Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z 14 marca 2024r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. odmówił M. D. prawa do zasiłku chorobowego za okres 22 stycznia 2024r. – 13 marca 2024r. wskazując, iż niezdolność adresatki decyzji do pracy powstała przed objęciem ubezpieczeniem chorobowym t.j. przed 19 stycznia 2024r. (decyzja – nienumerowana, druga z kolei karta akt organu)

M. D. wniosła odwołanie od tej decyzji domagając się przyznania objętego decyzją świadczenia oraz kosztów procesu. Występująca z odwołaniem wskazała, że jej niezdolność do pracy powstała 22 stycznia 2024r., a zatem gdy pozostawała w ubezpieczeniu chorobowym.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie na jego rzecz od ubezpieczonej kosztów procesu wskazując, iż w okresie przerwy między zwolnieniami lekarskimi (19 – 21 stycznia 2024r.), która to przerwa powstała wskutek anulowania jednego ze zwolnień, ubezpieczona pozostawała niezdolna do pracy. Nieprzerwana niezdolność do pracy powstała 21 grudnia 2023r., a zatem przed objęciem M. D. ubezpieczeniem chorobowym.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

M. D. prowadzi indywidualną działalność pozarolniczą w zakresie fizjoterapii.

Z tego tytułu podlegała do 21 grudnia 2022r. ubezpieczeniom społecznym, w tym dobrowolnie chorobowemu.

Niesporne, nadto przesłuchanie ubezpieczonej (zapis skrócony – k. 38 – 39),

W okresie 22 grudnia 2022r. – 20 grudnia 2023r. ubezpieczona korzystała z zasiłku macierzyńskiego w związku z urodzeniem dziecka.

Niesporne, nadto wniosek o poświadczenie ubezpieczenia chorobowego, nienumerowane 2-9 od końca karty akt zasiłkowych,

Pismem z 17 stycznia 2023r. (...) Oddział w B. poinformował M. D. o celowości zgłoszenia się od 21 grudnia 2023r. poprzez druk (...) do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i dobrowolnego chorobowego, jeżeli działalność gospodarcza będzie kontynuowana. Wskazał, ze wniosek winien być złożony w terminie 7 dni od zakończenia pobierania zasiłku macierzyńskiego i wyjaśnił wpływ pobierania świadczenia na podleganie ubezpieczeniom społecznym.

Niesporne, nadto pismo organu z 17 stycznia 2023r. – nienumerowana ostatnia karta akt zasiłkowych

Pismo to ubezpieczona przekazała księgowej prowadzącej dokumentację jej firmy, w tym dokumentację do ZUS.

Dowód: przesłuchanie ubezpieczonej (zapis skrócony – k. 38 – 39)

Od 21 grudnia 2023r. ubezpieczona pozostawała niezdolna do pracy (wykonywania działalności) w związku z kolejną ciążą. Niezdolność ta potwierdzona została stosownym zaświadczeniem lekarskim z 22 grudnia 2023r. pochodzącym od specjalisty ginekologa A. B. obejmującym okres 21 grudnia 2023r. – 18 stycznia 2024r. W zaświadczeniu wystawionym w ramach teleporady wskazano na ciążę wysokiego ryzyka.

Niesporne, nadto zaświadczenie (...) nienumerowana 17 z kolei karta akt zasiłkowych, karta wizyty – k. 28

Ubezpieczona wystąpiła z wnioskiem o zasiłek chorobowy za objęty tym zaświadczeniem okres niezdolności do pracy.

Niesporne

Decyzją z 9 stycznia 2024r. organ rentowy odmówił M. D. prawa do zasiłku chorobowego za okres 21 grudnia 2023r. – 18 stycznia 2024r. wskazując, że ta nie podlega ubezpieczeniu chorobowemu.

Niesporne, nadto decyzja z 9 stycznia 2024r. – nienumerowana, 4 z kolei karta akt zasiłkowych

Decyzji tej ubezpieczona nie zaskarżyła.

Dowód: przesłuchanie ubezpieczonej (zapis skrócony – k. 38 – 39)

W efekcie uzyskanych w ZUS pouczeń M. D. złożyła 19 stycznia 2024r. zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych, w tym dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od 19 stycznia 2023r.

Dowód: (...) nienumerowana, 5 z kolei karta akt zasiłkowych, przesłuchanie ubezpieczonej (zapis skrócony – k. 38 – 39)

W dniu 22 stycznia 2024r. M. D. otrzymała od tej samej co poprzednio lekarz zaświadczenie o niezdolności do pracy obejmujące okres 19 stycznia 2024r. - 14 lutego 2024r. Zaświadczenie ponownie uzyskano w ramach teleporady, z tym że w międzyczasie (17 stycznia 2024r.) ubezpieczona była na wizycie kontrolnej.

I w tym wypadku w zaświadczeniu wskazano na ciążę wysokiego ryzyka.

Niesporne, nadto zaświadczenie (...) k. 17, karty wizyt – k. 26, 27

I za ten okres ubezpieczona wystąpiła z wnioskiem o zasiłek chorobowy, jednak, podobnie jak poprzednio, organ rozpoznał wniosek odmownie wskazując na powstanie niezdolności do pracy 21 grudnia 2023r., t.j. przed objęciem ubezpieczeniem chorobowym.

Niesporne, nadto decyzja organu rentowego z 1 lutego 2024r. – nienumerowana 3 z kolei kara akt zasiłkowych, zaświadczenie płatnika składek – nienumerowane – 24 – 25 z kolei karty akt zasiłkowych,

I w tym wypadku ubezpieczona nie zakwestionowała odmownej decyzji organu.

Niesporne, nadto przesłuchanie ubezpieczonej (zapis skrócony – k. 38 – 39)

Kierując się informacją uzyskaną od pracownika ZUS o konieczności przerwy w zwolnieniach ubezpieczona wystąpiła do lekarz prowadzącej o anulację zwolnienia lekarskiego obejmującego okres 19 stycznia 2022r. – 14 lutego 2024r. i wystawienie nowego z późniejszą datą początkową niezdolności do pracy.

A. B. 8 lutego 2024r. anulowała zaświadczenie obejmujące okres niezdolności ubezpieczonej do pracy od 19 stycznia 2024r. i wystawiła w jego miejsce nowe obejmujące okres 22 stycznia 2024r. – 14 lutego 2024r. Jako przyczynę anulowania wskazała „błąd w danych dotyczących niezdolności”.

Niesporne, nadto zaświadczenia (...) k. 17, 18

Kolejne pochodzące od tej samej co wcześniej ginekolog zaświadczenie o niezdolności ubezpieczonej do pracy obejmowało okres 15 lutego 2024r. – 13 marca 2024r.

Niesporne, nadto zaświadczenie (...) nienumerowana 13 z kolei akt zasiłkowych

Stan zdrowia ubezpieczonej w okresie 19 – 21 stycznia 2022r. nie różnił się od istniejącego w styczniu 2023r. przed i po wymienionym okresie stanowiąc przeszkodę do wykonywania pracy fizjoterapeuty (czyniąc ubezpieczoną do tej pracy niezdolną). Poza odmową przez ZUS świadczenia za okres od 19 stycznia 2022r. u podstaw anulowania zwolnienia nie legły żadne inne okoliczności.

Dowód: przesłuchanie ubezpieczonej (zapis skrócony – k. 38 – 39)

W związku z przerwą między zwolnieniami organ rentowy wystąpił o opinię lekarską do orzecznika ZUS. Ten uznał, że odwołująca się z wysokim prawdopodobieństwem w okresie pomiędzy 18 a 22 stycznia 2024r. nie odzyskała zdolności do pracy.

Dowód: opinia lekarska – nienumerowana 6 z kolei karta akt zasiłkowych

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Odwołanie nie podlegało uwzględnieniu.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie, ustalony przez sąd w oparciu o zgromadzone dokumenty, których rzetelność i autentyczność nie były kwestionowane oraz o korespondujące z nimi przesłuchanie ubezpieczonej w zasadzie leżał poza sporem. Organ rentowy nie podważał bowiem okoliczności wskazywanych przed sądem przez M. D..

Na gruncie dokonanych ustaleń podzielić należało stanowisko organu o braku po stronie odwołującej się przesłanek prawa do zasiłku chorobowego w okresie objętym zaskarżoną decyzją.

Kwestię świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, do których należy zasiłek chorobowy, regulują przepisy ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. 2023.2780), zwanej dalej ustawą zasiłkową. W myśl art. 6 ust. 1 i art. 4 ust. 1 pkt 2 tej ustawy zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, przy czym ubezpieczony dobrowolnie nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Podleganie ubezpieczeniu chorobowemu w dacie powstania niezdolności do pracy jest zatem warunkiem prawa do świadczenia. Wyjątkowo tylko ustawodawca przewiduje prawo do zasiłku chorobowego, gdy niezdolność do pracy powstała po ustaniu tytułu ubezpieczenia (w przypadku niezdolności trwającej dłużej niż 30 dni i powstałej co do zasady w okresie 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia – art. 7 ustawy zasiłkowej)

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, w tym ubezpieczeniu chorobowemu unormowane są w ustawie z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (na dzień decyzji t.j. Dz. U. 2023.1230), zwanej dalej ustawą systemową. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność, a do takich osób zalicza się M. D., podlegają obowiązkowo jedynie ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowemu (art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz art. 12 ust. 1 ustawy systemowej). Ubezpieczeniu chorobowemu podlegają zaś na zasadzie dobrowolności, a zatem samodzielnie decydują, czy przystępują czy nie do tego rodzaju ubezpieczenia społecznego. Możliwość podlegania wskazanemu rodzajowi ubezpieczenia istnieje przy tym wyłącznie wówczas, gdy ubezpieczenie emerytalne i rentowe tych osób ma charakter obowiązkowy. Powyższe wynika z art. 11 ust. 2 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy systemowej.

Obowiązkowy charakter ubezpieczeń emerytalnego i rentowych osób prowadzących działalność pozarolniczą jest zasadą w świetle przepisów ustawy systemowej wówczas, gdy osoby te posiadają jeden tytuł ubezpieczenia. W przypadku zbiegu tytułów ubezpieczenia społecznego sytuacja może wyglądać inaczej.

Pobieranie zasiłku macierzyńskiego uważane jest przez ustawodawcę za osobny tytuł ubezpieczenia społecznego. Wśród osób objętych obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi art. 6 ust. 1 ustawy systemowej wymienia w punkcie 19 osoby przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Zatem gdy przedsiębiorczyni pobiera zasiłek macierzyński dochodzi do zbiegu tytułów ubezpieczenia – działalności pozarolniczej i pobierania zasiłku macierzyńskiego.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym w przypadku zbiegu tytułów ubezpieczeń reguluje art. 9 ustawy systemowej. Zgodnie z art. 9 ust. 1c ustawy systemowej osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4, 5, 8 i 10 ustawy (a zatem i wskazane w art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy osoby prowadzące działalność pozarolniczą) spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Mogą one jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów.

Z przepisu tego jednoznacznie wynika, iż w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego prowadzenie działalności pozarolniczej (także innych wymienionych w art. 9 ust. 1c form aktywności zarobkowej) przestaje być tytułem podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym stając się jedynie tytułem do podlegania im dobrowolnie. Dobrowolny charakter wskazanych rodzajów ubezpieczeń oznacza zaś, w świetle art. 11 ust. 2 ustawy systemowej, że nie może im towarzyszyć ubezpieczenie chorobowe.

Do innego przyjęcia prowadzić nie może regulacja zawarta w art. 13 pkt 4 ustawy systemowej, określa ona bowiem jedynie czas podlegania ubezpieczeniom społecznym (obowiązkowym) z danego tytułu, jeśli obowiązek podlegania wynika z przepisów poprzedzających (w tym dotyczących zbiegu ubezpieczeń). Z przepisu tego czytanego samodzielnie nie sposób wyprowadzać wniosków dotyczących przebiegu ubezpieczeń.

Z treści art. 9 ust. 1c ustawy systemowej nie wynika, by zbieg regulowany przez przepis dotyczyć miał wyłącznie sytuacji, gdy prawo do zasiłku macierzyńskiego wynika z innego tytułu ubezpieczenia aniżeli podlegający zbiegowi. Taki zamysł ustawodawcy nie wynika też z uzasadnienia projektu wprowadzającej art. 9 ust. 1c do ustawy systemowej. Uznać zatem należy, iż przepis obejmuje także zbieg tytułów w postaci określonej aktywności zarobkowej i zasiłku macierzyńskiego z tytułu tej właśnie aktywności.

Powyższe oznacza, że korzystając z zasiłku macierzyńskiego indywidualny przedsiębiorca winien wyrejestrować się z obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego i dobrowolnego chorobowego z tytułu działalności i ewentualnie przystąpić do dwóch pierwszych na zasadzie dobrowolności.

Nawet jeśli zaniecha takiego działania to i tak – wobec regulacji ustawy systemowej – ubezpieczenie chorobowe ustaje od pierwszego dnia korzystania z zasiłku macierzyńskiego, jako że ustaje tytuł podlegania mu. Ustanie tytułu podlegania ubezpieczeniom, o jakim mowa w art. 14 ust. 2 pkt 3 ustawy systemowej, nie może być rozumiane wyłącznie jako zakończenie danej aktywności zarobkowej (np. wyrejestrowanie działalności pozarolniczej). Takie przyjęcie oznaczałoby, iż ustawodawca w ogóle nie przewidział możliwości ustania ubezpieczenia w sytuacji, gdy choć tytuł ubezpieczeń społecznych formalnie istnieje, nie daje podstawy do objęcia ubezpieczeniem dobrowolnym danego rodzaju.

Ustanie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z mocy prawa oznacza, że dla ponownego nim objęcia (inaczej niż w przypadku ubezpieczeń obowiązkowych) konieczne jest złożenie wniosku (zgłoszenia do tego ubezpieczenia). Istotna jest przy tym data złożenia tego wniosku.

Zgodnie bowiem z art. 14 ust. 1 ustawy systemowej objęcie dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego w zgłoszeniu o objęcie tym ubezpieczeniem, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym zgłoszenie złożono. Jedyny wyjątek od tej zasady przewiduje art. 14 ust. 1a ustawy systemowej, w myśl którego objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego w zgłoszeniu tylko wówczas, gdy zgłoszenie do ubezpieczenia emerytalnego i rentowych zostanie dokonane w terminie określonym w art. 36 ust. 4 albo 4 b ustawy tj. w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia albo do końca stycznia danego roku w przypadku podjęcia czy wznowienia działalności w tym właśnie miesiącu przez przedsiębiorcę, którego wysokość składek warunkuje wysokość dochodu.

Powstanie obowiązku ubezpieczenia (emerytalnego, rentowych, wypadkowego) z tytułu działalności pozarolniczej powstaje dla przedsiębiorcy pobierającego zasiłek macierzyński od dnia następnego po ustaniu prawa do tego zasiłku.

Ustawodawca przewiduje sformalizowany charakter zgłoszenia do ubezpieczeń. Zgodnie z art. 36 ust. 9 i 14 ustawy systemowej czynności tej dokonuje się bowiem według ustalonego wzoru ( (...)), a informacja o wszelkich zmianach w zakresie ubezpieczeń zgłaszana być musi przez złożenie wyrejestrowania i ponownego zgłoszenia do ubezpieczeń z prawidłowymi danymi.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy wskazać trzeba, że z pierwszym dniem prawa M. D. do zasiłku macierzyńskiego t.j. z dniem 22 grudnia 2022r. ustało ubezpieczenie chorobowe wymienionej. Dla ponownego objęcia tym ubezpieczeniem po okresie korzystania z zasiłku macierzyńskiego konieczne było zgłoszenie do tego ubezpieczenia. Dokonanie tej czynności w okresie 7 dni od zakończenia pobierania zasiłku macierzyńskiego tj. do 27 grudnia 2023r., ze wskazaniem daty przystąpienia do ubezpieczeń 21 grudnia 2023r., skutkowałoby objęciem M. D. ubezpieczeniem chorobowym od 21 grudnia 2023r. Zgłoszenie do ubezpieczenia chorobowego po 27 grudnia 2023r., niezależnie od wskazanej daty przystąpienia do ubezpieczenia, skutkować mogło wyłącznie objęciem ubezpieczeniem chorobowym od dnia złożenia zgłoszenia w ZUS.

Regulacja art. 9c ust. 3 ustawy systemowej i jej wpływ na bieg ubezpieczeń budziła rozbieżności w orzecznictwie. Przed sądami toczyło się szereg sporów, jako że po zasiłku macierzyńskim przedsiębiorcy nie zgłaszali się do ubezpieczeń nie wiedząc, że jest to konieczne. Ostatecznie wobec ujednolicenia w orzecznictwie stanowiska o ustaniu ubezpieczenia chorobowego wraz z rozpoczęciem korzystania z zasiłku macierzyńskiego (por. uchwałę 7 sędziów Sądu Najwyższego z 11 lipca 2019r. III UZP 2/19, L.), wykrystalizował się pogląd o obowiązku pouczania przez organ rentowy osoby prowadzącej działalność pozarolniczą o tym, że z chwilą objęcia jej obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego jej dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje, a ponowne objęcie tym ubezpieczeniem w związku z prowadzoną pozarolniczą działalnością może nastąpić po zakończeniu pobierania zasiłku macierzyńskiego, co wymaga jednak złożenia stosownego wniosku.

W niniejszej sprawie, co było bezsporne, organ rentowy uczynił zadość temu obowiązkowi.

Ubezpieczona jednak do 27 grudnia 2023r. zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, w tym dobrowolnego chorobowego, nie złożyła w organie rentowym.

Uczyniła to dopiero 19 stycznia 2024r., a zatem z tym dniem zaczęła podlegać ponownie ubezpieczeniu chorobowemu.

Takiej daty początkowej ponownego podlegania ubezpieczeniu chorobowemu M. D. w tej sprawie w zasadzie nie kwestionowała podnosząc jedynie, że niezdolność do pracy, z tytułu której dochodzi zasiłku chorobowego, powstała 3 dni później (22 stycznia 2024r.).

Data początkowa niezdolności do pracy wskazana w zaświadczeniu lekarskim złożonym na potrzeby zasiłku nie ma tu jednak decydującego znaczenia.

Przesłanką prawa do zasiłku chorobowego jest bowiem podleganie ubezpieczeniu chorobowego w dniu powstania niezdolności do pracy, a nie w pierwszym dniu objętym danym zaświadczeniem lekarskim czy nawet pierwszym dniu orzeczonej niezdolności do pracy.

Wynika to nie tylko z brzmienia art. 6 ust. 1 ustawy zasiłkowej, ale i samej koncepcji ubezpieczenia – opłacania składek na wypadek zaistnienia przyszłego i niepewnego zdarzenia. Przyjęcie, że ubezpieczony może uzyskać ochronę ubezpieczeniową podejmując działania zmierzające do objęcia ubezpieczeniem już po zaistnieniu takiego zdarzenia pozostaje w sprzeczności z tą istotą, charakterystyczną nie tylko dla ubezpieczeń prywatnych, ale i społecznych mających charakter dobrowolny.

Powstanie niezdolności do pracy odpowiada pierwszemu dniu takiej niezdolności niezależnie od tego, czy ubezpieczony uzyskał jedno czy kilka zwolnień lekarskich na następujące po sobie okresy. W przypadku szeregu zwolnień to data początkowa okresu objętego najwcześniejszym zaświadczeniem odpowiada co do zasady dacie powstania niezdolności do pracy.

W niniejszej sprawie pierwsze z szeregu zwolnień lekarskich ubezpieczonej objęło okres od 21 grudnia 2023r. Ten zatem dzień należy uznawać za datę powstania niezdolności M. D. do pracy.

Bez znaczenia pozostaje, iż między okresami wystawianych ubezpieczonej zwolnień pojawiła się trzydniowa przerwa w styczniu 2024r.

Przerwa ta warunkowana była anulowaniem jednego z zaświadczeń lekarskich za okres 3 dni. Z przesłuchania ubezpieczonej wynika, że do anulowania zwolnienia przez wystawiającą je specjalistkę doszło na wyraźną prośbę M. D. wynikającą z odmowy jej przez organ prawa do zasiłku. Zważywszy na okoliczności anulowania zwolnienia uznać należy, iż okres 19 – 21 stycznia 2024r. jest li tylko przerwą w orzekaniu niezdolności, a nie przerwą w samej niezdolności.

Za takim przyjęciem przemawia nadto przyczyna niezdolności do pracy (zagrożona ciąża). Nie wydaje się bowiem, by przeciwwskazania zawodowe mogły ustać przy takim rozpoznaniu na okres kilku dni.

Nie sposób też przyjmować, iż drugie ze zwolnień lekarskich zostało wystawione błędnie od 19 stycznia 2024r., a nie od daty teleporady (22 stycznia 2024r.). Gdyby tak było (czego zresztą ubezpieczona w tej sprawie nie podnosiła), to M. D. nie występowałaby do ZUS o zasiłek chorobowy na podstawie wskazanego zaświadczenia, a od razu wystąpiła o jego korektę. W karcie wizyty z 22 stycznia 2024r. nie ma żadnego zapisu o nagłym pogorszeniu stanu zdrowia ubezpieczonej, wydaje się zatem, że lekarz prowadząca dokonała oceny okresu niezdolności do pracy bazując na wcześniejszych wizytach, w tym tej z 17 stycznia 2024r. Objęcie zwolnieniem okresu trzech dni poprzedzających dzień wystawienia dokumentu było zgodne z § 7 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 listopada 2015r. w sprawie trybu i sposobu orzekania o czasowej niezdolności do pracy, wystawiania zaświadczenia lekarskiego oraz trybu i sposobu sprostowania błędu w zaświadczeniu lekarskim (Dz.U. z 2015r. poz. 213).

Wszystko to przemawia za przyjęciem, iż nie doszło do błędu, który pozwalałby na korektę zwolnienia zgodnie z § 14 wskazanego wyżej rozporządzenia. Sama zresztą ubezpieczona wskazała, że jej niezdolność do pracy była nieprzerwana t.j. że zagrożona ciąża nie pozwalała jej na wykonywanie działalności pozarolniczej także w okresie przerwy w zwolnieniach.

Choć zaświadczenia lekarskie są dowodem niezdolności do pracy na potrzeby zasiłku chorobowego, to brak takiego zaświadczenia (nawet gdy nie wynika on z anulowania dokumentu) nie wyklucza uznania przez organ rentowy, że niezdolność do pracy w danym okresie występowała.

Otrzymanie zaświadczenia o niezdolności do pracy w pewnym zakresie uzależnione jest od woli chorego. Jeśli ten nie stawia się u lekarza, a także, jeśli z różnych przyczyn np. braku tytułu ubezpieczenia nie potrzebuje zwolnienia lekarskiego, dokument taki nie zostaje wystawiony pomimo istniejącej niezdolności pacjenta do pracy. Przy ustalaniu uprawnień do zasiłku chorobowego organ rentowy nie musi ograniczyć się do analizy okresów objętych przedstawionymi zaświadczeniami o niezdolności do pracy (...), a może przyjąć, na podstawie innych dowodów, że niezdolność do pracy trwała także pomiędzy tymi okresami. To do organu rentowego należy, zgodnie z art. 68 ust. 1 ustawy systemowej realizacja przepisów o ubezpieczeniach społecznych, w szczególności stwierdzanie i ustalanie obowiązku ubezpieczeń społecznych, ustalanie uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i ich wypłata, o ile przepisy szczególne nie pozostawiają tego płatnikom, wymierzanie i pobieranie składek. Pamiętać należy, iż świadczenia z ubezpieczeń społecznych wypłacane są ze środków pochodzących od wszystkich ubezpieczonych, a ich wysokość nie pozostaje ograniczona do kwoty składek uiszczonych przez świadczeniobiorcę. Organ rentowy sprawować musi nadzór nad prawidłowością wypłacania tych środków. Orzekając o prawie do świadczeń powinien więc przeprowadzić rzetelną ocenę spełnienia przesłanek ustawowych, a nie ograniczać się do analizy dokumentacji złożonej przez występującego z wnioskiem o świadczenie.

Brzmienie art. 6 ust. 1 ustawy zasiłkowej czy odnoszącego się do okresu zasiłkowego art. 9 tej ustawy wskazuje, że znaczenie ma nie orzeczona niezdolność do pracy, a niezdolność do pracy w znaczeniu medycznym.

Nie można oczywiście domniemywać niezdolności do pracy w okresach pomiędzy kolejnymi zwolnieniami lekarskimi, a muszą istnieć przekonujące podstawy do jej przyjęcia. W niniejszej sprawie wszystko (i jednostka chorobowa i wystawienie zwolnienia za okres od 19 stycznia 2024r. i okoliczności anulowania tego zwolnienia) wskazuje, że niezdolność do pracy po stronie odwołującej się występowała także w okresie 19 – 21 stycznia 2024r. W tych warunkach (uwzględniając nadto lakoniczność zapisów z wizyt lekarskich) zbytecznym stawało się prowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu ginekologii, o co zresztą żadna ze stron nie wystąpiła.

Ubezpieczona nie naprowadziła żadnych wniosków dowodowych na okoliczność, iż jej niezdolność do pracy powstała przed 21 grudnia 2023r. (nie podnosiła zresztą, by tak było). Bezprzedmiotowym staje się zatem rozważanie, czy w takiej sytuacji uzyskałaby prawo do świadczenia z uwagi na regulację art. 14 ust. 3 ustawy systemowej stawiająca na równi okres pobierania zasiłków z okresem opłacania składek.

W tych warunkach na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. odwołanie należało oddalić.

Orzeczenie o kosztach procesu wydano na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu), do których zalicza się wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach. Zasądzona na rzecz organu kwota odpowiada minimalnej stawce wynagrodzenia zawodowego pełnomocnika określonej w § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. 2023.1935)

Sygn. akt IX U 258/24

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)