Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 12 czerwca 2024 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XVIII Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Anna Wielgolewska

po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 12 czerwca 2024 roku

wniosku Przewodniczącego Komisji Śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości działań, a także występowania nadużyć, zaniedbań i zaniechań w zakresie legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 12 listopada 2019 r. do dnia 20 listopada 2023 r.

o nałożenie na świadka Daniela Obajtka kary pieniężnej

na podstawie art. 12 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 stycznia 1999 r. o sejmowej komisji śledczej (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r. poz.1024 ze zm.)

w zw. z art. 285 § 1 k.p.k.,

postanawia:

nałożyć na świadka Daniela Obajtka karę pieniężną porządkową w kwocie 3.000 zł (trzech tysięcy złotych) w związku z nieusprawiedliwionym niestawiennictwem na wezwanie Komisji Śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości działań, a także występowania nadużyć, zaniedbań i zaniechań w zakresie legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 12 listopada 2019 r. do dnia 20 listopada 2023 r. w dniu 28 maja 2024 r.

UZASADNIENIE

W dniu 4 czerwca 2024 r. (data prezentaty) do Sądu Okręgowego w Warszawie wpłynął wniosek Komisji Śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości działań,
a także występowania nadużyć, zaniedbań i zaniechań w zakresie legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 12 listopada 2019r. do dnia 20 listopada 2023 r. (zwanej dalej „Komisją”) o nałożenie na świadka Daniela Obajtka kary pieniężnej w związku z jego nieusprawiedliwionym niestawiennictwem na posiedzeniu Komisji wyznaczonym na dzień 28 maja 2024 r.

W uzasadnieniu wniosku wskazano, że Daniel Obajtek został wezwany przez Komisję na dzień 28 maja 2024 r. w celu złożenia zeznań. Wezwania dla wymienionego były doręczane za pośrednictwem Poczty Polskiej, Policji oraz poczty elektronicznej. Przesyłka pocztowa nie została przez wymienionego podjęta, a z informacji przekazanej przez Prokuratora Krajowego w dniu 27 maja 2024 r. wynika, że Daniel Obajtek nie przebywa w żadnym ustalonym miejscu pobytu, w związku z czym nie zostało mu doręczone wezwanie za pośrednictwem Policji.

Dalej wnioskodawca podkreślił, że informacja o wezwaniu Daniela Obajtka na przesłuchanie przed Komisją miała charakter publiczny. Uchwałę o wezwaniu świadka Komisja podjęła na jawnym posiedzeniu w dniu 7 maja 2024 r., a posiedzenia Komisji są transmitowane przez Sejm RP oraz wiodące w Polsce media.

Wnioskodawca podniósł, że Daniel Obajtek miał wiedzę o wezwaniu w charakterze świadka na posiedzenie Komisji w dniu 28 maja 2024 r., o czym świadczy post opublikowany w dniu 27 maja 2024 r. o godz. 8.01 na oficjalnym profilu świadka ((...)), na portalu (...)(dawny (...)), w którym świadek potwierdził, że wie o wezwaniu go na posiedzenie Komisji w dniu 28 maja 2024 r.; oraz oświadczył, że nie zamierza stawić się przed Komisję na przesłuchanie we wskazanym przez nią terminie.

Nadto w dniu 28 maja 2024 r. świadek przesłał za pośrednictwem poczty elektronicznej do Przewodniczącego Komisji Śledczej – posła Michała Szczerby, pismo, w którym potwierdził, że ma wiedzę o wezwaniu z informacji medialnych, formalnie jednak nie został zawiadomiony o terminie przesłuchania. Świadek wskazał również, że uważa, że termin jego przesłuchania powinien zostać wyznaczony po kampanii wyborczej do Parlamentu Europejskiego i wskazał adres swojego pełnomocnika jak adres do doręczeń. Świadek nie powołał jednak żadnych konkretnych okoliczności faktycznych, mających uzasadnić przesłuchanie go w późniejszym terminie.

Daniel Obajtek nie stawił się na posiedzeniu Komisji w dniu 28 maja 2024 r.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wniosek Komisji zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 12 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 stycznia 1999 r. o sejmowej komisji śledczej (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r., poz. 1024 ze zm., dalej jako „ustawa”), w przypadku, gdy osoba wezwana przez komisję, bez usprawiedliwienia nie stawi się na wezwanie komisji, bez zezwolenia komisji wydali się z miejsca czynności przed jej zakończeniem albo bezpodstawnie uchyli się od złożenia zeznań lub złożenia przyrzeczenia, komisja może zwrócić się do Sądu Okręgowego w Warszawie z wnioskiem o zastosowanie kary porządkowej. Do postępowania w przedmiocie rozpatrzenia wniosku, o którym mowa w ust. 1 oraz wykonania orzeczonej kary porządkowej stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego i Kodeksu karnego wykonawczego.

Znajdujący odpowiednie zastosowanie w niniejszej sprawie przepis art. 285 § 1 k.p.k. stanowi natomiast, że na świadka, biegłego, tłumacza lub specjalistę, który bez należytego usprawiedliwienia nie stawił się na wezwanie organu prowadzącego postępowanie albo bez zezwolenia tego organu wydalił się z miejsca czynności przed jej zakończeniem, można nałożyć karę pieniężną w wysokości do 3.000 złotych.

Przed przystąpieniem do dalszych rozważań wskazać należy, że Komisja stosowanie do treści przepisów art. 10 ust. 3 w zw. z art. 11 ust. 1 ustawy dopełniła wymaganych ustawą formalności, podejmując przewidzianą przepisami uchwałę – Uchwałę nr 48 z dnia 7 maja 2024 r. w sprawie wezwania do stawiennictwa przed Komisją w wyznaczonym terminie i złożenia zeznań m.in. świadka Daniela Obajtka. Następnie w związku z niestawiennictwem świadka bez należytego usprawiedliwienia nieobecności, stosownie do treści art. art. 10 ust. 3 w zw. z art. 12 ust. 1 ustawy podjęła Uchwałę nr 56 w sprawie wystąpienia do Sądu Okręgowego w Warszawie z wnioskiem o nałożenie na świadka Daniela Obajtka kary pieniężnej.

Orzekając w przedmiocie wniosku Komisji Sąd następnie zbadał, czy w okolicznościach sprawy można uznać, że świadek Daniel Obajtek miał wiedzę o terminie posiedzenia Komisji, na który został wezwany w celu złożenia zeznań.

Z załączonych do wniosku dokumentów wynika, że podjęto próbę doręczenia wezwania dla świadka różnymi kanałami komunikacyjnymi, a także przez Policję. Świadek nie potwierdził otrzymania wezwania wysłanego za pośrednictwem poczty elektronicznej (k. 8-9). Świadkowi nie doręczono wezwania za pośrednictwem Policji, albowiem nie przebywał pod żadnym z dotychczas ustalonych adresów (k. 11-16). W tym miejscu należy wskazać, że rozpoznając wniosek Sąd sprawdził adres zameldowania świadka w systemie PESEL-SAD. Z wydruku z wyżej wymienionego systemu wynika, że jest to jeden z adresów, pod którym funkcjonariusze Policji podjęli próbę doręczenia wezwania świadkowi (k. 14). Brak jest informacji, aby świadek podjął wezwanie wysłane mu za pośrednictwem poczty tradycyjnej.

Dalej Sąd zwrócił uwagę, że informacja o wezwaniu świadka Daniela Obajtka do złożenia zeznań przed Komisją w dniu 28 maja 2024 r. miała charakter publiczny i była szeroko komentowana w mediach, a Przewodniczący Komisji zamieścił ją w dniu 9 maja 2024 r. również na swoim koncie, na platformie (...).

W ocenie Sądu rozstrzygające znaczenie w zakresie wiedzy świadka o terminie i miejscu jego planowanego przesłuchania ma treść jego pisma nadesłanego pocztą elektroniczną do Przewodniczącego Komisji, przed planowanym terminem przesłuchania. W piśmie z dnia 28 maja 2024 r., co do którego świadek wnosił o odczytanie przed rozpoczęciem prac Komisji w tym dniu, świadek podał, że z doniesień medialnych wie o wezwaniu i wskazał, że termin jego przesłuchania powinien zostać wyznaczony po wyborach do Parlamentu Europejskiego. Świadek nie wskazał w treści pisma żadnej argumentacji przemawiającym za przyjęciem, że odstęp czasowy pomiędzy powzięciem informacji o wezwaniu, a planowanym momentem rozpoczęcia przesłuchania uniemożliwia mu przybycie na posiedzenie Komisji. Świadek nie przedstawił również żadnych obiektywnych przyczyn, z powodu których nie mógł stawić się na wezwanie.

Z uwagi na powyższe należy uznać, że mimo prawidłowego wezwania na posiedzenie Komisji wyznaczone na dzień 28 maja 2024 r. świadek Daniel Obajtek nie stawił się i nie usprawiedliwił należycie swojego niestawiennictwa, albowiem nie przedstawił żadnych okoliczności, które realnie przemawiałby za przyjęciem, że nie jest w stanie stawić się na posiedzenie komisji w wyznaczonym przez nią terminie. Dzień przed posiedzeniem Komisji, na które został wezwany, świadek zamieścił na platformie (...) post, w którym zakwestionował zasadność wezwania go do złożenia zeznań przed Komisją, jak również w niewybredny sposób oświadczył, że nie ma zamiaru wziąć udziału w przesłuchaniu (k. 17-19).

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, każda osoba wezwana w charakterze świadka ma obowiązek stawić się na przesłuchanie w dniu i czasie wskazanym w wezwaniu, niezależnie od jej subiektywnej oceny wartości dowodowej jej zeznań, a także niezależnie od osobistego stosunku do organu, od którego pochodzi wezwanie.

Sąd uznał zatem, że w okolicznościach niniejszej sprawy spełnione zostały przesłanki określone w przepisie art. 285 § 1 k.p.k. i w związku z tym, uwzględniając wniosek Komisji, nałożył na świadka Daniela Obajtka karę porządkową pieniężną w kwocie 3.000 zł. W ocenie Sądu, wysokość kary mieści się w możliwościach finansowych i majątkowych świadka, a także jest adekwatna do niewywiązania się z ciążącego na świadku obowiązku, umożliwienia Komisji Śledczej przeprowadzenia czynności z jego udziałem.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji postanowienia.

ZARZĄDZENIE

(...)

1.  (...)

2.  (...)

Dnia 12 czerwca 2024 r.