Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 września 2024 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący:	Sędzia Ryszard Kołodziejski
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Marta Maresz-Szwankowska

po rozpoznaniu w dniu 19 sierpnia 2024 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa E. K.

przeciwko G. K.

o zapłatę

I zasądza od pozwanego G. K. na rzecz powoda E. K. kwotę 1.065,47 zł (tysiąc sześćdziesiąt pięć złotych czterdzieści siedem groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 6 lutego 2023 roku do dnia zapłaty;

II oddala powództwo w pozostałej części;

III zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 969,86 zł (dziewięćset sześćdziesiąt dziewięć złotych osiemdziesiąt sześć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt V GC 481/24upr

UZASADNIENIE

Wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 4 września 2024 r.

Powód E. K. złożyła w dniu 21 grudnia 2023 roku (data stempla pocztowego) pozew przeciwko G. K., w którym wniosła o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanego kwoty 5.021,70 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 6 lutego 2023 roku do dnia zapłaty, a także koszty procesu w tym koszty zastępstwa procesowego. Uzasadniając swoje żądanie powód wskazał, że wywodzi je z umowy agencyjnej na prowadzenie stacji paliw w miejscowości U.. Powód miał otrzymywać comiesięczne wynagrodzenie, którego podstawą była wielość raportu okresowego miesięcznego z kasy fiskalnej stacji paliw. Umowa między stronami została rozwiązana z końcem lipca 2022 roku a powód był zobowiązany do udzielenia zabezpieczenia w postaci kaucji pieniężnej w kwocie 20.000 zł. Pozwany co miesiąc dokonywał na rzecz powoda płatności częściowych. Po rozliczeniu zwrotnej kaucji do zapłaty pozostaje kwota 5.021,70 zł. Mimo wezwania pozwany nie zapłacił należności.

Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Toruniu w dniu 15 stycznia 2024 roku wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodny z żądaniem pozwu. (k. 39)

Pozwany wniósł skutecznie sprzeciw od nakazu zapłaty skarżąc go w całości. Wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego. Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że powód nienależnie dochodzi kaucji bowiem ta została już rozliczona w ramach umowy. (k. 50-59)

Powód w odpowiedzi na zarzuty pozwanego podtrzymał swoje żądanie i stanowisko wyrażone w pozwie. Wskazał, że oświadczenie o potrąceniu jest nieskuteczne albowiem zostało sporządzone przez nieuprawnioną osobę, nie zostało odebrane przez powoda. Powód wskazał, że należycie wykonywał swoje obowiązki w ramach łączącej umowy, nie są mu znane okoliczności rzekomego niedoboru towarów na stacji paliw. (k. 127-128)

W kolejnym piśmie procesowym pozwany podtrzymał swoje stanowisko. Wskazał, że osoba, która dokonała potrącenia posiadała odpowiednie umocowanie i powód nienależnie dochodzi kwoty wyrażonej w pozwie. (k. 139-142)

Sąd ustalił, co następuje:

Strony w dniu 1 czerwca 2021 roku zawarły umowę agencyjną na prowadzenie stacji paliw nr (...) na stacji paliw znajdującej się w miejscowości U.. G. K. (dający zlecenie) powierzył E. K. prowadzenie w jego imieniu i na jego rzecz działalności polegającej na stałym pośredniczemu w zawieraniu umów, których przedmiotem była sprzedaż na rzez osób trzecich wyrobów dającego zlecenie, współpracę z dystrybutorami i sieciami sklepów oraz kontrolowanie płatności klientów dającego zlecenie.

Prowadzący stację paliw był odpowiedzialny za wszelkie szkody wyrządzone dającemu zlecenie na stacji paliw oraz powierzonym mieniu za wypłatę na rzecz dającego zlecenie należności za towary i usługi sprzedane przez prowadzącego stację paliw oraz za regulowanie innych należności wobec dającego zlecenie, a wynikających z umowy (§ 3 ust. 1 umowy). Strony umowy postanowiły że odpowiedzialność prowadzącego stację paliw wobec dającego zlecenie za szkody powstałe w wyniku realizacji niniejszej umowy, zgodnie z art. 473 k.c. zostanie oparta na zasadach odpowiedzialności gwarancyjnej, co oznacza jej rozszerzenie w taki sposób, że prowadzący stację paliw będzie odpowiadać za te szkody nie tylko wówczas gdy powstaną one z jego winy, ale również wówczas gdy powstaną one z winy osób trzecich za których działania lub zaniechania w innych okolicznościach odpowiedzialności by nie ponosił. Odpowiedzialność, o której mowa w nie dotyczy sytuacji gdy szkoda powstałą w wyniku działania siły wyższej jak również w wyniku kradzieży z włamaniem, rozboju lub związanej z ruchem pojazdów mechanicznych prowadzonych przez osoby trzecie. W celu uwolnienia się od odpowiedzialności za szkodę powstałą w wyniku zdarzeń o których mowa w zadaniu poprzednim prowadzący stacje paliw musi postępowania w sposób określony w procedurach przekazanych mu przez dającego zlecenie. (§ 3 ust. 2 umowy)

Prowadzący stację paliw udzielił dającemu zlecenie zabezpieczenia w postaci kaucji pieniężnej w kwocie 20.000 zł. Prowadzący stację paliw miał płacić co miesiąc dającemu zlecenie 500 zł na poczet wskazanej kaucji poczynając od miesiąca rozpoczęcia umowy aż do osiągnięcia wskazanej kwoty zabezpieczenia. (§ 3 ust. 4 umowy) Na co prowadzący stację paliw wyraził zgodę (§ 3 ust. 6 umowy).

Strony ustaliły, że kaucja zostanie zwrócona prowadzącemu stację paliw w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia łączącej ich umowy, w przypadku braku roszczeń dającego zlecenie wobec prowadzącego stację paliw. W takim przypadku dający zlecenie zwróci całą kwotę kaucji w terminie 30 dni od rozwiązania lub wygaśnięcia umowy (§ 3 ust. 5 umowy).

Dający zlecenie miał prawo zatrzymać kaucję i zaspokoić swoje roszczenia wobec prowadzącego stację paliw w kwocie odpowiadającej wartości jego roszczeń związanych z umową wobec prowadzącego stację paliw. (§ 3 ust. 7 umowy)

Prowadzący stację paliw miał rozliczać się z dającym zlecenie z powierzonego mienia na podstawie przeprowadzanych inwentaryzacji, które mogą być dokonane przez dającego zlecenie w każdym momencie (§ 9 ust. 1 umowy).

Z tytułu świadczenia usług pośrednictwa handlowego dający zlecenie zapłaci prowadzącemu stację paliw wynagrodzenie. Wynagrodzenie miało być powiększone o VAT, płatne co miesiąc z dołu w terminie do 10-tego dnia następnego miesiąca kalendarzowego na rachunek bankowy prowadzącego stacje pali wskazany na fakturze VAT. (§ 12 umowy)

( dowód: umowa – k. 10-19)

W ramach łączącej strony umowy powód wystawił pozwanemu następujące faktury VAT tytułem wynagrodzenia:

1)  w dniu 10 lipca 2021 roku nr 01/07/2021 na kwotę 16.387,29 zł brutto z terminem płatności do dnia 15 lipca 2021 roku; do zapłaty pozostało 127,76 zł;

2)  w dniu 10 sierpnia 2021 roku nr 01/08/2021 na kwotę 13.885,47 zł brutto z terminem płatności do dnia 17 sierpnia 2021 roku; do zapłaty pozostało 467,69 zł;

3)  w dniu 10 września 2021 roku nr 01/09/2021 na kwotę 15.134,54 zł brutto z terminem płatności do dnia 16 września 2021 roku; do zapłaty pozostało 200 zł;

4)  w dniu 15 października 2021 roku nr 01/10/2021 na kwotę 16.442,27 zł brutto z terminem płatności do dnia 15 października 2021 roku; do zapłaty pozostało 740,08 zł;

5)  w dniu 16 listopada 2021 roku nr 01/11/2021 na kwotę 18.775,95 zł brutto z terminem płatności do dnia 16 listopada 2021 roku; do zapłaty pozostało 200 zł;

6)  w dniu 15 grudnia 2021 roku nr 01/12/2021 na kwotę 19.089,60 zł brutto z terminem płatności do dnia 15 grudnia 2021 roku; do zapłaty pozostało 200 zł;

7)  w dniu 17 stycznia 2022 roku nr 01/01/2022 na kwotę 19.230,44 zł brutto z terminem płatności do dnia 17 stycznia 2022 roku; do zapłaty pozostało 423,58 zł;

8)  w dniu 17 lutego 2022 roku nr 01/02/2022 na kwotę 18.206,46 zł brutto z terminem płatności do dnia 17 lutego 2022 roku; do zapłaty pozostało 200 zł;

9)  w dniu 18 marca 2022 roku nr 01/03/2022 na kwotę 18.181,86 zł brutto z terminem płatności do dnia 18 marca 2022 roku; do zapłaty pozostało 471,73 zł;

10)  w dniu 14 kwietnia 2022 roku nr 01/04/2022 na kwotę 15.756,30 zł brutto z terminem płatności do dnia 14 kwietnia 2022 roku; do zapłaty pozostało 200 zł;

11)  w dniu 18 maja 2022 roku nr 01/05/2022 na kwotę 15.830,10 zł brutto z terminem płatności do dnia 18 maja 2022 roku; do zapłaty pozostało 200 zł;

12)  w dniu 20 czerwca 2022 roku nr 01/06/2022 na kwotę 16.231,08 zł brutto z terminem płatności do dnia 20 czerwca 2022 roku; do zapłaty pozostało 200 zł;

13)  w dniu 14 lipca 2022 roku nr 01/07/2022 na kwotę 23.082,18 zł brutto z terminem płatności do dnia 14 lipca 2022 roku; do zapłaty pozostało 390,64 zł;

14)  w dniu 19 sierpnia 2022 roku nr 01/08/2022 na kwotę 15.803,66 zł brutto z terminem płatności do dnia 19 sierpnia 2022 roku; do zapłaty pozostało 1.000,22 zł.

( niezaprzeczone , nadto dowód: faktury VAT – k. 20-33)

Pozwany dokonywał comiesięcznie potrąceń tytułem zaliczki na kaucję w kwocie 200 zł. Łącznie w trakcie trwania umowy pobrał kaucję w wysokości 2.400 zł.

( niezaprzeczone .)

Umowa między stronami została rozwiązania z końcem lipca 2022 roku.

( bezsporne. )

W dniu 29 lipca 2022 roku dokonano inwentaryzacji spisu z natury na Stacji Paliw w U. za okres od 1 czerwca 2021 roku do 19 lipca 2022 roku. Zgodnie z protokołem niedobory towarowe wyniosły 2.828,96 zł. Rozliczenie inwentaryzacji przesłano powodowi w dniu 2 września 2022 roku z zapytaniem, czy niedobór w kwocie 2.828,96 zł ma zostać potrącony z faktury za prowadzenie stacji i wpłaconej kaucji czy w całości z faktury za prowadzenie stacji a kaucja w całości do zwrotu.

( dowód: korespondencja mailowa – k. 62, rozliczenie różnic inwentaryzacyjnych – k. 63-66, nota księgowa z dnia 2 września 2022 roku – k. 69)

Pismem datowanym na dzień 14 września 2022 roku pozwany zwrócił się do powoda o zapłatę kwoty 2.828,96 zł w terminie do dnia 19 września 2022 roku.

( dowód: pismo pozwanego z dnia 14 września 2022 roku – k. 68)

W korespondencji mailowej z dnia 19 września 2022 roku powódka nie zgodziła się z przesłanym rozliczeniem i sprzeciwiła się na zmniejszenie należności z faktury. Zwróciła się o przesłanie pełnej dokumentacji. W odpowiedzi na maila pozwany przesłał dokumentację.

( dowód: korespondencja mailowa- k. 71-99)

W korespondencji mailowej pozwany przesłał w dniu 10 października 2022 roku powódce oświadczenie o potrąceniu wierzytelności wynikającej z noty obciążeniowej nr (...) z dnia 2 września 2022 roku w kwocie 2.400 zł z rozliczeniem kaucji i wezwał do zapłaty kwoty 428,96 zł w ciągu 14 dni od otrzymania oświadczenia.

( dowód: oświadczenie o potrąceniu z dnia 10 października 2022 roku – k. 100-101)

W trakcie łączącej strony współpracy pozwany dokonał następujących kompensat:

1)  na kwotę 127,76 zł z tytułu nieracjonalnego gospodarowania mieniem na stacji paliw z fakturą za wynagrodzenie za czerwiec 2021 r. ; podpisana przez powódkę;

2)  na kwotę 80,85 zł z tytułu nieracjonalnego gospodarowania mieniem na stacji paliw z fakturą za wynagrodzenie za lipiec 2021 r.; podpisana przez powódkę;

3)  na kwotę 155 zł z tytułu niedoboru utargu za sprzedaż doładowań z fakturą za wynagrodzenie za miesiąc lipiec 2021 r.; podpisana przez powódkę;

4)  na kwotę 268,55 zł z tytułu nieracjonalnego gospodarowania mieniem na stacji paliw z fakturą za wynagrodzenie za wrzesień 2021 r.; podpisana przez powódkę,

5)  na kwotę 271,53 zł z tytułu nieracjonalnego gospodarowania mieniem na stacji paliw z fakturą za wynagrodzenie za wrzesień 2021 r.; podpisana przez powódkę;

6)  na kwotę 95,31 zł z tytułu nieracjonalnego gospodarowania mieniem na stacji paliw z fakturą za wynagrodzenie za listopad 2021 r.;

7)  na kwotę 267,03 zł z tytułu niedoboru gotówki z fakturą za wynagrodzenie za listopad 2021 r.;

8)  na kwotę 37,96 zł z tytułu nieracjonalnego gospodarowania mieniem na stacji paliw z fakturą za wynagrodzenie za grudzień 2021 r.; podpisana przez powódkę;

9)  na kwotę 185,62 zł z tytułu nieracjonalnego gospodarowania mieniem na stacji paliw z fakturą za wynagrodzenie za grudzień 2021 r.; podpisana przez powódkę;

10)  na kwotę 154,73 zł z tytułu nieracjonalnego gospodarowania mieniem na stacji paliw z fakturą za wynagrodzenie za luty 2021 r.;

11)  na kwotę 117 zł z tytułu nieracjonalnego gospodarowania mieniem na stacji paliw z fakturą za wynagrodzenie za luty 2022 r.;

12)  na kwotę 190,64 zł z tytułu nieracjonalnego gospodarowania mieniem na stacji paliw z fakturą za wynagrodzenie za czerwiec 2022 r.;

( dowód: noty księgowe – k. 102-112)

Powódka nie zgłaszała nieprawidłowości w trakcie inwentaryzacji.

( dowód: zeznania świadka M. L. złożone na piśmie – k. 169-171, zeznania świadka A. W. złożone na piśmie – k. 177-179)

Nadwyżka paliwa w ramach inwentaryzacji nie jest uwzględniana przy rozliczeniu albowiem może być wynikiem błędów licznika w dystrybutorze.

( dowód: zeznania świadka O. G. złożone na piśmie – k. 173-175)

Pismem datowanym na dzień 25 stycznia 2023 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 5.021,70 zł wynikającej z wyżej wymienionych faktur VAT w terminie 7 dni od dnia otrzymania pisma. Pozwany odebrał pismo w dniu 27 stycznia 2023 roku.

( dowód: ostateczne wezwanie do zapłaty – k. 34 , potwierdzenie nadania i odbioru – k. 35-36)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny został w całości ustalony w oparciu o przedłożone przez strony postępowania dokumenty. Sąd ustalił także stan faktyczny w oparciu o art. 229 i 230 k.p.c. Złożone do akt sprawy dokumenty Sąd uznał za wiarygodne, bowiem nie budziły jego wątpliwości, a strony nie kwestionowały ich prawdziwości. Zważyć jednak należy, że czym innym jest uznanie autentyczności danego dokumentu, tj. uznanie, że nie został on podrobiony czy przerobiony, a czym innym jest wyciąganie stosowanych wniosków z treści takiego dokumentu.

Zeznania strony pozwanej Sąd uznał za wiarygodne, ale niewiele wnoszące do okoliczności sprawy.

Sąd dokonał rekonstrukcji stanu faktycznego także w oparciu o zeznania świadków M. L., O. G., A. W. i E. P. złożone na piśmie. Sąd nie znalazł podstaw by odmówić świadkom wiarygodności, żadna ze stron o to nie wnioskowała.

Strony nie prowadziły sporu co do treści łączącej ich umowy, a także w zakresie większości okoliczności faktycznych. Nie było sporu co do tego, że strona pozwana co miesiąc potrącała z wynagrodzenia powoda kwotę 200 zł tytułem kaucji zabezpieczającej. Strony nie spierały się także co do kwestii zakończenia umowy oraz należnego powódce wynagrodzenia. Strona pozwana podniosła zarzut potrącenia należności powódki wynikającej z roszczenia o zwrot kaucji gwarancyjnej z kwotą stanowiącą równowartość niedoboru towarów zewidencjowany w trakcie inwentaryzacji a także z tytułu nieracjonalnego gospodarowania mieniem na stacji paliw. Powód nie uznał jednak zarzutu potrącenia, wskazując że nie było podstaw do dokonywania jakichkolwiek kompensat.

Powództwo w niniejszej sprawie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Na wstępie należy wskazać, iż strony łączyła umowa agencyjna, uregulowana w art. art. 758 § 1 k.c. Przez umowę agencyjną przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do stałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu. Stronami umowy agencyjnej są przyjmujący zlecenie, czyli agent, oraz dający zlecenie. Umowa ta została ukształtowana jako profesjonalna, ponieważ obie jej strony są przedsiębiorcami. Każda ze stron jako przedsiębiorca zobowiązana jest do zachowania należytej staranności ocenianej przy uwzględnieniu zawodowego charakteru prowadzonej przez nią działalności gospodarczej (art. 355 § 2 k.c.). Świadczenia agenta zawsze mają charakter odpłatny, zaś umowa o treści odpowiadającej umowie agencyjnej, jednakże przewidująca nieodpłatny charakter usług zleceniobiorcy, nie jest umową agencyjną w rozumieniu kodeksu cywilnego. Ponadto zgodnie z art. 353 ¹ k.c. strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. W ramach autonomii woli, która pozwala podmiotom kształtować stosunki cywilnoprawne mocą własnych decyzji, fundamentalne znaczenie dla stosunków cywilnoprawnych ma swoboda umów.

Z uwagi na główny zarzut pozwanego wypada także poczynić kilka uwag ogólnych dotyczących podniesionego zarzutu potrącenia. Materialnoprawną instytucję potrącenia regulują art. 498-499 k.c. Ś. z nią związany jest procesowy zarzut potrącenia. W wyniku skutecznego oświadczenia o potrąceniu obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej (por. § 2 art. 498 k.c.). Jak wynika z treści art. 499 k.c. potrącenie dokonywane jest przez oświadczenie złożone drugiej stronie. Oświadczenie ma moc wsteczną od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe. W świetle prawa cywilnego nie wymaga się jakiejkolwiek szczególnej formy, ważne, aby użyte były słowa oddające rzeczywistą wolę np. „potrącam”, „kompensuję” itp. (por. wyrok SN z 28.10.1999 r., II CKN 551/98, OSNC 2000, Nr 5, poz. 89 z glosą A. Torbusa, PPH 2001, Nr 2, s. 44; wyrok SN z 22.01.2015 r., III CNP 7/14; wyrok SA w Warszawie z 13.11.2015 r., I ACa 324/15; G. Wolak, O formie oświadczenia woli o potrąceniu oraz zarzutu potrącenia, MoP 2010, Nr 23, s. 1290). Zarzut potrącenia w sensie materialnoprawnym oznacza uprawnienie do odmowy spełnienia świadczenia.

Podstawy potrącenia (w sensie materialnoprawnym) ustawowego zawiera przepis art. 498 § 1 k.c. zgodnie, z którym gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Aby więc możliwe było skorzystanie z potrącenia ustawowego konieczne jest spełnienie czterech podstawowych przesłanek zawartych w zacytowanym powyżej przepisie art. 498 § 1 k.c. Są nimi: wzajemność wierzytelności, jednorodzajowość świadczeń, wymagalność oraz zaskarżalność wierzytelności. Brak choćby jednej z przesłanek powoduje, że oświadczenie o potrąceniu jest nieskuteczne.

W znaczeniu prawnoprocesowym zarzut potrącenia to twierdzenie pozwanego skierowane przeciwko powództwu o przysługującym mu prawie, o które mógłby wytoczyć swoje powództwo. Jak wynika z powyższego koniecznym elementem materialnoprawnego zarzutu potrącenia jest oświadczenie woli wierzyciela. W przypadku podniesienia przez pozwanego zarzutu prawnoprocesowego elementem koniecznym jest oświadczenie wiedzy o pewnym fakcie, tj. umorzeniu wierzytelności. W praktyce sądowej niejednokrotnie oświadczenie o potrąceniu i zarzut procesowy są ze sobą połączone w jednym oświadczeniu. Pozwany wdając się w spór podnosi prawnoprocesowy zarzut potrącenia oraz dokonuje potrącenia w sensie materialnoprawnym. W niniejszej sprawie pozwany nie powoływał się na potrącenie przysługującej mu wierzytelności z wierzytelnością powoda, dokonane jeszcze przed procesem. Z uwagi jednak na to, że zarzut potrącenia w sensie materialnoprawnym i zarzut potrącenia w sensie procesowym są ściśle ze sobą powiązane, do skutecznego potrącenia mającego skutek procesowy, konieczne jest spełnienie zarówno przesłanek materialnoprawnych potrącenia jak i przesłanek procesowych.

Według art. 203 ¹ k.p.c. podstawą zarzutu potrącenia może być tylko wierzytelność pozwanego z tego samego stosunku prawnego co wierzytelność dochodzona przez powoda, chyba że wierzytelność pozwanego jest niesporna lub uprawdopodobniona dokumentem niepochodzącym wyłącznie od pozwanego. To podstawowe ograniczenie należy rozumieć w ten sposób, iż zasadą jest, że obie wierzytelności muszą wynikać z tego samego stosunku prawnego, czyli np. z tej samej umowy. Do uwzględnienia skutecznego zarzutu potrącenia konieczne jest udowodnienie roszczenia. Brak możliwości skutecznego zarzutu potrącenia oznaczać będzie, że zarzut ten jest niedopuszczalny, co wiązać się będzie z brakiem możliwości prowadzenia postępowania dowodowego w tym zakresie.

Sąd po przeprowadzeniu postępowania dowodowego ustalił, że współpraca między stronami obejmowała okres od lipca 2021 roku do sierpnia 2022 roku. W tym czasie powódka wystawiła pozwanemu czternaście faktur VAT, które zostały opłacone w części, szczegółowo przedstawionej w pozwie (czemu pozwany nie zaprzeczył). Powódka domagała się zapłaty brakującej kwoty 5.021,70 zł. Pozwany w trakcie współpracy co miesiąc potrącał z wynagrodzenia powódki kwotę 200 zł w poczet kaucji zabezpieczającej (fakt niezaprzeczony). Oprócz tego dokonywał rozliczeń za niedobory w towarze, które ustalono w trakcie przeprowadzonej inwentaryzacji, przy której obecna była powódka. Ponadto co miesiąc na podstawie raportów kasowych potrącano należności z tytułu nieracjonalnego gospodarowania mieniem.

Wobec enigmatycznie sformułowanego pozwu, sąd uznał za pozwanym (czemu powódka nie zaprzeczyła), że dotychczas pobrana kaucja zabezpieczająca wynosiła 2.400 zł, wobec czego sąd przyjął za podstawę rozliczeń tę właśnie kwotę (kaucja zgodnie z umową po jej zakończeniu miała zostać zwrócona, pod warunkiem braku roszczeń pozwanego z innego tytułu). Zgodnie z łączącą strony umową Dający zlecenie (pozwany) miał prawo zatrzymać kaucję i zaspokoić swoje roszczenia wobec prowadzącego stację paliw w kwocie odpowiadającej wartości jego roszczeń związanych z umową wobec prowadzącego stację paliw (§ 3 ust. 7 umowy). Prowadzący stację paliw miał rozliczać się z dającym zlecenie z powierzonego mienia na podstawie przeprowadzanych inwentaryzacji, które mogą być dokonane przez dającego zlecenie w każdym momencie.

Po zakończeniu umowy pozwany zlecił wykonanie inwentaryzacji, przy której obecna była pozwana, nie zgłosiła ona zastrzeżeń do sporządzonego protokołu. Nie zapoznała się również ze szczegółową dokumentacja dostępną u pozwanego po dokonanej inwentaryzacji. Podnoszone przez powódkę zarzuty dotyczące jej wyników są gołosłowne i niepoparte żadnymi dowodami. Pod protokołem z inwentaryzacji podpisały się trzy osoby od pozwanego i powódka. Niedobór towarowy ze sklepu wyniósł 2.828,96 zł, a nadwyżka towarowa z paliw wyniosła 3.137,83 zł. Jednocześnie zgodnie z zeznaniami świadków, te dwie wielkości nie kompensują się albowiem nadwyżka w paliwie może być związana z błędami licznika. W związku z powyższym pozwana została obciążona niedoborem towarów ze sklepu w kwocie 2.828,96 zł, co było zgodne z łączącą strony umową. Pismem datowanym na dzień 10 października 2022 roku pozwany za pośrednictwem Głównego Księgowego E. P. dokonał potrącenia wierzytelności wynikającej kaucji zabezpieczającej w kwocie 2.400 zł z notą obciążeniową na kwotę 2.828,96 zł. Jednocześnie w piśmie datowanym na dzień 14 maja 2024 roku dokonał potrącenia pozostałej do zapłaty kwoty 428,96 zł z należnością wynikającą z faktury VAT (...) (z tytułu tej faktury pozostało do zapłaty 1.000,22 zł).

Powódka forsowała przekonanie, że oświadczenie o potrąceniu jest nieskuteczne albowiem zostało dokonane przez osobę nieupoważnioną. Zarzut ten jednak jest w tej części niezasadny w świetle przedłożonego przez pozwanego pełnomocnictwa dla Głównej Księgowej (k. 143), która podpisała się pod oświadczeniem. Ponadto wierzytelność przedstawiona do potrącenia była wymagalna, pochodzi z tego samego stosunku prawnego i nadaje się do potrącenia. Sąd uznał, więc że podniesiony zarzut potrącenia kwoty 2.828,96 zł jest skuteczny.

Jednocześnie jednak jeśli chodzi o dokonane kompensaty w trakcie łączącego strony stosunku zobowiązaniowego, sąd w części przychylił się do stanowiska strony powodowej. Brak jest bowiem jakiegokolwiek dowodu skutecznego dokonania potrącenia wierzytelności wynikającej z noty księgowej (...)/2022i (...) (k.110-111), nie ma dowodów doręczenia noty powódce, wobec czego nie sposób uznać, że do złożenia oświadczenia o kompensacie w ogóle doszło. Podobnie z wierzytelnościami pozwanego wynikającymi z noty księgowej nr (...) (k. 112). W tym zakresie nie sposób było uznać podniesionego zarzutu wygaśnięcia roszczenia na skutek dokonanego potrącenia za skuteczny, skoro brak jest dowodu na złożenia oświadczenia stronie przeciwnej (a fakt ten został przez pozwaną kategorycznie zaprzeczony). Co do pozostałych not księgowych zostały one podpisane przez powódkę, a na notach widnieje oświadczenie o wyrażeniu zgody na potrącenie noty z fakturą za konkretny miesiąc. Notę wystawiła osoba upoważniona do składania oświadczeń o potrąceniu (k. 143). Stąd należało przyjąć skuteczność kompensaty, co do faktur nr (...) w kwocie 127,76 zł, nr 01/08/2021 w kwocie 235,85 zł, nr 01/10/2021 w kwocie 540,08 zł, nr 01/01/2022 w kwocie 223,58 zł. Nie przekonują zaś twierdzenia powódki jakoby nie miała wiedzy na jakiej podstawie były wystawiane noty obciążeniowego z tytułu nieracjonalnego gospodarowania mieniem. Powódka podpisała się pod notami i nie wnosiła doń żadnych zastrzeżeń, a przynajmniej nie wykazała podobnego faktu.

Podsumowując, roszczenie powódki co do kwoty 3.956,23 zł (1.127,27 zł + 2.828,96 zł) wygasło wskutek dokonanego potrącenia. Ponadto jeśli chodzi o fakturę nr (...) pozwany nie uiścił kwoty 267,69 zł, z przedłożonych jednak not księgowych wynika, że powódkę obciążono tylko kwotą 235,85 zł tytułem nieracjonalnego gospodarowania mieniem, wobec czego różnica przysługuje inicjatorowi procesu (31,84 zł). Faktura nr (...) została niesłusznie nieopłacona w kwocie 271,73 zł (brak dowodu doręczenia oświadczenia o dokonaniu kompensaty), podobnie rzecz ma się w zakresie faktury nr (...) co do kwoty 190,64 zł. Jeśli zaś chodzi o ostatnią z wystawionych faktur VAT nr (...) roszczenie powoda na skutek dokonanego potrącenia wynosi 571,26 zł (1.000,22 zł – 428,96 zł). Łącznie przysługuje powódce kwota 1.065,47 zł.

Dlatego sąd na mocy art. 758 § 1 k.c. w zw. z art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 498 § 1 k.c. zasądził od pozwanego G. K. na rzecz powoda E. K. kwotę 1.065,47 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 6 lutego 2023 r. do dnia zapłaty.

W sprawie nie ulegało wątpliwości, iż strony zawarły transakcję handlową w rozumieniu przepisów ustawy z dnia z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (Dz.U.2020.935 j.t. ze zm., dalej „ustawa o transakcjach handlowych”). Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy – z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny – wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki: 1) wierzyciel spełnił swoje świadczenie; 2) wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie. O odsetkach orzeczono więc w oparciu o przepisy art. 2, art. 4 pkt 1 i 3, art. 4a i art. 7 ust. 1 i 2 ustawy o transakcjach handlowych. Stronami umowy niewątpliwie byli przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców. Nie było też wątpliwości, że wierzyciel spełnił swoje świadczenie, lecz nie otrzymał zapłaty w terminie. Termin zapłaty wynikał z wezwania do zapłaty (k. 34).

Konsekwencją rozstrzygnięcia o żądaniu pozwu było orzeczenie o kosztach procesu. Jako podstawę przyjęto art. 100 k.p.c., stosunkowo rozdzielając koszty. Sąd uwzględnił okoliczność, że strona powodowa wygrała sprawę w 21%. Na koszty postępowania poniesione przez powoda złożyły się: opłata od pozwu (400 zł), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł), koszty zastępstwa procesowego (1.800 zł) – łącznie 2.217 zł. Pozwany wygrał sprawę w 79% i poniósł następujące koszty: koszty zastępstwa procesowego (1.800 zł) i opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17zł). Za celowe koszty powoda uznano zatem sumę 465,57 zł (2.217 zł x 21%), z kolei celowe koszty pozwanego wynosiły 1.435,43 zł (1.817 zł x 79%). Tym samym Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 969,86 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.