Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 lipca 2024 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	sędzia Sebastian Otto
Protokolant:	Justyna Markowska

po rozpoznaniu w dniu 19 czerwca 2024 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa Gmina M. S.

przeciwko B. M. (1), S. M.

o eksmisję

I.  nakazuje pozwanym, aby wydały powódce w stanie wolnym lokal numer (...) położony w S. przy ul. (...);

II.  ustala, że pozwanym przysługuje prawo do lokalu socjalnego;

III.  wstrzymuje wykonanie wyroku w punkcie I. do czasu zaoferowania pozwanym przez Gminę M. S. zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego;

IV.  zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kwotę 440 zł (czterysta czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt III C 1036/23

UZASADNIENIE

wyroku z 2 lipca 2024r.

21 grudnia 2023 roku Gmina M. S. wniosła o nakazanie B. M. (1) oraz S. M. opróżnienia i wydania jej lokalu socjalnego położonego w S. przy ulicy (...) w stanie wolnym od osób i rzeczy, a także złożyła wniosek o zasądzenie solidarnie od pozwanych kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazała, że jest właścicielką rzeczonego lokalu socjalnego, a umowa została zawarta na czas oznaczony 24 miesięcy od dnia następnego po dniu spisania protokołu zdawczo-odbiorczego, to jest od 8 czerwca 2021 roku. Po upływie okresu na jaki umowa została zawarta strony nie zawierały dalszych umów, co oznacza, że pozwane od 9 czerwca 2021 roku zajmują lokal socjalny bez tytułu prawnego.

W odpowiedziach na pozew pozwane wniosły o oddalenie powództwa w całości. W toku procesu B. M. (1) przedstawiła dowody spłaty zadłużenia powstałego w związku z zajmowaniem lokalu.

Ustalenia faktyczne.

23 września 2019 roku pomiędzy Gminą M. S., a B. M. (1) i S. M. została zawarta umowa najmu lokalu socjalnego położonego w S. przy ulicy (...), oznaczonego numerem 13.

Gmina M. S. zobowiązała się oddać najemcy do używania lokal z przeznaczeniem do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych. Najemca zobowiązał się uiszczać wynajmującemu miesięczny czynsz w wysokości 50,99 złotych. Oprócz czynszu najemca zobowiązany był uiszczać wynajmującemu opłaty niezależne od właściciela, związane z używaniem przedmiotowego lokalu.

Umowa została zawarta na czas oznaczony 24 miesięcy liczony od dnia następnego po dniu spisania protokołu zdawczo -odbiorczego, co nastąpiło 7 czerwca 2019 roku.

Niesporne, a nadto:

- umowa najmu lokalu socjalnego z 23 września 2019 roku, k. 5-7;

- protokół zdawczo – odbiorczy z 7 czerwca 2019 roku, k. 8-9;

- protokół pomiaru powierzchni z 7 czerwca 2019 roku, k. 10-11;

- baza rejestru mieszkańców, k. 12.

Umowa najmu z 23 września 2019 roku nie została przedłużona.

Niesporne.

Pismem z 12 grudnia 2023 roku Gmina M. S. wezwała B. M. (1) oraz S. M. do opróżnienia z osób i rzeczy oraz wydania rzeczonego lokalu w nieprzekraczalnym terminie do 19 grudnia 2023 roku.

Pismo zostało nadane tego samego dnia.

Dowód:

- wezwanie z 12 grudnia 2023 roku wraz z potwierdzeniem nadania, k. 13-14.

Od listopada 2023 roku opłaty za lokal mieszkalny położony w S. przy ulicy (...) wynosiły 184,65 złotych

Zadłużenie lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ulicy (...) na 4 grudnia 2023 roku, za okres od grudnia 2021 roku do grudnia 2023 roku, wyniosło kwotę 2.707,08 złotych, z czego kwota 93,39 złotych stanowiła odsetki.

B. M. (1) spłaciła zadłużenie.

Dowód:

- kartoteka konta za okres od grudnia 2021 roku do grudnia 2023 roku, k. 15-16,

- informacja o opłatach z 4 grudnia 2023 roku, k. 17,

- kalkulator odsetek, k. 17 verte,

- przesłuchanie B. M. (1), k. 50-51.

B. M. (1) i S. M. nie są zarejestrowane jako osoby bezrobotne, nie pobierają renty oraz emerytury, nie korzystają z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w S., nie posiadają orzeczenia o niepełnosprawności.

B. M. (1) pracuje w V Liceum Ogólnokształcącym na stanowisku sprzątaczki i uzyskuje z tego tytułu, po potrąceniu komorniczym, 3.200 złotych netto. Nie posiada oszczędności. S. M. pracuje dorywczo, stara się o pracę w galerii handlowej na podstawie umowy zlecenia.

B. M. (2) i S. M. nie mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany. Ich sytuacja materialna nie pozwala na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie.

Dowód:

- informacja PUP, k. 39,

- informacja ZUS, k. 41-42;

- informacja (...), k. 45;

- zeznania B. M. (2), k. 50-51;

- zeznania S. M., k. 50-51.

Rozważania.

Powództwo o opróżnienie i wydanie lokalu okazało się zasadne.

W przedmiotowej sprawie powódka Gmina M. S. domagała się nakazania pozwanym B. M. (1) oraz S. M. opróżnienia i wydania powódce lokalu socjalnego położonego w S. przy ulicy (...) w stanie wolnym od osób i rzeczy.

Żądanie pozwu znajduje oparcie w uregulowaniach art. 222 § 1 k.c. Przewidziane w powołanym przepisie roszczenie windykacyjne jest roszczeniem właściciela o wydanie rzeczy, która znajduje się we władaniu innej osoby. Przepis ten stanowi, że właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba, że osobie tej przysługują skuteczne względem właściciela uprawnienia do władania rzeczą. Uprawnienia takie mogą mieć swoje źródło w umowie najmu lub innym stosunku prawnym uprawniającym do zajmowania lokalu. Do uwzględnienia powództwa konieczne jest stwierdzenie istnienia przesłanek pozytywnych w postaci uprawnień właścicielskich powoda oraz władania jego lokalem przez pozwanych, a także braku przesłanki negatywnej, jaką jest istnienie po stronie pozwanych skutecznych względem właściciela uprawnień do władania rzeczą.

Na gruncie powołanego wyżej art. 222 § 1 k.c., dla uznania skuteczności roszczenia wydobywczego powódki koniecznym było ustalenie w pierwszej kolejności, że przysługuje jej prawo własności lokalu, po drugie stwierdzenie, że lokal ten pozostaje w faktycznym władaniu pozwanych i po trzecie wreszcie, że pozwanym nie przysługuje skuteczne względem powódki uprawnienie do władania rzeczą.

W toku niniejszego procesu nie było kwestionowane zamieszkiwanie w przedmiotowym lokalu przez pozwane B. M. (1) i S. M.. Umowa najmu lokalu socjalnego z 23 września 2019 roku wygasła wskutek upływu czasu na który została zawarta. Umowa nie została przedłużona.

Zgodnie z treścią art. 675 § 1 k.c. po zakończeniu najmu najemca obowiązany jest zwrócić rzecz w stanie nie pogorszonym; jednakże nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania. Zgodnie zaś § 2 przywołanego artykułu, jeżeli najemca oddał innej osobie rzecz do bezpłatnego używania lub w podnajem, obowiązek powyższy ciąży także na tej osobie. Zgodnie natomiast z art. 680 k.c., do najmu lokalu stosuje się ten przepis odpowiednio. Niewątpliwie stosunek prawny między powodową gminą, a pozwanymi ustał, ponieważ upłynął czas, na który została zawarta umowa najmu. Umowa najmu lokalu socjalnego została zawarta 23 września 2019 roku i po upływie 24 miesięcy od 7 czerwca 2019 roku (zgodnie z § 12 umowy najmu) wygasła, ponieważ nie została przedłużona.

Rozstrzygnięcie sporu wymagało dokonania oceny, czy istnieją jakiekolwiek powody, dla których pozwane mogłyby odmówić wydania lokalu stronie powodowej oraz czy w przypadku wydania stronie powodowej przedmiotowego lokalu pozwanym przysługuje lokal socjalny.

Nie ulega wątpliwości, że właścicielką przedmiotowego lokalu socjalnego jest powódka. Powódce przysługuje zatem, w myśl powołanego wyżej przepisu, legitymacja czynna do wytoczenia powództwa windykacyjnego. Pozwane natomiast faktycznie władają lokalem strony powodowej, przy czym nie przysługuje im skuteczne względem powódki uprawnienie do władania tym lokalem.

Z uwagi na to, że pozwane nie posiadają tytułu prawnego do przedmiotowego powództwo zasługiwało na uwzględnienie i z tych przyczyn sąd, na podstawie art. 222 § 1 k.c., orzekł jak w punkcie I. sentencji wyroku.

Rozstrzygnięcie zawarte w punkcie II. i III. sentencji wyroku sąd oparł na przepisach art. 14 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu Cywilnego, który stanowi, że w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu. Sąd nie może orzec o braku uprawnienia do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu wobec:

1) kobiety w ciąży,

2) małoletniego, osoby niepełnosprawnej w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 573 i 1981) lub ubezwłasnowolnionego oraz osoby sprawującej nad nim opiekę i wspólnie z nim zamieszkałej,

3) obłożnie chorego,

4) emeryta lub rencisty spełniającego kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej,

5) osoby posiadającej status bezrobotnego,

6) osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały

- chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany lub ich sytuacja materialna pozwala na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie.

Zgodnie z treścią § 8 ust. 1 uchwały nr XII/443/19 Rady Miasta S. z dnia 26 listopada 2019 roku w sprawie zasad wynajmowania lokali oraz pomieszczeń tymczasowych wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy M. S. (zmienionej Uchwałą Nr XXX/874/21 z dnia 29 czerwca 2021 roku) umowa najmu socjalnego lokalu może być zawarta:

1) z osobą o której mowa w art. 23 ust. 2 ustawy i która spełnia warunki określone w § 3 ust. 1;

2) z osobą, która z mocy prawomocnego orzeczenia sądu posiada takie uprawnienie;

3) z osobą, która utraciła tytuł prawny do dotychczas zajmowanego lokalu, a zasady współżycia społecznego przemawiają za zawarciem umowy.

Umowę najmu socjalnego lokalu zawiera się z osobami, o których mowa w ust. 1 pkt. 1 i 3 oraz których udokumentowany średni miesięczny dochód gospodarstwa domowego w okresie 3 miesięcy poprzedzających złożenie deklaracji nie przekracza 42% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarstwach jednoosobowych, 45% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarstwach dwuosobowych i o dalsze 23% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia na każdą dodatkową osobę w gospodarstwie domowym o większej liczbie osób. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, Wynajmujący może zawrzeć umowę najmu socjalnego lokalu, gdy przekroczenie kryterium dochodowego, o którym mowa w niniejszym ustępie, wynosi nie więcej niż 10%.

Biorąc pod uwagę trudną sytuację finansową pozwanych, zdaniem sądu, zasadne było ustalenie, że przysługuje im prawo do lokalu socjalnego. W ocenie sądu powyższe stanowiła samodzielną przesłankę do orzeczenia, jak w punkcie II. sentencji wyroku.

Niezależnie od powyższego, przyznanie lokalu było też zasadne również z uwagi na zasady współżycia społecznego (§ 8 ust. 1 pkt 3 rzeczonej uchwały). Co prawda, uchwałodawca w § 8 ust. 2 uchwały wskazał, że umowę najmu socjalnego lokalu zawiera się z osobami, o których mowa w ust. 1 pkt. 1 i 3 oraz których udokumentowany średni miesięczny dochód nie przekracza określonego wynagrodzenia, to jednak zdaniem sądu, zasady współżycia społecznego - na podstawie rzeczonej uchwały - mogą stanowić samodzielną przesłankę orzeczenia o ustaleniu prawa do lokalu socjalnego.

Należy powiem zauważyć, że uchwałodawca w § 8 ust. 1 przedmiotowej uchwały posłużył się zwrotem „umowa najmu socjalnego lokalu może być zawarta”, zaś w ust. 2 zwrotem: „umowę najmu socjalnego lokalu zawiera się”. Innymi słowy, zdaniem sądu, uchwałodawca przesądził, że wobec osoby, która nie przekracza określonego kryterium dochodowego, ze względu na zasady współżycia społecznego, obligatoryjne jest zawarcie umowy najmu lokalu socjalnego (§ 8 ust. 1 pkt 3 w zw. z § 8 ust. 2 uchwały), zaś wobec osoby, która przekracza określone kryterium dochodowe, ze względu na zasady współżycia społecznego, fakultatywne jest zawarcie umowy najmu lokalu socjalnego (§ 8 ust. 1 pkt. 3 uchwały).

Biorąc pod uwagę powyższe, ze względu również na zasady współżycia społecznego, zasadne było ustalenie, że pozwanym przysługuje prawo do lokalu socjalnego. Sytuacja nie tylko finansowa, ale osobista pozwanych jest trudna, nadto dotychczasowy sposób korzystania przez pozwane z lokalu przemawia za przyznaiem im prawa do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu. Sąd wziął pod uwagę również fakt, że pozwana – mimo trudnej sytuacji finansowej - regularnie spłaca zadłużenie. Sąd wziął również pod uwagę, że sytuacja życiowa pozwanych nie pozwala na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie.

Z uwagi na powyższe sąd orzekł o uprawnieniu pozwanych do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu. Zgodnie z art. 14 ust. 6 ustawy o ochronie praw lokatorów sąd w punkcie III. sentencji wyroku nakazał wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez miasto pozwanych oferty zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu.

Zgodnie z treścią art. 98 § 1 k.p.c., storna przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). W przedmiotowej sprawę pozwane przegrały sprawę, dlatego sąd zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kwotę 440 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu (200,00 zł – opłata od pozwu, 240 zł wynagrodzenie radcy prawnego ustalone na podstawie § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych).

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w pkt IV. sentencji wyroku.