Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lipca 2024 roku

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie Wydział III Cywilny

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Rejonowego Anna Szarek

Protokolant – stażysta Joanna Piotrowska

po rozpoznaniu w dniu 26 lipca 2024 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa D. S.

przeciwko B. (...) Spółce (...) Oddział w Polsce z siedzibą w W.

o zapłatę

I zasądza od pozwanej B. (...) Spółki (...) Oddział w Polsce z siedzibą
w W. na rzecz powoda D. S. kwotę 32 150,45 zł (trzydziestu dwóch tysięcy stu pięćdziesięciu złotych i czterdziestu pięciu groszy) wraz z odsetkami ustawowymi
za opóźnienie od dnia 22 maja 2020 roku do dnia zapłaty;

II zasądza od pozwanej B. (...) Spółki (...) Oddział w Polsce z siedzibą
w W. na rzecz powoda D. S. kwotę 5 725 (pięciu tysięcy siedmiuset dwudziestu pięciu) złotych tytułem kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi
za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt III C 428/21

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 26 lipca 2024 roku

D. S. wniósł o zasądzenie od B. (...) z siedzibą R. kwoty 32 150,45 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22 maja 2020 r. do dnia zapłaty i kosztami procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania pozwu powód podniósł, że na skutek kolizji, do której doszło w dniu 2 lutego 2020 r. w S., uszkodzony został należący do niego pojazd marki M. (...) o nr rej. (...). Powód na stałe zamieszkuje na terytorium Republiki Federalnej Niemiec w B.. Zlecił zatem kalkulację kosztów naprawy pojazdu na terenie Niemiec. Rzeczoznawca wycenił koszty naprawy na kwotę 7 476,85 euro brutto.

Sprawca szkody objęty był ochroną ubezpieczeniową w zakresie odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z ruchem pojazdu mechanicznego u pozwanego ubezpieczyciela. Z uwagi na swoje miejsce zamieszkania, powód zgłosił szkodę w niemieckim oddziale pozwanego ubezpieczyciela. Ubezpieczyciel, pomimo wszczęcia postępowania likwidacyjnego, w toku którego nie kwestionował swojej odpowiedzialności za szkodę, nie dokonał wypłaty odszkodowania. Powód zgłosił zatem szkodę w oddziale ubezpieczyciela na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ubezpieczyciel odmówił wypłaty odszkodowania, wskazując, że co prawda szkoda nastąpiła w P., to z uwagi na fakt, że pojazd zarejestrowany jest na terenie Niemiec, szkoda winna być likwidowana przez niemiecki oddział B. (...).

Żądana pozwem kwota stanowi iloczyn ustalonych przez rzeczoznawcę kosztów naprawy pojazdu, tj. kwoty 7 476,85 euro brutto oraz średniego kursu euro ustalonego przez Narodowy Bank Polski z dnia powstania szkody, tj. 3 lutego 2020 r. , który wynosił 4,30 zł. Powód domaga się zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia następnego po upływie 3 – miesięcznego terminu od dnia poinformowania go o wszczęciu postępowania likwidacyjnego.

Pozwany B. (...) z siedzibą R. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

Pozwany podniósł, że powód nie wykazał zasadności żądania pozwu co do wysokości, a w szczególności, aby dokonał naprawy pojazdu i poniósł z tego tytułu koszty w wysokości żądanej pozwem kwoty, a także, aby jego centrum życiowe koncentrowało się na terenie Niemiec i tym samym, aby uzasadnione było ustalenie wysokości szkody przy uwzględnieniu cen części zamiennych i stawek za roboczogodzinę na rynku niemieckim. Nadto, z uwagi na wiek pojazdu i przebieg, nieuzasadnione jest uwzględnienie w kalkulacji naprawy oryginalnych części zamiennych sygnowanych logo producenta.

Powód podtrzymał żądanie pozwu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

2 lutego 2020 r. w S., doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzony został należący do D. S. pojazd marki M. (...) o nr rej. (...).

Niesporne, a nadto dowód:

- zeznania świadka M. B. (1) na piśmie k. 95 – 98.

Sprawca kolizji objęty był ochroną ubezpieczeniową w zakresie odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z ruchem pojazdu mechanicznego w B. (...) z siedzibą w R..

Niesporne.

Powód D. S. zamieszkuje na stałe na terytorium Republiki Federalnej Niemiec – w B.. Tam też jest zarejestrowany pojazd marki M. (...) o nr rej. (...).

Dowód:

- dowód rejestracyjny pojazdu k. 20 – 21.

Powód zlecił ustalenie zakresu szkody w pojeździe oraz kalkulację jego naprawy rzeczoznawcy niemieckiemu. Rzeczoznawca ustalił koszt naprawy pojazdu na kwotę 7 476,85 euro brutto.

Dowód:

- kalkulacja naprawy pojazdu k. 11 – 18.

Powód zgłosił szkodę w niemieckim oddziale (...) Company SE, N. Deutschland. Pismem z dnia 2 lutego 2020 r. poinformowano powoda o zarejestrowaniu szkody.

Dowód:

- pismo z dnia 02.02.2020 r. k. 25.

Z uwagi na fakt, że niemiecki oddział ubezpieczyciela nie wypłacił odszkodowania, powód zgłosił szkodę w oddziale B. (...) w Polsce.

W piśmie z dnia 14 października 2020 r., pozwany poinformował, że szkoda powinna być likwidowana przez (...) Company SE, N. Deutschland i przekazał zgłoszenie temu podmiotowi.

Dowód:

- pismo z dnia 14.10.2020 r. k. 19.

Kalkulacja sporządzona przez niemieckiego rzeczoznawcę w systemie A. uwzględnia zakres naprawy pojazdu, rynkowe ceny części zamiennych ze stycznia 2020 r. oraz stawki za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych obowiązujących na rynku lokalnym w B..

Nie uwzględnia jedynie czasu i materiału do oklejenia pojazdu do lakierowania.

W systemie A. wprowadzone są ceny rynkowe, gdyby doszło do ich zmiany i ręcznego wprowadzenia innych cen, przy danej pozycji pojawiłaby się gwiazdka. W kalkulacji naprawy sporządzonej na terenie Niemiec takich gwiazdek nie ma, co oznacza, że uwzględnia ona ceny rynkowe. Stawki za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych są stawkami obowiązującymi w styczniu 2020 r. na terenie B.. Stawki te publikowane są dostępnym w internecie programie D.. D. to światowa firma, która prowadzi stacje kontroli pojazdów.

Na terenie Niemiec nie funkcjonuje (...) do kalkulacji naprawy z uwzględnieniem części alternatywnych.

Koszt naprawy pojazdu marki M. (...) o nr rej. (...), przy uwzględnieniu zakresu uszkodzeń i ich kwalifikacji wskazanych w kalkulacji sporządzonej przez niemieckiego rzeczoznawcę oraz cen oryginalnych części zamiennych sygnowanych logo producenta i średnich stawek za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych właściwych dla miejsca zamieszkania powoda, tj. B. w lutym 2020 r. wynosił 7 476,85 euro brutto.

Koszt naprawy pojazdu marki M. (...) o nr rej. (...), przy uwzględnieniu zakresu uszkodzeń i ich kwalifikacji wskazanych w kalkulacji sporządzonej przez niemieckiego rzeczoznawcę oraz cen oryginalnych części zamiennych sygnowanych logo producenta i średnich stawek za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych właściwych dla miejsca powstania szkody, tj. S. w lutym 2020 r., wynosi 19 668,32 zł.

Naprawa pojazdu z uwzględnieniem oryginalnych części zamiennych i naprawie przeprowadzonej zgodnie z technologią producenta nie spowoduje wzrostu wartości rynkowej pojazdu.

Koszt naprawy pojazdu marki M. (...) o nr rej. (...), przy uwzględnieniu zakresu uszkodzeń i ich kwalifikacji wskazanych w kalkulacji sporządzonej przez niemieckiego rzeczoznawcę oraz cen dostępnych części alternatywnych o jakości O i średnich stawek za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych właściwych dla miejsca powstania szkody, tj. S. w lutym 2020 r., wynosi 19 183,61 zł.

Naprawa pojazdu z uwzględnieniem części alternatywnych nie przywróciłaby pojazdu do stanu sprzed szkody.

Nie jest możliwe ustalenie, czy pojazd posiadał uszkodzenia nie związane ze szkodą z dnia 2 lutego 2020 r. z uwagi na brak dokumentacji fotograficznej uszkodzonego pojazdu.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej M. M. k. 137 – 159,

- ustane wyjaśnienia biegłego sądowego M. M. k. 190 – 191.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się uzasadnione w całości.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowią przepisy art. 822 § 1 i 2 k.c., art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (teks jednolity: Dz. U. z 2018 roku, poz. 473 ze zmianami) oraz art. 436 § 1 k.c. i 415 k.c.

Przepis art. 822 § 1 i 2 k.c. stanowi, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (§ 1 ). Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia (§ 2). Zgodnie natomiast z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Stosownie zaś do treści przepisu art. 436 § 1 k.c. odpowiedzialność przewidzianą w przepisie art. 435 k.c. ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednakże gdy posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny. Przepis art. 415 k.c. stanowi natomiast, że kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Strona pozwana nie przeczyła, że 2 lutego 2020 r. doszło do kolizji, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd należący do powoda, a także i temu, że ponosi odpowiedzialność za tą szkodę jako podmiot udzielający sprawcy kolizji ochrony ubezpieczeniowej w zakresie odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z ruchem pojazdu mechanicznego.

Legitymacja bierna pozwanego ubezpieczyciela wynika zatem z przepisu art. 19 ust. 1 zdanie pierwsze przywołanej wyżej ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…), zgodnie z treścią którego poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Nie było również sporne, że szkodą w pojeździe miała charakter szkody częściowej, a zatem świadczenie ubezpieczyciela winno odpowiadać celowym i uzasadnionym kosztom jego naprawy.

Przedmiotem sporu było natomiast, jakiego rodzaju części zamienne winny zastosowane przy naprawie pojazdu oraz to, czy koszty naprawy pojazdu winny być ustalone według cen i stawek obowiązujących w miejscu powstania szkody (S.), czy w miejscu zamieszkania poszkodowanego – powoda (B.).

Na wstępie wskazać należy, że świadczenie ubezpieczyciela z tytułu umowy ubezpieczenia majątkowego ma charakter odszkodowawczy i ta funkcja kompensacyjna determinuje podstawową treść pojęciową, zakres i poziom odszkodowania. Odpowiedzialność natomiast zakładu ubezpieczeń jest szczególną postacią odpowiedzialności cywilnej, a prawo ubezpieczeń majątkowych jest częścią prawa odszkodowawczego. Pojęcie szkody w ubezpieczeniach jest zatem takie samo jak w innych działach prawa odszkodowawczego, zasada odszkodowania nie może być bowiem traktowana w oderwaniu od ogólnych zasad odszkodowawczych, które znalazły wyraz i zostały uregulowanie w kodeksie cywilnym. Dotyczy to samych pojęć szkody i odszkodowania. Wskazać przy tym należy, że zakład ubezpieczeń obowiązany jest do naprawienia szkody tylko w formie wypłaty odpowiedniej sumy pieniężnej, nie zaś wedle wyboru poszkodowanego także przez przywrócenie stanu poprzedniego, co wyłącza stosowanie w tych okolicznościach art. 363 § 1 k.c. Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W literaturze dominującą jest teoria adekwatnego związku przyczynowego, od której odstępstwa mogą wystąpić w warunkach opisanych w art. 361 § 2 k.c., zgodnie z którym granicach określonych w art. 361 § 1 k.c., w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Co do zasady normalny związek przyczynowy pełni zatem w prawie cywilnym funkcję przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej, a nadto wyznacza jej granice w tym sensie, że zobowiązany ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa zdarzeń, z którymi ustawa łączy jego obowiązek odszkodowawczy. Skutki zaś pozostające poza granicami adekwatnej przyczynowości nie są objęte takim obowiązkiem.

Powstanie roszczenia w stosunku do ubezpieczyciela o zapłatę odszkodowania, a tym samym zakres odszkodowania, nie zależą od tego, czy poszkodowany dokonał (w ogóle lub w części) restytucji i czy ma taki zamiar. Kompensacyjna funkcja odszkodowania sprawia, że rzeczywista naprawa nie stanowi warunku do dochodzenia odszkodowania z tytułu uszkodzenia pojazdu, obliczonych na podstawie ustalonych kosztów jego naprawy ( por. wyroki SN: z dnia 20 października 2021 r., I NSNc 150/20; z dnia 23 maja 2024 r., (...) 36/22). Poszkodowanemu w związku z ruchem pojazdu mechanicznego przysługuje w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej roszczenie odszkodowawcze z chwilą powstania obowiązku naprawienia szkody, a nie gdy powstaną koszty naprawy pojazdu.

Granicą odpowiedzialności ubezpieczyciela jest obiektywna niemożliwość przywrócenia stanu poprzedniego albo też nadmierne trudności lub koszty przywrócenia stanu poprzedniego. Koszt naprawy nie jest nadmierny, o ile nie przewyższa wartości pojazdu sprzed wypadku. Odpowiedzialność ubezpieczyciela nie może zostać wyłączona ani ograniczona ani wskutek sprzedaży uszkodzonego pojazdu, ani wskutek jego naprawienia. Okoliczność, że poszkodowany, nie czekając na wypłatę odszkodowania, sprzedaje lub naprawia uszkodzony samochód, nie pozbawia go prawa do odszkodowania w wysokości odpowiadającej hipotetycznym kosztom naprawy, skoro naprawa nie stanowi warunku dla dochodzenia odszkodowania . W konsekwencji poszkodowany w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, w przypadku szkody częściowej, może żądać odszkodowania w wysokości odpowiadającej niezbędnym i uzasadnionym ekonomicznie kosztom przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego, także wtedy, gdy naprawy nie dokonał i sprzedał pojazd w stanie uszkodzonym albo pojazd naprawił. Zbycie rzeczy jest uprawnieniem właściciela tak samo, jak korzystanie z niej. Skorzystanie z tego uprawnienia nie może ograniczać wysokości należnego poszkodowanemu odszkodowania, gdyż ubezpieczyciel sprawcy szkody powinien wyrównać uszczerbek w majątku poszkodowanego do pełnej wysokości szkody ( por. wyrok SN z dnia 7 czerwca 2023 r., (...) 38/22).

Wysokość świadczeń należnych poszkodowanemu należy obliczać na podstawie ustaleń co do zakresu uszkodzeń i technicznie uzasadnionych sposobów naprawy, przy przyjęciu przewidzianych kosztów niezbędnych materiałów i robocizny według cen obowiązujących na rynku lokalnym usług naprawczych. Aby odszkodowanie spełniało warunek pełnego naprawienia szkody i uwzględniało realne istniejące możliwości naprawienia szkody, musi umożliwiać poszkodowanemu, zamieszkałemu za granicą, dokonanie naprawy na terenie jego kraju. Odszkodowanie powinno zatem być ustalone według cen obowiązujących w tym kraju, a nie cen występujących w Polsce ( por. wyrok SN z dnia 16 stycznia 2002 r., IV CKN 635/00). Uwzględniając natomiast regulację art. 361 § 2 k.c. i art. 363 § 2 k.c. w zw. z art. 34 ust. 1 i art. 36 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) ubezpieczyciel, w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu, powinien ustalić odszkodowanie w kwocie, która zapewnia przywrócenie pojazdu do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę. Jeżeli uszkodzenie rzeczy jest tego rodzaju, iż pozwala na przywrócenie jej do stanu poprzedniego, odpowiedzialny za szkodę ma obowiązek zwrócić poszkodowanemu wszystkie celowe, ekonomicznie uzasadnione wydatki, poniesione w celu doprowadzeniu jej do stanu używalności w takim zakresie, jaki istniał przed wyrządzeniem szkody.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy wskazać należy, że powód, żądający zapłaty świadczenia odszkodowawczego obejmującego koszty naprawy pojazdu winien wykazać następujące fakty: fakt poniesienia szkody w pojeździe na skutek wypadku objętego ochroną ubezpieczeniową na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z ruchem pojazdu mechanicznego oraz wysokość kosztów przywrócenia pojazdu do stanu sprzed wyrządzenia szkody według cen obowiązujących na rynku lokalnym w jego miejscu zamieszkania – B. i fakt zamieszkiwania w tym miejscu.

Powód wywiązał się z powyższego obowiązku.

Jak wynika ze złożonej kopii dowodu rejestracyjnego uszkodzony pojazd zarejestrowany jest na powoda na terenie Republiki Federalnej Niemiec. Fakt ten, wobec braku dowodów przeciwnych, w wystarczającym stopniu dowodzi, że powód zamieszkuje na terenie Niemiec i tym samym uprawniony jest do żądania odszkodowania obejmującego koszty naprawy pojazdu według stawek i cen obowiązujących na terenie Niemiec.

W celu wykazania zasadności żądania pozwu co do wysokości powód przedstawił kalkulację naprawy sporządzoną przez rzeczoznawcę na terenie Niemiec, sporządzoną w systemie A., która obejmuje zakres naprawy pojazdu mającej na celu jego przywrócenie do stanu sprzed powstania szkody oraz ceny części zamiennych i stawki robocizny obowiązujące na rynku lokalnym – na terenie B.. Kosztorys ten został zweryfikowany przez biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej, wyceny pojazdów i maszyn i urządzeń i kosztorysowania napraw pojazdów M. M.. W złożonej opinii pisemnej z dnia 3 lutego 2024 r. oraz ustnych wyjaśnieniach do tej opinii złożonych na rozprawie w dniu 26 lipca 2024 r., biegły wyjaśnił, że kalkulacja ta została sporządzona w sposób poprawny. Biegły zweryfikował zakres naprawy pojazdu po kolizji z dnia 2 lutego 2020 r. i ustalił, że rzeczoznawca niemiecki w sposób prawidłowy zakwalifikował zakres naprawy pojazdu, nie uwzględnił jedynie konieczności oklejenia pojazdu do lakierowania błotnika tylnego. Rzeczoznawca uwzględnił obowiązujące na terenie B. w styczniu 2020 r. ceny rynkowe oryginalnych części zamiennych sygnowanych logo producenta pojazdu oraz stawki roboczogodzin prac blacharskich i lakierniczych obowiązujące na tym rynku. Fakt, że uwzględniono rynkowe ceny części zamiennych wynika z treści złożonej kalkulacji – w systemie A. wprowadzone są ceny rynkowe. Wprawdzie możliwe jest ręczne wprowadzenie innych cen, ale fakt ten zostaje uwidoczniony w postaci gwiazdki przy danej pozycji. W złożonej kalkulacji nie ma gwiazdek przy żadnej pozycji. Stawki zaś roboczogodziny pochodzą z programu (...), światowej firmy motoryzacyjnej prowadzącej stacje kontroli pojazdów. Biegły wyjaśnił, że na terenie Niemiec nie funkcjonuje (...) do kalkulacji naprawy z uwzględnieniem części alternatywnych, a nawet gdyby taka kalkulacja była możliwa, to naprawa pojazdu z uwzględnieniem części alternatywnych nie przywróciłaby pojazdu do stanu sprzed szkody. Naprawa pojazdu z uwzględnieniem oryginalnych części zamiennych i naprawie przeprowadzonej zgodnie z technologią producenta nie spowoduje wzrostu wartości rynkowej pojazdu. Ustalenia powyższe biegły oparł na dokumentach i wydrukach zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy oraz w aktach szkodowych, których prawdziwość i wiarygodność nie była przez żadną ze stron podważana. Biegły wyjaśnił, że na ich podstawie nie było możliwe ustalenie, czy pojazd posiadał uszkodzenia nie związane ze szkodą z dnia 2 lutego 2020 r. Nie została bowiem złożona dokumentacja zdjęciowa pojazdu. W tym miejscu wskazać należy, że istotą postępowania likwidacyjnego jest ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń z tytułu wystąpienia zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową. Ubezpieczyciel jako profesjonalista posiadający odpowiednie środki organizacyjne, jak i osobowe winien zatem dbać o to, aby na etapie likwidacji szkody z możliwie najwyższą starannością dokonywać czynności zmierzających do udokumentowania szkody oraz okoliczności z nią związanych, albowiem dokumentacja ta, w razie ewentualnego sporu, może stanowić podstawowy dowód istnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia. Konsekwencje wadliwego sporządzenia takiej dokumentacji winien ponosić ubezpieczyciel, a nie osoba poszkodowana (art. 6 k.c.). Stąd też fakt, że zakres szkody w pojeździe nie został udokumentowany w sposób umożliwiający weryfikację zakresu uszkodzeń wyszczególnionego w kalkulacji sporządzonej przez niemieckiego rzeczoznawcę, nie może obciążać poszkodowanego – strony powodowej.

Na podstawie opinii biegłego sądowego M. M. Sąd ustalił zatem, że celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu wynoszą 7 476,85 euro.

Na gruncie zobowiązań o charakterze odszkodowawczym nadal obowiązuje pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 30 października 1990 r. ( sygn. akt I CR 371/90, opubl. w OSNCP 1991 r. zeszyt 10-12 poz. 133), że świadczenie odszkodowawcze powinno być wyrażone w pieniądzu polskim także wówczas, gdy w zobowiązaniu podstawowym przedmiotem świadczenia była waluta obca (art. 358 k.c.). Wysokość zaś odszkodowania należy określić według średniego kursu tej waluty ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu wniesienia pozwu.

Powód wyliczył wysokość szkody w złotych polskich według średniego kursu euro ustalonego przez Narodowy Bank Polski na dzień powstania szkody, tj. 2 lutego 2020 r. Uwzględnił przy tym fakt, że szkoda powstała w niedzielę, a zatem przyjął średni kurs ogłoszony w dniu 3 lutego 2020 r. (poniedziałek). Zgodnie z tabelą A kursów średnich Narodowego Banku Polskiego Nr (...) z dnia 3 lutego 2020 r., średni kurs euro w tym dniu wynosił 4,30 zł za 1 euro. Wysokość szkody, po przeliczeniu na złotówki, wynosiła zatem 32 150,45 zł

Zgodnie z tabelą A kursów średnich Narodowego Banku Polskiego Nr (...) z dnia 13 kwietnia 2021 r., średni kurs euro w tym dniu wynosił 4,56 zł za 1 euro. Wysokość szkody, po przeliczeniu na złotówki, wynosiła zatem na dzień wniesienia pozwu 34 094,43 zł.

Powód domaga się zapłaty kwoty niższej, wobec czego, pozostając w zgodzie z art. 321 § 1 k.p.c., należało uwzględnić objęte pozwem żądanie w całości.

Mając powyższe na uwadze, Sąd w punkcie I wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 32 150,45 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, liczonymi w stosunku rocznym od dnia 22 maja 2020 r. do dnia zapłaty.

Roszczenie o odsetki ustawowe za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego znajduje oparcie w treści art. art. 359 § 1 k.c., art. 481 § 1 i 2 k.c. oraz art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych (…). Zgodnie z treścią przepisu art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Dłużnik popada w opóźnienie jeśli nie spełnia świadczenia pieniężnego w terminie, w którym stało się ono wymagalne także wtedy, gdy kwestionuje istnienie lub wysokość świadczenia ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2003 r., sygn. II CK 146/02). Ubezpieczyciel, stosownie do treści art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) stanowi, że zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Zgodnie natomiast z ust. 2 tego przepisu, w przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. W terminie, o którym mowa w ust. 1, zakład ubezpieczeń zawiadamia na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłaca bezsporną część odszkodowania. Świadczenie ubezpieczyciela ma zatem charakter terminowy, a spełnienie świadczenia w terminie późniejszym niż wynikający z cytowanego przepisu może być usprawiedliwione jedynie wówczas, gdy ubezpieczyciel wykaże istnienie przeszkód w postaci niemożliwości wyjaśnienia okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności albo wysokości świadczenia, mimo działań podejmowanych z wymaganą od niego starannością profesjonalisty, według standardu, którego reguły wyznacza przepis art. 355 par. 2 k.c.

Powód domaga się zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 22 maja 2020 r. Zgłoszenie szkody zostało odnotowane przez ubezpieczyciela 21 lutego 2020 r., co nie było miedzy stronami sporne. W świetle powyższego ubezpieczyciel niewątpliwie winien spełnić świadczenie najpóźniej do dnia 21 maja 2020 r. (90 dni od odnotowania szkody). Pozwany nie podniósł przy tym, ani nie udowodnił, aby w terminie zakreślonym przepisem art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…), nie było możliwe wyjaśnienie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia. Wysokość zaś szkody powstałej w pojeździe powoda została ustalona w toku niniejszego procesu tylko i wyłącznie na podstawie materiału zgromadzonego w postępowaniu likwidacyjnym, a więc na podstawie okoliczności istniejących i znanych pozwanej w postępowaniu likwidacyjnym. Skoro zatem pozwany nie spełnił świadczenia z tytułu naprawienia szkody w pełnej wysokości do dnia 21 maja 2020 r., pozostaje w opóźnieniu, co uzasadnia żądanie zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 22 maja
2020 r.

Stan faktyczny sprawy Sąd ustalił na podstawie dokumentów i wydruków złożonych przez obydwie strony, powstałych w toku postępowania likwidacyjnego, co do prawdziwości i wiarygodności których strony nie podnosiły zastrzeżeń oraz na podstawie zeznań świadka M. B. (2) na piśmie, które uznał za wiarygodne.

Ustalenia faktyczne natomiast co do wysokości szkody, jako że wymagały wiadomości specjalnych, Sąd poczynił na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej M. M.. Żadna ze stron nie podważała prawdziwości ani wartości dowodowej dokumentów zawartych w aktach sprawy i aktach szkodowych, na których biegły oparł swoje ustalenia, a i Sąd nie stwierdził okoliczności podważających ich wartość dowodową. Żadna ze stron nie podniosła zarzutów do opinii biegłego złożonej na piśmie ani do ustnych wyjaśnień złożonych przez biegłego na rozprawie w dniu 26 lipca 2024 r. Dlatego też Sąd mając na uwadze, że opinia została sporządzona zgodnie ze zleceniem, a także że jej treść wskazuje, że twierdzenia i wnioski biegłego znajdują oparcie w materiale dowodowym sprawy i nie stoją w sprzeczności z zasadami logiki, uznał opinię za przydatną do poczynienia ustaleń faktycznych w sprawie.

Postanowieniem z dnia 4 października 2023 r. Sąd pominął dowód z zeznań powoda w charakterze strony, ponieważ z uwagi na niewskazanie adresu, na który możliwe byłoby skuteczne doręczenie powodowi formularza zeznań na piśmie, przeprowadzenie tego dowodu okazało się niemożliwe.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 98 par. 1 k.p.c. , który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Zgodnie z przepisem art. 98 § 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez radcę prawnego zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego radcy prawnego, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

Powódce należy się tytułem zwrotu kosztów procesu kwota 5 725 zł, na którą składają się:

1)  opłata od pozwu w kwocie 1 608 zł,

2)  zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego sądowego w kwocie 500 zł,

3)  wynagrodzenie pełnomocnika powoda, które zgodnie z przepisem art. § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 roku, poz. 265) wynosi 3 600 zł,

4)  opłata skarbowa od złożonego dokumentu pełnomocnictwa procesowego w kwocie 17 zł.