Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia, 7 sierpnia 2024 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Sebastian Otto

Protokolant: sekretarz sadowy A. B.

po rozpoznaniu w dniu 7 sierpnia 2024r. w Szczecinie

na posiedzeniu jawnym – rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki komandytowej w S.

przeciwko D. L.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  przyznaje P. T. od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 108 zł (sto osiem złotych) tytułem wynagrodzenia za sprawowanie funkcji kuratora dla pozwanego, którego miejsce nie jest znane.

Sygn. akt III C 179/24

UZASADNIENIE

wyroku z 7 sierpnia 2024r.

(...) Spółka Komandytowa z siedzibą w S. wniosła o zasądzenie od D. L. kwoty 1 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 13 maja 2019 r. i kosztami procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania pozwu powódka podniosła, że strony łączyła umowa zlecenia nr (...) z dnia 12 marca 2019 r., na podstawie której pozwany zobowiązał się do świadczenia usług w zakresie rozładunku, ekspozycji, przygotowaniu do inwentaryzacji oraz inwentaryzacji towaru znajdującego się w obiektach handlowych na terenie miasta S. i okolic. W pkt 8 ust. 2 umowy strony zastrzegły karę umowną w kwocie 1 000 zł na wypadek rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym z powodu porzucenia (samowolnego zaprzestania świadczenia umowy. 14 kwietnia 2019 r. pozwany zaprzestał świadczenia objętych umową usług bez zachowania okresu wypowiedzenia, co uzasadniało wypowiedzenie umowy bez wypowiedzenia ze skutkiem na dzień 23 kwietnia 2019 r. i naliczenie kary umownej. Oświadczenie w przedmiocie wypowiedzenia umowy oraz wezwanie do zapłaty kary umownej zostało doręczone 26 kwietnia 2019 r. Termin zapłaty kary umownej upłynął bezskutecznie w dniu 13 maja 2019 r.

25 kwietnia 2022 r. referendarz sądowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z treścią żądania pozwu (ówczesna sygn. akt III Nc 815/22).

W toku postępowania nie ustalono aktualnego miejsca pobytu pozwanego, wobec czego zarządzeniem z dnia 23 listopada 2023 r. ustanowiono dla pozwanego kuratora w trybie art. 144 k.p.c. w osobie pracownika tutejszego Sądu P. T..

Kurator zaskarżył nakaz zapłaty sprzeciwem, w którym wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów procesu w przypadku ich poniesienia.

Kurator podniósł, że strona powodowa nie wykazała, aby ziściły się przewidziane umową przesłanki naliczenia kary umownej, tj. aby zaistniały podstawy do wypowiedzenia umowy w trybie natychmiastowym.

Na skutek prawidłowego wniesienia sprzeciwu nakaz zapłaty stracił moc, a sprawa została skierowana do rozpoznania na rozprawie w postępowaniu uproszczonym.

W piśmie z dnia 12 marca 2024 r. strona powodowa podtrzymała żądanie pozwu.

Ustalenia faktyczne:

12 marca 2019 r. strony zawarły umowę zlecenia numer (...), na podstawie której pozwany zobowiązał się do świadczenia na rzecz powódki usług w zakresie rozładunku, ekspozycji, przygotowaniu do inwentaryzacji oraz inwentaryzacji towaru znajdującego się w obiektach handlowych na terenie miasta S. i okolic.

Umowa została zawarta na czas określony od 12 marca 2019 r. do 31 maja 2020 r., przy czym każda ze stron była uprawniona do wypowiedzenia umowy z zachowaniem 2 – tygodniowego okresu wypowiedzenia.

W razie niemożności świadczenia umowy zleceniobiorca zobowiązany był do natychmiastowego powiadomienia o tym fakcie zleceniodawcy.

Zgodnie z postanowieniem pkt 8 ust. 1 umowy zleceniodawca uprawniony był do wypowiedzenia umowy w trybie natychmiastowym w przypadku niewykonywania lub nienależytego wykonywania umowy przez zleceniobiorcę (np. porzucenia rozumianego jako samowolne zaprzestanie świadczenia umowy). Wypowiedzenie wymagało zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.

Zgodnie z postanowieniem par. 8 ust. 2 umowy, jeżeli przyczyną wypowiedzenia było porzucenie, zleceniobiorca zapłaci kare umowną w kwocie 1 000 zł.

Dowód:

- umowa zlecenia k. 10,

- dokumenty związane z nawiązaniem stosunku zlecenia k. 14 – 18, k. 25.,

- zeznania świadka P. B. na piśmie k. 126 – 128.

Pozwany zadeklarował świadczenie objętych umowa usług w określonych dniach i godzinach.

Dowód:

- zeznania świadka P. B. na piśmie k. 126 – 128.

23 kwietnia 2019 r. pełnomocnik powódki P. B. sporządził wniosek o wypowiedzenie umowy zawartej z pozwanym, ponieważ zleceniobiorca nie stawił się w miejscu wykonywania zlecenie 16 kwietnia 2019 r. , brak kontaktu ze zleceniobiorcą.

Dowód:

- wniosek o wypowiedzenie/rozwiązanie umowy zlecenia k. 13.

23 kwietnia 2019 r. sporządzono adresowane do pozwanego wypowiedzenie umowy w trybie natychmiastowym z powodu niewykonywania umowy w ten sposób, że od dnia 14 kwietnia 2019 r. pozwany zaprzestał świadczenia umowy.

Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy zostało doręczone 26 kwietnia 2019 r.

Dowód:

- wypowiedzenie umowy k. 12,

- zwrotne potwierdzenie odbioru k. 8.

Pismem z dnia 23 kwietnia 2019 r. powódka wezwała pozwanego do zapłaty kary umownej w kwocie 1 000 zł

Wezwanie zostało doręczone w dniu 26 kwietnia 2019 r.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty k. 11,

- zwrotne potwierdzenie odbioru k. 9.

Rozważania prawne:

Powództwo okazało się nieuzasadnione.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowi przepis 483 par. 1 i 2 k.c., który stanowi, można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Dłużnik nie może bez zgody wierzyciela zwolnić się z zobowiązania przez zapłatę kary umownej.

Przepis art. 484 par. 1 i 2 k.c. stanowi natomiast, że w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły. Jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej; to samo dotyczy wypadku, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana.

Stan faktyczny sprawy Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów złożonych przez stronę powodową, których prawdziwość i wiarygodność nie została skutecznie zaprzeczona oraz na podstawie zeznań świadka P. B. na piśmie, co do wiarygodności których Są dnie powziął zastrzeżeń. Dowody te jednakże okazały się niewystarczające do uwzględnienia powództwa.

W świetle treści cytowanych przepisów kara umowna stanowi surogat odszkodowania z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania, co oznacza tożsamość przesłanek odpowiedzialności kontraktowej na podstawie art. 471 i art. 483, o ile nie zostaną zmodyfikowane przez strony umowy. Obowiązkiem wierzyciela jest zatem wykazanie istnienia więzi obligacyjnej - ważnie zawartej umowy oraz niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania przez dłużnika. Strona powodowa z obowiązku tego się nie wywiązała.

Dochodzona pozwem kara umowna została zastrzeżona na wypadek rozwiązania umowy zlecenie w trybie natychmiastowym między innymi z powodu porzucenia definiowanego jako samowolne zaprzestanie świadczenia umowy. Dowody zaoferowane przez stronę powodową nie dają podstaw do ustalenia, aby zostały spełnione przesłanki uzasadniające wypowiedzenie umowy w trybie natychmiastowym, tj. aby pozwany samowolnie zaprzestał świadczenia objętych umową usług. W uzasadnieniu pozwu strona powodowa podniosła, że pozwany samowolnie zaprzestał świadczenia umowy od dnia 14 kwietnia 2019 r. , co zostało wskazane w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy. We wniosku o rozwiązanie umowy pełnomocnik P. B. wskazał natomiast, że zleceniobiorca nie stawił się w miejscu wykonania zlecenia w dniu 16 kwietnia 2019 r. – brak kontaktu ze zleceniobiorcą. Zarówno wniosek o rozwiązanie umowy jak i oświadczenie o jej wypowiedzeniu są dokumentami prywatnymi, a zatem nie korzystają z domniemania prawdziwości tego, co zostało w nich zaświadczone. Kurator zaprzeczył ich prawdziwości, a zatem stosownie do treści przepisu art. 253 k.p.c., strona powodowa winna udowodnić prawdziwość zawartych w ich treści oświadczeń co do faktu niewywiązania się przez pozwanego z umowy zlecenia. P. B., przesłuchany w charakterze świadka zeznał, że pozwany samowolnie zaprzestał świadczenia pracy od 14 kwietnia 2019 r. Nie zostało natomiast w żaden sposób wykazane, aby pozwany w ogóle miał świadczyć usługi dnia 14 kwietnia 2019 r., bądź też 16 kwietnia 2019 r. P. B. zeznał, że pozwany zadeklarował, kiedy będzie świadczył usługi – zadeklarował świadczenie pracy w określonych dniach i godzinach. Deklaracja ta nie została złożona. Z zeznań świadka nie wynika natomiast, aby pozwany zadeklarował, że usługi te będzie świadczył 14 bądź 16 kwietnia 2019 r. Nie wynika z nich również, aby usługi te zostały w tych dniach zlecone pozwanemu niezależnie od złożonej przez niego deklaracji. Zważywszy na stanowisko procesowe strony pozwanej, na podstawie zaoferowanych przez powoda dowodów nie sposób zatem ustalić w sposób nie budzący wątpliwości, że niestawiennictwo pozwanego w miejscu świadczenia usług, czy to 14 kwietnia 2019 r. czy to 16 kwietnia 2019 r. stanowiło naruszenie warunków umowy.

Reasumując powyższe rozważania, strona powodowa nie wykazała, aby zostały spełnione przesłanki uzasadniające wypowiedzenie umowy w trybie natychmiastowym. Tym samym nie zostało wykazane, aby po stronie powoda powstało roszczenie o zapłatę kary umownej.

Z powyższych względów Sąd w punkcie I wyroku oddalił powództwo.

W punkcie II wyroku Sąd przyznał kuratorowi wynagrodzenie, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 roku w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz. U. z 2018 roku, poz. 536). Zgodnie z postanowieniem par. 1 ust. 1 tego rozporządzenia wysokość wynagrodzenia kuratora ustanowionego dla strony w sprawie cywilnej, zwanego dalej "kuratorem", ustala się w kwocie nieprzekraczającej 40% stawek minimalnych za czynności adwokackie określonych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2017 r. poz. 2368 i 2400), a w przypadku gdy kuratorem jest radca prawny - w kwocie nieprzekraczającej 40% stawek minimalnych za czynności radców prawnych określonych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 225 ust. 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1870 i 2400 oraz z 2018 r. poz. 138), w obu przypadkach nie mniej niż 60 zł. Zgodnie z par. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, stawka minimalna, przy wartości przedmiotu sprawy powyżej 500 zł do 1 500 zł, wynosi 270 zł. Kuratorowi należy się zatem wynagrodzenie w kwocie 108 zł (270 zł x 40% = 108 zł).

W powołaniu powyższej argumentacji orzeczono jak w sentencji.