Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 września 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVII Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 6 września 2023 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) spółki z o.o. z siedzibą w T.

przeciwko Skarbowi Państwa - Prezesowi Trybunału Konstytucyjnego

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy- Śródmieścia w Warszawie

z dnia 17 marca 2023 r., sygn. akt VI C 305/23

1.  oddala apelację,

2.  nie obciąża (...) spółki z o.o. z siedzibą w T. kosztami sądowymi związanymi z wniesieniem pozwu i apelacji.

XXVII Ca 1769/23

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 27 grudnia 2021 roku (...) sp. z o.o. z siedzibą w T. domagała się zasądzenia od Skarbu Państwa – Prezesa Trybunału Konstytucyjnego zapłaty odszkodowania, a z ostrożności procesowej alternatywnie zadośćuczynienia, w wysokości 15 000 złotych wraz z odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty w związku z rozpoznaniem sprawy Sk 84/20 przez osobę nieuprawnioną nie posiadającą statusu sędziego Trybunału Konstytucyjnego.

Wyrokiem z dnia 17 marca 2022 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie oddalił powództwo w całości z uwagi na jego oczywistą bezzasadność.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła powodowa spółka, zaskarżając wyrok w całości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja jako niezasadna podlegała oddaleniu.

Stosownie do art. 391 ¹ § 4 k.p.c. Sąd Okręgowy ograniczył swoje uzasadnienie, bowiem w całości podziela ustalenia poczynione przez Sąd I instancji oraz podziela zaprezentowane przez Sąd I instancji w uzasadnieniu wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku.

Zauważyć należy, że Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wyroku w sposób wnikliwy wyjaśnił, dlaczego powództwo uważa za oczywiście bezzasadne, tak w sferze faktycznej, jak i prawnej. Ocenę tę trzeba podzielić przypominając tylko, że oczywista bezzasadność roszczenia to bezzasadność niebudząca jakichkolwiek wątpliwości co do tego, że roszczenie, z którym występuje powód, nie zasługuje na udzielenie mu ochrony prawnej, przy czym wniosek taki nasuwa się niezwłocznie po zaznajomieniu się z roszczeniem oraz jego podstawą faktyczną i prawną (tak postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 października1984 roku, II CZ 112/84, LEX nr 8631). Oczywista bezzasadność powództwa jest to stan, w którym dla każdego prawnika, bez potrzeby dokładnej analizy sprawy pod względem faktycznymi i prawnymi jest jasne, że nie ma podstawy do udzielenia żądającemu merytorycznej ochrony prawnej (tak O. M. Piaskowska [w:] M. Kuchnio, A. Majchrowska, K. Panfil, J. Parafianowicz, A. Partyk, T. Partyk, A. Rutkowska, D. Rutkowski, A. Turczyn, O. M. Piaskowska, Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2021, art. 191(1)).

W niniejszej sprawie, powódka domagała się zapłaty kwoty 15 000 złotych tytułem odszkodowania alternatywnie zadośćuczynienia. Zdarzenie, z którego powódka wywodziła swoją szkodę czy krzywdę to niekorzystne dla niej orzeczenie wydane przez Trybunał Konstytucyjny w sprawie o sygn. akt Sk 84/20. W powyższej sprawie postanowieniem z dnia 26 października 2021 roku umorzono postępowanie, w wydaniu orzeczenia brać miała osoba nieuprawniona, w ocenie apelującej, niebędąca sędzią Trybunału Konstytucyjnego.

W realiach tej sprawy z treści żądań wskazanych w pozwie wprost wynikało, że powódce nie przysługuje dochodzone przez nią roszczenie. Oceny tej nie zmieniają twierdzenia i zarzuty podniesione w apelacji, które są chybione.

Słusznie Sąd Rejonowy roszczenie odszkodowawcze powódki uznał za nieudowodnione. Trafna jest konstatacja, że powódka nie wykazała, że na skutek wydania orzeczenia w sprawie Sk 84/20 doznała szkody majątkowej, nie wykazała także żadnych przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej. Nie należy się więc jej wynagrodzenie za rzekomo wyrządzoną szkodę przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej (art. 77 ust. 1 Konstytucji RP).

Z kolei żądanie zadośćuczynienia należało powiązać z twierdzeniem powódki o naruszeniu konstytucyjnych wolności i praw w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji RP. Kwestionowanym czynem – umorzeniem postępowania, zamknięto drogę do merytorycznego rozpoznania skargi, co, w ocenie apelującej, naruszyło jej dobra osobiste w postaci prawa do sądu.

Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu I instancji, że prawo do sądu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 Konstytucji, nie jest dobrem osobistym w rozumieniu przyjętym w art. 23 k.c., a co za tym idzie, nie podlega ochronie przewidzianej art. 24 i art. 448 k.c.

W orzecznictwie jednolicie wskazuje się, że prawo do sądu nie stanowi dobra osobistego. Stanowisko takie zaprezentowane zostało przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 maja 2010 roku w sprawie II CSK 640/09, LEX nr 598758. Pogląd ten jest powtarzany także przez sądy powszechne np. Sąd Apelacyjny w Gdańsku w uzasadnieniu wyroku z dnia 25 września 2014 roku, I ACa 131/14, wskazał, że prawo do rzetelnego procesu sądowego, będące elementem prawa do sądu, przewidzianego art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 4 listopada 1950 r. (Dz.U. 1993 Nr 61, poz. 284) i art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, nie można zaliczyć do kategorii dóbr osobistych objętych art. 23 k.c. Dalej Sąd stwierdza, że katalog dóbr osobistych, wymienionych w art. 23 k.c., pozostających pod ochroną prawa cywilnego jest otwarty i wraz ze zmianami stosunków społecznych mogą pojawiać się i znikać pewne dobra, co jednak nie oznacza, że należy do niego zaliczyć prawo do sądu. Jest ono gwarantowane wymienionymi przepisami konwencji i Konstytucji nie może być zaliczone do kategorii wartości stanowiących dobro osobiste jednostki, ponieważ jest uprawnieniem przyznanym jej tymi regulacjami w związku z funkcjonowaniem w określonej sferze życia społecznego. Nie ma podstaw do przyjęcia, że wszystkie prawa podstawowe objęte konwencją oraz wolności i prawa osobiste wymienione w Konstytucji (art. 38 do 56) powinny być chronione za pomocą środków wskazanych w art. 24 k.c., do czego dojść może, jeśli naruszenie ich doprowadzi zarazem do pogwałcenia dobra osobistego.

Sąd Rejonowy zasadnie podnosi potrzebę odróżnienia dóbr osobistych od praw, w tym praw osobistych (także regulowanych w Konstytucji); te ostatnie jako prawa podmiotowe o charakterze niemajątkowym służą do ochrony poszczególnych dóbr osobistych, nimi jednak nie będąc. Prawo do sądu służy ochronie dóbr osobistych, ale samo w sobie nie pozostaje dobrem osobistym.

Tak więc w świetle przedstawionych faktów i powołanych przepisów, brak jest podstaw do przyjęcia, że w ogóle doszło do naruszenia dobra osobistego powódki, która jest osobą prawną, i że roszczenie tak sformułowane i uzasadnione wkracza w jej sferę w ramach dóbr chronionych art. 23-24 k.c. w zw. z art. 448 k.c. Nie sposób też uznać, iż normalnym następstwem (art. 361 k.c.) kwestionowanego przez powódkę orzeczenia jest skutek w sferze reputacji, renomy, wizerunku, dobrego imienia powodowej spółki. Sama powódka takich skutków nie opisuje i nie powołuje.

Wobec powyższego powództwo w kształcie wniesionym przez powódkę jest oczywiście bezzasadne. Niezadowolenie apelującej z rozstrzygnięcia, jakim jest umorzenie postępowania w sprawie jej skargi konstytucyjnej, nie może stanowić podstawy od oceny, że powodowa spółka została pozbawiona prawa do sądu.

Na koniec podnieść trzeba, że sąd powszechny nie jest władny do oceny procedury powołania sędziów Trybunału Konstytucyjnego oraz brak powiązania dwóch ostatnich zarzutów apelacyjnych dotyczących uprawnień radców Prokuratorii Generalnej z przedmiotowa sprawą.

W konsekwencji słuszna jest konstatacja Sądu I instancji o konieczności oddalenia powództwa jako całkowicie bezzasadnego.

Uwzględniając powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 391 ¹ § 3 zd. 2 k.p.c. oddalił apelację jako pozbawioną uzasadnionych podstaw.

O nieopłaconych kosztach sądowych Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 14a § 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2023.1144 t.j. z dnia 2023.06.20) w zw. z art. 102 k.p.c.