Sygn. akt III C 390/23
Dnia 19 września 2024 r.
Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: |
Sędzia Justyna Pikulik |
Protokolant: |
Oliwia Oczkowska |
po rozpoznaniu w dniu 19 września 2024 r. w Szczecinie na rozprawie
sprawy z powództwa F. S. i P. Ł.
przeciwko (...) Spółce Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W.
o zapłatę
1. zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. solidarnie na rzecz powodów F. S. i P. Ł. kwotę 9.697,46 zł (dziewięć tysięcy sześćset dziewięćdziesiąt siedem złotych czterdzieści sześć groszy) wraz z wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi:
-od kwoty 4.700 zł (cztery tysiące siedemset złotych) dnia 28 października 2022 r. do dnia zapłaty;
-od kwoty 400 zł (czterysta złotych) od dnia 10 lutego 2023 r. do dnia zapłaty;
-od kwoty 4.597,46 zł (cztery tysiące pięćset dziewięćdziesiąt siedem złotych czterdzieści sześć groszy) od dnia 27 lipca 2024 r. do dnia zapłaty;
2. w pozostałej części powództwo oddala;
3. zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. solidarnie na rzecz powodów F. S. i P. Ł. kwotę 2.817 zł (dwa tysiące osiemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1.817 zł (tysiąc osiemset siedemnaście złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty;
4. nakazuje pobrać od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego Szczecin- Centrum w Szczecinie kwotę 454 zł (czterysta pięćdziesiąt cztery złote) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.
Sygn. akt III C 390/23
Pozwem z 18 maja 2023 roku, który wpłynął do tutejszego Sądu 22 maja 2023 roku powodowie F. S. oraz P. Ł., reprezentowani przez zawodowego pełnomocnika, wnieśli o zasądzenie solidarnie na ich rzecz od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. kwoty 5.100 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od 23 października 2022 roku do dnia zapłaty, a także o zasądzenie solidarnie na ich rzecz od pozwanego kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 34 złotych.
W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, że 13 października 2022 roku doszło do zdarzenia, w wyniku którego pojazd marki S. o nr. rej. (...) stanowiący własność R. W. został uszkodzony przez sprawcę posiadającego polisę od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. Podmiot prowadzący postępowanie likwidacyjne sporządził kalkulację naprawy, w której określił koszt naprawy pojazdu poszkodowanych na kwotę 9.597,69 złotych. Poszkodowany, nie zgadzając się z wysokością ustalonego odszkodowania, zlecił ustalenie kosztów naprawy pojazdu niezależnemu rzeczoznawcy, który oszacował koszt naprawy uszkodzonego pojazdu na kwotę 16.201,50 zł. Poszkodowany odwołał się od decyzji pozwanego w przedmiocie ustalenia wysokości odszkodowania, wzywając zakład ubezpieczeń do zapłaty brakującej kwoty odszkodowania w wysokości 7.003,81 złotych, w tym kwoty 400 złotych tytułem kosztów sporządzenia kosztorysu przez prywatnego rzeczoznawcę. Wezwanie okazało się bezskuteczne. Powodowie wskazali, że legitymację procesową czynną wywodzą z umowy cesji wierzytelności z 6 kwietnia 2023 roku, zawartej z poszkodowanym.
Powodowie wskazali, że pozwany ubezpieczyciel zakończył postępowanie likwidacyjne w dniu 28 października 2022 r., zatem od dnia następnego domagają się od żądanej kwoty odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie.
W odpowiedzi na pozew pozwany (...) Spółka Akcyjna V. (...) z siedzibą w W. reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.
Pozwany wskazał, że nie kwestionuje swojej odpowiedzialności za szkodę, a w ramach jej likwidacji wypłacił łącznie kwotę 9.597,69 zł. Zdaniem pozwanego ubezpieczyciela, kwota ta wyczerpuje roszczenie poszkodowanego. Pozwany zakwestionował wysokość kosztów naprawy wynikających z opinii prywatnej, wskazując, że opiewają one na dużo niższą kwotę. Poza tym, poszkodowany nie przedstawił rachunków lub faktur poświadczających, że faktycznie poniesiono wyższe koszty naprawy niż wynikające z kalkulacji pozwanego. Pozwany zakwestionował także legitymację czynną powodów do dochodzenia roszczenia w niniejszej sprawie.
W piśmie procesowym z 8 lipca 2024 roku powodowie F. S. oraz P. Ł. rozszerzyli powództwo o kwotę 4.597,46 złotych, wnosząc o zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kwoty 9.697,46 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 23 października 2022 roku do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W odpowiedzi na pismo stanowiące rozszerzenie powództwa, pozwany (...) Spółka Akcyjna V. (...) z siedzibą w W. wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:
13 października 2022 roku doszło do kolizji, w której samochód marki S. o nr rej. (...), stanowiący własność R. W., został uszkodzony przez sprawcę posiadającego polisę od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym (...) Spółce Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W..
Szkoda została zgłoszona pozwanemu ubezpieczycielowi niezwłocznie po zdarzeniu, tj. 14 października 2022 r.
Niesporne, a dowód:
-akta szkody k. 59
-zeznania świadka R. W. k. 70-71.
Pozwany ubezpieczyciel (...) Spółka Akcyjna V. (...) z siedzibą w W. sporządził kalkulację naprawy, w której określił koszt naprawy pojazdu poszkodowanego R. W. marki S. nr rej. (...) na kwotę 9.597,69 złotych i kwotę tę wypłacił poszkodowanemu decyzją z dnia 28 października 2022 r. Poszkodowany nie zgodził się z wysokością szkody ustaloną przez pozwanego ubezpieczyciela i zlecił ustalenie kosztów naprawy prywatnemu rzeczoznawcy. Zgodnie ze sporządzoną wyceną przez prywatnego rzeczoznawcę, koszty naprawy uszkodzonego pojazdu poszkodowanego wynoszą 16.201,50zł.
Poszkodowany poniósł z tytułu sporządzenia prywatnej opinii koszt w kwocie 400 złotych.
Dowód:
- informacja o kosztach naprawy pojazdu k. 9-25;
- faktura VAT nr (...), k. 29.
-decyzja z dnia 28.10.2022 r. k.25v-26;
-kosztorys k. 30-33
-zeznania świadka R. W. k. 70-71.
Pismem z dnia 3 listopada 2022 r. poszkodowany R. W. wezwał pozwanego ubezpieczyciela do zapłaty łącznie kwoty 7.003,81 zł, w tym kwoty 6.603,81 zł tytułem kompensaty kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu marki S. nr rej. (...) oraz kwoty 400 zł tytułem rekompensaty kosztów powołania niezależnego rzeczoznawcy, w terminie 14 dni, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.
Pismem z dnia 21 stycznia 2023 r. skierowano ponownie do pozwanego ubezpieczyciela wezwanie do zapłaty kwoty 7.003,81 zł w terminie 7 dni, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.
Pozwany ubezpieczyciel pismem z dnia 10 lutego 2023 r. odmówił zapłaty zarówno kosztów naprawy pojazdu, jak i poniesionych kosztów sporządzenia przez poszkodowanego prywatnej opinii.
Dowód:
-wezwanie do zapłaty z dnia 03.11.2022 r. k. 27-28;
-przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 21.01.2023 r. k. 34;
-odpowiedź na odwołanie z 10.02.2023 r. k. 35-36.
-zeznania świadka R. W. k. 70-71.
Poszkodowany R. W. na mocy umowy przelewu wierzytelności z dnia 6 kwietnia 2023 roku przelał na rzecz powodów F. S. oraz P. Ł. wierzytelność przysługującą im z tytułu kosztów naprawy pojazdu marki S. o numerze rej. (...) określonych na kwotę 16.201,50 zł oraz kwotę 400 zł z tytułu kosztów sporządzenia opinii przez niezależnego rzeczoznawcę.
27 czerwca 2024 r. strony umowy cesji z dnia 6 kwietnia 2023 r. zawarły aneks do ww. umowy cesji, oświadczając w nim, że wartość wierzytelności cedenta w stosunku do ubezpieczyciela opiewa na kwotę 18.895,15 zł oraz kwotę 400 zł z tytułu kosztów sporządzenia opinii przez niezależnego rzeczoznawcy.
Dowód:
- umowa przelewu wierzytelności z 06.04.2023 roku, k. 37.
-aneks do umowy przelewu wierzytelności z 27.06.2024 r. k. 142.
-zeznania świadka R. W. k. 70-71.
Wartość szkody w pojeździe marki S. o nr rej. (...), na skutek kolizji z dnia 13 października 2022 r. wyrażającej się w kosztach przywrócenia do stanu poprzedniego wg cen części zamiennych obowiązujących w miesiącu październiku 2022 r. wynosi przy użyciu oryginalnych części zamiennych – 18.895,15 zł brutto wraz z podatkiem VAT.
Celowym i uzasadnionym technicznie kosztem przywrócenia pojazdu do stanu sprzed zdarzenia jest koszt ustalony w oparciu o części zamienne oryginalne. Naprawa przy użyciu oryginalnych części zamiennych pozwoli w pełni usunąć uszkodzenia, bez dalszych czynności naprawczych oraz kosztów.
W świetle technologii napraw powypadkowych pojazdów nie jest zasadne pomniejszanie (urealnianie lub amortyzowanie) cen części zamiennych oraz ilości materiału lakierniczego koniecznego do przeprowadzenia naprawy zgodnej z technologią producenta pojazdu S..
Przywrócenie pojazdu do stanu sprzed zdarzenia może nastąpić wyłącznie przy zachowaniu technologii napraw powypadkowych producenta samochodu S.,
Wypłacone dotychczas przez pozwanego ubezpieczyciela odszkodowanie nie pozwala na naprawę samochodu S. zgodnie z technologią producenta pojazdu.
W przypadku pojazdu marki S. o nr rej. (...) nie występują części zamienne inne niż oryginalne spełniające kryteria jakościowe, tj. zamienniki o symbolach P, PJ i inne. Nie powinny być one stosowane do napraw powypadkowych pojazdów i nie pozwalają na naprawę zgodną z technologią producenta pojazdu. Części zamienne o symbolu (...) nie występują w przypadku przedmiotowego pojazdu.
Części zamienne używane pochodzące z rynku wtórnego nie mogą być stosowane do napraw powypadkowych pojazdów. W przypadku przedmiotowego pojazdu marki S. nie zachodzi utrata wartości handlowej albowiem przed zdarzeniem pojazd był już wcześniej uszkodzony kolizyjnie, odnotowano cztery przypadki takich zdarzeń. Przy naprawie pojazdu zgodnej z technologią producenta S., z zastosowaniem części zamiennych oryginalnych nie nastąpi wzbogacenie poszkodowanego.
Dowód:
-opinia biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej Z. K. z 12.04.2024 r. k. 105-124.
Sąd Rejonowy zważył, co następuje:
Powództwo okazało się uzasadnione niemalże w całości.
W przedmiotowej sprawie, po rozszerzeniu powództwa, powodowie F. S. i P. Ł. domagali się zapłaty od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. solidarnie kwoty 9.697,46 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 23 października 2022 roku do dnia zapłaty.
Okoliczności kolizji z 13 października 2022 roku nie były pomiędzy stronami sporne. Również legitymacja bierna pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. do występowania w niniejszym procesie nie budziła wątpliwości, która opiera się o treść art. 436 § 1 k.c. w zw. z art. 34 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.
W zakresie legitymacji czynnej powodów wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
Pozwany w niniejszej sprawie wskazał, że kwestionuje legitymację czynną powodów, nie wskazując jednak z jakich przyczyn.
W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie legitymacja czynna powodów wynikała z faktu przeniesienia na nich przez poszkodowanego wierzytelności z tytułu kosztów naprawy pojazdu oraz kosztów sporządzenia prywatnej opinii w sprawie.
Poszkodowany zawarł z powodami w dniu 6 kwietnia 2023 r. umowę cesji wierzytelności, umowa ta została aneksowana w dniu 27 czerwca 2024 r.
W świetle skutecznej cesji wierzytelności, brak jest podstaw do kwestionowania legitymacji czynnej powodów w niniejszej sprawie.
W niniejszej sprawie poza sporem pozostawał fakt wyrządzenia szkody przez sprawcę posiadającego ubezpieczenie OC wykupione u pozwanego. Pozwany przyjął bowiem co do zasady swoją odpowiedzialność za szkodę, a spór dotyczył jedynie wysokości należnego powodom odszkodowania.
Świadczenie ubezpieczyciela z tytułu umowy ubezpieczenia majątkowego ma charakter odszkodowawczy i ta funkcja kompensacyjna determinuje podstawową treść pojęciową, zakres i poziom odszkodowania. Odpowiedzialność natomiast zakładu ubezpieczeń jest szczególną postacią odpowiedzialności cywilnej, a prawo ubezpieczeń majątkowych jest częścią prawa odszkodowawczego. Pojęcie szkody w ubezpieczeniach jest zatem takie samo jak w innych działach prawa odszkodowawczego, zasada odszkodowania nie może być bowiem traktowana w oderwaniu od ogólnych zasad odszkodowawczych, które znalazły wyraz i zostały uregulowanie w kodeksie cywilnym. Dotyczy to samych pojęć szkody i odszkodowania. Wskazać przy tym należy, że zakład ubezpieczeń obowiązany jest do naprawienia szkody tylko w formie wypłaty odpowiedniej sumy pieniężnej, nie zaś wedle wyboru poszkodowanego także przez przywrócenie stanu poprzedniego, co wyłącza stosowanie w tych okolicznościach art. 363 § 1 k.c. Niezależnie od tego, czy poszkodowany naprawił, uszkodzoną rzecz, należy mu się od zakładu ubezpieczeń odszkodowanie ustalone według zasad art. 363 § 2 k.c., w związku z art. 361 § 2 k.c., co oznacza, że jego wysokość ma odpowiadać kosztom przywrócenia rzeczy jej wartości sprzed wypadku.
Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W literaturze dominującą jest teoria adekwatnego związku przyczynowego, od której odstępstwa mogą wystąpić w warunkach opisanych w art. 361 § 2 k.c., zgodnie z którym w granicach określonych w art. 361 § 1 k.c., w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Co do zasady normalny związek przyczynowy pełni zatem w prawie cywilnym funkcję przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej, a nadto wyznacza jej granice w tym sensie, że zobowiązany ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa zdarzeń, z którymi ustawa łączy jego obowiązek odszkodowawczy. Skutki zaś pozostające poza granicami adekwatnej przyczynowości nie są objęte takim obowiązkiem. Adekwatny związek przyczynowy pozwala na uznanie prawnej doniosłości tych skutków, które są dla badanego zdarzenia zwykłe (typowe, normalne), a na odrzucenie takich, które oceniamy jako niezwykłe, nietypowe, nienormalne. Następstwo zdarzenia ma zaś normalny charakter wówczas, gdy w danym układzie stosunków i warunków oraz w zwyczajnym biegu rzeczy, bez zaistnienia szczególnych okoliczności, szkoda jest następstwem danego zdarzenia lub gdy zazwyczaj, w zwykłym porządku rzeczy jest konsekwencją danego zdarzenia ( por. wyrok SN z dnia 11.09.2003 r., sygn. III CKN 473/01 oraz wyrok SN z dnia 26.01.2006 r., II CK 372/05). W świetle powyższego przepisu wysokość odszkodowania ubezpieczeniowego świadczonego z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z ruchem pojazdu mechanicznego jest zakreślona granicami odpowiedzialności cywilnej posiadacza, kierowcy samochodu. Reguła płynąca z przywołanego przepisu nakazuje także przestrzeganie zasady pełnego odszkodowania w granicach wspomnianego adekwatnego związku przyczynowego. Podstawową bowiem funkcją odszkodowania jest kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może ono jednak przewyższać wysokości faktycznie poniesionej szkody.
Odnosząc się do żądania zwrotu kosztów naprawy pojazdu wskazać należy, że zgodnie z treścią przepisu art. 822 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Z przepisu art. 34 ust. 1 i art. 36 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (...) wynika natomiast, że odszkodowanie, które zakład ubezpieczeń, w ramach odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, zobowiązany jest wypłacić poszkodowanemu, ustala się w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem, jeżeli są oni zobowiązani do odszkodowania za szkodę wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu. Zgodnie natomiast z art. 363 § 1 k.c., naprawienie szkody, jeżeli taki jest wybór poszkodowanego, powinno nastąpić przez przywrócenie stanu poprzedniego. Odszkodowanie, jakie zobowiązany jest w takiej sytuacji wypłacić zakład ubezpieczeń, obejmuje wszelkie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki poniesione w celu przywrócenia stanu poprzedniego rzeczy. Przywrócenie uszkodzonej rzeczy do stanu poprzedniego oznacza zaś doprowadzenie jej do stanu używalności i jakości w zakresie istniejącym przed wypadkiem; w razie uszkodzenia pojazdu mechanicznego chodzi o przywrócenie mu sprawności technicznej, zapewniającej bezpieczeństwo kierowcy i innych uczestników ruchu, oraz wyglądu sprzed wypadku ( por. uchwałę SN z dnia 12.04.2012 r., II CZP 80/11). Przy czym, jeżeli naprawy samochodu uszkodzonego w wypadku komunikacyjnym dokonał sam poszkodowany, to w ramach odszkodowania z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia OC należy mu się nie tylko zwrot poczynionych przez niego przy tej naprawie nakładów, ale i zwrot robocizny z uwzględnieniem przyjętych, z reguły w miejscu zamieszkania, stawek robocizny za tego rodzaju usługi ( por. wyrok SN z dnia 11.12.1997 r., I CKN 385/97).
W przedmiotowej sprawie wykonana została opinia biegłego z zakresu techniki samochodowej Z. K.. Z jej treści wynika, że koszty naprawy pojazdu S. o nr rej. (...), na skutek kolizji z dnia 13 października 2022 r. wyrażającej się w kosztach przywrócenia do stanu poprzedniego wg cen części zamiennych obowiązujących w miesiącu październiku 2022 r. wynosi przy użyciu oryginalnych części zamiennych – 18.895,15 zł brutto wraz z podatkiem VAT.
Biegły w opinii wskazał, że uzasadnionym technicznie kosztem przywrócenia pojazdu do stanu sprzed zdarzenia jest koszt ustalony w oparciu o części zamienne oryginalne. Naprawa przy użyciu oryginalnych części zamiennych pozwoli w pełni usunąć uszkodzenia, bez dalszych czynności naprawczych oraz kosztów.
W świetle technologii napraw powypadkowych pojazdów nie jest zasadne pomniejszanie (urealnianie lub amortyzowanie) cen części zamiennych oraz ilości materiału lakierniczego koniecznego do przeprowadzenia naprawy zgodnej z technologią producenta pojazdu S..
Przywrócenie pojazdu do stanu sprzed zdarzenia może nastąpić wyłącznie przy zachowaniu technologii napraw powypadkowych producenta samochodu S.,
Wypłacone dotychczas przez pozwanego ubezpieczyciela odszkodowanie nie pozwala na naprawę samochodu S. zgodnie z technologią producenta pojazdu.
Przy naprawie pojazdu zgodnej z technologią producenta S., z zastosowaniem części zamiennych oryginalnych nie nastąpi wzbogacenie poszkodowanego.
Przedstawiona przez biegłego opinia jest spójna i logicznie uzasadniona. Sąd doszedł do przekonania, że tylko wykorzystanie części oryginalnych w procesie naprawy pojazdu zapewni przywrócenie pojazdu do stanu poprzedniego pod wszystkimi istotnymi względami. Podkreślić bowiem należy, że biegły wskazał, że naprawa pojazdu przy użyciu części oryginalnych nie spowoduje wzbogacenia poszkodowanego, zatem nie ma powodów, aby naprawa pojazdu została dokonana innymi częściami niż oryginalne. Należy bowiem zauważyć, że zastosowanie części alternatywnych może mieć negatywny wpływ na cenę pojazdu przy ewentualnej odsprzedaży samochodu.
Co więcej, w materiałach zgromadzonych w toku postępowania likwidacyjnego nie ma informacji o tym, że w dacie powstania szkody w pojeździe znajdowały się inne części niż oryginalne, a mając na uwadze zasadę pełnego naprawienia szkody, za celowe i ekonomicznie uzasadnione uznać należy koszty naprawy pojazdu przy zastosowaniu oryginalnych części zamiennych.
W uchwale z 12 kwietnia 2012 roku Sąd Najwyższy wskazał, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu. Jeżeli ubezpieczyciel wykaże, że prowadzi to do wzrostu wartości pojazdu, odszkodowanie może ulec obniżeniu o kwotę odpowiadającą temu wzrostowi (sygn. akt III CZP 80/11). W przywołanej uchwale Sąd Najwyższy stwierdził jednoznacznie, iż dopiero jeżeli ubezpieczyciel wykaże, że ustalenie odszkodowania według cen nowych części prowadzi do wzrostu wartości pojazdu, odszkodowanie może ulec obniżeniu o kwotę odpowiadającą temu wzrostowi. Dopóki wykorzystanie części oryginalnych przy naprawie samochodu nie prowadzi do zwiększenia się jego wartości w stosunku do wartości jaką posiadał przez wypadkiem, nie ma żadnych przeszkód do uwzględnienia ich cen w kosztach naprawy. W tych zaś przypadkach, gdy wykorzystanie części oryginalnych skutkuje przyrostem wartości auta, ubezpieczycielowi przysługuje żądanie obniżenia odszkodowania, tj. ograniczenia go do sumy stanowiącej różnicę pomiędzy pełnym kosztem naprawy a kwotą odpowiadającą przyrostowi wartości auta. Uwzględnieniu przy ustaleniu tej relacji podlegają ceny części oryginalnych (wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z 28 października 2014 roku, sygn. akt III Ca 673/14).
Opinia biegłego nie była kwestionowana przez żadną ze stron.
Sąd wskazuje również, że nie obowiązują jakiekolwiek ceny sztywne czy maksymalne za roboczogodzinę prac naprawczych. Zarówno sprawca szkody, jak i ubezpieczyciel nie są uprawnieni do ingerowania w to, w jakim warsztacie poszkodowany dokona naprawy pojazdu i fakt, że wybrał warsztat, który stosuje ceny wyższe niż te, które ubezpieczyciel byłby skłonny zaakceptować, nie zwalnia ani sprawcy szkody ani ubezpieczyciela z obowiązku zwrotu tych kosztów, o ile były one celowe i ekonomicznie uzasadnione w celu przywrócenia stanu poprzedniego pojazdu. Poszkodowany nie jest również zobowiązany do dokonywania naprawy pojazdu w warsztacie, który oferuje najniższe ceny za tego rodzaju usługi. Ubezpieczyciel byłby zwolniony z obowiązku wypłaty odszkodowania jedynie w takim zakresie, w jakim poniesione koszty naprawy pojazdu prowadziłyby do wzbogacenia poszkodowanego, jednakże ciężar wykazania tej okoliczności, tj. wzbogacenia poszkodowanego, spoczywa na pozwanym, który z faktu tego wywodzi skutki prawne. Faktu tego pozwany w toku procesu nie wykazał.
Na podstawie opinii biegłego sądowego w zakresie techniki samochodowej Z. K. z 12 kwietnia 2024 roku, Sąd ustalił, że w celu przywrócenia należącego do poszkodowanego pojazdu do stanu sprzed kolizji i w celu realizacji zasady pełnego naprawienia szkody konieczne jest zastosowanie nowych oryginalnych części zamiennych, a koszt naprawy wyniósł kwotę 18.895,15 złotych. Od powyższej kwoty należało odjąć kwotę dotychczas przyznanego poszkodowanemu przez pozwanego ubezpieczyciela świadczenia w wysokości 9.597,69 złotych, co daje kwotę 9.297,46 złotych. Roszczenie powodów w zakresie kosztów naprawy pojazdu podlegało więc uwzględnieniu w całości.
Uzasadnione okazało się również żądanie zapłaty kwoty 400 złotych tytułem kosztów sporządzenia kalkulacji naprawy pojazdu przed skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego. Odszkodowanie przysługujące z umowy ubezpieczenia może - stosownie do okoliczności sprawy - obejmować także koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego (por. uchwałę SN z 18.05.2004 r., III CZP 24/04, opubl. OSNC 2005/7-8/117). W uchwale tej Sąd Najwyższy wskazał, że o tym, czy koszty ekspertyzy powypadkowej poniesione przez poszkodowanego w postępowaniu likwidacyjnym mieszczą się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego winna być dokonywana na podstawie konkretnych okoliczności sprawy, a w szczególności po dokonaniu oceny, czy poniesienie tego wydatku było obiektywnie uzasadnione i konieczne. Zważywszy na ustaloną przez pozwanego wysokość szkody, zlecenie przez powodów sporządzenia kalkulacji kosztów naprawy pojazdu przez rzeczoznawcę niezależnego od ubezpieczyciela, należy uznać za uzasadnione i konieczne dla ustalenia czy w ogóle i w jakim zakresie powód może domagać się uzupełnienia wypłaconego odszkodowana. Ustalenia poczynione w kalkulacji sporządzonej na zlecenie powoda nie odbiegają znacząco od ustaleń poczynionych w toku postępowania na podstawie opinii Z. K.. Stąd też, pozwany winien zwrócić powodowi poniesione z tego tytułu koszty. Wysokość wydatków z tego tytułu wynika z dokumentu prywatnego w postaci faktury nr F 0015/10/2022 z 16 października 2022 roku. Prawdziwość i wiarygodność tego dokumentu nie była przez pozwanego kwestionowana, a i Sąd nie dopatrzył się okoliczności dyskwalifikujących jego przydatność do poczynienia ustaleń faktycznych w sprawie.
Poniesienie wydatków na sporządzenie opinii prywatnej Sąd uważa zatem za uzasadnione.
Z uwagi na powyższe, należało zasądzić od pozwanego ubezpieczyciela solidarnie na rzecz powodów odszkodowanie w kwocie dochodzonej rozszerzonym powództwem, tj. 9.697,46 złotych, o czym orzeczono w punkcie 1 wyroku.
Roszczenie o odsetki ustawowe za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego znajduje oparcie w treści art. art. 359 § 1 k.c., art. 481 § 1 i 2 k.c. oraz art. 817 § 1 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych (…). Zgodnie z treścią przepisu art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Dłużnik popada w opóźnienie, jeśli nie spełnia świadczenia pieniężnego w terminie, w którym stało się ono wymagalne także wtedy, gdy kwestionuje istnienie lub wysokość świadczenia ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2003 r., sygn. II CK 146/02). Ubezpieczyciel, stosownie do treści przepisu art. 817 § 1 k.c., obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku, a jeśli tego nie czyni, popada w opóźnienie uzasadniające naliczenie odsetek ustawowych od należnej wierzycielowi sumy. Świadczenie ubezpieczyciela ma zatem charakter terminowy, a spełnienie świadczenia w terminie późniejszym niż wynikający z art. 817 k.c. może być usprawiedliwione jedynie wówczas, gdy ubezpieczyciel wykaże istnienie przeszkód w postaci niemożliwości wyjaśnienia okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności albo wysokości świadczenia, mimo działań podejmowanych z wymaganą od niego starannością profesjonalisty, według standardu, którego reguły wyznacza przepis art. 16 ust. 1 ustawy z 2003 roku o działalności ubezpieczeniowej.
W rozważanym przypadku, pozwany otrzymał zgłoszenie szkody w pojeździe niezwłocznie po szkodzie zaistniałej w dniu 13 października 2022 r., tj. 14 października 2022 r. co wynika z akt postępowania likwidacyjnego. Pozwany nie podniósł przy tym ani nie udowodnił, aby w terminie zakreślonym przepisem art. 817 § 1 k.c., nie było możliwe wyjaśnienie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia. Wysokość zaś szkody powstałej w pojeździe powoda została ustalona w toku niniejszego procesu wyłącznie na podstawie materiału zgormadzonego w postępowaniu likwidacyjnym, a więc na podstawie okoliczności istniejących i znanych pozwanemu w postępowaniu likwidacyjnym. Pozwany postępowanie likwidacyjne zakończył 28 października 2022 r., wydając w tej dacie decyzję o przyznaniu odszkodowania w kwocie 9.597,69 zł.
W tej dacie zatem pozwany ubezpieczyciel posiadał wszelkie niezbędne informacje do naprawienia szkody, zatem od tego dnia pozostaje w opóźnieniu z zapłatą odszkodowania, co uzasadnia zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty uzupełniającej odszkodowania, tj. żądanej z tego tytułu w pozwie kwoty 4.700 zł od daty decyzji o wypłacie, tj. 28 października 2022 roku do dnia zapłaty.
Jednak powodowie w pozwie domagali się odsetek ustawowych za opóźnienie od ww. kwoty od 23 października 2022 roku, stąd też Sąd w zakresie odsetek od tej daty powództwo oddalił ( pkt 2 wyroku).
Od kwoty zaś 400 zł tytułem kosztów sporządzenia prywatnej opinii Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 10 lutego 2023 r. do dnia zapłaty, albowiem powodowie wezwali pozwanego do zapłaty tej kwoty pismem z dnia 3 listopada 2022 r. i pismem z dnia 21 stycznia 2023 r., stąd nieuzasadnione zdaniem Sądu jest żądanie odsetek ustawowych od ww. kwoty tak jak zażądali powodowie w pozwie, tj. od dnia 23 października 2022 r. W tej dacie pozwany jeszcze o takim roszczeniu powodów jeszcze nie wiedział. Pozwany w swoim piśmie z dnia 10 lutego 2023 r. odmówił refundacji kosztów prywatnej opinii, stąd też Sąd od tej daty zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 400 zł.
W zakresie zaś odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 400 zł od dnia 23 października 2022 r. Sąd powództwo oddalił ( pkt 2 wyroku).
Od kwoty 4.597,46 zł, o którą powodowie rozszerzyli powództwo pismem z dnia 8 lipca 2024 r. Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 27 lipca 2024 r. do dnia zapłaty, tj. od dnia następnego po doręczeniu pozwanemu pisma rozszerzającego powództwo, albowiem wtedy pozwany mógł zapoznać się ze zwiększonym żądaniem powodów.
W zakresie zaś odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty, o którą powództwo rozszerzono, tj. 4.597,46 zł, tj. od dnia 23 października 2022 r. Sąd powództwo oddalił (pkt 2 wyroku).
Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o dokumenty przedstawione przez strony w toku postępowania, których autentyczność oraz treść nie były przez nie kwestionowane, ani też nie wzbudziły wątpliwości Sądu. Za wiarygodne, gdyż korespondujące z pozostałymi dowodami zgromadzonymi w sprawie, Sąd uznał także zeznania świadka R. W.. Dodatkowo, wysokość szkody Sąd ustalił w oparciu o przeprowadzony dowód z pisemnej opinii biegłego sądowego w zakresie techniki samochodowej Z. K. z 12 kwietnia 2024 r. Sąd uznał, że wydana opinia została sporządzona w sposób rzetelny, przez osobę dysponującą odpowiednią wiedzą fachową i w należyty sposób objaśniła zagadnienie poddane opiniowaniu.
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Przepis art. 98 § 1 k.p.c. stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.
Powodowie w niniejszej sprawie wygrali proces niemalże w całości, przegrali natomiast jedynie w niewielkiej części dotyczącej odsetek ustawowych za opóźnienie od żądanych kwot.
Uzasadnia to zasądzenie poniesionych przez nich kosztów procesu od pozwanego ubezpieczyciela w całości na rzecz powodów.
Na koszty te, zgodnie z treścią art. 98 § 3 k.p.c. złożyła się: uiszczona przez powodów opłata od pozwu w kwocie 400 złotych, opłata od rozszerzonego powództwa w kwocie 100 zł, zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego sądowego wykorzystana w całości w kwocie 500 złotych, wynagrodzenie pełnomocnika powoda- radcy prawnego, którego wysokość ustalono na podstawie przepisu § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800 ze zm.) na kwotę 1.800 złotych oraz opłata skarbowa od złożonego dokumentu pełnomocnictwa procesowego od dwóch powodów w kwocie 17 złotych. Łącznie koszty te opiewały na kwotę 2.817 zł
Mając powyższe na uwadze, Sąd w punkcie III wyroku zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. solidarnie na rzecz powodów F. S. i P. Ł. kwotę 2.817 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1.817 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. Powyższa kwota została zasądzona wraz z wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem art. 98 k.p.c., w myśl którego, od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty (art. 98 § 1 1 k.p.c.).
W pkt 4 wyroku Sąd orzekł o nieuiszczonych w sprawie kosztach sądowych, na podstawie art. 113 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1025 z późń. zm.), który stanowi, iż kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Koszty nieobciążające przeciwnika sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji nakazuje ściągnąć z roszczenia zasądzonego na rzecz: strony, której czynność spowodowała ich powstanie.
Na koszty sądowe w niniejszej sprawie złożyły się koszty sporządzenia opinii przez biegłego w łącznej kwocie 1.454 zł. Koszty te częściowo zostały pokryte z zaliczek uiszczonych przez powodów i pozwanego w kwotach po 500 zł.
Nieuiszczone koszty sądowe obejmowały zatem kwotę 454 zł. Sąd obciążył zatem pozostałą kwotą wydatku przegrywającego proces w całości pozwanego.
Wobec powyższego, Sąd w pkt 4 nakazał pobrać od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego Szczecin- Centrum w Szczecinie kwotę 454 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.