Sygn. akt III C 350/24
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 sierpnia 2024 r.
Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie – Wydział III Cywilny
w składzie: Przewodniczący: Sędzia Małgorzata Janik-Białek
Protokolant: stażysta Oliwia Oczkowska
po rozpoznaniu w dniu 23 sierpnia 2024 r. w Szczecinie
na rozprawie
sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G.
przeciwko A. S.
o zapłatę
1. zasądza od pozwanej A. S. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwotę 7.565,84 zł (siedmiu tysięcy pięciuset sześćdziesięciu pięciu złotych osiemdziesięciu czterech groszy) z liczonymi do kwot:
- 7.107,02 zł (siedmiu tysięcy stu siedmiu złotych dwóch groszy) odsetkami umownymi w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 3 sierpnia 2018 r. do dnia zapłaty;
- 458,82 zł (czterystu pięćdziesięciu ośmiu złotych osiemdziesięciu dwóch gorszy) odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 3 sierpnia 2018 r. do dnia zapłaty;
2. oddala powództwo w pozostałym zakresie;
3. zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.632 zł (jednego tysiąca sześciuset trzydziestu dwóch złotych) tytułem zwrotu części kosztów procesu.
Sygn. akt III C 350/24
Pozwem złożonym w dniu 3 sierpnia 2018 r. w elektronicznym postępowaniu upominawczym do Sądu Rejonowego Lublin- Zachód w Lublinie powód – (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G., reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, wniósł o zasądzenie od pozwanej A. S. kwoty 17.785,47 zł wraz z odsetkami:
- umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od kwoty 16.732,02 zł,
- ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 1.053,45 zł,
od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.
Ponadto powód wniósł o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu żądania pozwu powód wskazał, że w dniu 6 kwietnia 2017 r. zawarł z pozwaną umowę pożyczki nr (...). P. zobowiązała się do zwrotu kwoty 39.203,28 zł, na którą składały się:
- 20.000 zł kapitału faktycznie udostępnionego,
- 500 zł kredytowanej opłaty przygotowawczej,
- 16.500 zł sumy miesięcznych prowizji,
- 2.203,28 zł odsetek umownych w wysokości 10% za cały czas obowiązywania umowy, liczonych od całkowitej kwoty pożyczki i opłaty przygotowawczej. Powód wskazał, że umowa została zawarta na 24 miesiące. Pożyczka miała zostać zwrócona w ratach po 1.633,47 zł. W związku z brakiem spłaty powód wezwał pozwaną do zapłaty, a następnie wypowiedział jej umowę pożyczki ze skutkiem na 20 maja 2018 r. Dalej powód wskazał, że pozwana z tytułu zadłużenia spłaciła jedynie 14.736,47 zł, którą powód zaliczył w następujący sposób: 7.205,48 zł na poczet należności głównej (pożyczki), 6.187,48 zł na poczet prowizji, 1.306,00 zł na poczet odsetek umownych, 37,49 zł na poczet odsetek za opóźnienie. Powód wskazał, że na dochodzoną pozwem kwotę składają się: 13.294,52 zł niespłaconej należności głównej (pożyczki) i 3.437,50 zł sumy miesięcznych prowizji - łącznie: 16.732,02 zł oraz 433.51 zł odsetek umownych w wysokości 10% za faktyczny czas trwania umowy i 619,94 zł tytułem odsetek za opóźnienie w wysokości 14%, w tym 138,60 zł za okres od dnia wymagalności poszczególnych rat i miesięcznych prowizji do dnia obowiązywania umowy – 20 maja 2018 r. i 481,34 zł za okres od dnia 21 maja 2018 r. do dnia poprzedzającego wniesienie pozwu od całości niespłaconej należności głównej oraz sumy niespłaconych prowizji, łącznie 1.053,45 zł. Powód podał, że pomimo pisemnego wezwania do zapłaty pozwana nie uregulowała zadłużenia, co czyni pozew koniecznym i uzasadnionym.
W dniu 7 września 2018 r. Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie wydał nakaz zapłaty w postepowaniu upominawczym (ówczesna sygnatura akt VI Nc-e 1467198/18), uwzględniając w całości żądanie pozwu.
Pozwana A. S. w przepisanym terminie złożyła sprzeciw od wydanego nakazu zapłaty. Pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Postanowieniem z dnia 14 grudnia 2018 r. Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie przekazał niniejszą sprawę do tut. Sądu.
W replice na sprzeciw powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G., podtrzymał swoje stanowisko i przedstawił szczegółowe rozliczenie dokonywanych przez pozwaną wpłat oraz sposobu wyliczenia odsetek – osobno dla odsetek umownych i odsetek za opóźnienie oraz kapitału pożyczki i prowizji. Wskazał przy tym, że pozaodsetkowe koszty pożyczki (opłata przygotowawcza i prowizja) mieszczą się w ustawowych granicach.
Pismem z dnia 4 kwietnia 2019 r. pozwana poinformowała o swojej trudnej sytuacji życiowej i finansowej oraz o złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Nadto podniosła zarzut dotyczący bardzo wysokich kosztów pożyczki, w szczególności comiesięcznej prowizji w kwocie 687,50 zł.
Postanowieniem z 13 kwietnia 2021 r. Sąd zawiesił postepowanie w sprawie z powodu ogłoszenia upadłości pozwanej.
W piśmie z 8 lipca 2021 r. syndyk masy upadłości A. S. poinformował Sąd o ogłoszeniu upadłości pozwanej.
Powód nie zgłosił syndykowi pozwanej wierzytelności dochodzonej w niniejszym postepowaniu.
W piśmie z 13 października 2021 r. syndyk masy upadłości A. S. poinformował Sąd, że zawiadomił powoda o możliwości zgłoszenia wierzytelności w postępowaniu upadłościowym, ale powód nie dokonał tego zgłoszenia.
Postanowieniem z 8 kwietnia 2024 r. Sąd podjął postępowanie w sprawie.
W piśmie z 19 kwietnia 2024 r. pozwana wskazała, że powód nie zgłosił swojej wierzytelności w postępowaniu upadłościowym.
W dalszym toku procesu stanowiska stron nie uległy zmianie.
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:
(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. prowadzi działalność gospodarczą między innymi w zakresie udzielania pożyczek.
Niesporne.
6 kwietnia 2017 r. A. S. zawarła z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. umowę pożyczki nr (...).
Zgodnie z tą umową kwota pożyczki wynosiła 20.500 zł, w tym 20.000 zł kapitału faktycznie otrzymanego oraz 500 zł tytułem opłaty przygotowawczej. Ponadto pożyczkobiorca zobowiązał się dokonać zwrotu kwoty 16.500 zł tytułem miesięcznych prowizji oraz 2.203,28 zł odsetek umownych za korzystanie kapitału w wysokości 10% liczonych od kwoty pożyczki. Umowa została zawarta na 24 miesiąca – do 6 kwietnia 2019 r. Całkowita kwota do zapłaty 39.203,28 zł, obejmująca kapitał, opłatę przygotowawczą, prowizje i odsetki, miała zostać zwrócona w 24 miesięcznych ratach po 1.633,47 zł. Oprocentowanie umowne pożyczki było zmienne i równe każdorazowo wysokości ustawowych odsetek maksymalnych.
W przypadku opóźnienia w płatności kwoty stanowiącej równowartość co najmniej dwóch pełnych rat w terminach wskazanych w harmonogramie spłaty, pożyczkodawca był uprawniony do pisemnego wypowiedzenia umowy z zachowaniem 30 dniowego terminu wypowiedzenia, po uprzednim bezskutecznym listownym ostatecznym przedsądowym wezwaniu pożyczkobiorcy do zapłaty zaległych rat w terminie 7 dni od doręczenia wezwania. Po upływie terminu wypowiedzenia pożyczkodawca miał prawo dochodzić od pożyczkobiorcy całości niespłaconych należności oraz od kwoty niespłaconych należności naliczać odsetki za opóźnienie w zmiennej wysokości, każdorazowo równej wysokości ustawowych odsetek maksymalnych za opóźnienie.
Kwota pożyczki została wypłacona A. S..
Dowód:
- umowa – k. 30-33.
A. S. nie spłacała zaciągniętej pożyczki terminowo. Z tytułu zadłużenia spłaciła kwotę 14.736,47 zł, którą pożyczkodawca zaliczył w następujący sposób: 7.205,48 zł na poczet należności głównej (pożyczki), 6.187,48 zł na poczet prowizji, 1.306,00 zł na poczet odsetek umownych, 37,49 zł na poczet odsetek za opóźnienie.
Dowód:
Niesporne.
Pismem z dnia 16 sierpnia 2017 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. wezwała A. S. do zapłaty zaległej kwoty z tytułu umowy z 6 kwietnia 2017 r. w wysokości 1.637,63 zł.
P. nie zastosowała się do wezwania i zaległości nie spłaciła.
Pismem z 13 kwietnia 2018 r., wobec niespłacenia zaległych rat w łącznej wysokości 4.967,76 zł pożyczkodawca wypowiedział A. S. umowę pożyczki – ze skutkiem na 20 maja 2018 r.
Pismem z dnia 13 kwietnia 2018 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. wezwała A. S. do zapłaty zaległej kwoty z tytułu umowy z 6 kwietnia 2017 r. w wysokości 4.967,76 zł – pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.
Dowód:
- wezwanie do zapłaty – k. 34,
- pełnomocnictwo – k. 41,
- wypowiedzenie umowy pożyczki z dowodem nadania – k. 35-36,
- wezwanie do zapłaty z dowodem nadania – k. 37-38.
Postanowieniem z dnia 2 lutego 2021 r., prawomocnym z dniem 18 lutego 2021 r., Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie ogłosił upadłość A. S. w trybie upadłości konsumenckiej.
Postanowieniem z 16 sierpnia 2023 r. Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie orzekł co następuje:
I. na podstawie art. 368 ust. 1 prawa upadłościowego stwierdzić zakończenie postępowania upadłościowego osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej A. S. (PESEL (...)),
II. ustalić, że upadła istotnie zwiększyła stopień swojej niewypłacalności wskutek rażącego niedbalstwa;
III. ustalić plan spłaty wierzycieli A. S. na okres 65 (sześćdziesięciu pięciu) miesięcy, przy czym na okres ten zaliczyć okres od upływu sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia upadłości do dnia ustalenia planu spłaty wierzycieli tj. 24 miesięcy;
IV. ustalić zakres i okres spłat zobowiązań upadłej w następujący sposób:
1. w ramach wypłaty pierwszej raty upadła przeznaczy na zaspokojenie swoich wierzycieli kwotę 32.109,20 zł, przy czym na rzecz:
a) (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. (Aleje (...), KRS (...)) kwotę 1197 zł na zaspokojenie wierzytelności w kategorii II,
b) Prokury Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego we W. (ul. (...), (...)-(...) W., (...) 211) kwotę 2061 zł na zaspokojenie wierzytelności w kategorii II,
c) (...) Spółki Akcyjnej w M. (ul. (...), (...)-(...) M., KRS: (...)) kwotę 345 zł na zaspokojenie wierzytelności w kategorii II,
d) B. (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w G. (ul. (...), (...)-(...) G., (...): (...)) kwotę 2601 zł na zaspokojenie wierzytelności w kategorii II,
e) Banku (...) Spółki Akcyjnej w W. (ul. (...), (...)-(...) W., KRS (...)) kwotę 9998 zł na zaspokojenie wierzytelności w kategorii II,
f) (...) Spółki Akcyjnej w B. (ul. (...), (...)-(...) B., KRS (...)) kwotę 5350 zł na zaspokojenie wierzytelności w kategorii II,
g) (...) Spółki Akcyjnej w W. (ul. (...), (...)-(...) W., KRS (...)) kwotę 366 zł na zaspokojenie wierzytelności w kategorii II,
h) (...) Spółki Akcyjnej w restrukturyzacji w G. (ul. (...), (...)-(...) G., KRS (...)) kwotę 340,20 zł na zaspokojenie wierzytelności w kategorii II,
i) (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego w G. (ul. (...), (...)-(...) G., (...)) kwotę 454 zł na zaspokojenie wierzytelności w kategorii II,
j) (...) Bank Spółki Akcyjnej w W. (al. (...), (...)-(...) W., KRS (...)) kwotę 9397 zł na zaspokojenie wierzytelności w kategorii II,
w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się niniejszego postanowienia,
2. następnie upadła przeznaczy na zaspokojenie swoich wierzycieli łącznie 16.000 złotych w formie 40 (czterdziestu) rat,
3. wysokość miesięcznej raty od 2 do 41 wynosi 400 złotych (czterysta złotych),
4. każdą ratę upadła będzie płaciła do 25 dnia miesiąca, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym uprawomocniło się niniejsze postanowienie, przy czym A. S. przeznaczy na rzecz wierzycieli:
- (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 15 zł na poczet wierzytelności podlegającej zaspokojeniu w kategorii II,
- Prokury Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego we W. kwotę 25 zł na poczet wierzytelności podlegającej zaspokojeniu w kategorii II,
- (...) Spółki Akcyjnej w M. kwotę 5 zł na poczet wierzytelności podlegającej zaspokojeniu w kategorii II,
- B. (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w G. kwotę 32 zł na poczet wierzytelności podlegającej zaspokojeniu w kategorii II,
- Banku (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 124 zł na poczet wierzytelności podlegającej zaspokojeniu w kategorii II,
- (...) Spółki Akcyjnej w B. kwotę 66 zł na poczet wierzytelności podlegającej zaspokojeniu w kategorii II,
- (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 5 zł na poczet wierzytelności podlegającej zaspokojeniu w kategorii II,
- (...) Spółki Akcyjnej w restrukturyzacji w G. kwotę 5 zł na poczet wierzytelności podlegającej zaspokojeniu w kategorii II,
- (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego w G. kwotę 6 zł na poczet wierzytelności podlegającej zaspokojeniu w kategorii II,
(...) Bank Spółki Akcyjnej w W. kwotę 117 zł na poczet wierzytelności podlegającej zaspokojeniu w kategorii II,
V. po wykonaniu przez A. S. powyższego planu spłaty wierzycieli niewykonane w ramach planu spłaty wierzycieli zobowiązania upadłej oraz pozostałe zobowiązania powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości tj. przed dniem 2 lutego 2021 roku zostaną umorzone, z wyjątkiem wierzytelności wynikających z zobowiązań, o których mowa w art. 370 f pkt 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. prawo upadłościowe tj. zobowiązań o charakterze alimentacyjnym, zobowiązań wynikających z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, zobowiązań do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny, a także do wykonania obowiązku naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, zobowiązań do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie, jak również zobowiązań do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem oraz zobowiązań, których upadła umyślnie nie ujawniła, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.
Postanowienie z 16 sierpnia 2021 r. uprawomocniło się z dniem 6 września 2023 r.
Dowód:
- postanowienie z 2 lutego 2021 r. – k. 130,
- postanowienie z 16 sierpnia 2023 r. – k. 171-173.
Sąd Rejonowy zważył, co następuje:
Powództwo okazało się uzasadnione w części.
W przedmiotowej sprawie powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. domagała się zasądzenia od pozwanej A. S. kwoty 17.785,47 zł wraz z odsetkami:
- umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od kwoty 16.732,02 zł,
- ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 1.053,45 zł,
od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.
Podstawą faktyczną, z której powód wywodził przedmiotowe roszczenie, była umowa pożyczki z 6 kwietnia 2017 r. zawarta przez strony.
Podstawę prawną żądania pozwu stanowiły: przepis art. 3 ust 1 i 2 pkt 1 Ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U.2016.1528 j.t.) oraz art. 720 §1 k.c.
Zgodnie z pierwszym przepisem przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki. Zgodnie zaś z drugim przepisem przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Podstawowym obowiązkiem pożyczkodawcy jest wydanie drugiej stronie przedmiotu pożyczki, natomiast obowiązkiem pożyczkobiorcy jest zwrot przedmiotu pożyczki w umówionym terminie.
Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z wydruków dokumentów elektronicznych złożonych przez powoda oraz dokumentów urzędowych uzyskanych z akt postępowania o ogłoszenie upadłości konsumenckiej pozwanej. Prawdziwość i wiarygodność tych dowodów nie wzbudziły wątpliwości Sądu, szczególnie, że nie zostały one skutecznie zakwestionowane przez pozwaną. Pozwana nie zakwestionowała zawarcia umowy, otrzymania pożyczki, jej niespłacenia w całości oraz wypowiedzenia umowy. Zakwestionowała jednak wysokość kosztów pożyczki, w szczególności prowizji, jako zbyt wygórowanej.
Przed przejściem do merytorycznej oceny żądania pozwu wskazać należy, że wydaniu wyroku w sprawie nie stało na przeszkodzie przeprowadzone wobec pozwanej postępowanie upadłościowe.
Po ogłoszeniu upadłości pozwanej Sąd zobligowany był zawiesić postępowanie na podstawie art. 177 §1 pkt 1 k.p.c. Powód nie zgłosił swojej wierzytelności w postępowaniu upadłościowym, co uniemożliwiałoby podjęcie postępowania w sprawie stosownie do art. 145 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe, zgodnie z którym: Postępowanie sądowe, administracyjne lub sądowoadministracyjne w sprawie wszczętej przeciwko upadłemu przed dniem ogłoszenia upadłości o wierzytelność, która podlega zgłoszeniu do masy upadłości, może być podjęte przeciwko syndykowi tylko w przypadku, gdy w postępowaniu upadłościowym wierzytelność ta po wyczerpaniu trybu określonego ustawą nie zostanie umieszczona na liście wierzytelności.
Postanowieniem z dnia 2 lutego 2021 r. Sąd upadłościowy stwierdził zakończenie postępowania upadłościowego i ustalił plan spłaty, co umożliwiało podjęcie postępowania.
Do rozważenia pozostawała jednak kwestia, czy w okresie wykonywania planu spłaty możliwym jest wydanie wyroku zasądzającego należność na rzecz wierzyciela, który nie zgłosił swojej wierzytelności w postępowaniu upadłościowym, czy też postępowanie powinno zostać umorzone lub powództwo oddalone. Powód swojej wierzytelności dochodzonej w niniejszym procesie nie zgłosił w postępowaniu upadłościowym, a pozwana domagała się, właśnie z uwagi na postępowanie upadłościowe, oddalenia powództwa.
Zgodnie z art. 491 [14] ust. 1 prawa upadłościowego, po wykonaniu ostatecznego planu podziału, a gdy z uwagi na brak majątku upadłego plan podziału nie został sporządzony – po zatwierdzeniu listy wierzytelności, sąd ustala plan spłaty wierzycieli. Według ust. 3 ww. przepisu, uprawomocnienie się postanowienia o ustaleniu planu spłaty wierzycieli oznacza zakończenie postępowania. W postanowieniu sąd określa, w jakim zakresie i czasie upadły jest obowiązany spłacać zobowiązania uznane na liście wierzytelności, niewykonane w toku postępowania na podstawie planu podziału oraz jaka część zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości zostanie umorzona po wykonaniu planu spłaty.
Z kolei zgodnie z art. 491 [15] ust. 6 prawa upadłościowego, w okresie wykonywania planu spłaty niedopuszczalne jest wszczęcie postępowania egzekucyjnego dotyczącego wierzytelności powstałych przed ustaleniem planu spłaty, z wyjątkiem wierzytelności wynikających z zobowiązań o których mowa w art. 491 [21] ust. 2 – m.in tych, których istnienia dłużnik umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.
Sąd orzekający w niniejszej sprawie w zakresie powyższych kwestii podziela stanowisko zaprezentowane przez Sąd Okręgowy w Olsztynie w sprawie o sygn. akt IX Ca 1153/20 (portal orzeczeń sądowych powszechnych) zaprezentowane poniżej:
Celem postępowania upadłościowego w stosunku do konsumenta jest oddłużenie upadłego i przywrócenie go do obrotu społeczno- gospodarczego, a wykonanie planu spłaty wierzycieli jest dla niego ostatnim etapem postępowania upadłościowego, to dopiero po wykonaniu przez upadłego obowiązków określonych w planie spłaty sąd wydaje postanowienie o wykonaniu planu spłaty i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości. Nadto, co wyraźnie wynika z treści postanowienia z 16 sierpnia 2023 r. (pkt V), po wykonaniu przez A. S. powyższego planu spłaty wierzycieli niewykonane w ramach planu spłaty wierzycieli zobowiązania upadłej oraz pozostałe zobowiązania powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości tj. przed dniem 2 lutego 2021 roku zostaną umorzone, z wyjątkiem wierzytelności wynikających z zobowiązań, o których mowa w art. 370 f pkt 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. prawo upadłościowe tj. zobowiązań o charakterze alimentacyjnym, zobowiązań wynikających z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, zobowiązań do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny, a także do wykonania obowiązku naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, zobowiązań do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie, jak również zobowiązań do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem oraz zobowiązań, których upadła umyślnie nie ujawniła, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.
Dopiero więc wydanie takiego postanowienia (o umorzeniu zobowiązań) pozostawia upadłego konsumenta bez długów, uniemożliwiając wierzycielom dochodzenia niespłaconej w toku postępowania części ich wierzytelności, konsument natomiast, korzystając z ochrony prawnej instytucji umorzenia zobowiązań, może powrócić do normalnego życia. Jednakże, przepis art. 491 [20] ust. 3 prawa upadłościowego stanowi wyraźnie, że w razie uchylenia planu spłaty wierzycieli zobowiązania upadłego nie podlegają umorzeniu.
Jak już wskazywano powód nie zgłosił wierzytelności w postępowaniu upadłościowym, choć postanowieniem z dnia 2 lutego 2021 r. Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie ogłosił upadłość pozwanej, wzywając wierzycieli upadłej do zgłaszania syndykowi wierzytelności w terminie trzydziestu dni od daty obwieszczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Nie mamy także do czynienia z wierzytelnością wynikającą z zobowiązań wymienionych w art. 491[ 21] ust. 2 prawa upadłościowego. Przepisy prawa upadłościowego, do których odnosi się pkt V postanowienia z 16 sierpnia 2023 r., pozwalają na umorzenie zobowiązań, jednakże nastąpić to może dopiero po wykonaniu planu spłaty, na co ustalono okres 65 miesięcy (z zaliczeniem 24 miesięcy, które upłynęły pomiędzy ogłoszeniem upadłości a ustaleniem planu spłaty), nadto o umorzeniu nie decyduje sąd rozpoznający sprawę o roszczenie, ale sąd gospodarczy.
Oczywistym przy tym jest, że zakres zobowiązań objętych planem spłaty nie pokrywa się z zakresem zobowiązań podlegających umorzeniu po wykonaniu planu spłaty, bowiem ten drugi jest znacznie szerszy i obejmuje nie tylko zobowiązania objęte listą wierzytelności, ale też zobowiązania powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości, zatem i te, które nie zostały ujęte na liście wierzytelności ze względu na brak ich zgłoszenia przez wierzycieli. Umorzeniem więc zostaną objęte: wierzytelności zgłoszone i uznane na liście lub wciągnięte na listę z urzędu; wierzytelności nieuznane na liście, a ustalone następnie w toku innego postępowania sądowego lub administracyjnego (a więc w trybie art. 145 ust. 1 prawa upadłościowego ) lub w procesie (postępowaniu) wszczętym po zakończeniu postępowania upadłościowego; wierzytelności niezgłoszone sędziemu-komisarzowi przez wierzyciela a powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości, nawet jeśli brak zgłoszenia był niezawiniony (zob. P. Zimmerman, Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz. Wyd. 5, Warszawa 2018).
Reasumując, art. 491 [14] ust. 8 ustawy prawo upadłościowe stanowi, że wydanie postanowienia o ustaleniu planu spłaty wierzycieli albo umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli lub warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli oznacza zakończenie postępowania, zatem istotnie były podstawy do podjęcia zawieszonego postępowania w rozpoznawanej sprawie, jako, że odpadła podstawa jego zawieszenia (postępowanie upadłościowe zostało zakończone).
Nadto, zgodnie z art. 491 [15] ust. 6 ww. ustawy, w okresie wykonywania planu spłaty wierzycieli niedopuszczalne jest wszczęcie postępowania egzekucyjnego dotyczącego wierzytelności powstałych przed ustaleniem planu spłaty wierzycieli, z wyjątkiem wierzytelności wynikających z zobowiązań, o których mowa w art. 491 [21] ust. 2 (jak wskazano wyżej, przypadek ten nie zachodzi), stąd też jest oczywistym, że powód, na mocy wydanego w niniejszej sprawie wyroku, nie będzie mógł podczas wykonywania planu spłaty przez pozwaną, egzekwować kwot w nim zasądzonych.
Zauważyć też trzeba, że przepis art. 491 [19] ustawy umożliwia zmianę planu spłaty wierzycieli, a nawet uchylenie tego planu, czy też uwzględnienie wierzytelności powstałych przed ustaleniem planu spłaty wierzycieli i stwierdzonych po jego ustaleniu, m.in. prawomocnym orzeczeniem, w sytuacjach opisanych w tym przepisie ust. 4 art. 491 [19] zakłada więc możliwość uzyskania przez wierzyciela prawomocnego orzeczenia po ustaleniu planu spłaty i w ten sposób uregulowana została sytuacja wierzycieli, którzy nie zgłosili swoich wierzytelności i nie zostali ujęci w planie spłaty.
Jak napisał bowiem P. Z. w cyt. wyżej komentarzu do prawa upadłościowego (teza 6 do art. 491 [19], „w ust. 4 komentowanego przepisu uregulowano sytuację wierzycieli, którzy nie zostali ujęci w planie spłaty. Do momentu bowiem umorzenia zobowiązań nie jest wykluczone, że taki wierzyciel uzyska tytuł egzekucyjny w postaci prawomocnego orzeczenia sądowego lub prawomocnej decyzji administracyjnej, albo w związku z dalszym prowadzeniem postępowania, albo wskutek wszczęcia nowego postępowania przeciwko upadłemu, co jest dopuszczalne gdyż uprawomocnienie się postanowienia o ustaleniu planu spłaty wierzycieli oznacza zakończenie postępowania upadłościowego (art. 491 ( 14) ust. 8 PrUp). (…) Słusznie więc ustawodawca takim wierzycielom przyznał legitymację do złożenia wniosku o zmianę planu spłaty, tak by możliwe było uwzględnienie w nim ich wierzytelności i spłatę tych wierzytelności choćby w części (ust. 3).” Podobne stanowisko zaprezentowali M. M., B. S., K. F. w artykule „Zgłoszenie wierzytelności w postępowaniu upadłościowym konsumenta oraz wpływ wierzyciela na wysokość planu spłaty”, z odwołaniem również do komentarza P. Z.. Oczywistym przy tym jest, że do takiej zmiany może dojść tylko w okolicznościach opisanych w art. 491 [19] ust. 3, czyli w razie istotnej poprawy sytuacji majątkowej upadłego w okresie wykonywania planu spłaty wierzycieli, wynikającej z innych przyczyn niż zwiększenie się wynagrodzenia za pracę lub dochodów uzyskiwanych z osobiście wykonywanej przez upadłego działalności zarobkowej; wtedy każdy z wierzycieli, w tym, np. powód, oraz upadły może wystąpić z wnioskiem o zmianę planu spłaty wierzycieli.
Odnosząc się zaś do wniosku pozwanej o oddalenie powództwa w rozpoznawanej sprawie o zapłatę, przywołać należy raz jeszcze, że zgodnie z art. 491 [21] ust. 1, po wykonaniu przez upadłego obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości i niewykonanych w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli, natomiast nie podlegają umorzeniu zobowiązania o charakterze alimentacyjnym, zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, zobowiązania do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny, a także do wykonania obowiązku naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, zobowiązania do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie, jak również zobowiązania do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem oraz zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu (ust. 2). Natomiast, jak stanowi ust. 3, po wydaniu postanowienia, o którym mowa w ust. 1, niedopuszczalne jest wszczęcie postępowania egzekucyjnego dotyczącego wierzytelności powstałej przed dniem ustalenia planu spłaty wierzycieli z wyjątkiem wierzytelności wynikających z zobowiązań, o których mowa w ust. 2. A zatem możliwym było, według stanu na dzień orzekania, wydanie wyroku zasądzającego roszczenie, z tym, że w okresie wykonywania przez pozwaną planu spłaty powód nie może wszcząć postępowania egzekucyjnego. O ile plan spłaty zostanie wykonany, zobowiązania, w tym także te objęte wyrokiem, zostaną zapewne umorzone. Decyzje w tym zakresie należą do sądu gospodarczego – upadłościowego. Możliwym więc było uzyskanie przez powoda tytułu egzekucyjnego, nie może on zaś wszczynać egzekucji ani w okresie wykonywania planu spłaty, ani też po umorzeniu zobowiązań. W przypadku zaś uchylenia planu spłaty wierzycieli na mocy art. 491 [20] ust. 3 prawa upadłościowego, zobowiązania upadłego nie zostaną umorzone i będzie możliwe prowadzenie egzekucji.
Podsumowując pomimo przeprowadzonego postępowania upadłościowego wydanie wyroku w sprawie było dopuszczalne.
Przechodząc do merytorycznej oceny żądania, po przenalizowaniu materiału dowodowego sprawy i stanowisk stron Sąd doszedł do przekonania i ustalił, że żądanie pozwu jest słuszne co do zasady, natomiast nieuzasadnione co do wysokości żądania.
Powód podołał spoczywającemu na nim ciężarowi dowodu i wykazał skuteczne zawarcie z pozwaną umowy pożyczki, z której wywodził swoje roszczenie i wykonanie swojej części zobowiązania. Wykazał również wymagalność roszczenia, a także skuteczność wypowiedzenia umowy. Jak już wskazywano, okoliczności tych pozwana nie zakwestionowała.
Powód wykazał również – z matematycznego punktu widzenia, prawidłowość wyliczenia żądanych kwot, odsetek i księgowania dokonywanych przez pozwaną wpłat. Wyliczenie przedstawione w replice na sprzeciw (k. 45 i dalsze) jest jednak częściowo merytorycznie niewłaściwe, gdyż uwzględnia kwotę miesięcznych prowizji, której żądanie Sąd uznał za nieuzasadnione, co przekładało się na bezpodstawność naliczania odsetek od tej kwoty.
W ocenie Sądu żądana przez powoda kwota prowizji jest zawyżona, a postanowienia umowne obciążające pożyczkobiorcę kosztami w tej wysokości stanowią klauzule niedozwolone.
Zgodnie z treścią art. 385[ 1] k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny (§ 1). Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie (§ 2). Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (§ 3).
Aby określone postanowienie umowy mogło zostać uznane za „niedozwolone postanowienie umowne” w rozumieniu wyżej wymienionego przepisu, spełnione muszą zostać łącznie cztery warunki: 1) umowa musi być zawarta z konsumentem, 2) postanowienie umowy „nie zostało uzgodnione indywidualnie”, 3) postanowienie kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, 4) postanowienie sformułowane w sposób jednoznaczny nie dotyczy „głównych świadczeń stron”.
W rozpoznawanej sprawie między stronami nie było sporne, że będąca przedmiotem sporu umowa została zawarta pomiędzy przedsiębiorcą (stroną powodową) a konsumentem (pozwaną). Powód nie wykazał faktu indywidualnego uzgodnienia z pozwaną warunków umowy, a to na nim stosowanie do art. 385 1§ 4 k.c. spoczywał ciężar dowodu wykazania, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, gdyż to powód mógłby się na to powoływać. Tym samym Sąd przyjął, że postanowienia umowy pożyczki co do prowizji nie zostały uzgodnione z pozwaną indywidualnie i nie miała ona wpływu na ich treść, gdyż nie były one przedmiotem negocjacji stron umowy. Umowa ta została sporządzona na gotowych formularzach. Pozwana miała jedynie możliwość wyboru co do zawarcia albo odmowy zawarcia przedłożonej jej umowy o treści takiej, jaka wynika ze złożonego przez powoda wydruku. Postanowienia dotyczące wysokości prowizji zostały jej narzucone. To zaś wskazuje na abuzywny charakter zawartej przez strony umowy pożyczki, której postanowienia nie podlegały w rzeczywistości żadnym indywidualnym uzgodnieniom poza ustaleniem wysokości faktycznie wypłaconej na rzecz pozwanej kwoty. Wysokość prowizji nie jest również głównym świadczeniem stron przy zawieraniu umowy pożyczki. Głównym świadczeniem stron w umowie pożyczki jest udzielenie (przeniesienie własności) oraz zwrot udzielonej pożyczki. Tylko postanowienia bezpośrednio regulujące wskazaną kwestię można zaliczyć do postanowień określających główne świadczenia stron.
W ocenie Sądu postanowienia umowne dotyczące prowizji od udzielonej pożyczki - nieuzgodnione indywidualnie kształtują prawa i obowiązki pozwanej w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jej interesy.
Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego i sądów powszechnych „rażące naruszenie interesów konsumenta” w rozumieniu art. 385[1] § 1 k.c. oznacza nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym, natomiast „działanie wbrew dobrym obyczajom” w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego wyraża się w tworzeniu przez kontrahenta konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową tego stosunku. Pojęcia te mają charakter niedookreślony i ocenny; wymagają dokonania ich wykładni w każdej sprawie indywidualnie, z uwzględnieniem celu umowy, charakteru stosunku zobowiązaniowego, jak również zwyczajów i norm przyjętych w konkretnej dziedzinie aktywności gospodarczej. Podstawowym elementem przyjętych w obrocie gospodarczym dobrych obyczajów jest zasada lojalności, uczciwości i szacunku wobec kontrahenta. Sprzeczne z dobrymi obyczajami będą więc takie działania, które zmierzają do niedoinformowania, dezinformacji, wykorzystania naiwności lub niewiedzy klienta, wprowadzenia go w błąd co do realnych obciążeń i ryzyka związanego z umową oraz co do tego, jakie świadczenia na swoją rzecz zastrzegł przedsiębiorca. Jeśli chodzi o pojęcie „interesu konsumenta”, to obejmuje ono elementy ekonomiczne (przede wszystkim związane z zachowaniem ekwiwalentności świadczeń stron oraz proporcjonalności obciążeń nałożonych na konsumenta do realnych kosztów związanych z umową i wartości świadczeń uzyskanych przez konsumenta), ale również pozaekonomiczne, takie jak pewność obrotu, zaufanie, czas poświęcony na realizację swoich uprawnień, przekonanie o rzetelnym potraktowaniu przez drugą stronę umowy. Ustawodawca wymaga, by naruszenie interesów konsumenta przez klauzulę niedozwoloną nastąpiło w stopniu „rażącym”, a zatem musi być to naruszenie znaczne, polegające na drastycznym odejściu od zasad uczciwego obrotu, lojalności, szacunku dla drugiej strony umowy. Działanie wbrew „dobrym obyczajom” w rozumieniu art. 385 1 § 1 k.c. w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego wyraża się w tworzeniu przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową tego stosunku. Rażące naruszenie interesów konsumentów polega w tym kontekście na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na niekorzyść konsumenta (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2005 roku, sygn. I CK 832/04, Legalis 71468, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 13 września 2012 roku, sygn. VI ACa 461/12, Legalis 741007).
Sąd rozpoznający niniejszą sprawę stanął na stanowisku, że żądanie przez powoda zapłaty na jego rzecz kwoty prowizji w wysokości 16.500 zł jest rażąco zawyżone, kwota ta stanowi 82,5% kwoty udzielonej pożyczki (faktycznie wypłaconej kwoty – 20.000 zł), co skutkuje znaczącym wzrostem świadczenia nałożonego na konsumenta względem wysokości świadczenia spełnionego przez pożyczkodawcę, co kształtowało prawa i obowiązki pozwanej w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszało jej interesy. Co bowiem istotne, w zamian za tę prowizję pozwana nie otrzymała żadnego realnego świadczenia. Prowizja stanowi czysty zysk pożyczkodawcy, który należy ocenić jako zawyżony. Powód nie wyjaśnił z jakiego tytułu domaga się tak znacznej kwoty, tzn. z tytułu jakich konkretnie czynności. Tym samym zaistniała podstawa do ustalenia, że powód domagał się wynagrodzenia za czynności, których faktycznie nie wykonał.
W ocenie Sądu nieuzasadniony byłby ewentualny argument, że za zapłacenie prowizji czy opłaty pozwana otrzymywała pożyczkę. Umowa pożyczki może być odpłatną, ale czym innym jest pobranie prowizji za zawarcie umowy i udzielenie pożyczki, co samo w sobie jest dopuszczalne i stanowi obok odsetek – główny dochód instytucji pożyczkowych, a czym innym jest pobieranie prowizji w zawyżonej wysokości. Powód nie podjął choćby dowodowej próby uzasadnienia wysokości prowizji np. poprzez wykazanie kosztów zawarcia czy obsługi umowy. Tak wysoka kwota prowizji mogłaby być uzasadniona również atrakcyjniejszymi dla pożyczkobiorcy warunkami pożyczki, sporna umowa takiej zależności jednak nie przewiduje, a co więcej również odsetki umowne ustalone zostały w maksymalnej wysokości. Obowiązek dowodowy wykazania w postępowaniu sądowym, że istniały uzasadnione podstawy do ustalenia prowizji za udzielenie pożyczki na tak wysokim poziomie, jak miało to miejsce w przypadku niniejszej pożyczki, spoczywało w niniejszej sprawie na stronie powodowej, która w tym zakresie nie podjęła w istocie żadnej inicjatywy dowodowej.
Podsumowując, skoro powód w toku niniejszego postępowania nie wykazał ani nawet nie próbował wykazać, że faktycznie poniósł w związku z zawarciem z pozwaną umowy pożyczki takie koszty, które uzasadniałyby przyjęcie prowizji w kwocie 16.500 zł, to uznać należało, że ustalona w umowie prowizja jako rażąco zawyżona, nie odpowiadająca w żadnej mierze faktycznie poniesionym kosztom związanym z zawarciem umowy pożyczki, stanowiła postanowienie umowne rażąco naruszające interes pozwanej jako konsumentki, dlatego też nie było dlań wiążące. Należy mieć na uwadze, że powódka prowadzi działalność za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, nie ponosi zatem kosztów związanych z utrzymaniem sieci lokali i pracowników tych lokali, jak np. banki.
Wskazać również należy, że spełnienie przez powódkę warunku z art. 36a ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, tj. maksymalnych pozaodsetkowych kosztów pożyczki, nie oznacza automatycznie, że niedopuszczalne jest badanie przez Sąd ich zasadności. Zasadność obciążenia pożyczkobiorcy taką opłatą musi być każdorazowo podyktowana ściśle określonymi względami związanymi z procesem zawarcia konkretnej umowy pożyczki. Przepis art. 36a ust. 1 ww. ustawy ma na celu ochronę kredytobiorców przed nadmiernym obciążeniem ich kosztami udzielenia pożyczki przez masowych pożyczkodawców, a nie niejako przyznawanie pożyczkodawcom uprawnienia do naliczania opłat za udzielenie pożyczek w maksymalnej kwocie bez względu na to czy poniósł on jakiekolwiek koszty w związku z zawarciem umowy pożyczki czy też nie (por. wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 27 września 2017 r., sygn. akt Ca 1122/17, Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych).
Zważywszy zatem, że w ocenie Sądu postanowienia umowne dotyczące prowizji miały charakter niedozwolonych klauzul umownych, nie wiązały one pozwanej. Skutkiem prawnym zastosowania przez przedsiębiorcę w umowie z konsumentem niedozwolonych postanowień umownych jest częściowa bezskuteczność umowy, polegająca na tym, że postanowienie umowne uznane za niedozwolone stają się bezskuteczne, natomiast w pozostałym zakresie umowa jest wiążąca. Innymi słowy „brak związania” postanowieniem umownym na skutek uznania go za niedozwolone nie oznacza nieważności czy bezskuteczności umowy w całości, a jedynie w określonym zakresie (art. 385[1] § 2 k.c.). Eliminacja abuzywnych postanowień z umowy ma na celu zniechęcenie przedsiębiorców do ich stosowania.
Podkreślić również należy, że niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu art. 385[1] § 1 KC jest ex lege pozbawione mocy wiążącej od samego początku i każdy organ orzekający w sprawie dotyczącej roszczenia z umowy z udziałem konsumenta jest obowiązany z urzędu to uwzględnić, chyba że konsument temu się sprzeciwi w sposób niewymuszony i jednoznaczny (por. wyroki SN z 3 kwietnia 2024 r., sygn. akt II NSNc 235/23, z 20 marca 2024 r., sygn. akt II CSKP 401/23, z 13 grudnia 2023 r., sygn. akt II NSNc 122/23).
Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że pozwana nie jest związana postanowieniami umowy odnoszącymi się do prowizji i nie jest zobowiązana do zapłaty na rzecz powoda prowizji od udzielonej pożyczki.
Przechodząc zatem do wyliczenia żądanej kwoty wskazać należy co następuje:
Pozwana faktycznie otrzymała 20.000 zł oraz kredytowane 500 zł opłaty przygotowawczej.
Z dokonanych przez pozwaną wpłat kwotę 7.205,48 zł powód zaliczył na poczet należności głównej. Skoro Sąd uznał, że żądanie prowizji oparte jest o abuzywne postanowienie umowne, to również kwotę 6.187,50 zł, którą powód zaksięgował jako spłatę prowizji, należało zaliczyć na poczet należności głównej. Zatem 20.500 zł – (7.205,48 zł + 6.187,50 zł) = 7.107,20 zł i tę kwotę, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych, zgodnie z umową i żądaniem pozwu, należało zasądzić.
Ponadto powód żądał odsetek: 433.51 zł odsetek umownych w wysokości 10% za faktyczny czas trwania umowy i 619,94 zł tytułem odsetek za opóźnienie w wysokości 14%, w tym 138,60 zł za okres od dnia wymagalności poszczególnych rat i miesięcznych prowizji do dnia obowiązywania umowy – 20 maja 2018 r. i 481,34 zł za okres od dnia 21 maja 2018 r. do dnia poprzedzającego wniesienie pozwu od całości niespłaconej należności głównej oraz sumy niespłaconych prowizji, łącznie 1.053,45 zł.
W piśmie procesowym z 25 lutego 2019 r. powód przedstawił szczegółowe wyliczenie żądanych odsetek rozdzielając je na te, których żąda od kwoty pożyczki oraz te, których żąda od prowizji. Skoro żądanie prowizji okazało się nieuzasadnione, to i żądanie od nich odsetek stawało się bezpodstawne. Dlatego też Sąd zasądził odsetki w wysokości 458,82 zł, stanowiące sumę skapitalizowanych odsetek, ale wyliczonych tylko od kwoty pożyczki, nie zaś również od prowizji.
O odsetkach od uwzględnionej części roszczenia Sąd orzekł na podstawie art. 481 §1 i §2 k.c., zgodnie z którymi jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.
Sąd zgodnie z postanowieniami umowy zasądził odsetki maksymalne za opóźnienie od kwoty kapitału, natomiast od kwoty skapitalizowanych odsetek (umownych i za opóźnienie) dalsze odsetki ustawowe za opóźnienie, zgodnie z art. 481 §1 k.c. od dnia wniesienia pozwu.
Tak argumentując należało orzec jak w punkcie 1 sentencji wyroku; zaś w 2 w pozostałej części powództwo uległo oddaleniu.
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 100 k.p.c., zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów, który stanowi, że w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.
Powódka poniosła następujące koszty procesu: 223 złotych tytułem opłaty od pozwu, 3.600 złotych tytułem wynagrodzenia pełnomocnika w osobie radcy prawnego i 17 zł tytułem opłaty skarbowej, czyli łącznie 3.480 złotych.
Pozwana nie poniosła kosztów postepowania.
Żądanie pozwu zostało uwzględnione co do 42,5% i takim procentem wyraża się wygrana powoda, pozwana zaś wygrała proces w 57,5 %.
42,5% kosztów powoda do 1.632 zł i taka kwotę w punkcie III Sąd zasądził wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.
Wysokość powyższych kosztów ustalono na podstawie: art. 13 ust. 1 w zw. z art. 19 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.05.167.1398), § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804 ze zm.) § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800) oraz na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 oraz część IV załącznika ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. 2006 Nr 225 poz. 1635 z późn. zm.)).
Mając na uwadze powyższe należało orzec jak w sentencji.