130/97). Sąd Najwyższy podkreśla w swoim orzecznictwie, że obligatoryjnym elementem pozwu jest przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie pozwu (art. 187 par. 1 ust. 2 KPC), okoliczności te stanowią podstawę faktyczną powództwa (causa petendi) – tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 maja 1957 roku sygn. akt II CR 305/57. W orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej również ugruntowany jest pogląd, że o prawidłowości konstrukcji zarzutu odwołania nie może przesądzać kwalifikacja prawna zaskarżonej czynności, ponieważ ostatecznie to do Izby należy subsumcja stanu faktycznego pod określoną normę prawną, natomiast kluczowe znaczenie ma podanie w treści odwołania uzasadnienia faktycznego, wyczerpującego i zawierającego argumentację pozwalającą na ocenę zachowań (czynności, zaniechań) Zamawiającego, które kwestionuje we wniesionym odwołaniu Odwołujący. W tym zakresie aktualne pozostaje wypracowane na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 Prawo zamówień publicznych stanowisko co do konieczności podania uzasadnienie faktycznego podnoszonych zarzutów, bowiem przepisy uprzednio obwiązującej ustawy nie odbiegają od treści obowiązujących obecnie. Jednocześnie wypracowane w orzecznictwie stanowisko znajduje również swoje odwzorowanie w piśmiennictwie.
Mając na uwadze powyższe Izba stwierdza, że stanowisko zaprezentowane w odwołaniu nie zawiera wskazania o jakie dokumenty dokładnie chodziło wykonawcy, a ogólnikowe i lakoniczne odwołanie do podanego punktu SWZ, bez odniesienia, że chodzi o wszystkie tam podane dokumenty powoduje, że jakakolwiek ocena podejmowana przez Izbę stanowiłaby działanie uznaniowe, do którego Izba nie jest uprawniona. Tym samym Izba uznała zarzut nr 3 z odwołania za niezasadny.
Na zakończenie KIO podała uzasadnienie co do kosztów postępowania, wskazując, że w tym zakresie orzeczono na podstawie art. 557, art. 574 ustawy z 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 5 pkt 2 lit. b oraz § 7 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437), stosownie do wyniku postępowania.
Skargę od powyższego orzeczenia wniósł zamawiający, wskazując, że zaskarża ten wyrok w części, tj. w zakresie pkt. 1 Wyroku, w którym Izba uwzględniła odwołanie (...) w zakresie zarzutu naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 63 ust. 1 p.z.p. oraz w zakresie zarzutu naruszenia art. 63 ust. 1 p.z.p. w zw. z art. 78 ( 1) k.c. i nakazała Skarżącemu w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pod nazwą „Dostawa łączników SN napowietrznych i wnętrzowych sterowanych ręcznie na potrzeby (...) S.A." unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, tj. oferty wykonawcy Instytut (...) w B.stoku (dalej: Instytut), a także nakazała Skarżącemu odrzucenie oferty Instytutu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 63 ust. 1 p.z.p. w zw. z art. 781 k.c.
wyjaśniając jednocześnie, że w Wyroku oznaczono jako „pkt 1" dwa rozstrzygnięcia, w tym jedno podlegające zaskarżeniu nin. Skargą (w zakresie wskazanym powyżej) i jedno dotyczące stwierdzenia, że zarzut naruszenia art. 107 ust. 2 p.z.p. w zw. z § 6 i § 7 rozporządzenia w sprawie sposobu sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań technicznych dla dokumentów elektronicznych oraz środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie, jest niezasadny - które to rozstrzygnięcie nie podlega zaskarżeniu przez Skarżącego;
oraz
w zakresie pkt 2 zdanie pierwsze, 2.2 i 2.3, tj. rozstrzygnięcia o kosztach postępowania, zgodnie z którymi: Skarżący i (...) zostali obciążeni kosztami (pkt 2 zdanie pierwsze), od (...) została zasądzona na rzecz Skarżącego kwota 1.200,00 złotych tytułem wynagrodzenia pełnomocnika stosownie do wyniku postępowania (pkt 2.2.), od Skarżącego została zasądzona na rzecz (...) kwota 12.400,00 zł złotych tytułem wynagrodzenia pełnomocnika i poniesionego wpisu stosownie do wyniku postępowania (pkt 2.3.).
Skarżący podniósł następujące zarzuty :
naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, a to art. 542 ust. 1 p.z.p. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie a w konsekwencji dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz przeprowadzenie sprzecznej z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego analizy polegającej na uznaniu, że Formularz cenowy, złożony przez Instytut, stanowiący jeden z załączników do formularza ofertowego, nie został podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podczas gdy Przeciwnik Skargi nie przedstawił wystarczających dowodów na ten fakt, a tymczasem Formularz cenowy, stanowiący załącznik do elektronicznego Formularza oferty jest integralna częścią oferty podpisanej takim podpisem.
naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, a to art. 542 ust. 1 p.z.p. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie a w konsekwencji dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz przeprowadzenie sprzecznej z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego analizy polegającej na uznaniu, że Formularz cenowy, złożony przez Instytut, stanowiący jeden z załączników do formularza ofertowego, nie został podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podczas gdy Skarżący przedstawił wystarczające dowody na fakt jego podpisania takim podpisem, gdyż Formularz cenowy, stanowiący załącznik do elektronicznego Formularza oferty jest integralna częścią oferty podpisanej takim podpisem.
naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, a to art. 542 ust. 1 p.z.p. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie a w konsekwencji dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz przeprowadzenie sprzecznej z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego analizy polegającej na uznaniu, że Formularz cenowy, złożony przez wykonawcę Instytut, powinien zostać podpisany osobno kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podczas gdy Przeciwnik Skargi nie przedstawił wystarczających dowodów na ten fakt, a tymczasem wystarczające jest zbiorcze podpisanie elektronicznego formularza oferty wraz z załącznikami,
w konsekwencji błąd w ustaleniach faktycznych polegający na bezzasadnym przyjęciu, że wykonawca Instytut nie złożył Formularza cenowego stanowiącego załącznik nr 1 do Oświadczenia stanowiącego Załącznik nr 1 do SWZ podpisanego kwalifikowanym podpisem elektronicznym,
naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, a to art. 574 i 575 p.z.p., w zw. z § 5 pkt 2 lit. b i § 7 ust. 2 pkt 1 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz.U.2020.2437 z póź. zm.) - dalej „Rozporządzenie w sprawie rodzajów kosztów" - poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i orzeczenie o kosztach w ten sposób, że Skarżący i (...) zostali obciążeni kosztami, od (...) została zasądzona na rzecz Skarżącego kwota 1.200,00 złotych tytułem wynagrodzenia pełnomocnika stosownie do wyniku postępowania, od Skarżącego została zasądzona na rzecz (...) kwota 12.400,00 zł złotych tytułem wynagrodzenia pełnomocnika i poniesionego wpisu stosownie do wyniku postępowania; podczas gdy wszystkie zarzuty odwołania powinny zostać uznane za niezasadne, a tym samym kosztami postępowania powinien zostać obciążony w całości (...),
naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 226 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 63 ust. 1 p.z.p. w zw. z art. 78 ( 1) k.c. i w zw. z 4.2.2.5. i z 3.8.1 SWZ poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie i błędne uznanie, że , a w konsekwencji nakazanie Skarżącemu w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pod nazwą „Dostawa łączników SN napowietrznych i wnętrzowych sterowanych ręcznie na potrzeby (...) S.A." unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, tj. oferty wykonawcy Instytut, a także nakazanie Skarżącemu odrzucenie oferty wykonawcy Instytut.
W oparciu o te zarzuty skarżący wnosił o zmianę wyroku KIO w zaskarżonej części poprzez orzeczenie co do istoty sprawy i oddalenie odwołania w całości, czyli również w części, jaka została uwzględniona przez KIO w zaskarżonej części wyroku, tj. oddalenie odwołania złożonego przez (...) w zakresie zarzutu naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 63 ust. 1 p.z.p. oraz w zakresie zarzutu naruszenia art. 63 ust. 1 p.z.p. w zw. z art. 78 1 k.c., oraz obciążenie Przeciwnika Skargi kosztami postępowania odwoławczego i skargowego.
W pkt V skargi wnosił też o dopuszczenie nowych dowodów.
W odpowiedzi na skargę odwołujący wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania.
Sąd Okręgowy w Warszawie (zwany dalej : SO) zważył, co następuje:
Skarga nie była zasadna.
SO orzekał w składzie 1-osobowym zgodnie z ogólną regułą z art. 367(1) par. 1 k.p.c. O kwestii tej SO poinformował pełnomocników stron, którzy nie zgłaszali w tym zakresie żadnych wątpliwości, ani wniosków formalnych (zarządzenie - k.110, zawiadomienia - k.111,113, protokół rozprawy- k.166), dlatego bliższe jej wyjaśnianie wydaje się być zbędne. Skrótowo tylko należy zaznaczyć, iż sprawa ze skargi na orzeczenie KIO nie jest sprawą o prawo majątkowe w rozumieniu art. 367(1) par. 1 pkt 1 k.p.c. dlatego nie było podstaw do zastosowania tego przepisu.
SO podziela ustalenia faktyczne dokonane przez Krajową Izbę Odwoławczą, jak i wywody prawne zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia.
Żaden z zarzutów podniesionych w skardze nie był trafny. Poniżej SO odniesie się do nich zachowując numerację tych zarzutów zastosowaną w skardze. SO nie będzie w tej części uzasadnienia powielał dokładnego brzmienia przedmiotowych zarzutów, bowiem w sposób ścisły zostały już one przytoczone we wcześniejszym fragmencie (odnoszącym się do skargi), do którego SO w tym zakresie odsyła.
Zarzuty z pkt II.1, II.2, II.3
SO nie podziela żadnego z tych zarzutów. Zostaną one skomentowane łącznie, ponieważ na poziomie faktycznym dotyczą tego samego, tj. normy prawnej z art. 542 ust. 1 pzp w kontekście sporu co do formy podpisu Formularza cenowego.
Jak wiadomo wskazany wyżej przepis pzp jest niejako odpowiednikiem art. 233 par. 1 k.p.c. w konsekwencji można co do niego przyjąć podobne kryteria oceny zarzutów sformułowanych w oparciu o tę podstawę.
Oznacza to, że skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez KIO art. 542 ust. 1 pzp wymaga wykazania, że Izba uchybiła zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem może być jedynie przeciwstawione uprawnieniu KIO do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie o innej niż przyjęła KIO wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena Izby.
Kierując się tymi przesłankami (stosowani posiłkowo poprzez orzecznictwo Sądu Najwyższego w odniesieniu do wzmiankowanego wyżej art. 233 par. 1 k.p.c. - orzeczenia SN : z 6 listopada 1998 r., II CKN 4/98, z 10 kwietnia 2000 r., V CKN 17/00) SO stwierdza, że nie dopatruje się po stronie KIO żadnego naruszenia normy prawnej z art. 542 ust. 1 pzp. Izba przeprowadziła postępowanie dowodowe w zakresie wnioskowanym przez strony i dokonała prawidłowych ustaleń faktycznych, nie uchybiając przy tym zasadom ze wskazanego wyżej przepisu.
Zdaniem SO fakt, że Formularz cenowy złożony przez Instytut nie był opatrzony odrębnym, kwalifikowanym podpisem elektronicznym nie wymagał dowodu, gdyż była to okoliczność bezsporna.
W ocenie SO ten fakt nigdy nie był negowany przez skarżącego, w konsekwencji nie wymagał dowodu.
Stanowisko skarżącego w tej kwestii
nie
polegało bowiem na tym, ażeby twierdził on, iż Formularz cenowy złożony przez Instytut był opatrzony
odrębnym, kwalifikowanym podpisem elektronicznym, ale na czymś zupełnie innym. Skarżący twierdził mianowicie, że jego zdaniem wystarczające było zbiorcze podpisanie Formularza oferty wygenerowanego na jego platformie zakupowej i że taki podpis niejako „rozciągał” się na wszystkie załączniki oferty, czyli także na sporny Formularz cenowy. Powyższa okoliczność znajduje wprost potwierdzenie
w literalnej treści każdego z trzech omawianych obecnie zarzutów, gdzie w końcowych ich fragmentach (str. 3 skargi) oświadczenia skarżącego w tym temacie zostały nawet
graficznie podkreślone. Trudno więc o bardziej wymowne zaakcentowanie tego stanowiska.
Takie stanowisko skarżący prezentował także przed KIO i dlatego KIO słusznie uznała, że nie ma konieczności szczegółowego odnoszenia się do dowodów złożonych przez przeciwnika skargi (tj. odwołującego) w tym zakresie (załącznik nr 1 do odwołania dotyczący tzw. walidacji podpisu).
SO, z przyczyn wyżej poddanych, nie znajduje się podstaw, ażeby takie zachowanie się KIO traktować jako naruszenie normy prawnej z art. 542 ust. 1 pzp.
To samo dotyczy argumentacji skarżącego ze str. 7 skargi (pkt 4) nawiązującej do tzw. sumy kontrolnej. Ten zarzut ponowienie potwierdza kwestię już wyżej opisaną, iż istotą stanowiska skarżącego jest jego przekonanie co do tego, że wystarczające było zbiorcze podpisanie Formularza oferty wygenerowanego na jego platformie zakupowej i że taki podpis niejako „rozciągał” się na wszystkie załączniki oferty, czyli także na sporny Formularz cenowy. W nawiązaniu do tej właśnie swojej tezy skarżący wskazywał na kwestię techniczną tzw. sum kontrolnych potwierdzających tożsamość danych plików.
Zdaniem SO ta okoliczność jest jednak bez znaczenia dla sprawy, gdyż spór dotyczy czegoś zupełnie innego, a mianowicie tego, czy Formularz cenowy złożony przez Instytut musiał być opatrzony odrębnym, kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
W tym zaś temacie argumentacja skarżącego ze str. 7 skargi (pkt 4) nie wnosi nic do sprawy, gdyż nawet jeśli przyjąć (tak jak chce tego skarżący), że wskazywane przez niego sumy kontrolne potwierdzają tożsamość plików, to w niczym nie zmienia to faktu, iż Formularz cenowy złożony przez Instytut nie był opatrzony odrębnym, kwalifikowanym podpisem elektronicznym (kluczowe jest tu słowo : odrębnym).
Tak samo należy ocenić argumentację skarżącego ze str. 8 skargi (pkt 5).
Znów bowiem dotyczy ona kwestii nieistotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, tj. tego kto jest dostawcą danej platformy zakupowej i jakie znaczenie należy przypisać odpowiedzi uzyskanej przez odwołującego od tego podmiotu. Są to kwestie zupełnie uboczne i w ogóle nie były one podstawą rozstrzygnięcia dokonanego przez KIO. Co prawda odwołujący się na nie powoływał, ale z uzasadnienia zaskarżonego wyroku nie wynika, ażeby dla KIO kwestie te miały znaczenie. W konsekwencji omawiana argumentacja skarżącego nie może być traktowana jako uzasadniony zarzut z art. 542 ust. 1 pzp.
Zarzut z pkt II.4
Dotyczył kosztów postępowania, z tym, że skarżący nie zarzucał KIO żadnych błędów przy stosunkowym rozliczeniu tych kosztów (odwołanie zostało bowiem w części oddalone), ale negował te koszty tylko dlatego, że uważał, iż odwołanie powinno było (jego zdaniem) zostać w całości oddalone. W konsekwencji ten zarzut ma charakter wtóry względem istoty sporu. SO mógłby go uwzględnić tylko wówczas, gdyby (choć w części) uwzględnił skargę. Skoro zaś skarga została w całości oddalona, to automatycznie brak jest podstaw do zmiany rozstrzygnięcia KIO co do kosztów.
Zarzut z pkt II.5
Dotyczy prawa materialnego i jak wynika z uzasadnienia skargi (str. 9 i n.) stanowi istotę stanowiska skarżącego.
Zdaniem SO skomentowanie tego zarzutu należy rozpocząć od oceny charakteru dokumentu, który był osią sporu, czyli tzw. Formularza cenowego.
W tym temacie SO w całości podziela stanowisko KIO, że przedmiotowy Formularz cenowy niewątpliwie składał się na ofertę, jego treść zawierała oświadczenie woli wykonawcy co do oferowanego przedmiotu jak również co do cen jednostkowych.
Słusznie też KIO podkreśliła, że zgodnie z pkt 3.7.2.2 SWZ zamawiający wprost określił, że Formularz cenowy ma zostać podpisany. Choć jest to część SWZ odnosząca się do wymagań dotyczących wymagań dla dostaw oraz dokumentów i oświadczeń jakie mają zostać złożone w takich okolicznościach, to niewątpliwie w sposób jednoznaczny zawiera wskazanie do podpisania tego konkretnego dokumentu. Jednocześnie treść tego dokumentu jednoznacznie przesądzą o tym, że jest to oświadczenie woli wykonawcy (art. 66 Kodeksu cywilnego) i nie stanowi ono przedmiotowego środka dowodowego co wynika z faktu, że taki dokument musi zawierać informacje o zgodności oferowanych dostaw z wymaganiami zamawiającego. SO podziela też pogląd KIO, że sam fakt wskazania, że jest to „Formularz cenowy” składany w postępowaniu określa istotny element tego dokumentu tj. wskazanie cen jednostkowych. Dodatkowo dokument ten zawiera informację na temat zindywidualizowania przedmiotu oferowanego w postępowaniu. Taka indywidualizacja oferowanego zamawiającemu przedmiotu musi być również kwalifikowana w kategoriach oświadczenia woli składanego zamawiającemu (oferta). Dla skuteczności złożenia oferty w formie elektronicznej niezbędnym jest złożenie oświadczenia woli w formie elektronicznej i opatrzenie go kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Powyższej SO szeroko zacytował stanowisko KIO, gdyż ono (trafnie) przesądza o tym, że omawiany dokument (tj. Formularz cenowy) powinien być odrębnie podpisany.
Znamienne jest przy tym, iż wyrażany wyżej pogląd KIO (co do charakteru Formularza cenowego), który to pogląd SO aprobuje, nie spotkał się z żadnym zarzutem, ani nawet komentarzem skargi.
Pozwala to przyjąć, że skarżący też tego poglądu nie neguje.
Skoro zaś Formularz cenowy jest oświadczeniem woli wykonawcy i to dotyczącym bardzo istotnego elementu (ceny) to niewątpliwie musi być on traktowany jako część oferty. Oznacza to, że wymóg odrębnego podpisania tego Formularza (wynikający z pkt 3.7.2.2 SWZ) wyklucza koncepcję prezentowaną przez skarżącego, że (jego zdaniem) wystarczające było zbiorcze podpisanie Formularza oferty wygenerowanego na jego platformie zakupowej i że taki podpis niejako „rozciągał” się na wszystkie załączniki oferty, czyli także na sporny Formularz cenowy.
Formularz cenowy przedstawiony przez Instytut nie został odrębnie podpisany przez tego wykonawcę kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Skoro zaś dokument ten stanowi ofertę w znaczeniu oświadczenia woli wykonawcy co do cen jednostkowych oraz zindywidualizowania oferowanego przedmiotu zamówienia to brak jego odrębnego podpisania prowadzi to do wniosku, że Instytut nie złożył oferty wymaganej przez zamawiającego w SWZ.
Dlatego zdaniem SO, KIO słusznie uznała za zasadne zarzuty z odwołania co do naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 63 ust. 1 pzp, oraz art. 63 ust. 1 pzp w zw. z art. 78(1) k.c., a przeciwne temu zarzuty z pkt 5 skargi nie były trafne.
Co do nowych dowodów ze skargi i odpowiedzi na nią to SO je pominął (protokół rozprawy - k.166) z dwóch przyczyn.
Po pierwsze były one w sposób oczywisty spóźnione w rozumieniu art. 381 par. 1 k.p.c. w zw. z art. 579 ust. 2 pzp. Kwestie których te nowe dowody dotyczyły były aktualne już na etapie postępowania przed KIO, co jasno wynika z tez dowodowych (pkt V skargi - str. 4 oraz pkt 3 odpowiedzi na skargę - str.2) i stanowisk stron z posiedzenia przed KIO (protokół - k.63-65). W konsekwencji wszelkie wnioski dowodowe najpóźniej wówczas powinny były zostać zgłoszone. Dodać należy, że skarżący nie przedstawił żadnego uzasadnienia tego, że swoje wnioski z pkt V skargi złożył dopiero w tym piśmie. SO nie miał więc żadnych podstaw, ku temu, ażeby wnioski te uwzględnić, dlatego zostały one pominięte już z tej przyczyny, że były spóźnione.
Niezależnie od tego wskazane wyżej wnioski dotyczy też okoliczności dla sprawy nieistotnych i także dlatego nie było podstaw do ich uwzględnienia. Koncentrowały się bowiem na kwestii funkcjonowania (w sensie technicznym) mechanizmów platformy zakupowej zamawiającego. Te wnioski ewidentnie nawiązywały więc do tezy lansowanej przez skarżącego, wg. której Formularz cenowy nie musiał być (zdaniem skarżącego) odrębnie podpisany, gdyż wystarczające było zbiorcze podpisanie Formularza oferty wygenerowanego właśnie poprzez wzmiankowaną w omawianych wnioskach platformę zakupową. SO, z przyczyn już wcześniej opisanych, nie podziela tej koncepcji skarżącego. Kwestia podpisu generowanego przez platformę zakupową zamawiającego w ogóle nie była przedmiotem sporu, w szczególności nie było to podstawą rozstrzygnięcia KIO, a nim przecież SO się zajmuje. Przeciwnie, KIO wprost wskazała, że te dokumenty, które mogły być (zgodnie z SWZ) objęte podpisem wygenerowanym przez platformę zakupową zamawiającego (tj. Formularz oferty i Oświadczenie) zostały podpisane prawidłowo (patrz str. 16 in fine uzasadnienia KIO).
Nie zmienia to jednak faktu, że zupełnie inaczej należało ocenić kwestię podpisu wymaganego pod Formularzem cenowym, zaś do tego dowody ze skargi były nieprzydatne, dlatego także z tej przyczyny nie było podstaw do ich przeprowadzania przez SO.
Mając powyższe na uwadze SO, na podstawie art. 588 ust. 1 pzp, orzekł jak w pkt 1 wyroku.
W pkt 2 SO orzekł o kosztach postępowania skargowego zgodnie z art. 589 ust. 1 pzp w zw. z art. 98 i 99 k.p.c. w zw. z § 14 ust. 2a pkt. 1 Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( nowa stawka). Koszty te obejmowały też 17 zł odpłaty skarbowej od pełnomocnictwa (k.122).
sędzia Arkadiusz Kucharski